دولت ترامپ دستور داد به جز برای اسرائیل و مصر، همه کمکهای خارجی آمریکا متوقف شود



وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، فروش تجهیزات نظامی این کشور به دولتهای خارجی در سال ۲۰۲۴ با ۲۹ درصد افزایش به رکورد ۳۱۸.۷ میلیارد دلار رسید.
افزایش صادرات تسلیحات آمریکایی در شرایطی بود که در سال گذشته، کشورهای مختلف به دنبال پر کردن انبارهای تسلیحاتی خود به دلیل ارسال تسلیحات خود به اوکراین و همچنین آماده شدن برای درگیریهای احتمالی بودند.
به گزارش رویترز، ارقام مربوط به سال آخر دولت جو بایدن مقدمهای بر افزایش بیشتر فروش تسلیحات آمریکایی در سال جاری خواهد بود و پیشبینی میشود سهام شرکتهای سازنده تسلیحات آمریکا با وجود افزایش بیثباتی جهانی، افزایش یابد.
دونالد ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی خود برای بازگشت به کاخ سفید گفته بود که متحدان آمریکا باید برای دفاع از خود هزینه بیشتری کنند.
ترامپ از سایر اعضای ناتو میخواهد که ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به هزینههای دفاعی اختصاص دهند. این رقم بسیار بالاتر از هدف فعلی ۲ درصد است و هنوز هیچ کشور عضو ناتو از جمله ایالات متحده به آن نرسیده است.
پیمانکاران دفاعی در حال تلاش برای پاسخ دادن به افزایش تقاضای خرید تسلیحات هستند که نتیجه حمله روسیه به اوکراین است.
وزارتخانههای دفاع در سراسر جهان در نظر دارند ذخایر تسلیحاتی خود را افزایش دهند و خود ایالات متحده نیز به دنبال پر کردن انبارهای تسلیحات و مهماتی است که به دلیل ارسال به کییف خالی شده است.
وزارت خارجه آمریکا در بیانیهای اعلام کرد که فروش و انتقال تسلیحات به عنوان «ابزارهای مهم سیاست خارجی ایالات متحده با پیامدهای بلندمدت بالقوه برای امنیت منطقهای و جهانی» تلقی میشود.
بر اساس آمار رسمی، در سال ۲۰۲۴ شرکتهای آمریکایی به میزان ۲۳ میلیارد دلار جنگندههای اف-۱۶ و ارتقا برنامههای آن به ترکیه، ۱۸.۸ میلیارد دلار جنگنده اف-۱۵ به اسرائیل و ۲.۵ میلیارد دلار تانک آبرامز به رومانی فروختهاند.
دو روش عمده برای خرید تسلیحات از سوی دولتهای خارجی از شرکتهای آمریکایی وجود دارد: فروش مستقیم تجاری از طریق مذاکره با یک شرکت، یا فروش نظامی خارجی که در آن یک دولت معمولا با یک مقام وزارت دفاع در سفارت ایالات متحده در پایتخت خود تماس میگیرد. در هر دو روش، فروش تسلیحات نیاز به تایید دولت ایالات متحده دارد.
فروش مستقیم تسلیحات از سمیت شرکتهای آمریکایی از ۱۵۷.۵ میلیارد دلار در سال مالی ۲۰۲۳ به ۲۰۰.۸ میلیارد دلار در سال مالی ۲۰۲۴ افزایش یافت.
فروش تسلیحات از طریق دولت ایالات متحده از ۸۰.۹ میلیارد دلار در سال قبل به ۱۱۷.۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ افزایش یافت.

وزارت کشور دولت ترامپ جمعه پنجم بهمن در بیانیهای از تغییر رسمی نام خلیج مکزیک به «خلیج آمریکا» خبر داد. دولت ترامپ همچنین نام کوه دنالی، بلندترین کوه آمریکای شمالی را که به اسمی بومی نامگذاری شده بود، به «مککینلی»، رییسجمهوری پیشین آمریکا، تغییر داد.

فیصل علی ابراهیم، وزیر اقتصاد عربستان سعودی، جمعه پنجم بهمن در نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس، در واکنش به سخنان دونالد ترامپ مبنی بر کاهش قیمت نفت گفت که ریاض بر ثبات بلندمدت بازار نفت تاکید دارد تا اطمینان حاصل کند که عرضه کافی برای تقاضای رو به رشد وجود دارد.
ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در یک سخنرانی ویدیویی در نشست داووس، از عربستان سعودی و اعضای اوپک خواست که قیمت نفت را کاهش داده و با این اقدام خود، به پایان دادن جنگ در اوکراین کمک کنند.
او گفته است به زودی با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، درباره توافقی برای پایان دادن به جنگ اوکراین گفتوگو خواهد کرد.
به دنبال اظهارات ترامپ، قیمت نفت کاهش یافت.
رییسجمهوری آمریکا گفت که ریاض قصد دارد ۶۰۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایهگذاری کند اما او از محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی خواهد خواست که این مبلغ را به یک تریلیون دلار افزایش دهد.
فیصل علی ابراهیم در پاسخ به این اظهارات ترامپ گفت: «مطرح شدن رقم یک تریلیون دلار از سوی ترامپ، بازتابی از روابط قوی دو کشور است.»
او همزمان تاکید کرد رقم ۶۰۰ میلیارد دلار، شامل سرمایهگذاری و همچنین خرید بخشهای دولتی و خصوصی است.
درخواست برای اتحاد اروپا در مقابل چالشهای اقتصادی همزمان با ریاستجمهوری ترامپ
کریستین لاگارد، رییس بانک مرکزی اروپا، در نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس ابراز امیدواری کرد که «هدف کاهش تورم اروپا در سال ۲۰۲۵» محقق شود.
او از رهبران اروپایی خواست تا برای مقابله با چالشهای اقتصادی پیش روی اروپا و جهان همزمان با ریاستجمهوری ترامپ، دست به دست هم دهند.
ترامپ پیش از آغاز به کار رسمی خود تهدید کرده بود اگر اروپا نفت و گاز بیشتری از آمریکا نخرد، تعرفه واردات محصولات آنها افزایش خواهد یافت.
او در سخنرانی ویدیویی در داووس نیز اروپا را به «برخورد ناعادلانه با آمریکا در روابط تجاری» متهم کرد.
لری فینک، مدیرعامل شرکت بلک راک نیز در نشست داووس گفت که «بدبینی نسبت به اروپا هرگز به این اندازه عمیق نبوده» اما: «معتقدم اکنون زمان آن است که دوباره روی اروپا سرمایهگذاری کنیم.»
او همزمان تاکید کرد که اروپا «نیاز به اتحاد بانکی و اتحاد در بازارهای سرمایه» دارد.
از بلکراک به عنوان «بزرگترین بانک سایه جهان» نام برده میشود.
سیستم بانکداری سایه، اصطلاحی است برای واسطههای مالی غیربانکی که خدماتی مشابه بانکهای سنتی اما خارج از مقررات عادی بانکی ارائه میدهند.
در نشست داووس امسال محمدجواد ظریف، معاون راهبردی مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی حضور داشت و در سخنرانی خود نگرانیهای بینالمللی درباره تلاش جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح هستهای، حمایت تهران از گروههای شبهنظامی منطقه و نقض گسترده حقوق بشر در ایران را رد کرد.
حضور ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، نگاهها را در داووس به منازعه مسکو و کییف معطوف کرد.
این اولین حضور زلنسکی به عنوان رییسجمهوری در مجمع جهانی اقتصاد بود.
او در سالهای گذشته از طریق ارتباط ویدیویی در این مجمع شرکت کرده بود.

جنگ حماس و اسرائیل در داووس
مناقشه حماس و اسرائیل از دیگر موضوعات مهم مطرح شده و مورد گفتوگو در مجمع جهانی اقتصاد (داووس) بود.
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخستوزیر قطر، طرح «دو دولت، دو ملت» را تنها راهحل مناقشه اسرائیل و فلسطین دانست و گفت برای برقراری ثبات در منطقه، اسرائیل باید به تعهدی الزامآور و زمانبندی شده برای اجرایی شدن طرح «دو دولت، دو ملت» تن دهد.
از سوی دیگر اسحاق هرتزوگ، رییسجمهوری اسرائیل، پنجشنبه ۲۸ دی در سخنرانی خود در داووس سوئیس، خواستار تشکیل یک «ائتلاف بسیار قوی» برای مقابله با جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن در منطقه شد.

زیگمار گابریل، وزیر خارجه پیشین آلمان، پیشنهاد کرد که کانادا به عضویت اتحادیه اروپا دعوت شود. روزنامه گاردین نوشت این ایده غیرمنتظره که از زمان سخنان ترامپ درباره تبدیل کانادا به پنجاهویکمین ایالت آمریکا در برخی محافل مورد بحث بوده است، اکنون از سوی گابریل علنی شده است.

پس از خروج آمریکا از سازمان بهداشت جهانی، تدروس آدهانوم گبریسوس، مدیر کل این سازمان، در نامهای به کارکنان از ضرورت صرفهجویی در هزینهها و اولویتبندی اقدامات خبر داد.
خبرگزاری رویترز جمعه پنجم بهمن خبر داد که یکی از سخنگویان سازمان بهداشت جهانی این موضوع را تایید کرده اما توضیح بیشتری نداد.
برگزاری همه جلسات به صورت مجازی، محدود کردن جایگزینی تجهیزات فنآوری اطلاعات و تعلیق تعمیرات دفتر، از جمله مواردی هستند که برای صرفهجویی در هزینهها پیشبینی شده است.
آمریکا بزرگترین حامی مالی سازمان بهداشت جهانی است و حدود ۱۸ درصد از بودجه آن را تامین میکند.
بودجه دو ساله این سازمان در سالهای ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ حدود ۶/۸ میلیارد دلار بود.
ایالات متحده در دو سال قبل از آن ۱/۲۸ میلیارد دلار به سازمان بهداشت جهانی کمک کرده بود. پس از آن، آلمان با ۸۵۶ میلیون دلار و بنیاد بیل گیتس با ۸۳۰ میلیون دلار، در رتبه دوم و سوم بیشترین کمککنندگان قرار گرفتند.
یکی از فرمانهای اجرایی امضا شده از سوی ترامپ در روز اول ریاستجمهوری او، خروج از سازمان بهداشت جهانی بود.

ترامپ در سال ۲۰۲۰ میلادی و اواخر دولت قبلی خود، فرآیند خروج یکساله آمریکا از سازمان بهداشت جهانی را آغاز کرد اما شش ماه بعد، جو بایدن با رسیدن به مسند ریاستجمهوری، این تصمیم را لغو کرد.
استدلال ترامپ این است که سازمان بهداشت جهانی نتوانسته است چین را در مورد مسئولیت شیوع سریع کووید-۱۹ پاسخگو کند.
او بارها سازمان بهداشت جهانی را «عروسک خیمهشببازی پکن» توصیف کرده و وعده داده است کمکهای مالی آمریکا را به طرحهای بهداشتی داخلی هدایت کند.
بر اساس دستور ترامپ، علاوه بر توقف کمک مالی به سازمان بهداشت جهانی، کارکنانی که با ماموریت دولت آمریکا برای این سازمان کار میکنند از این سازمان خارج خواهند شد.
کشورهای دیگر از خروج آمریکا از سازمان بهداشت جهانی انتقاد کردهاند. به گفته برخی کارشناسان، چنین تصمیمی منجر به افزایش نفوذ چین بر حوزه سلامت جهان خواهد شد.
لارنس گوستین، استاد دانشگاه جورجتاون واشینگتن و از مدیران سازمان بهداشت جهانی پیش از این هشدار داده بود که با این تصمیم، آمریکا نفوذ و اعتبار خود را در حوزه بهداشت جهان از دست خواهد داد و چین، این خلأ را پر خواهد کرد.
منتقدان همچنین هشدار میدهند که خروج آمریکا از سازمان بهداشت جهانی میتواند روند نظارت بینالمللی بر بیماریها و سیستمهای واکنش اضطراری را تضعیف کند.