وزیر دفاع استرالیا از حمله‌های فزاینده سایبری جمهوری اسلامی به این کشور خبر داد
بلومبرگ در گزارش خود هشدار داده که این جابه‌جایی نظارت‌نشده نفت می‌تواند منجر به یک فاجعه زیست‌محیطی منجر شود. ناوگان اشباح، اصطلاحی است که برای اشاره به کشتی‌های حامل نفت تحریم‌شده ایران به کار می‌رود.
بنا بر این گزارش، ۶۵ کیلومتری شرق شبه‌جزیره مالزی، بزرگ‌ترین نقطه تجمع نفتکش‌های ناوگان تاریک در جهان قرار دارد. کشتی‌هایی قدیمی، که اغلب تحت پرچم‌های مصلحتی و بدون بیمه فعالیت می‌کنند، روزانه به اینجا می‌آیند تا محموله‌های خود را دور از چشم‌های کنجکاو منتقل کنند.
این همان راهی است که میلیاردها دلار نفت تحریم‌شده ایران هر ساله به چین می‌رسد، حتی با وجود این‌که این کشور، رسما بیش از دو سال است که حتی یک قطره از ایران وارد نکرده است.
تحلیل بلومبرگ از نزدیک به پنج سال تصاویر ماهواره‌ای از شروع سال ۲۰۲۰ تا ۴ اکتبر ۲۰۲۴ از این منطقه نشان می‌دهد با وجود تحریم‌های ایالات متحده، صنعت سایه وسیعی مبتنی بر نفت ایران در این بخش از جهان در حال توسعه است.
بر اساس تحلیل بلومبرگ، در ماه‌های اخیر احتمالا دست‌کم دو برابر بیشتر از سال ۲۰۲۰ در این منطقه بین کشتی‌ها نفت جابه‌جا می‌شود، اما تخمین دقیق مقدار نفتی که از طریق این کانال جابه‌جا می‌شود، غیرممکن است.
۲۰ میلیارد دلار درآمد نفت تحریم‌شده
بلومبرگ نوشته با فرضیات محافظه‌کارانه درباره اندازه نفتکش‌ها، داده‌ها نشان می‌دهد که حدود ۳۵۰ میلیون بشکه نفت در نه ماه نخست سال جاری در این منطقه دست به دست شده است.
به این ترتیب با در نظر گرفتن قیمت متوسط نفت در سال ۲۰۲۴ و تخفیف اعمال‌شده بر نفت تحریم‌شده، مبلغ پرداخت شده بیش از ۲۰ میلیارد دلار است، هرچند بلومبرگ تاکید می‌کند ارزش واقعی احتمالا بسیار بیشتر از این مقدار است.
بلومبرگ بر اساس گفته هفت نفر آشنا با موضوع که در صنعت نفت، کشتیرانی یا امنیت دریایی فعالیت می‌کنند گزارش داده بیشتر این نفت قاچاق از ایران می‌آید و کشتی‌هایی هم که بلومبرگ در گزارش خود بررسی کرده به محموله‌های ایرانی مرتبط بودند.
بنا بر این گزارش، برای تهران که به درآمد نیاز دارد و در نتیجه تحریم‌ها به شدت با کمبود خریدار مواجه است، قمار دریای چین جنوبی وسیله‌ای برای بقا است. در همین حال برای چین، که به تحریم‌های اعمال‌شده ایالات متحده پایبند نیست، این شبکه پیچیده از واسطه‌ها و کشتی‌های متعلق به شرکت‌های صوری، به پالایشگاه‌های کوچک این کشور امکان می‌دهد به نفت ارزان دسترسی پیدا کنند.
این وضعیت و ناوگان تاریک، تهدید مستقیمی برای تلاش‌های غرب برای کاهش درآمدهای تهران، مسکو و کاراکاس است و نشان می‌دهد که چرا تحریم‌ها به سختی اجرا می‌شوند.
ناوگان در حال رشد
وزارت خارجه چین، بدون اظهار نظر مشخص درباره انتقال نفت ایران به چین، به بلومبرگ گفت تجارت این کشور با ایران اصولی و در چهارچوب قانون است و باید مورد احترام و حفاظت قرار گیرد.
کارشناسان امنیت دریایی به بلومبرگ گفته‌اند نتیجه فعالیت گسترده یک گروه متنوع از کشتی‌ها، که بدون نظارت نفت جابه‌جا می‌کنند، می‌تواند یک نشت فاجعه‌بار زیست‌محیطی باشد و فقط مسئله زمان است.
در همین حال، صاحبان کشتی‌های قانونی، نگران خطرات ناشی از تعداد زیادی کشتی‌های بدون بیمه و فعال در ناوگان تاریک هستند که از طریق آبراهه‌های شلوغ با فرستنده‌های خود که اغلب خاموش است، عبور می‌کنند.
این امر، شناسایی آنها را مثلاً در شب یا در هوای طوفای بسیار سخت می‌کند و خطر برخورد را افزایش می‌دهد.
از زمان تهاجم به اوکراین و اقدامات متعاقب غرب برای محدود کردن درآمدهای انرژی روسیه، ناوگان تاریک جهانی به‌طور چشمگیری گسترش یافته است و فعالیت در نقاط کلیدی انتقال فراساحلی از جمله در امتداد سواحل یونان، خلیج عمان و درست فراتر از این نوار نازک آب بین مالزی و اندونزی، افزایش یافته است.
بلومبرگ گزارش داده در اینجا گروهی که به ایران خدمت می‌کند رشد کرده است. مانند همتایان خود در جاهای دیگر، آنها به دنبال اجتناب از بنادر و آب‌های سرزمینی هستند که نظارت یا رصد در آنها تهاجمی‌تر است.
فروش نفت ایران به نام نفت مالزی
بر اساس داده‌های گمرک چین، این کشور از اواسط سال ۲۰۲۲ حتی یک قطره نفت از ایران وارد نکرده است. اما در عالم واقع، برآوردهای تحلیلگران و دانشگاهیان و داده‌های ردیابی کشتی‌ها نشان می‌دهد شرکت‌های چینی نزدیک به ۹۰ درصد از صادرات نفت ایران را خریداری می‌کنند که این مقدار نزدیک به ۱۰ درصد از واردات نفت چین است.
شواهد دیگر این قاچاق وسیع نفت را تائید می‌کند. در نه ماه اول امسال، واردات نفت از مالزی که بخش زیادی از این نفت جابه‌جا شده‌ی ایران به نام آن‌جا ثبت می‌شود، تقریبا هشت برابر این میزان در همان دوره در سال ۲۰۱۸، درست قبل از اعمال مجدد کامل تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران، بوده است.
بر اساس داده‌های گمرک چین، این کشور در سال ۲۰۲۳، روزانه بیش از ۱٫۱ میلیون بشکه نفت از مالزی وارد کرده است، در حالی‌که تولید نفت خام مالزی روزانه تنها ۵۰۸ هزار بشکه است.
ناوگان تاریک به طور کامل از ابهامات بهره می‌برد. کشتی‌ها نفت را حمل می‌کنند، محموله‌ها را منتقل می‌کنند و در صورت لزوم، با کمک واسطه‌ها و تعمیرکاران، تدارکات و خدمه دریافت می‌کنند.
بلومبرگ می‌نویسد با شروع به کار ترامپ انتظار می‌رود فشار بر تهران افزایش یابد و دولت ترامپ با وضع تحریم‌های سخت‌تر برای ایران و هر کسی که با آنها تجارت می‌کند، هزینه‌ها را افزایش می‌دهد، موانع را بالا می‌برد و تجارت را بیشتر به سمت کشتی‌های قدیمی و سایه‌دار سوق می‌دهد، اما بعید است که مانع از رفتن نفت به چین شود.
بنا بر این گزارش، نقطه شروع افزایش نظارت خواهد بود: قانون دریایی مستلزم آن است که کشتی‌هایی که درگیر انتقال کشتی به کشتی هستند، کشورهای ساحلی را از قصد خود مطلع کرده و از روش‌های توافق‌شده پیروی کنند.
این نشست، سه‌شنبه ۲۹ آبان، در ریاض و در سطح معاونان وزیران امور خارجه عربستان سعودی، چین و جمهوری اسلامی برگزار شد.
مارس ۲۰۲۳، توافقی بین جمهوری اسلامی و عربستان سعودی در پکن و با میانجی‌گری چین به امضا رسید. بر اساس این توافق که به توافق پکن معروف شده است روابط دیپلماتیک بین دو کشور که از سال ۲۰۱۶ قطع شده بود دوباره احیا شد و ایران و عربستان سعودی موافقت کردند سفارت‌های خود را در پایتخت‌های یکدیگر بازگشایی کنند و روابط سیاسی و اقتصادی خود را بهبود بخشند.
بر اساس بیانیه منتشر شده از سوی وزارت خارجه عربستان سعودی، در این نشست عربستان سعودی و جمهوری اسلامی بر تعهد خود به اجرای توافقنامه پکن در تمامی مفاد آن و تلاش مستمر خود برای تقویت روابط از طریق پایبندی به منشور سازمان ملل متحد، منشور سازمان همکاری اسلامی و حقوق بین الملل، از جمله احترام به حاکمیت، استقلال و امنیت کشورها تاکید کردند.
عربستان سعودی و جمهوری اسلامی همچنین از ادامه نقش مثبت چین و اهمیت حمایت و پیگیری این کشور از اجرای توافقنامه پکن استقبال کردند.
چین نیز آمادگی خود را برای ادامه حمایت و تشویق اقدامات عربستان سعودی و جمهوری اسلامی در راستای توسعه روابط خود در زمینه‌های مختلف اعلام کرد.
در این نشست، شرکت‌کنندگان همچنین از پیشرفت خدمات کنسولی بین دو کشور ایران و عربستان سعودی استقبال کردند و گفتند که این امر باعث شد بیش از ۸۷ هزار زائر ایرانی در ده ماهه اول سال جاری میلادی به حج و بیش از ۵۲ هزار ایرانی مناسک عمره را «با سهولت و امنیت» انجام دهند.
این سه کشور خواستار توقف فوری عملیات نظامی اسرائیل در غزه و لبنان شدند و حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی را «نقض حاکمیت و تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران» دانستند.
سه کشور بر حمایت خود از راه‌حل سیاسی جامع در یمن مطابق با اصول شناخته‌شده بین‌المللی تحت نظارت سازمان ملل متحد تاکید کردند.
در ۲۱ آبان، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در نشست اضطراری کشورهای عربی و اسلامی، حمله زمینی اسرائیل به لبنان و حملات هوایی اسرائیل به ایران را محکوم کرد و خواهان برقراری آتش‌بس فوری در غزه و لبنان شد.
ولیعهد عربستان سعودی در این نشست که در ریاض برگزار شد، از اسرائیل خواست به حاکمیت ارضی جمهوری اسلامی ایران احترام بگذارد و از حمله به خاک این کشور خودداری کند.
این اظهارات نشانه گرم شدن روابط میان تهران و ریاض پس از ملاقات امیرعبدالهیان و بن فرحان وزرای خارجه دو طرف در پکن و امضای توافق احیای روابط است.
همچنین این اظهارات پس از آن بیان شده که رییس ستاد کل نیروهای مسلح عربستان سعودی روز یکشنبه برای دیدار با همتای ایرانی خود و گفت‌وگو درباره روابط دفاعی دو کشور به تهران سفر کرد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب آمریکا، که کار خود را در ژانویه برای دومین بار به عنوان رییس جمهوری ایالات متحده آغاز می‌کند وعده داده که صلح را در خاورمیانه به ارمغان خواهد آورد.
ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود عادی‌سازی بین کشورهای عربی و اسرائیل را آغاز کرد که به توافق ابراهیم معروف است.
رویترز به نقل از یک منبع آگاه گزارش داده که عربستان سعودی روابطی با اسرائیل برقرار نکرده، اما جرد کوشنر، داماد ترامپ، در سال‌های گذشته بارها با محمد بن سلمان، درباره این احتمال صحبت کرده است.
این در حالی است که علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی بارها علیه توافق ابراهیم سخن گفته است.
