رییس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی: تمرکز ما بر باورپذیری دستاوردها برای عموم مردم است



مقامات جمهوری اسلامی مدعی هستند برای بازگشت دونالد ترامپ به قدرت آمادگی دارند و نگرانی خاصی ندارند. با این حال، بازار ارز و طلا، که به سخنان این مقامات توجهی ندارد، مسیر دیگری را در پیش گرفته است.
شواهد نشان میدهد که بازار بهجای توجه به این ادعاها، منتظر اقدامات و سیاستهای ترامپ علیه جمهوری اسلامی است و واکنشهای خود را بر اساس آنها تنظیم میکند.
با بازگشت ترامپ به قدرت و شروع سیاست فشار حداکثری، قیمت دلار و سکه بلافاصله روند صعودی به خود گرفت. در همان روز اول بازگشت ترامپ، قیمت دلار از ۸۲ هزار تومان عبور کرد و اکنون به ۸۳ هزار تومان نزدیک شده است. قیمت سکه نیز از مرز ۵۸ میلیون تومان گذشت.
این روند نشان میدهد که بازار ایران به ادعاهای مقامات جمهوری اسلامی بیاعتناست و مسیر خود را طی میکند.
اگر سیاستهای ترامپ علیه جمهوری اسلامی ادامه یابد و او دستورات جدیدی برای تشدید فشارها صادر کند، احتمالا قیمت دلار و سکه بیش از پیش افزایش خواهد یافت. هرگونه تاخیر در مذاکره یا توافق با ترامپ نیز به تشدید این روند دامن میزند.
افزایش نرخ ارز و طلا تاثیر مستقیم بر تمامی قیمتها در کشور خواهد داشت و بازارهای اقتصادی ایران با تنش بیشتری مواجه خواهند شد. در صورت ادامه سیاستهای ترامپ، وضعیت اقتصادی ایران در طول چهار سال ریاست جمهوری او میتواند به بحرانی غیرقابل تصور برسد.
این تجربه در دور اول ریاست جمهوری ترامپ نیز رخ داد. در سال ۱۳۹۶، زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، قیمت دلار که در حدود ۳۸۰۰ تومان بود، بهسرعت به ۱۰ هزار تومان رسید و سپس روند صعودی خود را ادامه داد.
اکنون نیز، اگر سیاستهای مشابهی در پیش گرفته شود و جمهوری اسلامی تسلیم فشارها نشود، احتمال جهش مجدد قیمت دلار به مرزهای بسیار بالاتر وجود دارد. پیشبینیها حاکی از آن است که دلار ممکن است به ۱۰۰ هزار تومان یا حتی بیشتر برسد.
محمدحسین عادلی، رییس سابق بانک مرکزی، هشدار داده است اگر ترامپ صادرات نفت ایران به چین را محدود کند، تورم در ایران دو برابر خواهد شد و کسری بودجه فعلی نیز که حدود ۸۵۰ هزار میلیارد تومان است، دو برابر می شود.
این وضعیت میتواند به پاشنه آشیل جمهوری اسلامی تبدیل شود. سخنان عادلی بهوضوح جدیتر از ادعاهای مقامات فعلی جمهوری اسلامی است که میگویند «اتفاق خاصی نخواهد افتاد.»
بسیاری از مردم، بهرغم آگاهی از تاثیرات منفی احتمالی سیاستهای ترامپ بر معیشت خود، از بازگشت او به قدرت خوشحال هستند. امید به تضعیف یا حتی سرنگونی جمهوری اسلامی از سوی ترامپ، در میان بخش قابل توجهی از مردم تقویت شده است. این نگرش نشاندهنده عمق نارضایتی از عملکرد جمهوری اسلامی و بیاعتمادی به مقامات آن است.
نکته قابل توجه این است که مردم بهخوبی از پیامدهای اقتصادی فشارهای خارجی آگاه هستند، اما ترجیح میدهند سختیهای ناشی از آن را تحمل کنند، به این امید که فشارهای خارجی به تغییرات بنیادی در نظام حاکم منجر شود. این وضعیت بیانگر شکاف عمیق میان مردم و مقامات جمهوری اسلامی است.
بازگشت ترامپ به قدرت، زنگ خطری جدی برای جمهوری اسلامی است. از سوی دیگر، حمایت مردم از ترامپ، هرچند ممکن است عجیب به نظر برسد، اما ریشه در نارضایتی عمیق از نظام جمهوری اسلامی دارد.
مقامات جمهوری اسلامی بهجای ارائه تحلیلهای سطحی و تکراری، باید به دلایل اصلی این نارضایتیها و شکافهای اجتماعی بپردازند. مردم ایران خواهان عبور از جمهوری اسلامی هستند و به هر فرصتی برای دسترسی به این هدف چشم دوختهاند.

بر اساس گزارشهای رسیده به ایراناینترنشنال از چند روز گذشته، روند انتقال حدود ۹۷۰ زندانی واحد چهار زندان قزلحصار به سایر واحدها، و واگذاری این واحد به زندان مرکزی کرج آغاز شده است.
زمینهسازی برای این جابجایی با انجام تعمیرات در سالنهای ۲۲-الف و ب در واحد چهار صورت گرفت، که هزینه آن— حدود ۲۰۰ میلیون تومان — از طریق خود زندانیان تامین شد.
این جابجایی زندانیان را در فضایی بسیار محدودتر از قبل قرار داده است. انتقال وسایل شخصی زندانیان نیز ممنوع اعلام شد و وسایل آنان در سالنها باقی مانده است.
این زندانیان که بسیاری از آنها بهخاطر جرایم خُرد مرتبط با مواد مخدر بازداشت شدهاند، اکنون از حداقل امکانات مانند جای خواب و لباس هم محروم هستند.
گفته میشود احتمال جابجایی زندانیان سیاسی بند ۲۱ واحد چهار زندان قزلحصار به مکانی نامعلوم هم وجود دارد. این زندانیان در ۱۸ ماه گذشته تاکنون سه بار از زندان گوهردشت به اوین، از اوین به بند امن قزلحصار و از بند امن به واحد ۴ قزلحصار منتقل شدهاند و وسایلشان در هر جابجایی به غارت رفته است.

سازمان اتحاد علیه ایران هستهای در بیانیهای در واکنش به حضور جواد ظریف، معاون راهبردی مسعود پزشکیان، در مجمع جهانی اقتصاد در داووس، او را «مسئول اصلی تبلیغات حکومت ایران در حمایت از تجاوزگری و تروریسم» توصیف کرد.
این سازمان ضمن محکوم کردن حضور ظریف در این مجمع نوشت: «ظریف مدتهاست با سپاه پاسداران، که از سوی آمریکا بهعنوان سازمان تروریستی شناخته شده، برای تطهیر نقض آشکار حقوق بشر، حمایت از تروریسم و صدور خشونت به خارج از کشور همکاری میکند.»
در این بیانیه با اشاره به مرگ مشکوک یک شهروند سوئیسی در زندانی در ایران گفته شده این اتفاق تصمیم میزبانی از ظریف را «به شکل ویژهای آزاردهنده» میکند و به عنوان پیامی برای جمهوری اسلامی محسوب میشود که «میتوان رفتارهای آشکارا ناپسند حکومت را به خاطر یک گفتوگوی سطحی نادیده گرفت».

مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در نامهای به سناتور تد کروز نوشته دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده، به دنبال احیای تحریمهای سازمان ملل علیه ایران خواهد بود که بر اساس توافق هستهای سال ۲۰۱۵، اجرای آنها در پی توافق برجام در آن سال تعلیق شده بود.
روبیو در پاسخ مکتوب به پرسش سناتور تد کروز، با اشاره به برجام نوشته است: «من معتقدم به سود منافع امنیت ملی ماست که شورای امنیت سازمان ملل تحریمهایی را که بر اساس برجام تعلیق شده بودند، دوباره اعمال کند.»
روبیو در ادامه با اشاره به تبعیتش از دونالد ترامپ نوشته است: «من رهنمودهای رییسجمهور را اجرا خواهم کرد و با متحدانمان همکاری میکنم تا اطمینان حاصل کنیم با فعال شدن مکانیسم ماشه، بازگردانی تحریمها (اِسنپبک) اتفاق بیفتد.»
نامه روبیو منتشر نشده است و کروز تنها بخشهایی از آن را در جلسه تایید صلاحیت الیس استفانیک، گزینه ترامپ برای نمایندگی آمریکا در سازمان ملل، قرائت کرد.

مثلث مخالف ایران
روبیو، کروز و استفانیک، همگی از حامیان سرسخت اسرائیل و مخالفان تهران بهشمار میآیند و نشان دادهاند که قصد دارندجمهوری اسلامی را برای کاهش حمایت از گروههای مسلح متحد خود و جلوگیری از پیشبرد برنامه هستهایاش تحت فشار بگذارند.
استفانیک گفت: «مقابله با ایران یک اولویت اصلی است. این اقدام در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ موفقیتآمیز بود.»
مکانیسم ماشه در توافق برجام
اگر هر یک از طرفهای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تشخیص دهند که ایران به تعهداتش عمل نمیکند، «اسنپبک» از تعلیق تحریمهای سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی، به لحاظ فنی میتواند بهشکل خودکار اعمال شود.
با اسنپبک، تحریمهایی که بر اساس برجام لغو شده بودند، از تعلیق خارج شده و پس از ۳۰ روز دوباره اعمال خواهند شد، مگر اینکه پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل بهصورت اجماعی رای دهند که تحریمها همچنان لغوشده باقی بمانند.
ترامپ با این استدلال که لغو تحریمها به ایران منابع مالی میدهد تا خود و همپیمانان منطقهایاش مانند حماس و حزبالله را مجهز کند، در سال ۲۰۱۸ آمریکا را از توافق برجام خارج کرد.
اکنون که واشنگتن از این توافق خارج شده است، نمیتواند بهتنهایی روند اسنپبک را آغاز کند، اما قول داده است در گفتوگو با متحدان اروپایی خود، به آنها برای این اقدام فشار بیاورد.
روسیه و چین که رابطهشان با غرب چندان دوستانه نیست، در سالهای اخیر روابط خود با ایران را تقویت کردهاند و بعدی به نظر میرسد برای تامین نظر آمریکا با ایران مقابله کنند.
بنابراین فعالسازی اسنپبک بر عهده یکی از سه کشور اروپایی عضو توافق، موسوم به تروئیکای اروپایی Eشامل فرانسه، بریتانیا و آلمان خواهد افتاد. بر اساس گزارشها، این قدرت اروپایی در حال حاضر درباره گامهای آتی برای نجات توافق، با ایران در حال مذاکرهاند.
بریتانیا اعلام کرده که احتمالا در نهایت با استفاده از مکانیزم ماشه، تحریمهای سازمان ملل علیه حمهوری اسلامی را فعال کند و دلیل آن را پیشرفت ایران در غنیسازی اورانیوم عنوان کرده است، پیشرفتی که ایران را به ساخت بمب اتمی نزدیکتر میکند.
اگر هیچیک از طرفهای توافق تا اکتبر ۲۰۲۵ موضوع عدم پایبندی ایران به توافق را به شورای امنیت ارجاع ندهد، طبق قطعنامه سازمان ملل که این توافق را نهایی کرد، توانایی فعالسازی مجدد تحریمها (اسنپبک) از بین خواهد رفت.

ایران؛ توافق یا ادامه تنش
ایران سال گذشته اعلام کرد برای دستیابی به یک توافق یا در صورت عدم همراهی طرفهای مقابل برای دامه تنش هم، آمادگی دارد.
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در ماه نوامبر گفت: «ما معتقدیم پنجره دیپلماسی همچنان باز است، اگرچه بهصورت محدود و مشروط به اینکه سایر طرفها اراده واقعی نشان دهند. بدون چنین تعهدی، ما مسیر جایگزینی را دنبال خواهیم کرد.»
سناتور کروز روز سهشنبه با ابراز خشم، دولت قبلی جو بایدن را متهم کرد که به ایران امکان پیشرفت بیشتر هستهای داده و گفت ترامپ باید مانع این پیشرفت شود.
کروز گفت: «زمانی که آیتالله شعار مرگ بر آمریکا سر میدهد، او کاملا به معنای واقعی قصد نابودی دارد و معتقدم اگر بتواند یک سلاح هستهای را بر فراز یک شهر آمریکایی منفجر کند، حتما این کار را خواهد کرد.»
کروز با اشاره به جدی بودن چنین تهدیدی گفت: «من باور ندارم که این تهدیدی باشد که ایالات متحده بتواند تحمل کند و مطمئنم که هم رییسجمهور و هم وزیر خارجه با این نظر موافق هستند.»

زهرا سعیدی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس، خودروسازی را از محورهای کلیدی توسعه صنعتی کشور خواند و گفت این صنعت یکی از اصلیترین محرکهای اقتصادی ایران است و میتواند نقش بسزایی در افزایش اشتغالزایی، ارتقای فناوری و تولید ثروت ملی داشته باشد.