پانزدهمین بسته تحریمی اتحادیه اروپا علیه روسیه در رابطه با جنگ اوکراین تصویب شد
جمهوری اسلامی و ترکیه پس از سقوط دولت بشار اسد وارد تقابلی شده‌اند که نشانه‌های آن را در سخنان برخی مقامات و رسانه‌های حامی حکومت در ایران می‌توان دید. روزنامه کیهان دوشنبه ۲۶ آذر، رجب طیب اردوغان را «فرصت‌طلبی» خواند که وارد یک «قمار خطرناک» در سوریه شده است.
کیهان که تحت مدیریت حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی اداره می‌شود، یادداشتی با عنوان «این همسایه دیگر قابل اعتماد نیست» منتشر کرد و نوشت که از زمان شکل‌گیری اعتراضات و جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۲ میلادی، ترکیه به رهبری اردوغان، «صحنه‌گردان بحران» در این کشور بوده است.
این یادداشت هدف اردوغان را «احیای خلافت عثمانی» خواند و افزود: «اردوغان فراموش کرده که اگر قرار باشد مبنای تقسیم‌بندی امروز جغرافیای منطقه، حاکمیت دولت‌ها در قرن گذشته باشد، بسیاری از مناطق موجود دستخوش تغییرات خواهد شد و مدعیان زیادی هستند که دولت امروز ترکیه و شخص اردوغان در میان آن‌ها محلی از اعراب نخواهد داشت.»
گرچه مقام‌های ترکیه به‌طور رسمی دخالت در سقوط حکومت اسد را تکذیب کرده‌اند اما منافع پرشمار سیاسی و اقتصادی آنکارا، نشان از اثرگذاری دولت اردوغان در رخدادهای اخیر سوریه دارد.
کیهان با اشاره به «غرور کاذب اردوغان» از پیروزی‌اش در سقوط دولت اسد، نوشت: «ترکیه باید بداند هنوز در آغاز راه است و پیامدهای بلندمدت قماری که شروع کرده و امروز دامن سوریه را گرفته، چه بسا در آینده نه چندان دور، برای رژیم او همچون رژیم بشار اسد بنیان‌برافکن باشد.»
یک‌شنبه ۲۵ آذر، خبرگزاری رویترز از قول دو مقام ایرانی نوشت که در روزهای پایانی حکومت بشار اسد، او به وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی شکایت کرده است که ترکیه فعالانه از حمله شورشیان برای سرنگونی او حمایت می‌کند.
بر اساس این گزارش، عباس عراقچی به اسد اطمینان داده است که موضوع را با آنکارا در میان می‌گذارد.
یک‌شنبه ۱۸ آذر و ۱۱ روز پس از آغاز حملات گروه‌های مسلح مخالف، سرانجام دولت بشار اسد سقوط کرد و مخالفان از تسلط بر دمشق، پایتخت سوریه خبر دادند.
در یک هفته گذشته شماری از رسانه‌های ایران عکس و تیتر صفحات نخست خود را به نقش اردوغان در تغییر رژیم سوریه اختصاص دادند که این موضوع مورد توجه فعالان سیاسی و کاربران رسانه‌های اجتماعی ترکیه نیز قرار گرفت.
در یک نمونه، اوغوز آکار، روزنامه‌نگار ترک، صفحات نخست روزنامه‌های شرق با تیتر «رجب و رویای نوعثمانی» و فرهیختگان با عکس اردوغان و آتاتورک را با تیتر «سلطان و شبان» در روز ۲۵ آذر در رسانه اجتماعی ایکس منتشر کرد.
او با اشاره به مطلب فرهیختگان نوشت: «از زمان آزادسازی سوریه و ۱۵ روز است که در روزنامه‌های ایران، نام رییس‌جمهور اردوغان در صدر اخبار و تیترها قرار دارد. هر کدام از این تیترها حاوی توهین‌هایی جداگانه است. برای اولین بار، نام آتاتورک نیز در یکی از این تیترها آورده شده است.»
از زمان آغاز حملات گروه «تحریر شام»، بسیاری از رسانه‌ها و تحلیل‌گران تاکید کردند حملات به حکومت حزب بعث سوریه، «با پشتیبانی و چراغ سبز ترکیه» آغاز شده است.
خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت درگیری نظامی اسرائیل در لبنان علیه گروه حزب‌الله باعث شد جمهوری اسلامی به عنوان حامی رژیم اسد به شدت درگیر باشد و روسیه نیز حواسش از سوریه پرت شود.
از سوی دیگر به دنبال شکست تلاش اردوغان برای تعامل با دولت سوریه، مخالفان اسد طرح خود را برای ساقط کردن او به آنکارا ارائه دادند و تاکید کردند: «نیازی نیست شما کاری انجام دهید. فقط مداخله نکنید.»
مقامات ترکیه از جمله هاکان فیدان، وزیر امور خارجه این کشور تاکید کردند آنکارا در این سقوط نقشی نداشته است.
فیدان روز ۲۳ آذر در یک مصاحبه گفت ترکیه با روسیه و ایران صحبت کرده و به آن‌ها گفته است که وارد معادلات نظامی در سوریه نشوند.
خامنه‌ای روز ۲۱ آذر در سخنرانی درباره تحولات سوریه تصریح کرد بر اساس قرائنی که دارد، «یک دولت همسایه سوریه» نقش آشکاری در تحولات سوریه ایفا کرده و می‌کند.
اشاره تلویحی او به ترکیه بود اما از این کشور نامی نبرد.
مهدی سلیمانی اردهالی، رییس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: «زن تراز انقلاب اسلامی باید بتواند به جامعه مقاومت کمک کند.» او اضافه کرد: «زن بی‌حجاب نمی‌تواند مادر خوبی برای فرزندان باشد، چگونه می‌تواند خواهر و مشاور خوبی باشد و چگونه می‌تواند سازندگی داشته باشد.»
هم‌زمان با تعطیلی دانشگاه‌ها، مدارس و ادارها در ۱۵ استان به دلیل کمبود انرژی، نیروگاه‌های گازی در دو استان گلستان و لرستان از مدار خارج شدند.
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق لرستان گفت: «نیروگاه‌های گازی تولید برق استان با ظرفیت ۱۳۰ مگاوات به دلیل افزایش مصرف مشترکان گاز، از مدار خارج شد.»
مهران امیری اضافه کرد: «نیروگاه‌های تولید برق استان از جمله نیروگاه دورود با ظرفیت ۹۰ مگاوات هم‌اکنون از مدار خارج است.»
کرم گودرزی، مدیرعامل شرکت گاز لرستان نیز خبر داد مصرف گاز در این استان تا روز ۲۵ آذر نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۰ درصد افزایش داشته است.
مصرف گاز در ایران با کاهش دمای هوا و ورود سامانه‌های سرمایشی جدید به سطح بی‌سابقه‌ای رسیده و این روند باعث ایجاد افت فشار گاز در استان‌های شمالی و شمال شرقی شده است.
از سوی دیگر احمد موسوی، مدیرعامل شرکت توزیع برق استان گلستان، خبر داد که نیروگاه برق علی‌آباد کتول و دیگر نیروگاه‌های برق مقیاس کوچک در این استان، به علت کمبود گاز از مدار فعالیت خارج شدند.
او همچنین گفت که زمان خاموشی‌ها و قطع برق در این استان از هشت صبح آغاز می‌شود و بسته به کمبود سوخت در آن روز، متغیر است.
موسوی افزود: «زمان‌بندی خاموشی‌ها برای هر یک از مشترکان برق گلستانی در طول یک روز، یک بار و به مدت دو ساعت است.»
برق خانه‌ها در برخی استان‌های دیگر از جمله سمنان در روز به مدت دو ساعت با برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده قطع می‌شود.
اما دوشنبه ۲۶ آذر، دانشگاه‌ها، مدارس و ادارات استان‌های آذربایجان غربی، اردبیل، البرز، تهران، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، زنجان، سمنان، قم، کردستان، کرمانشاه، گلستان، گیلان، مازندران و همدان تعطیل شدند.
مدارس و دانشگاه‌های قزوین و یزد نیز به صورت غیرحضوری فعالیت می‌کنند.
شهروندان ایرانی تابستان ۱۴۰۳ را به دلیل ناتوانی شبکه تولید و توزیع برق کشور در تامین برق مورد نیاز، در خاموشی‌های سراسری سپری کردند. اکنون و در آستانه زمستان، جمهوری اسلامی در تامین گاز شهروندان نیز ناتوان شده است.
پیش از این و در ۲۵ آذر، مدارس تهران و بسیاری از استان‌های ایران به دلایلی از جمله بارش برف و باران و کاهش دما، مدیریت انرژی، آلودگی هوا و ریزگردها، تعطیل و نیمه‌تعطیل اعلام شدند.
تهران، چهارشنبه و پنج‌شنبه هفته گذشته نیز تعطیل بود.
روزنامه کیهان که تحت مدیریت نماینده خامنه‌ای اداره می‌شود، نوشت: «در حالی که در داخل کشور عده قلیلی با فیلترینگ مخالفت می‌کنند در غرب شاهد استقبال از فیلترینگ هستیم. اکثریت بزرگی از آلمانی‌ها از وضع قانون درخصوص منع استفاده افراد زیر ۱۶ سال از شبکه‌های اجتماعی، استقبال می‌کنند.»
پس از گزارش ایران‌اینترنشنال درباره تلاش جمهوری اسلامی برای فروش نفت ارسالی به بندر دالیان چین پیش از آغاز به کار رسمی دونالد ترامپ، نشریه بلومبرگ نیز از کاهش صادرات نفت خام ایران به چین به دلیل تحریم‌های آمریکا بر نفتکش‌ها خبر داد.
نشریه بلومبرگ به نقل از شرکت ورتکسا که اطلاعات لحظه‌ای از بازار انرژی و حمل‌ونقل ارائه می‌دهد، گزارش داد صادرات نفت خام ایران به چین به دلیل تحریم‌های گسترده‌تر آمریکا بر نفتکش‌ها دچار اختلال شده و جریان نفت ایران به مهم‌ترین مشتری‌اش کاهش یافته است.
اما لی، تحلیلگر ارشد بازار نفت، در یادداشتی نوشت که برخی محموله‌های ماه گذشته ایران هنوز تحویل داده نشده‌اند و دو ماه پیش نیز در تحویل چندین محموله ماه اکتبر اختلال رخ داده است.
بر اساس داده‌های ورتکسا، حداقل ۱۹۱ نفتکش بسیار بزرگ در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار دارند.
لی نوشت: «تحریم‌های اخیر آمریکا بر نفتکش‌ها منجر به کاهش کشتی‌های ایرانی در بندر شاندونگ شده است.»
شرکت اطلاعات انرژی و ردیابی نفتکش‌های کپلر، نیز پیش از این از کاهش حجم صادرات نفت ایران به چین خبر داد.
بر اساس این گزارش، صادرات نفت‌خام و میعانات گازی ایران به چین در ماه نوامبر به ۱/۳۱ میلیون بشکه در روز رسیده که پایین‌ترین سطح در چهار ماه گذشته به شمار می‌رود.
روزنامه دنیای اقتصاد نیز به تازگی گزارش کرد که حجم صادرات نفت ایران به چین کاهش یافته است. در نتیجه با کاهش حجم درآمد‌های ارزی و بالا بودن سطح تقاضا، بازار ارز به دنبال تعادل قیمتی جدید است.
ایران‌اینترنشنال روز ۲۳ آذر خبر داد جمهوری اسلامی مصمم است برای نفت ارسالی به بندر دالیان چین تا پیش از بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید مشتری پیدا کند و در این راستا مقامات دستور داده‌اند نفت تحریم‌شده‌ای که در بندر دالیان، واقع در شمال شرق چین ذخیره شده است، از طریق شرکت‌های واسطه به فروش برسد.
مقام‌های تهران نگرانند با بازگشت ترامپ، دسترسی آن‌ها به محموله‌های نفتی در دالیان به ارزش حدود یک میلیارد دلار قطع شود.
داده‌های شرکت ردیابی تانکر ورتکسا نشان می‌دهد پس از کاهش فروش نفت از سوی جمهوری اسلامی در ماه سپتامبر، ذخایر نفتی شناور ایران از حدود ۳۶ میلیون بشکه به ۴۸ میلیون بشکه افزایش یافته است.
ارزش تقریبی این میزان افزایش، یک میلیارد دلار برآورد می‌شود.
