منع فرود پروازهای لبنان در تهران و اعتراض هواداران حزبالله به لغو پروازهای ماهان به بیروت
تهران اعلام کرد با درخواست لبنان در مورد پرواز هواپیماهایش به ایران موافقت نمیکند چون پروازهای بین دو کشور باید دو طرفه باشد. پس از لغو دو پرواز هواپیمایی ماهان به فرودگاه بیروت، هواداران حزبالله در لبنان اقدام به مسدود کردن راههای منتهی به این فرودگاه و آتش زدن لاستیک کردند.
مرسده شاهینکار، معترض آسیبدیده از ناحیه چشم، با انتشار عکس دیدارهای خود با یاسمین انصاری و مایک هری داپلس، اعضای دموکرات و جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا، از توجه ویژه این نمایندگان به شرایط ایران قدردانی کرد.
یاسمین انصاری، عضو ایرانی-تبار و دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا، با انتشار عکس دیدار خود با مرسده شاهینکار در اینستاگرام نوشت: «زنان ایران در جنبش زن، زندگی، آزادی با شجاعت علیه رژیم جنایتکار جمهوری اسلامی به پا خواستند.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری، پنجشنبه ۲۵ بهمن پس از دیدار با نارندرا مودی، نخستوزیر هند، در کاخ سفید گفت که هند پیشنهاد داده تا درباره کاهش تعرفهها، خرید بیشتر نفت و گاز از آمریکا و همچنین خرید جنگندهها و تسلیحات بیشتر آمریکایی مذاکره کند.
او ساعاتی پیش از این دیدار، بهشدت از فضای نامناسب برای کسبوکارهای آمریکایی در هند انتقاد و از برنامه خود برای اعمال تعرفههای متقابل بر کشورهایی که بر واردات از آمریکا تعرفه وضع میکنند، رونمایی کرد.
ترامپ در یک کنفرانس خبری مشترک با مودی گفت: «نخستوزیر مودی بهتازگی اعلام کرده که هند تعرفههای ناعادلانه و بسیار بالایی را که دسترسی ما به بازار این کشور را محدود میکند، کاهش خواهد داد. این واقعا یک مشکل بزرگ بود.»
نخستوزیر هند نیز اعلام کرد که قصد دارد خرید تجهیزات دفاعی آمریکایی، از جمله جنگندههای پیشرفته، را که ارزش آن به میلیاردها دلار میرسد افزایش دهد و ممکن است واشینگتن را به بزرگترین تامینکننده نفت و گاز خود تبدیل کند.
او همچنین ابراز امیدواری کرد که تجارت دو کشور تا سال ۲۰۳۰ دو برابر شود.
ترامپ نیز تایید کرد که آمریکا در حال بررسی امکان فروش جنگندههای رادارگریز اف ۳۵ به هند است. این جنگنده که از مهمترین پروژههای دفاعی آمریکا بهشمار میرود، در نمایشگاه هوایی هند نیز به نمایش گذاشته شده بود.
با وجود این اظهارات دوستانه، ترامپ بار دیگر از تعرفههای بالا در هند انتقاد کرد و وعده داد که آمریکا با اعمال تعرفههای متقابل، این موضوع را جبران خواهد کرد.
او در این نشست خبری افزود: «هر آنچه هند بر ما تحمیل کند، ما هم بر آنها تحمیل خواهیم کرد.»
با این حال، هر دو رهبر توافق کردند که به مذاکرات برای حل اختلافات تجاری ادامه دهند.
رویترز بهنقل از یکی از مقامات ارشد دولت ترامپ گزارش داد که احتمال دارد این مذاکرات تا پایان سال جاری به نتیجه برسد.
مودی پیش از دیدار خود با ترامپ به خبرنگاران گفت: «یکی از مواردی که من از ترامپ یاد گرفتهام این است که او منافع ملی را در اولویت قرار میدهد. من هم همین کار را برای هند انجام میدهم.»
رییسجمهوری آمریکا و نخستوزیر هند در دیدار خود همچنین بر تعمیق همکاریهای امنیتی در منطقه هند- اقیانوسیه تاکید کردند، که میتواند اشارهای تلویحی به همکاری دو کشور در رقابت با چین باشد.
هند ممکن است در راهبرد آمریکا برای مقابله با چین نقشی کلیدی ایفا کند. بسیاری از مقامات دولت ترامپ چین را مهمترین رقیب آمریکا میدادند. هند نیز از افزایش قدرت نظامی چین نگران است و در بسیاری از بازارها با این کشور رقابت دارد. بااینحال، مودی نگران است که ترامپ ممکن است توافقی با چین منعقد کند که هند را کنار بگذارد.
ترامپ در این دیدار ابراز امیدواری کرد که بتواند به حل درگیریهای مرزی بین هند و چین کمک کند.
هند همچنان به روابط خود با روسیه ادامه داده و حتی پس از آغاز جنگ اوکراین، خریدار عمده انرژی روسیه باقی مانده است.
مودی در واکنش به انتقادات غرب گفت: «دنیا این تصور را داشت که هند در این ماجرا بیطرف است، اما این درست نیست. هند طرفی دارد و آن طرف صلح است.»
خواستهای ترامپ از هند
با این همه بهنظر میرسد مسئله تعرفهها همچنان بهعنوان یکی از مهمترین مسائل در روابط میان دو کشور باقی خواهد ماند.
ریچارد روسو، رییس برنامه هند در مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی واشینگتن، به رویترز گفت: «این یک نبرد سخت خواهد بود. هند حاضر است تا حدی فشارها را تحمل کند، اما محدودیتهایی نیز دارد.»
کسری تجاری آمریکا با هند به بیش از ۴۵ میلیارد دلار میرسد.
رهبران هند و آمریکا همچنین توافق کردند که همکاریهای خود در زمینههای هوش مصنوعی و انرژی هستهای را نیز افزایش دهند.
برخی منابع خبری گزارش دادهاند که که اقدامات هند در کاهش تعرفه واردات از آمریکا بهعنوان یک «هدیه» به ترامپ و با هدف کاهش تنشهای تجاری صورت گرفته است.
یکی از دستیاران ترامپ نیز گفت که رییسجمهوری معتقد است که فروش تجهیزات دفاعی و انرژی به هند میتواند به کاهش کسری تجاری آمریکا کمک کند.
ترامپ همچنین از هند خواست تا در مورد مهاجرت غیرقانونی همکاری بیشتری از خود نشان دهد. هند یکی از منابع اصلی مهاجرت به آمریکا، بهویژه در بخش فناوری، است.
ترامپ در عین حال اعلام کرد که آمریکا استرداد یکی از متهمان حملات تروریستی سال ۲۰۰۸ در بمبئی را تایید کرده است. در آن حملات بیش از ۱۶۰ نفر جان باختند.
مودی در جریان سفر خود به واشینگتن، قبل از دیدار با دونالد ترامپ، با ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت استارلینک و مالک شبکه اجتماعی ایکس، دیدار کرد.
رویترز احتمال داده که ممکن است موضوع ورود این شرکت به بازار هند نیز در مذاکرات مطرح شده باشد.
مودی همچنین با تولسی گابارد، مدیر جدید اطلاعات ملی آمریکا، دیدار و با او در مورد همکاریهای ضدتروریسم و امنیت سایبری بحث و تبادل نظر کرد.
شاهزاده رضا پهلوی در گفتوگو با پیرز مورگان، روزنامهنگار بریتانیایی گفت: «مجموعهای از فرصتهای طلایی در کنار هم قرار گرفتهاند تا بتوان بحرانهای منطقه را که ریشه آنها جمهوری اسلامی است، به پایان رساند. مرکز اتفاقات در تهران است. رژیم در ضعیفترین وضع خود است و مردم آمادهاند.»
گروهی از قانونگذاران جمهوریخواه و دموکرات سنا و مجلس نمایندگان آمریکا با ارائه قطعنامهای درباره تهدید برنامهای هستهای جمهوری اسلامی هشدار دادند و از سه کشور اروپایی عضو برجام خواستند فورا برای بازگردندان تحریمهای سازمان ملل علیه تهران، مکانیسم ماشه را فعال کنند.
ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و مالک شبکه اجتماعی ایکس، اعلام کرد در صورتی که شرکت اوپنایآی سازنده چتجیپیتی از برنامه خود برای تبدیل به یک شرکت انتفاعی صرف نظر کند، پیشنهاد بیش از ۹۷ میلیارد دلاری خود برای خرید این شرکت را کنار خواهد گذاشت.
وکلای ماسک چهارشنبه، ۲۴ بهمن، به دادگاهی در کالیفرنیا گفتند: «اگر هیئت مدیره اوپنایآی،برای حفظ ماموریت خیریه این شرکت آماده باشد و با توقف تبدیل آن به شرکت انتقاعی، علامت «برای فروش» را از داراییهای خود حذف کند، ماسک پیشنهاد خرید این شرکت را پس خواهد گرفت.»
آنان افزودند: «در غیر این صورت، هزینه خیریه باید با مبلغی که یک خریدار مستقل برای داراییهایش میپردازد، جبران شود.»
دوشنبه ۲۲ بهمنماه، والاستریت ژورنال گزارش داد یک کنسرسیوم از سرمایهگذاران به رهبری ماسک پیشنهادی ۹۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلاری برای خرید موسسهای که شرکت هوش مصنوعی اوپنایآی را کنترل میکند، ارائه کرده است.
اما اوپنایآی در نامهای به دادگاه فدرال آمریکا، این پیشنهاد ماسک را مغایر شکایت پیشین او از این شرکت دانست.
شرکت اوپنایآی در نامهای که چهارشنبه ۲۴ بهمن به دادگاه فدرال ارائه داد، اعلام کرد پیشنهاد ماسک برای خرید این شرکت که به دنبال تبدیل شدن به یک نهاد انتفاعی است، با شکایت او مبنی بر اینکه داراییهای این شرکت نباید برای سود شخصی استفاده شوند، در تضاد است.
اسفند ۱۴۰۲، ماسک در دادگاهی در کالیفرنیا از اوپنایآی، شرکت توسعهدهنده چت جیپیتی و مدیرعامل آن، سم آلتمن، شکایت کرد.
ماسک که از بنیانگذاران اوپنایآی است، گفته است که این شرکت به هدف اصلی خود که توسعه هوش مصنوعی برای بشریت و نه برای پول و سودجویی بود، «خیانت کرده» است.
اوپن ایآی توسط یک هیئت غیرانتفاعی کنترل میشود که به ماموریت اصلی خود یعنی ساخت ایمن هوش مصنوعی بهتر از انسان برای منافع عمومی ملزم است.
این شرکت که اکنون با تجارتی پررونق در زمینه هوش مصنوعی مواجه شده، سال گذشته از برنامههایی برای تغییر رسمی ساختار خود پردهبرداری کرد.
اقدام ماسک، رقابت او را با آلتمن بر سر شرکت سازنده چت جیپیتی تشدید میکند.
اوپنایآی در نامه خود اعلام کرده است ماسک در حال «ارائه پیشنهادی نادرست به منظور تضعیف یک رقیب» است. اقدامی که به اعتقاد مالکان فعلی اوپنایآی، با مواضع قبلی خود او تناقض دارد.
تاکید ماسک بر غیرانتفاعی ماندن اوپن ایآی در شرایطی است که پیشنهاد خرید او در تضاد با این اصرار است، زیرا هدف ماسک، انتقال تمامی داراییهای اوپنایآی به خودش و سرمایهگذاران خصوصیاش است.
سوم بهمن ۱۴۰۱، ماسک طی قراردادی توییتر (سابق) را به مبلغ ۴۴ میلیارد دلار خریداری کرد.
این قرارداد، مالکیت، کنترل و مدیریت این رسانه اجتماعی را که میلیونها کاربر دارد و بسیاری از رهبران جهان در آن حضور دارند، به ثروتمندترین فرد جهان منتقل کرد.
در جریان خرید توییتر نیز ماسک با چالشهای مشابهی از سوی مالکان قبلی روبهرو شد اما در نهایت، این رسانه اجتماعی را خریداری کرد و نام آن را به «ایکس» تغییر داد.
شبکه ایکس به اذعان ناظران، تاثیر قابل توجهی در انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۴۰۳، در رقابت با رسانههای جریان اصلی داشت.
در ایران نیز هواداران حکومت به این ماجرا معترضاند و خواهان برنامهریزی برای انجام دهها پرواز به بیروت به منظور شرکت در مراسم تشییع جنازه حسن نصرالله، دبیرکل کشته شده حزبالله لبنان هستند. این مراسم قرار است یکشنبه پنجم اسفند (۲۳ فوریه) برگزار شود.
مجتبی امانی، سفیر جمهوری اسلامی در بیروت گفت که تعدادی از ایرانیان قصد دارند در مراسم تشییع جنازه نصرالله شرکت کنند. او تاکید کرد: «بهشرطی با درخواست پرواز خطوط هوایی لبنانی به ایران موافقت میکنیم که در پرواز هواپیماهای ایرانی مانعگذاری نشود.»
به گفته امانی، جمهوری اسلامی نمیتواند بپذیرد که پرواز ایرانی به بیروت لغو شود اما پرواز لبنانی به تهران برقرار شود.
همزمان ابراهیم الموسوی، نماینده حزبالله در پارلمان لبنان، خواستار محکومیت «نقض حاکمیت و استقلال لبنان از سوی اسرائیل» از سوی همه لبنانیها شد.
بر اساس دستور وزارت حمل و نقل لبنان، فرودگاه رفیق حریری بیروت به هواپیمایی ماهان اعلام کرد که نمیتواند پذیرای دو پرواز این شرکت در روزهای پنجشنبه و جمعه باشد.
شبکه البیسیآی لبنان نیز خبر داد مقامهای هوانوردی این کشور به شرکت ماهان گفتهاند اجازه فرود پروازهایش را در بیروت نمیدهند.
یک روز پیش از این تصمیم، افیخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل به زبان عربی، گفته بود نیروی قدس سپاه پاسداران در هفتههای اخیر از طریق فرودگاه بینالمللی بیروت، در حال قاچاق وجوه نقد به گروه حزبالله بوده و با وجود همه تلاشها، در مواردی موفق شده است.
مقابله به مثل در بیروت و تهران
سعید چلندری، مدیرعامل شهر فرودگاهی «امام خمینی»، اعلام کرد که با درخواست لبنان برای پرواز هواپیماهایش به تهران موافقت نمیشود زیرا اگر قرار است پروازی بین دو کشور باشد، باید دو طرفه باشد.
همزمان، وزارت خارجه لبنان اعلام کرد در تلاش است از طریق راهحلی سیاسی، مسئله ممانعت جمهوری اسلامی از فرود دو هواپیمای لبنانی در تهران را برطرف کند.
به گفته این وزارتخانه، سفارت لبنان در تهران برای بازگشت شهروندان لبنانی به بیروت در حال رایزنی است.
به گزارش رسانههای لبنانی، پس از تصمیم لبنان برای اعزام هواپیما به تهران به منظور انتقال شهروندان لبنانی بلاتکلیف در فرودگاه خمینی، سازمان هواپیمایی کشوری ایران اعلام کرده که درخواست هواپیمایی خاورمیانه برای فرود دو هواپیما در فرودگاه تهران باید از طریق وزارت خارجه لبنان ارسال شود.
سفیر لبنان در تهران گفت که هماهنگی از طریق او انجام خواهد شد اما تاکید کرد که تعطیلی رسمی روز جمعه در ایران ممکن است روند صدور مجوز را به تاخیر بیندازد.
این مسافران به دلیل ممنوعیت پروازهای ایرانی به بیروت، امکان بازگشت نیافتهاند.
انتقال پول برای حزبالله
روزنامه والاستریت ژورنال پنجشنبه ۱۱ بهمن در گزارشی به نقل از یک مقام دفاعی که از سوی کمیته ناظر بر آتشبس در لبنان سخن میگفت، خبر داد اسرائیل به این کمیته شکایت کرده است که دیپلماتهای جمهوری اسلامی دهها میلیون دلار پول نقد را برای بازسازی و احیای حزبالله، در اختیار این گروه میگذارند.
کمیته آتشبس که تحت رهبری آمریکا عمل میکند و وظیفه بررسی تخلفات را بر عهده ندارد، این شکایات را به دولت لبنان منتقل کرده است. این کمیته شامل نمایندگانی از اسرائیل، لبنان، ایالات متحده، فرانسه و سازمان ملل است.
در همین حال مقامات امنیتی فرودگاه بیروت شامگاه پنجشنبه ۱۳ دی برای دومین بار در یک هفته، هواپیما و مسافران یک پرواز متعلق به شرکت ماهان را که در بیروت فرود آمده بود، مورد بازرسی قرار دادند.
این اقدام پس از آن صورت گرفت که یک شبکه خبری سعودی گزارش داد این پرواز برای انتقال پول به حزبالله مورد استفاده قرار گرفته است.
در جریان این بازرسیها، گزارشهای ضد ونقیضی از تفتیش کیفهای یک دیپلمات جمهوری اسلامی منتشر شد و در نهایت، وزارت خارجه لبنان اعلام کرد پولهای موجود در این کیف برای هزینه سفارت بوده و اجازه ورود آن را داده است.
از سوی دیگر اسرائیل شکایت کرده است که شهروندان ترکیه نیز در انتقال پول از استانبول به بیروت از طریق هوایی نقش دارند.
همزمان، رسانههای عربی دوشنبه ۲۲ بهمن خبر دادند که مقامات لبنان تصمیم گرفتهاند با تفتیش دقیق پروازهای ورودی از عراق به این کشور، اجازه ندهند پول نقد جمهوری اسلامی از طریق گروههای نیابتیاش در عراق برای حزبالله فرستاده شود.