بشار اسد گفت که قصد ترک سوریه را نداشته و روسها او را خارج کردند



اتحادیه اروپا در پانزدهمین بسته تحریمی خود علیه روسیه، ۵۴ شخص و ۳۰ نهاد مسئول در «تهدید تمامیت ارضی» اوکراین از جمله دو مقام ارشد کره شمالی و نهادهایی از چین و ایران را تحریم کرد.
در بسته تحریمی جدید اروپا، برای اولین بار تحریمهایی شامل مسدود کردن داراییها و ممنوعیت سفر علیه هفت فرد و نهاد چینی دخیل در تامین قطعات پهپاد برای روسیه اعمال شده است.
این اتحادیه افراد و نهادهایی از ایران، امارات متحده عربی، صربستان و هند را به دلیل کمک به دور زدن تحریمها علیه روسیه و مشارکت در تامین پهپاد و موشک برای این کشور، به فهرست تحریمهای خود اضافه کرد.
در این فهرست تحریمهایی علیه نفتکشهایی که به فروش نفت روسیه کمک میکنند و مشهور به «ناوگان سیاه» هستند، وضع شده است.
اتحادیه اروپا ۲۸ آبان ماه با صدور بیانیهای شرکت کشتیرانی ایران و همچنین کشتیها و بنادری را که به روسیه در جنگ با اوکراین کمک نظامی میکنند، تحریم کرد.
علیاکبر مرزبان، معاون سازمان بنادر، گفته است که پس از این تحریمها، ترددهای کشتیهای جمهوری اسلامی از سمت اروپا به آمریکای لاتین سوق پیدا کرده است.
او اضافه کرده است: «پیش از آن کشتیهای جمهوری اسلامی به سه بندر اروپایی تردد داشتند اما این ترددها قابل توجه نبودند.»
اتحادیه اروپا تحریمهایی را نیز علیه مقامات روسی دخیل در حمله به بیمارستان کودکان کییف و دیگر مراکز اوکراین وضع کرد.
احتمال اعمال تحریم علیه گرجستان
وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا در نشست دوشنبه ۲۶ آذر خود تحریمهای احتمالی علیه گرجستان را بررسی کردند.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اعلام کرد که فهرستی از تحریمها علیه افراد مسئول در سرکوب اعتراضات هواداران این اتحادیه در گرجستان پیشنهاد شده اما هنوز همه اعضای اتحادیه با فهرست پیشنهادی موافق نیستند.
او گفت که کشورهای این اتحادیه قصد دارند درباره پیامدهای سرکوب مخالفان در گرجستان گفتوگو کنند.
اعتراضات در گرجستان دو روز پس از انتخاب میخاییل کاولاشویلی، سیاستمدار طرفدار روسیه و فوتبالیست پیشین بهعنوان رییسجمهوری جدید همچنان ادامه دارد.
گرجستان پس از پیروزی حزب «رویای گرجستان» در انتخابات جنجالی آبان ماه، با بحران سیاسی دست به گریبان است و مخالفان، این حزب را به تقلب در انتخابات با کمک روسیه متهم میکنند.
دولت گرجستان هشتم آذر اعلام کرد مذاکرات برای پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا را تا سال ۲۰۲۸ به تعویق انداخته است.
از آن زمان تاکنون، این کشور صحنه تظاهرات مخالفان و درگیری نیروهای پلیس با آنهاست.

در پی وقوع طوفان «چیدو» در جزیره مایوت، عصر دوشنبه ۲۶ آذر جلسه اضطراری بحران برای بررسی وضعیت این جزیره به ریاست امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه برگزار میشود. چیدو، قویترین طوفانی که در نزدیک به یک قرن اخیر مایوت را درنوردیده، صدها یا شاید هزاران کشته بر جای گذاشته است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این طوفان سهمگین، جزیره کوچک مایوت در اقیانوس هند را که یک قلمرو فرادریایی فرانسه محسوب میشود، به ویرانی کشانده است.
فرانسوا بیوویل، فرماندار مایوت، در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «گمان میکنم تعداد کشتهها به صدها نفر برسد و شاید حتی به هزار یا چند هزار نفر هم افزایش یابد.»
وزارت کشور فرانسه اعلام کرده که تعیین دقیق شمار قربانیان در شرایط کنونی دشوار است.
این طوفان که بادهایی با سرعت بیش از ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت به همراه داشت، ساختمانهای مسکونی، دولتی و بیمارستانها را تخریب کرد.
طبق اعلام هواشناسی فرانسه، این طوفان قویترین طوفان در ۹۰ سال اخیر در مایوت بوده است.
محمد اسماعیل، یکی از ساکنان مامودزو، پایتخت مایوت، به رویترز گفت: «آنچه تجربه میکنیم یک تراژدی واقعی است. انگار پس از یک جنگ هستهای قرار داریم. من دیدم که یک محله به کلی ناپدید شد.»
شرایط انسانی بحرانی
تصاویر هوایی منتشر شده از سوی پلیس فرانسه و رسانههای محلی، صدها خانه ویرانشده را در مایوت نشان میدهند.
در بیمارستان مایوت، مادری با یک گهواره نوزاد در راهرویی پر از آب مشاهده شد. قایقهای پلیس واژگون شده و درختان نارگیل از سقف ساختمانها عبور کردهاند.
مکرون در واکنش به این فاجعه گفت: «به فکر هموطنانمان در مایوت هستم که ساعاتی وحشتناک را پشت سر گذاشتند و برخی همه چیز، حتی جانشان را از دست دادند.»
چالشهای مضاعف مایوت
مایوت که بیش از هشت هزار کیلومتر با پاریس فاصله دارد، از نظر اقتصادی بسیار فقیرتر از سایر بخشهای فرانسه است و بیش از سه-چهارم جمعیت این جزیره زیر خط فقر فرانسه زندگی میکنند.
این جزیره همچنین میزبان بیش از ۱۰۰ هزار مهاجر غیرقانونی است که عمدتا از کومور میآیند؛ کشوری همسایه که استانداردهای زندگی پایینتری دارد.
دولت فرانسه اعلام کرده است یک پل هوایی برای ارسال کمکها از جزیره رئونیون، دیگر قلمرو فرادریایی فرانسه در اقیانوس هند، به مایوت برقرار شده است.
طوفان چیدو، یکشنبه شمال موزامبیک را نیز درنوردید اما هنوز از میزان خسارات آن گزارشی منتشر نشده است. در کومور، دو نفر زخمی، ۲۴ نفر آواره و ۲۱ خانه تخریب شدهاند.
مایوت در سال ۱۸۴۳ مستعمره فرانسه شد و همراه با مجمعالجزایر کومور در سال ۱۹۰۴ به خاک این کشور ضمیمه شد.
این جزیره همچنان تحت مدیریت پاریس قرار دارد اما با فقر شدید، خشونتهای گروهی و مشکلات اجتماعی دستوپنجه نرم میکند.


نشریه فایننشال تایمز گزارش داد که بشار اسد، رییس دولت سابق سوریه، در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ حدود ۲۵۰ میلیون دلار پول نقد از بانک مرکزی سوریه به مسکو منتقل کرده است.
به گزارش این نشریه در دوشنبه ۲۶ آذر، این پولها که شامل اسکناسهای ۱۰۰ دلاری و ۵۰۰ یورویی بودهاند، در فرودگاه ونوکوو مسکو تخلیه و در بانکهای تحت تحریم روسیه سپردهگذاری شدند.
این انتقالات در شرایطی انجام شده است که رژیم اسد با کمبود شدید ارز خارجی روبهرو بود و تحریمهای غرب مانع دسترسی سوریه به نظام مالی جهانی شده بود.
به گفته فایننشال تایمز، این انتقالها همزمان با تلاشهای مخفیانه اعضای خانواده اسد برای خرید املاک و سرمایهگذاری در روسیه صورت گرفته است.
ایاد حمید، پژوهشگر ارشد برنامه توسعه حقوقی سوریه، در این باره گفت: «روسیه سالهاست به پناهگاهی مالی برای رژیم اسد تبدیل شده است.»
مخالفان و دولتهای غربی مدتهاست که اسد را به غارت منابع سوریه و روی آوردن به فعالیتهای غیرقانونی برای تامین هزینههای جنگ و منافع شخصی متهم میکنند.
بر اساس سوابق تجاری روسیه، اسد با استفاده از ۲۱ پرواز از دمشق به مسکو بین مارس ۲۰۱۸ تا سپتامبر ۲۰۱۹، در مجموع بیش از ۲۵۰ میلیون دلار پول نقد از این کشور خارج کرده است؛ تنها در یکی از این پروازها در ماه می ۲۰۱۹، مبلغ ۱۰ میلیون دلار اسکناس ۱۰۰ دلاری به مسکو منتقل شده است.
این پولها در بانک مالی آر.اف.کی روسیه و بانک تی.اس.ام.ار که هر دو تحت تحریم آمریکا هستند، سپردهگذاری شدند.
دیوید شنکر، معاون پیشین وزیر امور خارجه آمریکا در امور خاورمیانه گفت: «این انتقالات تعجبآور نیست و نشاندهنده تلاش رژیم اسد برای حفظ ثروتهای نامشروع خود و تامین هزینههای جنگ است.»
در شرایطی که ذخایر ارزی سوریه تقریبا به صفر رسیده بود، بانک مرکزی این کشور مجبور به پرداختهای نقدی برای تامین کالاها و خدمات شد.
همزمان، این انتقالات به روسیه اجازه داد نفوذ بیشتری در اقتصاد و سیاست سوریه پیدا کند و همچنین زمینه را برای ادامه حمایتهای نظامی مسکو از رژیم اسد فراهم کرد.
در گزارش فایننشال تایمز آمده است که بشار و نزدیکانش طی سالهای اخیر کنترل بخشهای کلیدی اقتصاد جنگزده سوریه را به دست گرفتهاند و اسماء اسد، همسر بشار اسد و مدیر پیشین بانک جیپی مورگان، نقش مهمی در هدایت کمکهای بینالمللی و مدیریت یک شورای اقتصادی محرمانه داشتهاند.
در حالی که رژیم اسد تلاش میکرد داراییهای خود را به خارج از کشور منتقل کند، اعضای خانواده او از سال ۲۰۱۳ اقدام به خرید املاک لوکس در مسکو کردهاند. در یک نمونه، ایاد مخلوف، پسرخاله مادری بشار، با کمک او و تسهیلات مالی پیچیدهاش، در سال ۲۰۱۹ شرکت املاک زولیس سیتی را در مسکو تاسیس کرد.
بشار اسد یا مقامات روسیه به این گزارش فایننشال تایمز واکنشی نشان ندادهاند.

روزنامه عراقی المدی (المدا) به نقل از نیروهای سیاسی درباره رخ دادن حوادثی شبیه سوریه در صورت دور نشدن بغداد از جمهوری اسلامی و انجام ندادن اصلاحات سریع در عراق هشدار داد.
روزنامه المدی نوشت که بیشتر هشدارهای طرفین سیاسی متمرکز بر دوری از جمهوری اسلامی و توجه به منافع ملی عراق است.
به نوشته این روزنامه، دولت محمد شیاع السودانی برای مهار گروههای مسلح تحت فشار شدیدی قرار گرفته است.
این روزنامه عراقی پیش از این نیز با اشاره به درز اخباری مبنی بر تماس نخستوزیر عراق با احمد الشرع (ابومحمد الجولانی)، رهبر گروه تحریر شام با میانجیگری ترکیه، نوشت که ترس از گسترش جغرافیای حوادث سوریه یا حرکت هستههای خفته گروه دولت اسلامی (داعش) در عراق کماکان وجود دارد.
در روزهای گذشته گمانهزنیهای مختلفی درباره تضعیف گروههای نیابتی جمهوری اسلامی در عراق پس از سقوط بشار اسد انجام شده است. از جمله مرکز مطالعات استراتژیک عربی-استرالیایی نوشت که عراق پس از اتفاقات سوریه دو گزینه دارد: یا فعالیت گروههای نیابتی جمهوری اسلامی را کنترل میکند یا ممکن است از سوی اسرائیل هدف قرار بگیرد.
این مرکز همچنین هشدار داد که بعد از موفقیت آمریکا و اسرائیل در سوریه و لبنان، نوبت به بغداد میرسد.
روزنامه المدی همچنین از انتقال خواستههای آمریکا درباره نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی به وزارت امور خارجه عراق خبر داد.
با این حال رحیم العبودی، از مقامات دفتر سیاسی جنبش الحکمه، نزدیک به جمهوری اسلامی، گفت: «عراق تلاش میکند در روابط خود با واشینگتن تا حدودی متعادل باشد و به طور کامل هم با تهران نباشد.»
در روزهای اخیر برخی کاربران عراقی در فضای مجازی خواستار حمله به سفارت جمهوری اسلامی و ایجاد فشار برای پایان فعالیت گروههای مسلح تحت حمایت جمهوری اسلامی در عراق شدهاند.
در سالهای گذشته اعتراضات مختلف و گستردهای علیه جمهوری اسلامی در عراق انجام شده است.

جمهوری اسلامی و ترکیه پس از سقوط دولت بشار اسد وارد تقابلی شدهاند که نشانههای آن را در سخنان برخی مقامات و رسانههای حامی حکومت در ایران میتوان دید. روزنامه کیهان دوشنبه ۲۶ آذر، رجب طیب اردوغان را «فرصتطلبی» خواند که وارد یک «قمار خطرناک» در سوریه شده است.
کیهان که تحت مدیریت حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی اداره میشود، یادداشتی با عنوان «این همسایه دیگر قابل اعتماد نیست» منتشر کرد و نوشت که از زمان شکلگیری اعتراضات و جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۲ میلادی، ترکیه به رهبری اردوغان، «صحنهگردان بحران» در این کشور بوده است.
این یادداشت هدف اردوغان را «احیای خلافت عثمانی» خواند و افزود: «اردوغان فراموش کرده که اگر قرار باشد مبنای تقسیمبندی امروز جغرافیای منطقه، حاکمیت دولتها در قرن گذشته باشد، بسیاری از مناطق موجود دستخوش تغییرات خواهد شد و مدعیان زیادی هستند که دولت امروز ترکیه و شخص اردوغان در میان آنها محلی از اعراب نخواهد داشت.»
گرچه مقامهای ترکیه بهطور رسمی دخالت در سقوط حکومت اسد را تکذیب کردهاند اما منافع پرشمار سیاسی و اقتصادی آنکارا، نشان از اثرگذاری دولت اردوغان در رخدادهای اخیر سوریه دارد.
کیهان با اشاره به «غرور کاذب اردوغان» از پیروزیاش در سقوط دولت اسد، نوشت: «ترکیه باید بداند هنوز در آغاز راه است و پیامدهای بلندمدت قماری که شروع کرده و امروز دامن سوریه را گرفته، چه بسا در آینده نه چندان دور، برای رژیم او همچون رژیم بشار اسد بنیانبرافکن باشد.»
یکشنبه ۲۵ آذر، خبرگزاری رویترز از قول دو مقام ایرانی نوشت که در روزهای پایانی حکومت بشار اسد، او به وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی شکایت کرده است که ترکیه فعالانه از حمله شورشیان برای سرنگونی او حمایت میکند.
بر اساس این گزارش، عباس عراقچی به اسد اطمینان داده است که موضوع را با آنکارا در میان میگذارد.
یکشنبه ۱۸ آذر و ۱۱ روز پس از آغاز حملات گروههای مسلح مخالف، سرانجام دولت بشار اسد سقوط کرد و مخالفان از تسلط بر دمشق، پایتخت سوریه خبر دادند.
در یک هفته گذشته شماری از رسانههای ایران عکس و تیتر صفحات نخست خود را به نقش اردوغان در تغییر رژیم سوریه اختصاص دادند که این موضوع مورد توجه فعالان سیاسی و کاربران رسانههای اجتماعی ترکیه نیز قرار گرفت.
در یک نمونه، اوغوز آکار، روزنامهنگار ترک، صفحات نخست روزنامههای شرق با تیتر «رجب و رویای نوعثمانی» و فرهیختگان با عکس اردوغان و آتاتورک را با تیتر «سلطان و شبان» در روز ۲۵ آذر در رسانه اجتماعی ایکس منتشر کرد.
او با اشاره به مطلب فرهیختگان نوشت: «از زمان آزادسازی سوریه و ۱۵ روز است که در روزنامههای ایران، نام رییسجمهور اردوغان در صدر اخبار و تیترها قرار دارد. هر کدام از این تیترها حاوی توهینهایی جداگانه است. برای اولین بار، نام آتاتورک نیز در یکی از این تیترها آورده شده است.»
از زمان آغاز حملات گروه «تحریر شام»، بسیاری از رسانهها و تحلیلگران تاکید کردند حملات به حکومت حزب بعث سوریه، «با پشتیبانی و چراغ سبز ترکیه» آغاز شده است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت درگیری نظامی اسرائیل در لبنان علیه گروه حزبالله باعث شد جمهوری اسلامی به عنوان حامی رژیم اسد به شدت درگیر باشد و روسیه نیز حواسش از سوریه پرت شود.
از سوی دیگر به دنبال شکست تلاش اردوغان برای تعامل با دولت سوریه، مخالفان اسد طرح خود را برای ساقط کردن او به آنکارا ارائه دادند و تاکید کردند: «نیازی نیست شما کاری انجام دهید. فقط مداخله نکنید.»
مقامات ترکیه از جمله هاکان فیدان، وزیر امور خارجه این کشور تاکید کردند آنکارا در این سقوط نقشی نداشته است.
فیدان روز ۲۳ آذر در یک مصاحبه گفت ترکیه با روسیه و ایران صحبت کرده و به آنها گفته است که وارد معادلات نظامی در سوریه نشوند.
خامنهای روز ۲۱ آذر در سخنرانی درباره تحولات سوریه تصریح کرد بر اساس قرائنی که دارد، «یک دولت همسایه سوریه» نقش آشکاری در تحولات سوریه ایفا کرده و میکند.
اشاره تلویحی او به ترکیه بود اما از این کشور نامی نبرد.