وزیر دفاع اسرائیل: در صورت شکست آتش‌بس، بین لبنان و حزب‌الله تفاوتی قائل نمی‌شویم
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، با اشاره به نگرانی‌اش از افزایش خشونت‌ها، خواستار توقف فوری درگیری‌ها شد.
جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ و پس از آن آغاز شد که بشار اسد اعتراضات مردمی مسالمت‌آمیز برای دموکراسی را به شکلی خونین سرکوب کرد.
در جریان سرکوب مردم و بمباران گسترده مناطقی که به دست ارتش آزاد سوریه و معترضان افتاده بود، نزدیک به ۵۰۰ هزار سوری کشته و صدها هزار نفر زخمی و میلیون‌ها نفر هم آواره شدند.
در پی دوره‌ای از درگیری‌های خونین بین نیروهای عمدتا اسلامگرا که بعدا داعش هم به آن‌ها پیوست با یکدیگر و دولت مرکزی سوریه، آتش جنگ پس از ۸ سال تا حد زیادی فروکش کرد و اسد کنترل بیشتر کشور را در دست داشت.
تا این‌که هفته گذشته ائتلاف مخالفان به رهبری هیات تحریر شام و گروه موسوم به ارتش ملی آزادی‌بخش، در حمله‌ای غافلگیرانه، حلب، دومین شهر بزرگ سوریه، را از دست نیروهای دولتی خارج کردند.
متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، در گفتگو با خبرنگاران گفت: «ما می‌خواهیم همه کشورها از نفوذ خود و همه اهرم‌هایشان استفاده کنند تا برای کاهش تنش، حفاظت از غیرنظامیان و در نهایت پیشبرد یک فرآیند سیاسی فشار بیاورند.»
در بیانیه‌ای که انوار ال‌عنونی، سخنگوی سیاست خارجه اتحادیه اروپا، صادر کرد گفته شده اتحادیه اروپا خواستار کاهش تنش و حفاظت از غیرنظامیان است.
محکومیت همکاری روسیه با حکومت بشار اسد
در این بیانیه همچنین همکاری روسیه با دولت سوریه برای انجام حملات هوایی در این کشور محکوم شده است.
روسیه که سال‌هاست در سوریه پایگاه دارد، نخستین بار در سال ۲۰۱۵ با حملات به مناطق تحت کنترل شورشیان، به طور مستقیم در جنگ سوریه مداخله کرد و همراه با جمهوری اسلامی و گروه‌های نیابی آن از جمله حزب‌الله لبنان، نقش زیادی در حفظ حکومت اسد در سوریه داشتند.
بر اساس گزارش کرملین، ولادیمیر پوتین و مسعود پزشکیان، رییس‌جمهور ایران، روز دوشنبه در گفتگوی تلفنی «حمایت بدون قید و شرط» خود را از بشار اسد تکرار کردند.
اسد روز دوشنبه در تماس تلفنی به پزشکیان، حمله مخالفان به حلب را تلاشی برای بازطراحی نقشه منطقه مطابق با منافع آمریکا دانست. این اظهارات در حالی ایراد شده که گفته شده هیئت تحریر الشام و گروه موسوم به ارتش ملی آزادی‌بخش، تحت حمایت ترکیه هستند.
همزمان رسانه‌های سوری مخالف دولت بشار اسد، از ورود نیروهای مخالف به شهر صوران در نزدیکی حماه خبر دادند و به نقل از منابعی گزارش داده‌اند این نیروها شهرهای طیبه‌الامام و حلفايا را هم تصرف کرده‌اند.
وضعیت انسانی حلب
بر اساس گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه، گروه اسلام‌گرای هیئت تحریر الشام و متحدانش در آخر هفته همه مناطق حلب از جمله فرودگاه این شهر، به جز مناطق تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه، را تصرف کردند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، هیئت تحریر الشام که شاخه سابق القاعده در سوریه آن را رهبری میکند، با اتهامات متعدد نقض حقوق بشر از جمله شکنجه بازداشت‌شدگان مواجه بوده است.
ابوسفیان، یک فرمانده شورشی، به خبرگزاری فرانسه گفت: «ان‌شاءالله ادامه خواهیم داد، وارد دمشق می‌شویم و بقیه سوریه را آزاد می‌کنیم.»
یکی از ساکنان حلب هم به این خبرگزاری گفت «ترافیک‌های وحشتناکی بود، مسیر چند ساعته مسیر حلب به حمص، به خاطر ترافیک ۱۳ تا ۱۵ ساعت طول کشید.»
حملات هوایی سوریه و روسیه
به گزارش دیده‌بان حقوق‌بشر سوریه، در نتیجه حملات هوایی روز دوشنبه سوریه و روسیه به چندین منطقه از استان ادلب در شمال غربی این کشور، ۱۱ غیرنظامی از جمله پنج کودک کشته شدند.
بر اساس همین گزارش، در دور جدید تنش‌ها در سوریه در چند روز اخیر تاکنون، ۵۱۴ نفر کشته شده‌اند که دست‌کم ۹۲ نفر از آن‌ها غیرنظامی بودند.
حسین احمد خدور، معلم ۴۵ سالهای که از درگیری‌های استان حلب به اردوگاهی در ادلب پناه آورده، به خبرگزاری فرانسه گفت: «حملات، خانواده‌هایی را هدف قرار داد که در حاشیه یک اردوگاه آوارگان زندگی می‌کردند.»
همزمان به گزارش دیده‌بان حقوق‌بشر سوریه، حملات هوایی به حلب هم موجب کشته‌شدن چهار غیرنظامی از جمله دو کودک شد.
بنا بر گزارش همین سازمان، مخالفان روز دوشنبه در یک حمله راکتی به شهر حما که تحت کنترل دولت است، شش غیرنظامی را کشتند.
نقش ترکیه در تنش‌های سوریه
آرون لوند از اندیشکده سنتری اینترنشنال درباره نقش احتمالی ترکیه در این حملات به خبرگزاری فرانسه گفت «برای من سخت است تصور کنم که گروه‌های مورد حمایت ترکیه بتوانند یک حمله بزرگ را از مناطق تحت کنترل ترکیه آغاز کنند بدون این‌که ترکیه به طور قابل توجهی در آن دخیل باشد.»
در همین حال، رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه، خواستار پایان دادن به «بی‌ثباتی» در سوریه و توافقی برای توقف جنگ داخلی شد.
تلاش برای احیای روند آستانه
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در سفر به آنکارا گفت که «حفاظت از دستاوردهای» فرآیند آستانه برای پایان دادن به جنگ داخلی سوریه که شامل ترکیه، روسیه و ایران است، حیاتی است.
رسانه‌های داخلی ایران به نقل از عراقچی، گزارش داد او در چارچوب فرآیند آستانه، احتمالا ۱۷ و ۱۸ آذر در حاشیه دوحه فروم در قطر با همتایان ترکیه‌ای و روسیه‌ای خود ملاقات خواهد کرد.
در این گزارش به نقل از عراقچی آمده: «این نشست در حاشیه اجلاس دوحه فروم برگزار می‌شود تا تصمیم بگیریم که روند آستانه ادامه یابد.»
کمتر از دو ماه پیش از سوگند ریاست‌جمهوری ترامپ، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در بیانیه‌ای اعلام کرد این بسته نظامی جدید بخشی از تلاش‌ها برای اطمینان از توانایی اوکراین در دفاع از خود در برابر تجاوز روسیه است.
آن‌گونه که در بیانیه بلینکن آمده این بسته نظامی جدید، شامل مین‌های ضدنفر، مهمات پرتابگرهای راکتی دقیق هیمارس، موشک‌های استینگر، سامانه‌های ضد پهپاد، سلاح‌های ضد زره و مهمات توپخانه‌ای است.
ایالات متحده، ماه گذشته اولین محموله مین‌های ضدنفر را به اوکراین ارسال کرد که تغییر مهمی در سیاست آمریکا به شمار می‌آمد و به گزارش ای‌اف‌پی، انتقاد فعالان حقوق‌بشر را برانگیخت.
لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، گفته است تصمیم به صادرات این مین‌ها به دلیل استفاده نیروهای روسی از واحدهای پیاده‌نظام به‌جای خودروها، گرفته شده است.
آستین ماه گذشته به خبرنگاران گفت: «اوکراینی‌ها به تجهیزاتی نیاز دارند که بتواند تلاش‌های روسیه را در این زمینه کند سازد.»
تلاش برای کمک حداکثری پیش از تغییر دولت
دولت کنونی ایالات متحده در تلاش است تا پیش از آغاز ریاست‌جمهوری ترامپ، که به‌طور مکرر از کمک‌های آمریکا به اوکراین انتقاد کرده و اعلام کرده که می‌تواند ظرف چند ساعت آتش‌بس برقرار کند، بیشترین کمک ممکن را به اوکراین ارائه دهد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید با انتشار بیانیه‌ای ضمن اشاره به خواست جو بایدن برای افزایش کمک‌های امنیتی به اوکراین، اعلام کرد رییس‌جمهور ایالات متحده می‌خواهد «تا پیش از ترک مقامش، نیروهای اوکراینی را در قوی‌ترین موقعیت ممکن قرار دهد.»
بر اساس بیانیه سالیوان، بایدن به وزارت دفاع دستور داده که این تجهیزات را به‌سرعت به اوکراین تحویل دهد تا اطمینان حاصل شود که اوکراین ابزارهای لازم برای دفاع از خود را در اختیار دارد.
در بیانیه مشاور امنیتی ملی کاخ سفید به مین‌های ضدنفر هم اشاره و گفته شده «رییس‌جمهور برای کمک به اوکراین در تثبیت خطوط خود در شرق، تامین مین‌های غیرپایدار ضدنفر برای اوکراین را به‌عنوان یک استثنا بر سیاست کلی دولت در زمینه ممنوعیت استفاده از این مین‌ها تصویب کرده است.»
سالیوان همچنین نوشته تصمیم بایدن برای دادن مجوز به اوکراین برای استفاده از موشک‌های دوربرد ساخت آمریکا، «پاسخی به ورود سربازان کره شمالی به این جنگ است.»
«استفاده از هر دلار موجود»
اظهارات ترامپ نگرانی‌هایی را در کی‌یف و اروپا در مورد آینده کمک‌های ایالات متحده و توانایی اوکراین برای مقاومت در برابر حملات روسیه در صورت نبود حمایت بیشتر آمریکا برانگیخته است.
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین، روز یکشنبه گفت کشورش به تضمین‌های امنیتی از سوی ناتو و تسلیحات بیشتر برای دفاع از خود پیش از هرگونه مذاکره با روسیه نیاز دارد.
سرتیپ پات رایدر، سخنگوی پنتاگون هم روز دوشنبه به خبرنگاران گفت که تمام بودجه باقی‌مانده ایالات متحده که پیشتر برای کی‌یف در نظر گرفته شده است، مصرف خواهد شد: «به دستور رییس‌جمهور، ما هر دلاری را که کنگره برای اوکراین تصویب کرده و برای بازسازی ذخایر خودمان اختصاص داده است، مصرف خواهیم کرد.»
پیش از اعلام بسته جدید، او میزان کل کمک‌های قابل برداشت از ذخایر ایالات متحده را ۶.۸ میلیارد دلار اعلام کرد، و گفت بیش از ۲.۲ میلیارد دلار هم برای خرید تسلیحات و تجهیزات از صنعت دفاعی در دسترس است.
پنتاگون اعلام کرد که آستین روز دوشنبه با همتای اوکراینی خود، روستم اومروف، گفتگو کرده و «درباره افزایش مداوم کمک‌های امنیتی ایالات متحده به اوکراین برای ارائه توانایی‌هایی که برای دفاع در برابر تجاوز روسیه نیاز دارد» به او توضیح داده است.
ایالات متحده از حامیان کلیدی نظامی اوکراین بوده و از زمان آغاز حمله تمام‌عیار روسیه در فوریه ۲۰۲۲، بیش از ۶۰ میلیارد دلار سلاح، مهمات و سایر کمک‌های امنیتی به این کشور اختصاص داده است.
بر اساس گزارشها، دولت بایدن نگران است که آتش‌بس شکننده در لبنان پس از تبادل آتش میان اسرائیل و حزب‌الله در روزهای اخیر از هم بپاشد.
آتش‌بسی که سه‌شنبه گذشته اعلام شد، به بیش از یک سال درگیری میان اسرائیل و حزب‌الله پایان داد و اگر این آتش‌بس فروبپاشد، اسرائیل می‌تواند عملیات زمینی خود را در جنوب لبنان گسترش دهد و جنگ در منطقه را تشدید کند.
جان کربی، سخنگوی کاخ سفید، دوشنبه به خبرنگاران گفت که «حملات پراکنده» در روزهای اخیر پیش‌بینی شده بود.
کربی با اشاره به این‌که کاهش چشمگیری در خشونت رخ داده است، گفت «مکانیزم نظارت به طور کامل فعال است و کار میکند ... به طور کلی، آتش‌بس برقرار است.»
نگرانی آمریکا از شکنندگی آتش‌بس
اما آن‌طور که آکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی خبر داده دولت آمریکا نگرانی‌های خود را به صورت خصوصی به اسرائیلی‌ها ابراز کرده است. این مقام آمریکایی به آکسیوس گفت: «اسرائیلی‌ها در روزهای اخیر بازی خطرناکی انجام داده‌اند.»
در همین حال، آکسیوس به نقل از منابع آگاه گزارش داد اسرائیل و لبنان دوشنبه به کاخ سفید اطلاع دادند با وجود درگیری‌های اخیر در مرز، به توافق آتش‌بس پایبند، و خواستار ادامه آن هستند.
بر اساس این گزارش، ران درمر، وزیر امور استراتژیک اسرائیل، هم دوشنبه در دیداری با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، در کاخ سفید، به او گفت که اسرائیل می‌خواهد آتش‌بس را حفظ کند.
بر اساس همین گزارش، سالیوان هم به درمر گفته اسرائیل بر اساس حقوق بین‌الملل حق دارد در برابر تهدیدهای مستقیم از طرف لبنان، از خود دفاع کند.
آموس هاکستین، فرستاده ویژه آمریکا، هم روز دوشنبه در گفتگو با مقام‌ها لبنانی و اسرائیلی به آن‌ها گفته مکانیزم نظارت بر آتش‌بس تحت رهبری ایالات متحده که در چارچوب توافق برقرار شده باید از نقض‌ها مطلع شود تا بتواند به آن‌ها رسیدگی کند.
به گفته مقامات آمریکایی، هوخشتاین به اسرائیلی‌ها گفت که باید اجازه دهند مکانیزم نظارت آتش‌بس شروع به کار کند.
یک مقام اسرائیلی هم به آکسیوس گفته هوخشتاین در پیام خود به اسرائیل گفته آن‌ها آتش‌بس را «بیش از حد تهاجمی» اجرا میکند.
این مقام اذعان کرد که وضعیت کنونی می‌تواند به فروپاشی آتش‌بس منجر شود اما تأکید کرد که این موضوع به واکنش حزب‌الله نسبت به تلافی اسرائیل برای حمله روز دوشنبه بستگی خواهد داشت.
درگیری‌های پراکنده بین اسرائیل و حزب‌الله
نیروی هوایی اسرائیل در روزهای اخیر چندین حمله هوایی علیه نیروهای حزب‌الله در جنوب لبنان و همچنین شمال رودخانه لیتانی انجام داد.
اسرائیلی‌ها اعلام کردند که این حملات مناطقی را هدف قرار داده‌اند که حزب‌الله با جابه‌جایی سلاح‌ها آتش‌بس را نقض کرده است و این حملات برای جلوگیری از تهدیدات مستقیم این شبه‌نظامیان انجام شده است. اسرائیل پیش از برخی از این حملات آمریکا را در جریان قرار داده بود.
روز یکشنبه، پهپادهای اسرائیلی برای اولین بار پس از اعلام آتش‌بس بر فراز بیروت به پرواز درآمدند.
دولت لبنان هم اعلام کرد اسرائیل از زمان اجرایی شدن آتش‌بس تاکنون بیش از ۵۰ بار آن را نقض کرده است.
روز دوشنبه، حزب‌الله دو خمپاره به سمت مواضع نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) در مرز با لبنان شلیک کرد. این اولین حمله حزب‌الله پس از اعلام آتش‌بس هفته گذشته بود.
حزب‌الله در بیانیه‌ای اعلام کردند که این حمله در پاسخ به نقض آتش‌بس توسط اسرائیل انجام شده است.
در مقابل اسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، گفت اسرائیل متعهد است به هرگونه نقض آتش‌بس از سمت حزب‌الله پاسخ دهد و تاکید کرد حمله خمپاره‌ای «با واکنشی شدید روبرو خواهد شد.»
توافق آتش‌بس در جنگ لبنان
اسرائیل و لبنان چهارشنبه گذشته توافق کردند که دوره‌ای انتقالی به مدت ۶۰ روز آغاز شود که در طی آن، ارتش اسرائیل از جنوب لبنان خارج شود، ارتش لبنان در مناطق نزدیک به مرز مستقر شود و حزب‌الله سلاح‌های سنگین خود را به شمال رودخانه لیتانی منتقل کند.
این توافق شامل یک کمیته نظارتی به رهبری ایالات متحده برای نظارت بر اجرا و رسیدگی به تخلفات است.
آمریکا همچنین متعهد شد به اسرائیل نامه‌ای اطمینان‌بخش بدهد که از اقدامات نظامی اسرائیل در برابر تهدیدات مستقیم از خاک لبنان حمایت خواهد کرد.
بر اساس بیانیه سنتکام، جاسپر جفرز ، ژنرال آمریکایی هفته گذشته وارد بیروت شد تا به عنوان رئیس واحد نظامی مشترک برای اجرای مکانیزم نظارت و اجرای آتش‌بس خدمت کند.
این مکانیزم همچنین شامل افسران نظامی فرانسوی و نمایندگان ارتش لبنان، ارتش اسرائیل و یونیفیل خواهد بود.
