جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی ترامپ گفت توافق پیشنهادی رییس‌جمهور آمریکا برای پایان دادن به جنگ اوکراین «تقریبا به معنای تسلیم» در برابر اهداف پوتین است و هشدار داد که این روند می‌تواند به خروج آمریکا از ناتو منجر شود.
بولتون که از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ به مدت هفده ماه در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ در کاخ سفید خدمت کرد و سپس به دلیل اختلاف بر سر سیاست خارجی کناره‌گیری کرد، به پولیتیکو گفت که نتیجه هرگونه توافق از این دست تضعیف امنیت اوکراین و اروپا خواهد بود.
بنا بر این گزارش، این تحول پس از آن رخ داد که ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین، هفته گذشته پیشنهاد مفصل ایالات متحده را رد کرد.
پیشنهادی که در صورت پذیرش، موجب می‌شد ایالات متحده کنترل ۵۰ درصد از مواد معدنی حیاتی اوکراین، از جمله گرافیت، اورانیوم، تیتانیوم و لیتیوم که عنصری کلیدی در باتری‌های خودروهای برقی است را در دست بگیرد.
منابع رویترز گفته‌اند این ماجرا نشان می‌دهد رسیدن به توافق کامل زمان‌بر خواهد برد، اما رییس‌جمهور ایالات متحده می‌خواهد قبل از تصویب احتمالی حمایت‌های نظامی بیشتر از کی‌یف یا پیشبرد تلاش برای میانجی‌گری در مذاکرات صلح رسمی بین اوکراین و روسیه، با اوکراین پیمان ببندد.
کیت کللاگ، فرستاده ترامپ برای اوکراین، این هفته در کی‌یف خواهد بود تا در مورد ابعاد توافق بازنگری‌شده و نیازهای اوکراین در ازای امضا آ» مذاکره کند.
زلنسکی اعلام کرد که پنجشنبه با کللاگ ملاقات خواهد کرد و افزود: «برای ما بسیار حیاتی است که این دیدار و همکاری کلی با آمریکا سازنده باشد.»
یکی از مشاوران ترامپ که به شرط ناشناس بودن صحبت کرده، در پاسخ به پرسش رویترز درباره این‌که آیا مقامات ایالات متحده به دنبال ادامه مذاکره برای توافق خواهند بود، گفت: «کاملا، ما باید زلنسکی را سر عقل بیاوریم.»
تلاش برای دستیابی به توافق علی‌رغم گسترش اختلاف میان ترامپ و زلنسکی ادامه دارد. پس از آن‌که زلنسکی در واکنش به این‌که ترامپ اوکراین را آغازکننده جنگ دانست، گفت رییس‌جمهور آمریکا در حباب اطلاعات نادرست روسی گرفتار شده است، ترامپ، همتای اوکراینی خود را به «دیکتاتوری بدون انتخابات» متهم کرد.
ایالات متحده در سه سال گذشته ده‌ها میلیارد دلار کمک نظامی به اوکراین ارائه داده است و ترامپ اظهار داشته است که سرمایه‌گذاری ایالات متحده در مواد معدنی اوکراین می‌تواند تضمین کند «که به نوعی این پول به دست ما بازخواهد گشت.»
ترامپ در تلاش است تا کی‌یف امتیازات معدنی به ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار را به عنوان قدردانی از کمک‌های واشنگتن به این کشور اعطا کند.
کمتر «خودخواهانه»
مشخص نیست تا چه حد پیشنهاد اولیه ایالات متحده به عنوان جبران خسارت بابت ارسال سلاح‌های گذشته یا به عنوان پرداختی برای اقساط آینده تنظیم شده بود. اما زلنسکی گفت که آن پیشنهاد بیش از حد بر منافع ایالات متحده تمرکز داشته و فاقد تضمین‌های امنیتی برای کی‌یف بوده است.
او چهارشنبه به خبرنگاران گفت «من نمی‌توانم کشورمان را بفروشم.»
یک منبع سوم که با موضوع آشناست، به رویترز گفت اوکراین مایل به انعقاد توافقی با دولت ترامپ است. منبع دیگری نیز به رویترز گفت کی‌یف آماده انعقاد توافق است اما نباید به گونه‌ای باشد که به نظر برسد ترتیبی که ایالات متحده در ابتدا پیشنهاد داده است، «خودخواهانه» بوده است.
جزئیات مذاکرات ایالات متحده درباره توافق احتمالی مواد معدنی، از جمله این‌که چه کسانی در داخل دولت ترامپ به تدوین پیشنهاد اولیه کمک کرده‌اند، مشخص نیست.
رویکرد بازنگری‌شده تنها یکی از چندین روشی است که در کاخ سفید برای نهایی کردن توافق با کی‌یف در هفته‌های آینده مورد بحث قرار گرفته است، زمانبندی غیرمعمول سریعی برای حوزه‌ای پیچیده که در آن توافقات معمولا با مشارکت شرکت‌های خصوصی و نهادهای دولتی منعقد می‌شود نه دو دولت.
ترامپ چهارشنبه بار دیگر از این‌که اکثر کمک‌های ایالات متحده به شکل کمک‌های بلاعوض ارائه می‌شود در حالی که اروپا عمدتا وام می‌دهد، اظهار نارضایتی کرد: «در حالی که ایالات متحده هیچ چیز دریافت نمی‌کند، آن‌ها پولشان را پس می‌گیرند.»
او همچنین رد تقسیم ۵۰-۵۰ منابع از سوی زلنسکی را مورد انتقاد قرار داد و آن را نقض توافقی دانست که کی‌یف پذیرفته بود، هرچند هیچ مدرک یا شواهدی دال بر موافقت واقعی کی‌یف با آن وجود ندارد. ترامپ گفت: «ما توافقی برای عناصر کمیاب و دیگر موارد داشتیم، اما آن توافق را نقض کردند … دو روز پیش آن را شکستند.»
«ابزار چینی آزمایش شده و امتحان شده»
پیش‌نویس بازنگری‌شده و ساده‌شده توافق می‌تواند به ایالات متحده کمک کند تا از موانع حقوقی و لجستیکی متعدد عبور کند و زمان لازم برای مذاکره در مورد جزئیات آن، از جمله تقسیم درآمد، را در آینده داشته باشد.
گراسِلین باسکاران، مدیر برنامه امنیت مواد معدنی حیاتی در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، به رویترز گفت: «ایالات متحده به طور تاریخی از مبادله منابع طبیعی در قبال کمک استفاده نکرده است، اما این ابزاری آزمایش شده و امتحان شده در کتاب بازی مواد معدنی چین است.»
تایسون بارکر، معاون ویژه سابق ایالات متحده برای بهبود اقتصادی اوکراین، هم به رویترز گفت اوکراین علاقه‌مند به ایجاد رابطه اقتصادی و امنیتی عمیق‌تر با ایالات متحده و یافتن راهی برای شناسایی سرمایه‌گذاری قابل توجه ایالات متحده در آینده اوکراین است.
او گفت: «اوکراینی‌ها بیش از آن‌که حاضر باشند امتیازات اضافی به ایالات متحده اعطا کنند، مایل هستند برای قدردانی از میلیاردها دلاری که مالیات‌دهندگان آمریکایی در اوکراین سرمایه‌گذاری کرده‌اند، به آمریکا دسترسی تسهیلاتی ویژه به منابع معدنی حیاتی خود بدهند.»
بارکر افزود که شرایط مشابهی باید به کشورهای دیگری که در طول جنگ به اوکراین کمک‌های سنگینی کرده‌اند، از جمله کانادا، بریتانیا، ژاپن و اتحادیه اروپا هم پیشنهاد شود.
اما روسیه نیز به منابع طبیعی اوکراین طمع دارد و نیروهای روسی که پیش از این یک پنجم اوکراین، از جمله ذخایر عناصر کمیاب آن را تصرف کرده‌اند، اکنون تنها کمی بیش از ۶ کیلومتر از یک معدن عظیم لیتیوم فاصله دارند.
زلنسکی گفته است ضرورت دارد اوکراین و ایالات متحده سرنوشت ذخایر معدنی در مناطقی که روسیه تصرف کرده را مورد بحث قرار دهند و پرسیده است آیا آمریکا می‌داند مواد معدنی موجود در آن مناطق به ولادیمیر پوتین و شرکای او در ایران، کره شمالی و چین واگذار خواهد شد.
