رسانه وابسته به دانشگاه آزاد: در پنج سال اخیر هزار کتاب با موضوع سلیمانی تولید شده
تام توگندات، وزیر امنیت سابق بریتانیا به روزنامه گاردین گفت کشته شدن قاسم سلیمانی به دستور دونالد ترامپ، زنجیره وقایعی را آغاز کرد که به تحولات سوریه انجامید. او گفت بحران داخلی سپاه پاسداران پس از سقوط دولت بشار اسد، به سرنگونی جمهوری اسلامی منجر خواهد شد.
توگندات که رییس پیشین کمیته روابط خارجی پارلمان بریتانیا و عضو فعلی مجلس از حزب محافظه‌کار است، تاکید کرد کشته شدن سلیمانی، ماهیت جمهوی اسلامی را به‌عنوان «طبلی تو خالی» آشکار ساخت.
او در یک پیش‌بینی گفت حکومت ایران طی چند سال آینده سقوط خواهد کرد.
به گفته توگندات، سلیمانی نقشی کلیدی در استفاده از سوریه و عراق به‌عنوان پایگاهی برای عقب راندن داعش و تثبیت منافع جمهوری اسلامی در هر دو کشور داشت و مرگ او تبدیل به یک نقطه عطف شد.
سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران بود که روز ۱۳ دی سال ۱۳۹۸ با حملات هوایی نیروهای آمریکایی در فرودگاه بغداد کشته شد.
توگندات با اشاره به «نقش بسیار محوری و تعیین‌کننده سلیمانی»، گفت او تمام روابط و توافقات منطقه‌ای را در ذهن خود داشت و افزود که پس از مرگش، برای او جانشینی تعیین کردند اما در واقعیت، هیچ‌کس نمی‌توانست جایگزین روابط شخصی ۲۰ ساله‌ای شود که سلیمانی برقرار کرده بود.
نماینده مجلس بریتانیا تاکید کرد: «این همان جایی است که همه چیز شروع به از هم پاشیدن کرد. بنابراین با این که می‌دانم این دیدگاه محبوب نیست اما باید بگویم ترامپ عملا ماشه‌ای را کشید که آغازگر سقوط دولت اسد بود.»
او بحران درون سپاه پاسداران را نیز نتیجه از دست دادن سوریه دانست و گفت: «اعضای جوان سپاه پاسداران درباره دو نکته صحبت می‌کنند؛ اول این که معتقدند نسل قدیمی فاسد و بی‌کفایت است و برای همین حزب‌الله به حال خود رها شده و شکست خورده است. از همین رو، متحدان قدیمی مانند اسد سقوط کرده‌اند.»
توگندات گفت این شایعه پخش شده که علی خامنه‌ای و دولت مسعود پزشکیان می‌خواهند با آمریکایی‌ها گفت‌وگو کنند تا راهی برای خروج از وضعیت فعلی پیدا کرده و شاید بتوانند دوام بیاورند اما نیروهای جوان سپاه پاسداران می‌گویند که «هیچ‌کس نمی‌تواند با قاتلان قاسم سلیمانی مذاکره کند».
از زمان مرگ سلیمانی، مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله شخص خامنه‌ای بارها وعده گرفتن «انتقام سخت» از «آمران» و کسانی را داده‌اند که در کشتن او دست داشته‌اند.
در جدیدترین نمونه، ایرج مسجدی، معاون هماهنگ کننده نیروی قدس سپاه پاسداران در مراسم پنجمین سالگرد کشته شدن سلیمانی گفت ترامپ دستور مرگ او را صادر کرد و به همین دلیل باید «تقاص» پس بدهد و محاکمه شود.
خامنه‌ای هم دی ۱۴۰۰ در حالی ترامپ را تهدید به «تقاص» کرد که یک سال پیش از آن و در ۲۶ آذر ۹۹ نیز گفته بود: «باید انتقام پس دهند و این انتقام در هر زمانی که ممکن باشد قطعی است.»
با وجود این تهدیدات، مقام‌های جمهوری اسلامی در ماه‌های گذشته اتهام تلاش برای ترور ترامپ را تکذیب کرده‌اند.
توگندات مخالف توافق هسته‌ای اولیه با تهران در سال ۲۰۱۵ میلادی بود و به‌عنوان وزیر امنیت بریتانیا، از قرار دادن نام سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی حمایت می‌کرد.
او گفت: «اکنون دیگر دوران قدیم مرده، توهمات قدیمی از بین رفته و عوامل مختلفی در حال پایان دادن به آن هستند. گمان می‌کنم جمهوری اسلامی نیز طی چند سال آینده سقوط خواهد کرد. بنابراین فکر می‌کنم فرصتی واقعی برای گسترش آزادی فراهم شده است.»
به گفته این مقام بریتانیایی، اگر سوریه در مسیر درستی قرار بگیرد می‌تواند ظرف یک دهه نه‌تنها به نقطه ثبات، بلکه به قدرت اقتصادی فوق‌العاده در خاورمیانه تبدیل شود.
توگندات در عین حال هشدار داد خطرات قابل توجهی در سوریه وجود دارد زیرا این کشور میان گروه‌های کُرد و گروه اسلام‌گرای سنی تحریر الشام برای کسب نفوذ تقسیم شده است.
او همچنین غرب و از جمله آمریکا را به نداشتن یک استراتژی بلندمدت در خاورمیانه متهم کرد و گفت غربی‌ها در مقاطع مختلف تصمیم‌گیری، «ضعف نشان دادند و بی‌ثباتی خود را به نمایش گذاشتند».
ایرج مسجدی، معاون هماهنگ کننده نیروی قدس سپاه پاسداران گفت دونالد ترامپ در دوره قبلی رییس‌جمهوری خود دستور کشتن قاسم سلیمانی را صادر کرد و به همین دلیل باید «تقاص» پس بدهد.
مسجدی چهارشنبه ۱۲ دی گفت ترامپ به شکل رسمی اعلام کرده که دستور کشتن سلیمانی را داده و با این کار، بزرگ‌ترین خدمت را به «جریان تروریستی» کرده است.
این فرمانده سپاه قدس در ادامه افزود: «از همه دولت‌ها و ملت‌ها می‌خواهیم که این موضوع را با صدای بلند به گوش همه جهانیان برسانید که سلیمانی از سوی رییس‌جمهور مفلوک آمریکا قربانی شد.»
او سلیمانی را «سمبل و عامل اصلی مبارزه با تروریست‌ها» توصیف کرد و گفت ترامپ به خاطر کشتن او باید «تقاص پس بدهد و محاکمه شود».
اوایل تیر امسال ترامپ در مناظره انتخابات ریاست‌جمهوری با جو بایدن گفت در زمان دولت او، آمریکا ابوبکر البغدادی و قاسم سلیمانی را به عنوان «بزرگ‌ترین تروریست‌های جهان» کشت و این اقدام به نفع همه جهان شد.
ترامپ پیش‌تر هم به کشتن سلیمانی اشاره کرده و گفته بود حتی «آیت‌الله‌ها» هم از مرگ او خوشحال شدند.
سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران بود که روز ۱۳ دی سال ۱۳۹۸ با حملات هوایی نیروهای آمریکایی در فرودگاه بغداد کشته شد.
اوایل تیر امسال دادگستری استان تهران از صدور کیفرخواست علیه ۷۳ نفر از مقامات آمریکا در پرونده کشته شدن سلیمانی خبر داد.
پیش از آن نیز دادگاهی در تهران دولت آمریکا و ۴۱ شخص حقیقی و حقوقی دیگر را در این پرونده در مجموع به پرداخت ۴۹ میلیارد و ۷۷۰ میلیون دلار محکوم کرده بود.
از زمان مرگ سلیمانی، مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله شخص علی خامنه‌ای بارها وعده گرفتن «انتقام سخت» از «آمران» و کسانی را داده‌اند که در کشتن او دست داشته‌اند.
خامنه‌ای دی ۱۴۰۰ در حالی ترامپ را تهدید به «تقاص» کرد که یک سال پیش از آن و در ۲۶ آذر ۹۹ هم گفته بود: «باید انتقام پس دهند و این انتقام در هر زمانی که ممکن باشد قطعی است.»
آذر ۹۹ حساب توییتر خامنه‌ای پوستری تهیه و منتشر کرد که در آن ترامپ در زمین گلف، زیر سایه یک پهپاد قرار داشت که تلویحا اشاره‌ای به قصد ترور او بود اما این پست از حساب ایکس خامنه‌ای پاک شده است.
دی ماه سال گذشته نیز حسین سلامی، فرمانده کل سپاه پاسداران گفت بر خلاف سخنان سخنگوی سپاه پاسداران، جمهوری اسلامی هنوز انتقام کشته شدن سلیمانی و ابومهدی المهندس را نگرفته و افزود که این اقدام «به وقتش» انجام خواهد شد.
با وجود این تهدیدات، مقام‌های جمهوری اسلامی در ماه‌های گذشته اتهام تلاش برای ترور ترامپ را تکذیب کرده‌اند.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی اواخر آبان امسال این اتهامات را «کاملا مشکوک، شرورانه و بی‌اساس» و تلاش برای «مین‌گذاری در روابط پیچیده ایران و آمریکا» نامید.
علیرضا پناهیان، سخنران دفتر خامنه‌ای گفت: «آرمان ملت ایران آزاد کردن مردم جهان از بردگی است و ما این کار را خواهیم کرد.» او ادامه داد: «امروز پرچم آزادی تنها به دست خامنه‌ای است و اگر کسی پرچم ولایت مداری را که در دست او قرار دارد تقویت نکند، دشمن آزادی است.»
علیرضا زاکانی، شهردار تهران گفت: «اگر امروز در سوریه این اتفاق افتاد، چون به لوازم مقاومت عمل نکرد. در سوریه به نسخه پزشک عمل نشد و ایراد از پزشک نیست.» او افزود: «دشمن زمانی می‌تواند به ما ضربه بزند که هسته سخت نظام دچار تردید شود.»
اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: «اگر در شرایط فعلی قاسم سلیمانی هم زنده بود، وضعیت منطقه خیلی تفاوت نمی‌کرد.» او ادامه داد: «وجود او خیلی اثر داشت اما اینکه بگوییم او شهید شد و وضعیت به اینجا کشید، این طور نیست.»
