روزنامه گلوب اندمیل: کانادا طرح جمهوری اسلامی برای ترور وزیر سابق دادگستری را خنثی کرد
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید و احتمال اعمال دوباره سیاست فشار حداکثری، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی در گفتوگو با فایننشال تایمز اعلام کرد درِ مذاکره با آمریکا باز است اما تهران تسلیم فشار حداکثری نمی‌شود. هم‌زمان برخی نمایندگان در مجلس، در پی تغییر دکترین هسته‌ای تهران هستند.
با مشخص شدن نمای کلی کابینه احتمالی دونالد ترامپ و معرفی گزینه‌هایی همچون مارکو روبیو، پیت هگست و جان رتکلیف به عنوان اعضای این کابینه که مواضع سرسختانه‌ای علیه جمهوری اسلامی داشته و دارند، رویکرد برخی مقامات وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی بر کاهش تنش‌ها و خودداری از مواجهه با آمریکا متمرکز شده است.
تخت روانچی: در مذاکره با آمریکا باز است
مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در گفتوگو با فایننشال‌تایمز اعلام کرد تهران درها را برای مذاکره با دولت ترامپ باز نگه داشته اما: «هر گونه تلاش برای اعمال دوباره فشار حداکثری، شکست خواهد خورد.»
به گفته تخت روانچی، تهران موافق مذاکرات است اما تسلیم فشار حداکثری نمی‌شود.
او با اشاره به این که جمهوری اسلامی آمادگی مقابله با «جنگ تحمیلی» را دارد، گفت: «اگر دولت آینده ترامپ بخواهد اشتباه خود را تکرار کند، باز هم شکست خواهد خورد.»
روز شنبه ۲۶ آبان، فایننشال تایمز به نقل از منابع آگاه گزارش داد رییس‌جمهوری منتخب آمریکا، سیاست فشار حداکثری خود را علیه جمهوری اسلامی، با هدف وادار کردن تهران به مذاکره درباره برنامه هسته‌ای و تغییر سیاست‌های منطقه‌ای خود، احیا خواهد کرد.
بقایی: تهران هرگز مذاکرات هسته‌ای را ترک نکرده است
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید بر این که تهران هرگز مذاکرات هسته‌ای را ترک نکرده است، گفت: «در تمام این سال‌ها مذاکره در رابطه با رفع تحریم‌ها و احیای برجام وجود داشته و جمهوری اسلامی حسن نیت خود را نشان داده است.»
به گفته بقایی، «جمهوری اسلامی تدابیر و اقدامات لازم را برای دفاع از منافع و صنعت هسته‌ای اتخاذ کرده» است.
او حمله یا تعرض علیه تاسیسات هسته‌ای کشورها را به مثابه «تهدید یا نقض صلح و امنیت بین‌المللی» دانست.
بقایی با تاکید بر این که تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی بی‌پاسخ نمی‌مانند، اعلام کرد کانال ارتباطی میان تهران و واشینگتن که از قبل وجود داشته و همچنان برای رد و بدل کردن پیام وجود دارد، «دفتر حفاظت منافع خارجی سوئیس» است.
تکرار تکذیب دیدار ماسک و ایروانی
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز دوشنبه ضمن تکذیب دوباره دیدار ایلان ماسک با سعید ایروانی، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل، در شبکه ایکس نوشت: «برخی چون دوست داشتند این دیدار رخ داده باشد، بدون شواهد آن را پذیرفتند و برخی دیگر، بدون توجه به روند تصمیم‌گیری در حوزه سیاست خارجی، شتاب‌زده اتهام زدند.»
روزنامه نیویورک‌تایمز روز پنج‌شنبه ۲۴ آبان، به نقل از دو مقام جمهوری اسلامی که نخواستند نامشان فاش شود، گزارش داد ماسک روز دوشنبه ۲۱ آبان با ایروانی در سازمان ملل دیدار و با او درباره راه‌های کاهش تنش‌ها بین تهران و واشینگتن گفتوگو کرده است.
گروهی به دنبال تغییر دکترین هسته‌ای
هم‌زمان با این تحولات، مقامات وزارت امور خارجه در حالی از آمادگی برای مذاکرات هسته‌ای خبر می‌دهند که برخی شخصیت‌های نزدیک به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، به دنبال تغییر دکترین هسته‌ای تهران هستند.
احمد نادری، عضو هیات رییسه مجلس، روز شنبه «آزمایش بمب اتم» از سوی جمهوری اسلامی را تنها راه برقراری «تعادل» در منطقه دانست و بر ضرورت «تغییر دکترین هسته‌ای» حکومت ایران، تاکید کرد.
به گفته او، برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تا امروز نتوانسته است از نظر امنیتی «هیچ» دستاوردی داشته باشد.
بهنام سعیدی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم روز یک‌شنبه تغییر دکترین دفاعی جمهوری اسلامی را «ضروری و مشروع» خواند و گفت: «هر گونه بازنگری و تقویت در دکترین دفاعی ایران در راستای پاسخ به تهدیدات موجود و متناسب با چالش‌های امنیتی منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود.»
ابراهیم عزیزی، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس، با اشاره به صحبت‌های رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هفته گذشته، گفت: «آقای گروسی در ایران اسلامی ترامپ‌هراسی جایگاهی ندارد!»
گروسی، پیش از سفر به ایران اعلام کرد فضای مانور هسته‌ای برای تهران، تنگ‌تر میشود.
این نخستین بار نیست که مقام‌های حکومت ایران از لزوم تغییر دکترین هسته‌ای سخن می‌گویند.
این اظهارات به‌ویژه پس از شدت گرفتن تنش‌ها میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، بارها به‌صورت علنی مطرح شده‌اند.
کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی و مشاور خامنه‌ای، روز ۱۱ آبان در مصاحبه با شبکه المیادین، وابسته به حزب‌الله، تهدید کرد اگر جمهوری اسلامی در معرض «تهدید وجودی» قرار بگیرد، ممکن است دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهد.
سپاه پاسداران به دنبال انتقام
هم‌زمان با انتشار گزارش‌هایی از پیام تهران به واشینگتن مبنی بر عدم تلاش برای ترور ترامپ، خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از یک منبع آگاه و بدون ذکر نام نوشت پیام تهران «حاوی این نکته بود که ایران پیگیری لازم را درباره قاتلین قاسم سلیمانی انجام خواهد داد و از این مساله کوتاه نخواهد آمد».
روزنامه نیویورک‌تایمز پیش از این به نقل از مقام‌های آمریکایی، یک مقام ایرانی و یک تحلیلگر گزارش داد که جمهوری اسلامی در ماه اکتبر به دولت جو بایدن پیام داده تهران قصد کشتن ترامپ را ندارد.
آن‌ها گفته‌اند این پیام از طرف شخص خامنه‌ای ارسال شده است.
این مقام‌ها که نخواسته‌اند نامشان فاش شود، گفته‌اند پیام‌های تهران و واشینگتن از طریق سوئیس منتقل شده‌اند.
رویارویی مجدد با ترامپ
ترامپ در دوره پیشین ریاست‌جمهوری خود، توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران (برجام) را کنار گذاشت و در چارچوب کارزار فشار حداکثری، تحریم‌های بسیاری علیه جمهوری اسلامی اعمال کرد.
او اکنون صراحتا تاکید کرده اجازه دست‌یابی ایران به سلاح هسته‌ای را نخواهد داد. چینش نیروهای سیاسی و نظامی اطراف او نیز نشان می‌دهد تیم جمهوری‌خواهی که راهی کاخ سفید خواهد شد، آمادگی مواجهه سخت با سناریوهای پیش‌بینی نشده را دارد.
با کشته شدن محمد عفیف نابلسی، مسئول روابط رسانه‌ای حزب‌الله، مدیر شبکه المنار و مشاور رسانه‌ای حسن نصرالله، دبیر کل پیشین این گروه، یکی از مهم‌ترین بازوهای تبلیغاتی گروه شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی در لبنان حذف شد. او از معدود مقام‌های غیرنظامی حزب‌الله بود که هدف قرار گرفت.
روز یک‌شنبه ۲۷ آبان ۱۴۰۳ (۱۷ نوامبر ۲۰۲۴) رسانه‌ها از کشته شدن عفیف در جریان حمله هوایی اسرائیل به ساختمانی چند طبقه در مرکز بیروت خبر دادند و نوشتند این حمله منجر به کشته شدن چهار نفر و زخمی شدن ۱۴ تن دیگر شده است.
گفته میشود محمود الشرکاوی، معاون عفیف هم در این حمله کشته شده اما حزب‌الله هنوز به این خبر واکنشی نشان نداده است.
به گفته منابع امنیتی لبنان، ساختمانی که در این حمله هدف قرار گرفت، محل دفاتر حزب بعث سوریه در لبنان است.
علی حجازی، رییس این حزب در لبنان در گفتوگو با شبکه تلویزیونی الجدید لبنان گفت که عفیف «به طور تصادفی» در دفتر این حزب حضور داشت.
محمد عفیف نابلسی که بود؟
محمد عفیف نابلسی اولین بار در جریان جنگ ژوییه ۲۰۰۶ بین حزب‌الله و اسرائیل زمانی که به عنوان رییس اطلاع‌رسانی تلویزیون المنار، کانال رسانه‌ای گروه حزب‌الله فعالیت می‌کرد، به شهرت رسید.
او مدت‌ها به‌عنوان مشاور رسانه‌ای نصرالله، دبیرکل کشته‌شده حزب‌الله، فعالیت کرد و نقشی کلیدی در حفظ روابط این گروه با روزنامه‌نگاران داخلی و بین‌المللی و ارائه مکرر اطلاعات به صورت ناشناس داشت.
پس از کشته شدن نصرالله در مهر ماه سال جاری، حضور عفیف در مجامع خبری پر‌رنگ‌تر شد و چندین کنفرانس مطبوعاتی در حومه جنوبی بیروت، جایی که تحت نفوذ حزب‌الله است، برگزار کرد.
در یکی از این رویدادهای مطبوعاتی، او جلسه را پس از صدور دستور تخلیه اسرائیل به پایان رساند و در مورد حمله قریب‌الوقوع به ساختمان مجاور هشدار داد.
عفیف خطاب به خبرنگارانی که برای جمع‌آوری تجهیزات خود عجله داشتند گفت: «این بمب‌ها ما را نمی‌ترسانند.»
تبعات حذف عفیف برای حزب‌الله
الیجا مگنیر، تحلیلگر نظامی، در گفتوگو با شبکه خبری الجزیره حذف عفیف را بخشی از استراتژی اسرائیل به منظور «بر هم زدن توان رهبری حزب‌الله و امکان این گروه در برقراری ارتباط با جهان» توصیف کرد.
مگنیر گفت: «نبود عفیف، توانایی حزب‌الله را برای هماهنگ کردن پاسخ‌هایی که با روایت جنگ اسرائیل مقابله می‌کنند، تضعیف می‌کند و باعث میشود دیگر مقامات این گروه برای پر کردن جای خالی او بیشتر در انظار عمومی ظاهر شوند.»
او تاکید کرد این حادثه به معنای این است که افراد برجسته در حزب‌الله، صرف نظر از این که نظامی باشند یا غیرنظامی، ممکن است «ترور» شوند.
آخرین مواضع عفیف
عفیف به عنوان رییس دفتر رسانه‌ای حزب‌الله، ۲۰ مهر سال جاری در یک نشست خبری در ضاحیه بیروت گفت: «اولویت حزب‌الله در حال حاضر شکست نظامی اسرائیل است.»
او تاکید کرد که این گروه از هر اقدامی برای «توقف تجاوز اسرائیل» استقبال می‌کند.
عفیف تاکید کرد: «اولویت اصلی ما اکنون شکست دادن دشمن و وادار کردن آن‌ها به توقف تجاوز است. با این حال، هر تلاش سیاسی داخلی یا خارجی برای توقف تجاوز مورد تقدیر قرار می‌گیرد، به شرطی که با چشم‌انداز جامع ما از نبرد، شرایط و نتایج آن سازگار باشد.»
عفیف در این نشست خبری، اسرائیل را به ادامه حملات حزب‌الله تهدید کرد و گفت: «تل‌آویو تنها شروع کار است. اسرائیل تاکنون تنها مقدار کمی (از توانمندی‌های حزب‌الله) را دیده است.»
در تاریخ ۹ مهر ۱۴۰۳ (اول اکتبر ۲۰۲۴)، عفیف ورود نیروهای اسرائیلی را به خاک لبنان تکذیب کرد و در مصاحبه با شبکه الجزیره گفت: «تمام ادعاهای اسرائيل مبنی بر ورود نیروهای اشغالگر به لبنان کذب است.»
او با تاکید بر این که «تا این لحظه هیچ درگیری زمینی مستقیمی میان نیروهای مقاومت حزب‌الله و نیروهای اشغالگر اسرائیلی رخ نداده»، گفت: «رزمندگان ما آماده مقابله با هر نیروی دشمنی هستند که جرات کند یا قصد داشته باشد وارد لبنان شود.»
عفیف در آخرین اظهارات خود در ۲۱ آبان (۱۱ نوامبر) به خبرنگاران گفت که اسرائیل تاکنون «موفق به تصرف یک روستا در لبنان نشده» و حزب‌الله سلاح و تجهیزات کافی برای جنگیدن طولانی مدت دارد.
او همچنین اظهارات ارتش اسرائیل مبنی بر کاهش قابل توجه ذخایر موشکی حزب‌الله را «دروغ» خواند.
عفیف یک هفته پیش از مرگ، در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران، به دستاوردهای نظامی حزب‌الله مباهات کرد و گفت: «عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان نشانه ضعف این رژیم است.»
عفیف در ادامه اسرائیل را به «انتقام‌جویی روانی» متهم کرد و گفت: «پس از این ناکامی، صهیونیست‌ها سعی کردند با بمباران مناطق مسکونی مانند ضاحیه، انتقام روانی شکست خود را بگیرند.»
واکنش‌ها در تهران
روابط عمومی کل سپاه پاسداران در بیانیه‌ای، عفیف را «یار دیرین» و «مشاور امین» نصرالله خواند و کشته شدن او را تبریک و تسلیت گفت.
سپاه پاسداران نوشت که کشته شدن عفیف خللی در «جهان‌گستری آوای مقاومت و پایداری حزب‌الله» وارد نخواهد کرد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، کشته شدن عفیف را محکوم کرد و او را «صدای رسای ملت لبنان و نماد باورمندی به رسالت آگاهی‌سازی» توصیف کرد.
پیمان جبلی، رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز با انتشار بیانیه‌ای عفیف را مسئول «رهبری جنگ رسانه‌ای» علیه اسرائیل خواند.
خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه خبر داد دولت جو بایدن، رییس‌جمهوری آمریکا، به اوکراین اجازه خواهد داد از سلاح‌های آمریکایی برای حمله به عمق خاک روسیه استفاده کند و افزود کی‌یف قصد دارد در روزهای آینده اولین حملات خود با برد بلند را انجام دهد.
کشورهای حامی اوکراین از جمله ایالات متحده، تاکنون به دلیل ترس از تشدید تنش با مسکو، از دادن چراغ سبز استفاده از تسلیحات خود به منظور حمله به عمق خاک روسیه خودداری کرده بودند.
ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه هشدار داده است که چنین تصمیمی به معنای آن است که «کشورهای ناتو در حال جنگ با روسیه هستند».
به گزارش خبرگزاری فرانسه، تصمیم تازه واشینگتن در این زمینه می‌تواند سایر متحدان این کشور به ویژه بریتانیا را وادار به پیروی از آن کند.
در گزارش رویترز که به نقل از دو مقام و یک منبع در روز یک‌شنبه ۲۷ آبان منتشر شده، این اقدام «تغییر سیاستی قابل توجه در جنگ اوکراین و روسیه» توصیف شده است.
این تصمیم پس از درخواست‌های مکرر ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، برای دریافت این نوع سلاح‌ها به منظور هدف قرار دادن اهداف نظامی روسیه اتخاذ شده است.
ماریا بوتینا، نماینده پارلمان روسیه، در واکنش به اجازه دادن بایدن به اوکراین برای حمله به عمق خاک روسیه با سلاح‌های آمریکایی، گفت که چنین تصمیمی خطر وقوع جنگ جهانی سوم را در پی دارد.
بوتینا روز دوشنبه ۲۸ آبان به خبرگزاری رویترز گفت: «این افراد (دولت جو بایدن)، در حالی که همچنان در قدرت هستند، تلاش می‌کنند وخامت وضعیت را به حداکثر برسانند.»
او افزود: «من امید زیادی دارم که ترامپ بر این تصمیم غلبه کند؛ اگر این تصمیم گرفته شده باشد، زیرا این تصمیم به طور جدی خطر شروع جنگ جهانی سوم را در پی دارد که به نفع هیچ‌کس نیست.»
گفته شده این تغییر سیاست در واکنش به استفاده از نیروهای زمینی کره شمالی از سوی روسیه در جنگ با اوکراین است که نگرانی‌هایی را در واشینگتن و کی‌یف ایجاد کرده است.
زلنسکی در سخنرانی عصر یک‌شنبه خود اعلام کرد موشک‌ها «خودشان حرف خواهند زد» و گفت: «امروز در رسانه‌ها گفته میشود که اجازه انجام اقدامات مناسب به ما داده شده است اما حملات با کلمات انجام نمی‌شود. چنین مسائلی اعلام نمی‌شوند.»
کاخ سفید و وزارت امور خارجه آمریکا از اظهار نظر در این مورد خودداری کرده‌اند اما در مقابل، کرملین درباره این تغییر سیاست هشدار داد و گفت این اقدام ممکن است به تشدید تنش‌ها منجر شود.
خبرگزاری تاس روسیه به نقل از یک نماینده پارلمان این کشور نوشت تصمیم ایالات متحده برای اجازه به اوکراین به منظور استفاده از تسلیحات آمریکایی در حمله به خاک روسیه، گامی بی‌سابقه است که می‌تواند منجر به جنگ جهانی سوم شود و گفت واکنش مسکو به این اقدام «فوری» خواهد بود.
این تصمیم دو ماه پیش از ورود دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب آمریکا، به کاخ سفید گرفته شده و معلوم نیست که آیا ترامپ پس از به عهده گرفتن مقام ریاست‌جمهوری، این سیاست را تغییر دهد یا خیر.
در حالی که برخی از مقام‌های ایالات متحده ابراز تردید کرده‌اند که حمله‌های دوربرد مسیر کلی جنگ را تغییر دهد، این تصمیم می‌تواند در زمانی که نیروهای روسیه در حال پیشروی هستند به اوکراین کمک کند و احتمالا کی‌یف را در مذاکرات آتش‌بس در موقعیت بهتری قرار دهد.
از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴، مقام‌های ارشد دولت بایدن بارها گفته‌اند از زمان باقی‌مانده استفاده خواهند کرد تا اطمینان حاصل شود اوکراین می‌تواند سال آینده نیز به طور موثر از خود دفاع کند یا از «موقعیت قدرت» با روسیه مذاکره کند.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب آمریکا، برندن کار را به عنوان رییس کمیسیون فدرال ارتباطات منصوب کرد. او اکنون مقام ارشد جمهوری‌خواه در کمیسیون فدرال ارتباطات است.
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی، از ارتش این کشور خواست توانایی‌های خود را برای جنگی واقعی تقویت کند. او آمریکا و متحدانش را عامل افزایش تنش دانست و خواهان آماده‌سازی برای جنگ شد.
