پایگاه خبری اکسیوس به نقل از سه مقام اسرائیلی گزارش داد دولت دونالد ترامپ از پنتاگون خواسته است محدودیتی را که دولت جو بایدن برای ارسال بمب‌های ۹۰۰ کیلویی به اسرائیل اعمال کرده بود، لغو کند.
اکسیوس شنبه ششم بهمن نوشت هزار و ۸۰۰ بمب «مارک ۸۴» که در انبارهای آمریکا ذخیره شده بودند، طی روزهای آینده از راه دریا به اسرائیل تحویل داده خواهند شد.
بر اساس این گزارش، اسرائیل پنجم بهمن در جریان تصمیم کاخ سفید برای لغو تعلیق ارسال این محموله قرار گرفت.
دولت بایدن در اردیبهشت‌ماه به دلیل نگرانی از عملیات نظامی ارتش اسرائیل در رفح در جنوب نوار غزه، ارسال محموله‌ای از بمب‌ها به این کشور را به حالت تعلیق درآورد.
این محموله شامل هزار و ۸۰۰ بمب ۹۰۰ کیلویی و هزار و ۷۰۰ بمب ۲۲۵ کیلویی بود.
بایدن ۱۹ اردیبهشت با دفاع از این تصمیم گفت بمب‌هایی که آمریکا ارسال آن‌ها به اسرائیل را متوقف کرده، پیشتر در حملات علیه غیرنظامیان مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
بایدن افزود: «برای آن‌ها مشخص کرده‌ام که اگر وارد رفح شوند، سلاح‌هایی را که در گذشته در رفح و سایر شهرها استفاده می‌شد، به آن‌ها نمی‌دهم. این کار اشتباه است. ما قصد نداریم این سلاح‌ها و مهمات توپخانه‌ای را به آن‌ها بدهیم.»
در آن زمان بیش از یک میلیون آواره فلسطینی برای در امان ماندن از خشونت‌‍‌ها در نقاط مختلف غزه، در رفح پناه گرفته بودند و بیم آن می‌رفت که عملیات نظامی اسرائیل در رفح، به وخامت اوضاع انسانی در این منطقه بینجامد.
اکسیوس: نتانیاهو با استفاده از لغو ارسال بمب‌ها، جمهوری‌خواهان را علیه بایدن بسیج کرد
اکسیوس در ادامه گزارش خود نوشت لغو ارسال این محموله از بمب‌ها از یک مساله نظامی فراتر رفت و به یک «نماد سیاسی» تبدیل شد که بنامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، توانست با بهره‌برداری از آن، جمهوری‌خواهان را علیه بایدن بسیج کند.
اکسیسوس افزود نتانیاهو و حامیانش در اسرائیل و آمریکا با انتقاد از این تصمیم، بایدن را به اعمال «تحریم تسلیحاتی» علیه اسرائیل متهم کردند.
حتی جامعه یهودیان آمریکا که عمدتا به سوی حزب دموکرات گرایش دارد، این اقدام دولت بایدن را مورد انتقاد قرار داد.
اعضای حماس ۱۵ مهر سال گذشته (هفتم اکتبر ۲۰۲۳) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کُشتند و بیش از ۲۵۰ تن را به گروگان گرفتند.
اسرائیل در واکنش به این تهاجم، عملیات نظامی گسترده‌ای را در نوار غزه آغاز کرد که بنا بر اعلام وزارت بهداشت حماس، بیش از ۴۷ هزار کشته بر جای گذاشت.
پس از ماه‌ها رایزنی‌های بین‌المللی و با میانجی‌گری قطر، مصر و آمریکا، اسرائیل و حماس ۲۶ دی برای برقراری یک آتش‌بس سه‌مرحله‌ای در غزه به توافق دست یافتند. مرحله نخست این توافق یک‌شنبه ۳۰ دی به اجرا درآمد.
ترامپ جمعه، پنجم بهمن، در جریان سفرش به کارولینای شمالی گفت: «یکی از راههای توقف فوری جنگ [اوکراین] این است که اوپک از کسب این حجم از درآمد چشمپوشی کند و قیمت نفت را کاهش دهد... در این صورت، جنگ بهسرعت پایان خواهد یافت.»
او در دوران کارزار انتخاباتی خود بارها بر ضرورت خاتمه جنگ اوکراین تاکید کرده بود.
ترامپ چهارم بهمن نیز در سخنرانی غیرحضوری خود در مجمع جهانی اقتصاد، از عربستان سعودی و سایر کشورهای عضو اوپک خواسته بود برای کمک به پایان جنگ اوکراین و روسیه، در جهت کاهش قیمت جهانی نفت همکاری کنند.
فیصل علی ابراهیم، وزیر اقتصاد عربستان سعودی، پنجم بهمن با رد درخواست رییس‌جمهوری آمریکا گفت ریاض بر ثبات بلندمدت بازار نفت تاکید دارد تا از عرضه کافی برای پاسخگویی به تقاضای رو به رشد اطمینان حاصل کند.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین پنجم اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است.
ترامپ پیش از این سوم بهمن هشدار داده بود اگر بهزودی توافقی درباره مناقشه اوکراین حاصل نشود، مالیاتها، تعرفهها و تحریم‌های سنگینی را بر هر کالایی که از روسیه به آمریکا فروخته می‌شود، اعمال خواهد کرد.
خبرگزاری رویترز چهارم بهمن نوشت هم‌زمان با افزایش فشارهای ترامپ بر مسکو برای خاتمه دادن به جنگ اوکراین، ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، نسبت به وخامت اوضاع اقتصادی این کشور در دوران جنگ ابراز نگرانی کرده است.
تاکید ترامپ بر لزوم کاهش قیمت نفت در حالی مطرح می‌شود که اقتصاد روسیه بهطور گسترده‌ای به صادرات نفت و گاز وابسته است.
در واکنش به اظهارات اخیر ترامپ، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، اروپا و ایالات متحده را به نادیده گرفتن دغدغههای امنیتی مسکو متهم کرد و افزود: «این مناقشه به قیمت نفت بستگی ندارد. آنچه باعث وقوع این درگیری شده، تهدیدی است که امنیت ملی روسیه را هدف قرار داده است.»
پسکوف جمعه، پنجم بهمن، در پاسخ به پرسشی درباره احتمال برقراری تماس تلفنی میان رهبران روسیه و ایالات متحده طی روزهای آینده گفت: «پوتین آماده است. ما منتظر پیام [از سوی واشینگتن] هستیم. همه آماده هستند. در این شرایط، گرفتن فال قهوه و پیش‌بینی اوضاع دشوار است.»
ترامپ چهارم بهمن در سخنرانی غیرحضوری خود در مجمع جهانی اقتصاد، از تمایلش برای دیدار با پوتین در کوتاهترین زمان ممکن خبر داد و هدف از این دیدار احتمالی را یافتن راه‌حلی به‌منظور پایان دادن به مناقشه اوکراین دانست.
ترامپ همچنین برای همکاری با مسکو و پکن در زمینه خلع سلاح هسته‌ای ابراز آمادگی کرد و گفت: «ما خواهان خلع سلاح هسته‌ای هستیم... باید بگویم که رییس‌جمهوری پوتین [در گذشته] واقعا از طرح کاهش تسلیحات هسته‌ای استقبال کرد.»
رییس‌جمهوری آمریکا افزود اگر در گذشته توافقی میان ایالات متحده و روسیه در خصوص خلع سلاح هسته‌ای حاصل می‌شد، سایر کشورهای جهان، از جمله چین، نیز به این حرکت میپیوستند.
سخنگوی کرملین در واکنش به این اظهارات اعلام کرد پوتین برای از سرگیری مذاکرات خلع سلاح هسته‌ای در اسرع وقت آماده است، اما این مذاکرات باید گسترده‌تر از گذشته باشد و زرادخانههای هسته‌ای سایر کشورها، از جمله فرانسه و بریتانیا، را نیز در برگیرد.
پسکوف در عین حال هشدار داد: «زمان در جنبههای بسیاری از دست رفته است. پیشتر درباره این علاقهمندی [برای خلع سلاح هسته‌ای] گفت‌وگو کردهایم، بنابراین اکنون توپ در زمین ایالات متحده قرار دارد که تمامی تماسهای جدی خود با کشور ما را متوقف کرده است.»
پس از آغاز مناقشه اوکراین، روابط روسیه و آمریکا در دولت جو بایدن به سردی گرایید.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین پنجم اسفند ۱۴۰۰ شروع کرد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است.
کرملین: مناقشه اوکراین ربطی به قیمت جهانی نفت ندارد
سخنگوی کرملین همچنین به اظهارات اخیر ترامپ درباره لزوم کاهش قیمت جهانی نفت برای پایان دادن به جنگ اوکراین واکنش نشان داد و گفت مناقشه کنونی «هیچ ارتباطی به قیمت نفت ندارد.»
پسکوف اروپا و آمریکا را به نادیده گرفتن دغدغههای امنیتی مسکو متهم کرد و افزود: «این مناقشه به قیمت نفت بستگی ندارد. آنچه باعث وقوع این درگیری شده، تهدیدی است که امنیت ملی روسیه را هدف قرار داده.»
ترامپ در سخنرانی خود در مجمع جهانی اقتصاد، از عربستان سعودی و سایر کشورهای عضو اوپک خواست برای کمک به خاتمه جنگ اوکراین و روسیه، در جهت کاهش قیمت جهانی نفت همکاری کنند.
ترامپ پیش از این در سوم بهمن هشدار داده بود اگر بهزودی توافقی درباره مناقشه اوکراین حاصل نشود، مالیاتها، تعرفهها و تحریم‌های سنگینی را بر هر کالایی که از روسیه به آمریکا فروخته می‌شود، اعمال خواهد کرد.
خبرگزاری رویترز چهارم بهمن نوشت هم‌زمان با افزایش فشارهای ترامپ بر مسکو برای خاتمه دادن به مناقشه اوکراین، پوتین نسبت به وخامت اوضاع اقتصادی این کشور در دوران جنگ ابراز نگرانی کرده است.
ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، در یک سخنرانی ویدیویی در نشست داووس، از عربستان سعودی و اعضای اوپک خواست که قیمت نفت را کاهش داده و با این اقدام خود، به پایان دادن جنگ در اوکراین کمک کنند.
او گفته است به زودی با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، درباره توافقی برای پایان دادن به جنگ اوکراین گفت‌وگو خواهد کرد.
به دنبال اظهارات ترامپ، قیمت نفت کاهش یافت.
رییس‌جمهوری آمریکا گفت که ریاض قصد دارد ۶۰۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایهگذاری کند اما او از محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی خواهد خواست که این مبلغ را به یک تریلیون دلار افزایش دهد.
فیصل علی ابراهیم در پاسخ به این اظهارات ترامپ گفت: «مطرح شدن رقم یک تریلیون دلار از سوی ترامپ، بازتابی از روابط قوی دو کشور است.»
او هم‌زمان تاکید کرد رقم ۶۰۰ میلیارد دلار، شامل سرمایهگذاری و همچنین خرید بخشهای دولتی و خصوصی است.
درخواست برای اتحاد اروپا در مقابل چالشهای اقتصادی هم‌زمان با ریاستجمهوری ترامپ
کریستین لاگارد، رییس بانک مرکزی اروپا، در نشست مجمع جهانی اقتصاد در داووس ابراز امیدواری کرد که «هدف کاهش تورم اروپا در سال ۲۰۲۵» محقق شود.
او از رهبران اروپایی خواست تا برای مقابله با چالشهای اقتصادی پیش روی اروپا و جهان هم‌زمان با ریاستجمهوری ترامپ، دست به دست هم دهند.
ترامپ پیش از آغاز به کار رسمی خود تهدید کرده بود اگر اروپا نفت و گاز بیشتری از آمریکا نخرد، تعرفه واردات محصولات آن‌ها افزایش خواهد یافت.
او در سخنرانی ویدیویی در داووس نیز اروپا را به «برخورد ناعادلانه با آمریکا در روابط تجاری» متهم کرد.
لری فینک، مدیرعامل شرکت بلک راک نیز در نشست داووس گفت که «بدبینی نسبت به اروپا هرگز به این اندازه عمیق نبوده» اما: «معتقدم اکنون زمان آن است که دوباره روی اروپا سرمایهگذاری کنیم.»
او هم‌زمان تاکید کرد که اروپا «نیاز به اتحاد بانکی و اتحاد در بازارهای سرمایه» دارد.
از بلکراک به عنوان «بزرگترین بانک سایه جهان» نام برده می‌شود.
سیستم بانکداری سایه، اصطلاحی است برای واسطههای مالی غیربانکی که خدماتی مشابه بانکهای سنتی اما خارج از مقررات عادی بانکی ارائه میدهند.
در نشست داووس امسال محمدجواد ظریف، معاون راهبردی مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی حضور داشت و در سخنرانی خود نگرانیهای بین‌المللی درباره تلاش جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای، حمایت تهران از گروههای شبهنظامی منطقه و نقض گسترده حقوق بشر در ایران را رد کرد.
حضور ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، نگاهها را در داووس به منازعه مسکو و کییف معطوف کرد.
این اولین حضور زلنسکی به عنوان رییس‌جمهوری در مجمع جهانی اقتصاد بود.
او در سال‌های گذشته از طریق ارتباط ویدیویی در این مجمع شرکت کرده بود.
جنگ حماس و اسرائیل در داووس
مناقشه حماس و اسرائیل از دیگر موضوعات مهم مطرح شده و مورد گفت‌وگو در مجمع جهانی اقتصاد (داووس) بود.
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، طرح «دو دولت، دو ملت» را تنها راهحل مناقشه اسرائیل و فلسطین دانست و گفت برای برقراری ثبات در منطقه، اسرائیل باید به تعهدی الزامآور و زمانبندی شده برای اجرایی شدن طرح «دو دولت، دو ملت» تن دهد.
از سوی دیگر اسحاق هرتزوگ، رییس‌جمهوری اسرائیل، پنج‌شنبه ۲۸ دی در سخنرانی خود در داووس سوئیس، خواستار تشکیل یک «ائتلاف بسیار قوی» برای مقابله با جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن در منطقه شد.
خبرگزاری رویترز جمعه پنجم بهمن خبر داد که یکی از سخنگویان سازمان بهداشت جهانی این موضوع را تایید کرده اما توضیح بیشتری نداد.
برگزاری همه جلسات به صورت مجازی، محدود کردن جایگزینی تجهیزات فنآوری اطلاعات و تعلیق تعمیرات دفتر، از جمله مواردی هستند که برای صرفه‌جویی در هزینهها پیش‌بینی شده است.
آمریکا بزرگترین حامی مالی سازمان بهداشت جهانی است و حدود ۱۸ درصد از بودجه آن را تامین میکند.
بودجه دو ساله این سازمان در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ حدود ۶/۸ میلیارد دلار بود.
ایالات متحده در دو سال قبل از آن ۱/۲۸ میلیارد دلار به سازمان بهداشت جهانی کمک کرده بود. پس از آن، آلمان با ۸۵۶ میلیون دلار و بنیاد بیل گیتس با ۸۳۰ میلیون دلار، در رتبه دوم و سوم بیشترین کمککنندگان قرار گرفتند.
یکی از فرمان‌های اجرایی امضا شده از سوی ترامپ در روز اول ریاستجمهوری او، خروج از سازمان بهداشت جهانی بود.
ترامپ در سال ۲۰۲۰ میلادی و اواخر دولت قبلی خود، فرآیند خروج یکساله آمریکا از سازمان بهداشت جهانی را آغاز کرد اما شش ماه بعد، جو بایدن با رسیدن به مسند ریاستجمهوری، این تصمیم را لغو کرد.
استدلال ترامپ این است که سازمان بهداشت جهانی نتوانسته است چین را در مورد مسئولیت شیوع سریع کووید-۱۹ پاسخگو کند.
او بارها سازمان بهداشت جهانی را «عروسک خیمهشببازی پکن» توصیف کرده و وعده داده است کمکهای مالی آمریکا را به طرحهای بهداشتی داخلی هدایت کند.
بر اساس دستور ترامپ، علاوه بر توقف کمک مالی به سازمان بهداشت جهانی، کارکنانی که با ماموریت دولت آمریکا برای این سازمان کار می‌کنند از این سازمان خارج خواهند شد.
کشورهای دیگر از خروج آمریکا از سازمان بهداشت جهانی انتقاد کردهاند. به گفته برخی کارشناسان، چنین تصمیمی منجر به افزایش نفوذ چین بر حوزه سلامت جهان خواهد شد.
لارنس گوستین، استاد دانشگاه جورجتاون واشینگتن و از مدیران سازمان بهداشت جهانی پیش از این هشدار داده بود که با این تصمیم، آمریکا نفوذ و اعتبار خود را در حوزه بهداشت جهان از دست خواهد داد و چین، این خلأ را پر خواهد کرد.
منتقدان همچنین هشدار میدهند که خروج آمریکا از سازمان بهداشت جهانی میتواند روند نظارت بین‌المللی بر بیماریها و سیستمهای واکنش اضطراری را تضعیف کند.
رییس‌جمهوری آمریکا،پنج‌شنبه چهارم بهمن، در حال امضای فرمان‌های اجرایی جدید به سوالات خبرنگاران پاسخ داد و از جمله در پاسخ به پرسشی درباره احتمال انتخاب استیو ویتکاف به عنوان مسئول استراتژی در قبال جمهوری اسلامی گفت: «نه، اما قطعا از او استفاده خواهم کرد. او مذاکره‌کننده‌ای عالی و انسان بسیار خوب و محبوبی است.»
ترامپ همچنین در پاسخ به سوالی درباره حمایت آمریکا از اسرائیل در حمله به سایت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی گفت: «واضح است که به این سوال پاسخ نمی‌دهم. باید دید چه پیش می‌آید. در روزهای آینده با افراد مختلفی دیدار خواهم کرد. امیدوارم این مسئله بدون نیاز به اقداماتی از این دست حل شود. این واقعا خوب خواهد بود.»
پیشتر فایننشال تایمز و آکسیوس گزارش داده بودند که ترامپ تمایل دارد با انتصاب ویتکاف پیش از تشدید فشارها بر جمهوری اسلامی، دیپلماسی را برای حل و فصل اختلافات با تهران مورد آزمون قرار دهد.
بیشتر بخوانید: استیو ویتکاف، فرستاده جدید آمریکا به خاورمیانه، کیست؟
ترامپ در دوران پیشین حضور خود در کاخ سفید بین سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، سیاست فشار حداکثری را در برابر جمهوری اسلامی در پیش گرفت و از توافق بر سر برنامه هسته‌ای حکومت ایران، موسوم به برجام، خارج شد.
این سیاست با کاهش قابل توجه صادرات نفتی جمهوری اسلامی همراه بود و اقتصاد ایران را به‌شدت تحت تاثیر قرار داد.
فایننشال تایمز نوشت تیم ترامپ در دوران انتقال قدرت، اقداماتی را برای بازگرداندن کارزار «فشار حداکثری» علیه حکومت ایران طراحی کرد که شامل اعمال تحریم‌های جدید یا نظارت سختگیرانه‌تر بر تحریم‌های موجود می‌شود.
با این حال، ترامپ و مشاورانش در نشست‌های ابتدایی خود نشان داده‌اند که قصد دارند به‌منظور پرهیز از تشدید تنش‌ها و رویارویی گسترده‌تر با جمهوری اسلامی، «مسیری را باز نگه دارند».
شماری از مقام‌های دولت ترامپ به دیپلمات‌های خارجی و همکاران خود گفته‌اند انتظار میرود ویتکاف تلاش‌ها را برای بررسی امکان دستیابی به یک توافق دیپلماتیک با تهران هدایت کند.
ویتکاف دو هفته پیش در مصاحبه با شبکه فاکس نیوز گفت: «رییس‌جمهور [ترامپ] اجازه نخواهد داد که ایرانی‌ها به بمب [اتمی] دست یابند. این اتفاق نخواهد افتاد. ما به آن نقطه نمی‌رسیم... امیدواریم که بتوانیم این مساله را از طریق دیپلماسی حل کنیم.»
فایننشال تایمز در ادامه گزارش خود نوشت مقام‌های آمریکایی معتقدند جزییات کامل رویکرد ترامپ در قبال تهران و وظایف ویتکاف در این خصوص هنوز نهایی نشده است.
با این وجود، برخی از انتصابات اخیر ترامپ جریانی را در دولت ایالات متحده شکل داده که به مذاکره با جمهوری اسلامی متمایل است و نسبت به طرح حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران که از سوی تندروها در دولت‌های آمریکا و اسرائیل پیشنهاد شده، تردید دارد.
یک مقام پیشین اسرائیلی در همین رابطه به فایننشال تایمز گفت: «من پیش‌بینی نمی‌کنم که دولت [ترامپ] در ابتدای دوره‌اش از نیروی نظامی [علیه جمهوری اسلامی] استفاده کند، مگر اینکه ابتدا تمام روش‌های دیگر را امتحان کرده باشد.»
پیشتر انتخاب مایکل دی‌مینو به‌عنوان رییس سیاست‌گذاری وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) از سوی ترامپ، به دلیل مواضع قبلی او درباره مسائل خاورمیانه و ایران با واکنش منفی طرفداران اسرائیل روبه‌رو شده بود.
مخالفان با اشاره به مواضع دی‌مینو درباره عدم نیاز به حضور واشینگتن در خاورمیانه و عدم حمایت آمریکا از اسرائیل در مقابل حزب‌الله و همچنین حضورش در موسسه کوئینسی که تریتا پارسی، موسس نایاک، از بنیانگذاران آن بوده، از نقش‌آفرینی او در پنتاگون ابراز نگرانی کردند.
برخی رسانه‌ها حضور دی‌مینو در پنتاگون را به معنای این دانسته‌اند که «اقدام نظامی در ایران خط قرمز ترامپ است».
در هفته‌های اخیر و هم‌زمان با نزدیک شدن به آغاز به کار رسمی دولت ترامپ، مقام‌های حکومت ایران از تمایل خود برای از سرگیری مذاکرات هسته‌ای خبر داده‌اند.
مسعود پزشکیان، رییس دولت جمهوری اسلامی، ۲۵ دی در مصاحبه با شبکه خبری ان‌بی‌سی آمریکا اعلام کرد تهران برای «مذاکره شرافتمندانه و برابر» آماده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سوم بهمن خواستار توافق جمهوری اسلامی با ترامپ شد و گفت: «باید برای برخورد با این موضوع، به راه‌حلی غیر از جنگ برسیم. ما جنگ بیشتر نمی‌خواهیم.»
