فایننشال تایمز گزارش داد که مقامات جمهوری اسلامی در شرایطی که کشور در آسیب‌پذیرترین وضعیت خود طی سال‌های اخیر است، امیدوارند بتوانند از رویارویی با دولت جدید دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا پرهیز کنند و حتی با او به توافق برسند.
این روزنامه بریتانیایی در گزارشی با عنوان «ایران در مورد رویارویی با دونالد ترامپ تجدیدنظر می‌کند»، به برداشته شدن بی‌سروصدای پرچم آمریکا از کف حیاط ساختمان دفتر ریاست جمهوری ایران اشاره کرد و نوشت که این اقدام، تغییر آرامی را در دیدگاه جمهوری اسلامی در رابطه با آمریکا نشان می‌دهد.
ولی نصر، استاد دانشکده مطالعات پیشرفته بین‌المللی دانشگاه جانز هاپکینز در گفتوگو با فایننشال تایمز گفت: «سال ۲۰۲۵ به واسطه تغییر شرایط برای جمهوری اسلامی، سال بسیار حساسی است.»
او تاکید کرد که جمهوری اسلامی، توانش برای مدیریت اسرائیل را از دست داده و موقعیتش در برابر اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها ضعیف‌تر شده است.
فایننشال تایمزنوشت که انتظار می‌رود ترامپ همچون اولین دوره ریاست جمهوری خود که برجام را کنار گذاشت و تحریم‌ها را در کمپین «فشار حداکثری» تشدید کرد، به چنین سیاست‌هایی بازگردد.
این روزنامه افزود اما نکاتی نیز وجود دارد که ممکن است او مایل به گفتوگو با جمهوری اسلامی باشد.
بر اساس این گزارش، استیو ویتکاف، فرستاده ترامپ به خاورمیانه هفته گذشته درباره امکان توافق دیپلماتیک با ایران گفت که «واقعا خوب خواهد بود که [تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران] حل شود».
با این حال، فایننشال تایمز به نقل از تحلیلگران داخل جمهوری اسلامی گزارش داد که تهران نمی‌خواهد نشان دهد که از سر ناامیدی برای مذاکره آماده می‌شود.
این روزنامه به نقل از یکی از نزدیکان علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی نوشت: «در حالی که در برابر فشارهای آمریکا مقاومت می‌کنیم، تمایل به مذاکره را نیز نشان خواهیم داد.»
او همچنین افزود: «حملات اسرائیل به ایران و گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت تهران، از جمله حزب‌الله و حماس، رهبران ایران را وادار کرده که درک خود از قدرت این جمهوری در خاورمیانه را مورد ارزیابی مجدد قرار دهند.»
او گفت: «جمهوری اسلامی با وجود ضرباتی که دریافت کرده، ابزارهایی برای تغییر شرایط میدان جنگ دارد، اما تغییری استراتژیک در سیاست‌های داخلی و خارجی خود نخواهد داشت.»
نصر نیز گفت که با وجود نقاط ضعف، جمهوری اسلامی خود را ضعیف نمی‌داند و مقامات جمهوری اسلامی ارزیابی می‌کنند که «اگر ترامپ مسیر دیپلماسی را دنبال نکند، محدودیت‌هایی برای او در زمینه تقابل با جمهوری اسلامی وجود دارد و خطرها برای یک درگیری نظامی بسیار زیاد است و ایالات متحده نمی‌تواند آن را کنترل کند.»
شاهزاده پهلوی سه‌شنبه نهم بهمن در نشستی در باشگاه ملی مطبوعات آمریکا در واشینگتن درباره دموکراسی و حقوق بشر در ایران حضور یافت.
شاهزاده رضا پهلوی گفت که امروز جمهوری اسلامی در حالی که نیروهای نیابتی‌اش آسیب دیده‌اند، ضعیف‌تر از همیشه است.
او افزود: «بنابراین از ترس بقا، حاضر به انجام هر کاری برای نجات خود خواهد بود و در هفته‌ها و ماه‌های آینده چهره دیگری از جمهوری اسلامی را خواهید دید.»
توافق با جمهوری اسلامی قابل اعتماد نیست
شاهزاده رضا پهلوی ادامه داد که جمهوری اسلامی در این مدت «به زبان جهاد، گروگان‌گیری یا هرج و مرج صحبت نخواهد کرد و در مورد توافق، منافع متقابل و عمل‌گرایی صحبت خواهد کرد.»
او به رفتار جمهوری اسلامی در دهه‌های گذشته اشاره کرد و گفت که حکومت ایران از هر ترفند و هر ابزاری برای «دروغ، تقلب و دزدی» در جهت رسیدن به یک توافق جدید با ایالات متحده استفاده خواهد کرد.
این اظهارات شاهزاده پهلوی در شرایطی است که عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در گفتوگو با اسکای‌نیوز، ضمن اشاره به احتمال انجام مذاکرات جدید با ایالات متحده گفت که جمهوری اسلامی آماده شنیدن پیشنهادهای دونالد ترامپ است.
پس از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، منابع نزدیک به او از احتمال بازگشت سیاست فشار حداکثری واشینگتن علیه تهران سخن گفتند و حتی احتمال حمله نظامی به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی مطرح شده است.
گزارش‌هایی نیز درباره هراس مقام‌های جمهوری اسلامی از اقدامات ترامپ منتشر شده است. از جمله روزنامه بریتانیایی تلگراف به نقل از منابع آگاه گزارش داد جمهوری اسلامی از بیم سیاست‌های دولت ترامپ در آمریکا، به نیروهای نیابتی خود در سراسر خاورمیانه دستور داده است محتاطانه عمل کنند.
شاهزاده رضا پهلوی در پاسخ به پرسشی درباره احتمال مذاکره دولت ترامپ با جمهوری اسلامی گفت: «رویه غیرشفاف جمهوری اسلامی باعث می‌شود توافق با آن قابل اعتماد نباشد و نتوان از اجرای درست آن اطمینان حاصل کرد.»
او افزود: «برای حل مشکلات کنونی با جمهوری اسلامی نباید به دنبال توافقی دوباره با آن بود، بلکه این بار باید از مردم ایران حمایت کرد.»
کنار مردم ایران هستم
شاهزاده رضا پهلوی همچنین در سخنرانی خود گفت: «هموطنان من تنها نیستند، من نخواهم گذاشت که آنها به تنهایی بجنگند، آنها خواستار این شدند که من گذار از این رژیم جنگ‌طلب را به یک آینده باثبات و برخوردار از صلح عهده‌دار شوم؛ من این دعوت به رهبری را پذیرفته‌ام.»
شاهزاده رضا پهلوی گفت که جمهوری اسلامی با آسیب دیدن گروه‌های نیابتی خود در منطقه، در ضعیف‌ترین حالت قرار گرفته است.
شاهزاده پهلوی افزود: «آمریکا می‌تواند از فرصت تاریخی کنونی برای تغییر چهره خاورمیانه برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه استفاده کند یا اینکه با مماشات با جمهوری اسلامی، خاورمیانه را به تروریست‌های افراطی بدهد.»
او گفت: «برنامه من برای سرنگونی و جایگزینی جمهوری اسلامی شامل موارد زیر است: ایجاد شکاف در رژیم و تسهیل جدا شدن افراد از آن، درگیر کردن فعالان در داخل ایران، بسیج افکار عمومی جهانی و ایرانیان خارج کشور، همکاری با دولت‌های گروه ۲۰ برای اعمال حداکثر فشار بر رژیم و ارائه حداکثر حمایت از مردم، و در نهایت، آماده‌سازی برای انتقال قدرت و بازسازی اقتصادی و سیاسی.»
شاهزاده پهلوی همچنین در جلسه پرسش و پاسخ گفت که همه اقدام‌های جامعه بین‌المللی که با امید تغییر رفتار جمهوری اسلامی صورت گرفته، بی‌نتیجه مانده است، زیرا رژیم ایران با توجه به ماهیت خود نمی‌تواند با جهان آزاد تعامل داشته باشد.
او تاکید کرد: «به جای وقت تلف کردن برای توافق با جمهوری اسلامی، باید بر حمایت حداکثری بر مردم ایران متمرکز شد.»
دیپلماسی با جمهوری اسلامی شکست خورده است
شاهزاده پهلوی در پاسخ به پرسشی درباره چگونگی حاکمیت پس از جمهوری اسلامی، گفت: «مخرج مشترک بین اکثریت نیروهای سکولار و دموکراتیک ایران که متنوع هستند، نظام دموکراسی سکولار است.»
او افزود: «بر مبنای سه اصل حقوق بشر، نظام دموکراتیک سکولار و تمامیت ارضی همه نیروها می‌توانند با یکدیگر همکاری کنند.»
شاهزاده رضا پهلوی تاکید کرد که دیپلماسی با جمهوری اسلامی شکست خورده است و کشورهای غربی باید بدانند راه جایگزین برای رهایی از جمهوری اسلامی سرمایه‌گذاری روی مردم ایران است.
پیش از این مراسم، شاهزاده پهلوی اعلام کرد که او درباره «چشم‌انداز خود برای ایران جدید و ثبات و فرصت‌هایی که برای منطقه و ایالات متحده به ارمغان می‌آورد» سخن خواهد گفت.
شاهزاده پهلوی در حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که خاورمیانه در برابر «عصر جدیدی از صلح و رفاه است. اما جمهوری اسلامی، ضعیف‌تر از هر زمان دیگری، به شدت به دنبال جلوگیری از آن است.»
او تاکید کرد: «مردم ایران اما می‌خواهند بخشی از این دوره جدید باشند.»
شاهزاده رضا پهلوی در بخش دیگری از جلسه پرسش و پاسخ گفت که باید اطمینان حاصل کرد که با رفتن جمهوری اسلامی، خلاء قدرت با بازیگران بد پر نشود.
تاکید بر «نقشه راه برای نجات کشور»
او گفت: «ما بر درک مردم ایران و نقشه راه برای نجات کشور تمرکز می‌کنیم. ایران بیشترین پتانسیل دست‌نخورده را برای سرمایه‌گذاری دارد و به نفع ایران و کشورهای دیگر است که در ایران سرمایه‌گذاری کنند.»
شاهزاده پهلوی درباره باز شدن ایران به روی سرمایه‌گذاری‌های خارجی تاکید کرد: «تصور کنید که ایلان ماسک تصمیم بگیرد در سیستان و بلوچستان سرمایه‌گذاری کند و اسرائیل در زمینه مدیریت منابع آب به ایران کمک کند.»
او گفت: «مساله مهم این است که جلوی سانسور را در ایران بگیریم و امکان دسترسی مردم ایران به اینترنت را ایجاد کنیم.»
شاهزاده پهلوی به مخالفان و زندانیان سیاسی در ایران اشاره کرد و گفت که آنان باید بتوانند صدای خود را به گوش جهان برسانند.
نباید به فکر انتقام‌جویی بود
شاهزاده پهلوی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «در طول فرآیند گذار، مردم ایران تصمیم خواهند گرفت که بهترین گزینه برای آنها چه چیست؛ یک دولت موقت بر سر کار خواهد بود که امورات روزانه را مدیریت می‌کند و در اسرع وقت برای یک مجمع موسسان، انتخابات برگزار خواهیم کرد.»
شاهزاده پهلوی گفت که روز به روز بخش بیشتری از قشر خاکستری از اصلاح جمهوری اسلامی ناامید می‌شوند.
او افزود: «مردم ایران می‌خواهند بدانند جامعه جهانی چگونه قرار است آنها را در فرایند عبور از جمهوری اسلامی حمایت کند.»
این چهره مخالف جمهوری اسلامی با اشاره به این که وکلا و حقوقدانان ایرانی در حال کار بر روی این مساله هستند که پس از تغییر حکومت در ایران، با عوامل باقی‌مانده از جمهوری اسلامی چه باید کرد، گفت: «پس از سرنگونی جمهوری اسلامی، نباید به فکر انتقام‌جویی و خونریزی بود.»
ما یک حکومت دیکتاتور دیگر نمی‌خواهیم
شاهزاده رضا پهلوی گفت: «جمهوری اسلامی یک کشتی در حال غرق شدن است و اعضای آن به دنبال راه فرار هستند. کسانی که از جمهوری اسلامی جدا می‌شوند را باید در جمع مردم پذیرفت.»
او در عین حال خاطرنشان کرد که پذیرفتن اعضای جدا شده از جمهوری اسلامی به معنی کنار گذاشتن عدالت‌خواهی نیست، بلکه افراد زیادی باید محاکمه شوند و همه چیز باید در روندی دموکراتیک صورت گیرد.
شاهزاده پهلوی تاکید کرد: «ما یک حکومت دیکتاتور دیگر نمی‌خواهیم.»
من به نسل زد خوشبین هستم
او گفت: «ما مردم ایران ممکن است با هم اختلاف عقیده داشته باشیم، اما در ایران آزاد باید به این اختلاف عقاید احترام گذاشته شود و شهروندان در کنار یکدیگر هم‌زیستی مسالمت‌آمیز داشته باشند.»
او تاکید کرد مردم ایران نباید فریب کارزار سایبری جمهوری اسلامی را بخورند و نباید قربانی این کارزار شوند.
شاهزاده رضا پهلوی درباره موضع‌گیری‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی افزود: «مخالفت کردن با یک فرد، شما را دشمن همدیگر نمی‌کند، می‌توانید اختلاف نظر و عقاید متفاوت داشته باشید، اما زیر یک سقف و در یک نظام عادل زندگی کنید. من همیشه آزار و اذیت و دشنام را محکوم کرده‌ام و خودم نیز بارها متحمل آن شده‌ام، اما باید تمرکزمان را حفظ کنیم.»
او نسبت به «نسل زد» در ایران ابراز خوش‌بینی کرد و افزود: «آنها در برابر کسانی که میخواستند آنها را افراطی کنند، مقاومت کردند.»
نامه به دونالد ترامپ
پیش‌تر، شاهزاده رضا پهلوی در نامه‌ای به دونالد ترامپ، دولت جدید آمریکا را از اعتماد کردن به جمهوری اسلامی بر حذر داشت و تاکید کرد رییس‌جمهوری جدید ایالات متحده می‌تواند با به‌کارگیری سیاست فشار حداکثری، به استبداد حاکم در ایران پایان دهد.
او در این نامه که دوشنبه اول بهمن در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد، نوشت: «هیچ‌یک از روسای‌جمهور آمریکا تاکنون شجاعت خاتمه دادن به این استبداد را نداشته‌اند. شما می‌توانید، نه از طریق جنگ، بلکه با حفظ فشار حداکثری بر رژیم و حمایت حداکثری از مردم شجاع ایران.»
شاهزاده رضا پهلوی در ادامه نامه خود به ترامپ تاکید کرد دولت جدید آمریکا نباید به جمهوری اسلامی اعتماد کند.
او نوشت جمهوری اسلامی «که اکنون ضعیف‌تر از هر زمان دیگری است، خواهد کوشید خود را با فریب، وعده‌های توخالی و حیله‌گری در قالب یک توافق جدید حفظ کند، همان‌طور که در ۴۵ سال گذشته چنین کرده است، اما نمی‌توان به این رژیم اعتماد کرد».
