اتحادیه اروپا سفر بدون ویزای مقامات سیاسی و دولتی گرجستان را به این اتحادیه لغو کرد

باربارا لیف، دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه آمریکا در خاورمیانه، راجر کارستنز، فرستاده ریاست جمهوری در امور گروگان‌ها و دانیل روبینشتاین، مشاور ارشد، که وظیفه رهبری تعامل وزارت امور خارجه در سوریه را بر عهده دارد، اولین دیپلمات‌های آمریکایی هستند که از زمان سقوط حکومت اسد به دمشق سفر کرده‌اند.

دیپلمات‌های آمریکایی در حالی با احمد الشرع در دمشق دیدار کردند که آمریکا برای دریافت اطلاعاتی درباره ابومحمد الجولانی رهبر هیات تحریر شام جایزه‌ای ۱۰ میلیون دلاری تعیین کرده است. جولانی از زمان تصرف دمشق از نام واقعی خود احمد الشرع استفاده می‌کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه ۲۸ آذر گفته بود که این جایزه همچنان پابرجاست.

هنوز جزییاتی از گفت‌وگوهای دیپلمات‌های آمریکایی با احمد الشرع منتشر نشده است.

این هیات همچنین تلاش خواهد کرد اطلاعاتی درباره آستین تایس، روزنامه‌نگار آمریکایی که در سفر حرفه‌ای خود به سوریه در اوت ۲۰۱۲ به اسارت گرفته شد و سایر شهروندان آمریکایی که در زمان اسد ناپدید شدند، به دست آورد.

خبرگزاری رویترز گزارش داد که ایالات متحده، دیگر قدرت‌های غربی و بسیاری از مردم سوریه از سقوط حکومت بشار اسد خرسند هستند، اما مشخص نیست که آیا حکومت جدید سوریه، قوانین شدید اسلامی را اعمال خواهد کرد یا انعطاف‌پذیری نشان خواهد داد و به سمت دموکراسی حرکت خواهد کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا جمعه تایید کرد که مقامات دولت کنونی ایالات متحده با نمایندگان تحریر شام در مورد مجموعه‌ای از اصول مانند احترام به حقوق اقلیت‌هایی که واشینگتن می‌خواهد آنان در روند گذار سیاسی سوریه گنجانده شوند، گفت‌وگو خواهند کرد.

ایالات متحده در سال ۲۰۱۲ روابط دیپلماتیک خود را با سوریه قطع و سفارت خود را در دمشق پایتخت این کشور تعطیل کرد.

آمریکا که اکنون حدود دو هزار سرباز در سوریه دارد، از نیروهای کرد سوریه که توانستند به حضور داعش در این کشور پایان دهند، حمایت می‌کند.

به گفته وزارت امور خارجه آمریکا، هیات دیپلماتیک این کشور همچنین باید با نمایندگان جامعه مدنی سوریه دیدار خواهد کرد تا درباره «دیدگاه آنها برای آینده کشورشان و اینکه چگونه ایالات متحده می‌تواند از آنها حمایت کند» گفت‌وگو کند.

سفر این هیات به دمشق، اولین سفر رسمی دیپلماتیک مقامات آمریکایی به پایتخت سوریه از زمان آغاز جنگ داخلی این کشور است.

پیش از آمریکا، کشورهای فرانسه، آلمان و بریتانیا و همچنین سازمان ملل فرستادگان خود را به دمشق فرستادند.

روز پنجشنبه صدها نفر در دمشق برای دموکراسی و حقوق زنان در سوریه جدید تظاهرات کردند.

کامران متین، استاد روابط بین‌الملل درباره سفر دیپلمات‌های آمریکایی به دمشق به ایران اینترنشنال گفت: «در این سفر، مقامات آمریکایی تاکید دارند که صرفا به اظهارات اکتفا نمی‌کنند و رفتارهای عملی هیات حاکمه جدید سوریه را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.»

او افزود: «آن‌ها اصول پایه‌ای مانند احترام به اقلیت‌های مذهبی و فرهنگی، حقوق زنان، و دموکراتیک بودن شکل حکومت را مطرح کرده‌اند و هم‌زمان تلاش می‌کنند با نمایندگان جامعه مدنی، فعالان سیاسی و اقلیت‌ها دیدار کنند. این رویکرد نشان می‌دهد که ایالات متحده تنها به تعامل با حاکمان اکتفا نکرده و به نظرات و خواسته‌های مردم سوریه نیز توجه دارد.»

گارد ساحلی یونان اعلام کرد این قایق تندرو جمعه ۳۰ آذر در حال تلاش برای فرار از دست ماموران یک قایق گشتی پلیس بود که منجر به افتادن پناهجویان به دریا شد.

مقامات گارد ساحلی یونان با بیان این که تلاش‌ها برای نجات پناهجویان مفقود شده احتمالی با استفاده از قایق‌های گارد ساحلی و یک هلی‌کوپتر در حال انجام است، تاکید کردند هنوز از سرنوشت این افراد اطلاعی در دست نیست.

رودس، یکی از جزایر بزرگ یونان است که در نزدیکی سواحل ترکیه واقع شده و از مسیرهای پر‌تردد پناهجویان برای رسیدن به اروپا و یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در این کشور به شمار می‌رود.

این دومین حادثه مرگبار مربوط به پناهجویان در سواحل یونان طی یک هفته گذشته است.

مقامات یونان یک‌شنبه ۲۵ آذر گزارش دادند پس از غرق شدن یک قایق پناهجویان در سواحل کرت در جنوب یونان، هفت نفر جان خود را از دست دادند.

در این حادثه بیش از ۲۰۰ تن نجات یافتند و ده‌ها نفر دیگر مفقود شدند که جست‌وجو برای یافتن آن‌ها، ۲۸ آذر متوقف شد.

مرگ پناهجویان در آب‌های یونان پیش از این نیز بارها سابقه داشته است.

پنجم آذر امسال، هفت پناهجو و ۲۵ خرداد ۱۴۰۲، دست‌کم ۷۹ نفر در پی واژگونی قایق در سواحل یونان کشته شدند.

ترکیه بارها یونان را به نقض قوانین بین‌المللی متهم و اعلام کرده که این کشور با نقض این قوانین، پناهجویان را به سمت آب‌های ترکیه پس می‌زند.

بر اساس پیش‌بینی‌ها، تعداد مهاجرانی که تلاش می‌کنند خود را به‌طور غیرقانونی به یونان برسانند، در سال جاری به بیش از ۶۰ هزار نفر خواهد رسید.

داده‌های رسمی نشان می‌دهند از میان افرادی که تلاش می‌کنند خود را به یونان برسانند، بیشترین تعداد متعلق به پناهندگان سوری است و پس از آن، شهروندان افغانستان، مصر، اریتره و فلسطین در رتبه‌های بعدی قرار دارند.

بازگشت پناهندگان سوری به کشورشان

سازمان بین‌المللی مهاجرت هشدار داد بازگشت گسترده آوارگان سوری به سوریه می‌تواند به درگیری‌های جدید منجر شود و بر روند صلح شکننده در این کشور تاثیر منفی بگذارد.

این سازمان تاکید کرد که «بازگشت در مقیاس وسیع» به سوریه را توصیه نمی‌کند.

به گفته این سازمان، برای توسعه و بازسازی سوریه، نیاز به معافیت‌هایی از تحریم‌ها خواهد بود.

علاوه بر این، جامعه مسیحی در سوریه نگران است تحت حاکمیت دولت جدید، هدف حملات قرار گیرد.

این موضوع می‌تواند به تشدید ناامنی در این کشور بینجامد.

پس از سقوط حکومت بشار اسد، شماری از کشورهای اروپایی از جمله آلمان، اتریش، ایتالیا، بریتانیا، بلژیک، سوئد، فرانسه، نروژ، هلند و یونان، بررسی درخواست پناهندگی شهروندان سوری را به حالت تعلیق درآوردند.

کارل نِهامِر، صدراعظم اتریش، پنج‌شنبه ۲۹ آذر اعلام کرد این کشور در حال بررسی مجدد پرونده آن دسته از پناهندگان سوری است که کمتر از پنج سال گذشته وارد اتریش شده‌اند.

او در مصاحبه با روزنامه الشرق الاوسط که جمعه، ۳۰ آذر، منتشر شد گفت سوریه در زمان اسد «به سکویی برای ایران تبدیل شده بود تا پایتخت‌های کلیدی عربی را تحت کنترل خود درآورد، جنگ‌ها را گسترش دهد و با مواد مخدری مانند کپتاگون خلیج فارس را بی‌ثبات کند.»

الشرع افزود: «ما با حذف شبه‌نظامیان ایرانی و بستن راه نفوذ ایران در سوریه، به منافع منطقه خدمت کرده‌ایم و آنچه را که دیپلماسی و فشار خارجی نتوانست محقق کند، با کمترین تلفات به دست آورده‌ایم.»

مخالفان مسلح در یک عملیات غافلگیرکننده ۱۱ روزه که از ادلب و حلب آغاز شد، توانستند ۱۸ آذر به دمشق برسند و به پنج دهه حکومت خاندان اسد بر سوریه پایان دهند.

ناظران تحولات اخیر سوریه را ضربه‌ای به نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی می‌دانند و معتقدند پایان حکومت اسد توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر خواهد داد.

ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، ۲۹ آذر خبر داد در پی تحولات اخیر، روسیه چهار هزار نیروی حکومت ایران را از سوریه خارج کرده است.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ۲۱ آذر سقوط اسد را «محصول یک نقشه مشترک» آمریکایی و اسرائیلی خواند و گفت سوریه از مخالفان پس گرفته می‌شود.

الشرع: انقلاب در سوریه با سقوط اسد به پایان رسید

فرمانده تحریر شام در ادامه مصاحبه خود با الشرق الاوسط تاکید کرد انقلاب در سوریه با سقوط حکومت اسد به پایان رسیده و اکنون تلاش‌ها بر روی «تشکیل دولت» در این کشور متمرکز است.

الشرع گفت: «اجازه نخواهیم داد این [انقلاب] به جای دیگری گسترش پیدا کند. سوریه سکویی برای تهدید یا بی‌ثبات کردن کشورهای عربی یا کشورهای حاشیه خلیج فارس نخواهد بود.»

او اضافه کرد: «سوریه از جنگ‌ها و استفاده شدن برای اهداف دیگران خسته است. ما می‌خواهیم اعتماد را بازگردانیم و کشورمان را به‌عنوان بخشی از جهان عرب بازسازی کنیم.»

جنگ داخلی سوریه که با تظاهرات مسالمت‌آمیز مردم این کشور علیه حکومت اسد در سال ۲۰۱۱ آغاز شد، بیش از ۵۰۰ هزار کشته و شش میلیون آواره بر جای گذاشت.

ورود داعش از یک سو و نیروهای حامی حکومت اسد، نظیر سپاه پاسداران، روسیه و حزب‌الله از سوی دیگر به مناقشه سوریه، علاوه بر تلفات جانی، اقتصاد این کشور را به ویرانی کشاند و زیرساخت‌های آن را به شکل گسترده‌ای تخریب کرد.

الشرع: به دنبال سلطه بر لبنان نیستیم

فرمانده گروه حاکم بر دمشق در مصاحبه خود گفت کارهای زیادی برای انجام دادن در سوریه وجود دارد و مخالفان به دنبال «هیچ نوع تسلطی بر لبنان» نیستند.

الشرع تاکید کرد: «ما خواهان رابطه‌ای بر پایه احترام متقابل و تعامل هستیم، بدون دخالت در امور داخلی لبنان.»

در زمان حکومت اسد، جمهوری اسلامی از خاک سوریه برای ارسال تسلیحات و ادوات نظامی به حزب‌الله لبنان بهره می‌برد.

نعیم قاسم، دبیرکل حزب‌الله لبنان، ۲۴ آذر در یک سخنرانی تلویزیونی اذعان کرد این گروه پس از سرنگونی بشار اسد «مسیر تامین تدارکات نظامی خود از طریق سوریه» را از دست داده است.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، ۲۵ آذر هشدار داد این کشور اجازه نخواهد داد سوریه مجددا به مکانی برای تامین تسلیحات حزب‌الله تبدیل شود.

الشرع: نظرات خود را به مردم سوریه تحمیل نمی‌کنم

فرمانده تحریر شام در مصاحبه با الشرق الاوسط به وجود اختلاف نظرها در خصوص آینده سوریه و قانون اساسی آتی این کشور اذعان کرد اما گفت قصد ندارد نظرات شخصی خود را بر مردم سوریه تحمیل کند.

الشرع افزود: «سوریه کشوری متکثر است و تنوع دیدگاه‌ها در آن امری طبیعی است.»

به گفته او، «کارشناسان حقوقی» می‌‌توانند روابط میان شهروندان را بر پایه قانون شکل دهند.

صدها شهروند سوری ۲۹ آذر با برپایی تظاهراتی در مرکز دمشق، خواستار برقراری دموکراسی و تضمین حقوق زنان در این کشور شدند.

زنان و مردان حاضر در این تجمع شعارهایی از جمله «ما دموکراسی می‌خواهیم، نه یک حکومت دینی»، «سوریه آزاد و مدنی» و «ملت سوریه یکی است» سردادند.

الشرع همچنین در مصاحبه خود بر پاسخگو کردن عاملان جنایات‌های صورت‌گرفته در حکومت پیشین سوریه تاکید کرد و در عین حال گفت تمرکز باید بر اجرای عدالت باشد، نه انتقام‌گیری.

او یادآور شد: «ما با گروهی مبارزه کردیم که مرتکب جرایمی مانند بازداشت، ناپدیدسازی قهری، قتل، آوارگی، گرسنگی، حملات شیمیایی و شکنجه می‌شد.»

رهبر تحریر شام اضافه کرد هویت جنایتکاران حکومت اسد مشخص است و آن‌ها تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.

او همچنین از تشکیل یک وزرات‌خانه جدید خبر داد که وظیفه آن کمک به خانواده‌های مفقودشدگان در این کشور است تا از سرنوشت عزیزانشان مطلع شوند.

اسد در دوران حکومتش بر سوریه به نقض گسترده حقوق بشر، سرکوب معترضان، شکنجه و ناپدیدسازی قهری متهم بود. با سقوط اسد، درهای زندان نظامی مخوف صیدنایا در حومه دمشق گشوده‌ شد و هزاران خانواده برای یافتن عزیزانشان به این مکان هجوم آوردند.

همچنین به دنبال سرنگونی حکومت اسد، بازماندگان حمله شیمیایی به دوما در حومه دمشق، پس از شش سال سکوت به دنبال اجرای عدالت هستند.

در این گزارش تاکید شده که نتانیاهو آماده است تا «جاه‌طلبی‌های هسته‌ای و برنامه موشکی ایران را به صفر برساند» و تهدیدها علیه اسرائیل را خنثی کند.

رویترز جمعه ۳۰ آذر به نقل از کارشناسان تاکید کرد که جمهوری اسلامی با یک انتخاب سخت مواجه است؛ به این ترتیب که یا باید به برنامه غنی‌سازی هسته‌ای خود ادامه دهد یا فعالیت‌های اتمی خود را کاهش دهد و با مذاکره موافقت کند.

غسان الخطیب، تحلیلگر فلسطینی، به رویترز گفت که در صورت عقب نشینی نکردن جمهوری اسلامی از برنامه اتمی خود، اسرائیل و آمریکا در دوره دونالد ترامپ و نتانیاهو، «ممکن است حمله کنند»، زیرا: «اکنون هیچ چیز مانع آن‌ها نمی‌شود.»

او با اشاره به سوابق گذشته افزود: «این امکان وجود دارد که مقامات جمهوری اسلامی برای جلوگیری از یک رویارویی نظامی، مایل به سازش باشند.»

جوست هیلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در گروه بین‌المللی بحران نیز گفت: «ایران در برابر حمله اسرائیل به ویژه علیه برنامه هسته‌ای خود، بسیار آسیب پذیر است.»

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، یک‌شنبه ۲۵ آذر در پیامی ویدیویی ضمن تاکید بر ضرورت «تغییر چهره خاورمیانه» تاکید کرد تحولات یک سال اخیر، قدرت اسرائیل را به رخ جمهوری اسلامی و گروه‌های نیابتی آن در خاورمیانه کشیده است.

در همین حال رسانه‌ها در هفته‌های گذشته خبر دادند اعضای تیم ترامپ پس از سقوط اسد، به طور جدی در حال ارزیابی گزینه‌های موجود به منظور جلوگیری از دست‌یابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای از جمله «با حمله‌های هوایی پیشگیرانه» هستند.

همچنین رییس‌جمهوری منتخب آمریکا که به‌عنوان شخصیت سال مجله تایم انتخاب شده است، در گفت‌وگو با این مجله احتمال حمله نظامی به ایران را رد نکرد.

در گزارش جدید رویترز به سناریوهای احتمالی درباره غزه نیز اشاره شده است.

تحولات سوریه و آینده پیش رو

رویترز همچنین نوشت که سوریه پس از سرنگونی اسد در یک مقطع حساس قرار دارد و بزرگ‌ترین نگرانی در میان عوامل وحشت‌زا در بین سوری‌ها و ناظران، این است که هیات تحریر شام که زمانی با القاعده مرتبط بود، اکنون به عنوان یک نیروی ملی سوری عمل می‌کند یا به ایدئولوژی اسلامی بازمی‌گردد؟

در ادامه تحرکات سیاسی در سوریه، سه دیپلمات آمریکایی صبح جمعه ۳۰ آذر (به وقت محلی) وارد دمشق شدند تا با رهبران گروه تحریر شام دیدار و گفت‌وگو کنند.

از سوی دیگر حملات روزهای اخیر اسرائیل به اهداف نظامی در سوریه واکنش‌های فراوانی را به دنبال داشته است.

دولت موقت سوریه ۲۴ آذر با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد، از اسرائیل به دلیل حملات مکرر پس از سقوط حکومت اسد شکایت کرد.

نتانیاهو با اشاره به تحولات اخیر سوریه گفته است که اسرائیل «هیچ علاقه‌‌ای» به درگیری با سوریه ندارد و سیاستش در قبال این کشور بر اساس «واقعیت‌های موجود در میدان» تعیین می‌شود.