تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال
یک محاسبه ساده نشان می دهد میزان کمک‌های مالی ارائه‌شده از سوی رهبر جمهوری اسلامی ایران به خانواده‌های لبنانی آسیب‌دیده در جنگ اخیر با اسرائیل، از کل بدهی دولت ایران به داروخانه‌های کشور بیشتر بوده است.
این در حالی است که بحران دارو در کشور به‌شدت افزایش یافته و بسیاری از داروخانه‌ها از پذیرش نسخه‌های تامین اجتماعی خودداری می‌کنند.
طبق اطلاعات موجود، داروخانه‌های ایران حدود ۳۱ هزار میلیارد تومان از دولت، تامین اجتماعی و بیمه‌ها طلب دارند. این عدد شامل ۱۸ هزار میلیارد تومان بدهی سازمان هدفمندی یارانه‌ها، حدود هشت هزار میلیارد تومان بدهی تامین اجتماعی و پنج هزار میلیارد تومان بدهی سایر بیمه‌ها است.
در سوی مقابل، میزان کمک اهدایی به خانواده‌های لبنانی بالغ بر ۳۸ هزار میلیارد تومان (۴۰۰ میلیون دلار) برآورد شده که حتی هفت هزار میلیارد تومان بیشتر از بدهی دولت به داروخانه‌ها است.
این رقم همچنین معادل حدود ۶۳ درصد کل بدهی ۶۳ هزار میلیارد تومانی دولت به صنعت برق است.
به گفته محمد جمالیان، عضو کمیسیون بهداشت مجلس، برخی داروخانه‌ها از اول اسفندماه به دلیل عدم پرداخت بدهی‌هایشان توسط دولت و تامین اجتماعی، پذیرش دفترچه‌های بیمه تامین اجتماعی را متوقف کرده‌اند.
این روند در برخی استان‌ها از چهارم اسفند و در برخی دیگر از ۱۵ اسفند آغاز شده است. همچنین در تهران، پذیرش نسخه‌های تامین اجتماعی تقریبا از ماه گذشته متوقف شده و بیماران مجبورند برای دریافت دارو، به چندین داروخانه مراجعه کنند.
یکی از دلایل این بحران، مشکلات مالی دولت و تامین اجتماعی در پرداخت مطالبات داروخانه‌هاست. به دلیل عدم دریافت این مطالبات، داروخانه‌ها قادر به پرداخت هزینه‌های خرید دارو از شرکت‌های توزیع‌کننده و تولیدکننده نیستند.
این مشکل در نهایت به واردکنندگان مواد اولیه دارویی نیز سرایت کرده و سبب شده چرخه تولید و تامین دارو در کشور مختل شود.
در روزهای اخیر، نعیم قاسم، دبیرکل جدید حزب‌الله لبنان، اعلام کرده به هر خانواده لبنانی آسیب‌دیده از جنگ، مبالغی بین ۱۲ تا ۱۴ هزار دلار پرداخت شده است.
این مبالغ که به گفته دبیرکل حزب‌الله، اغلب آن از سوی جمهوری اسلامی پرداخت می شود، طبق گزارش روزنامه الاخبار لبنان، مجموعا به ۴۰۰ میلیون دلار رسیده که با نرخ کنونی ارز در ایران، معادل ۳۸ هزار میلیارد تومان است.
این مبلغ نه‌تنها از کل بدهی دولت به داروخانه‌ها بیشتر است، بلکه در شرایط کنونی می‌توانست برای رفع بحران دارویی کشور به کار گرفته شود.
عدم پرداخت مطالبات داروخانه‌ها و کاهش خدمات آن‌ها، تنها به عدم پذیرش دفترچه‌های تامین اجتماعی از سوی داروخانه‌ها محدود نمی‌شود.
گزارش‌های مردمی نشان می‌دهد که کمبود و گرانی دارو، به‌ویژه برای بیماران خاص و سالمندان، مشکلات متعددی ایجاد کرده است. بسیاری از بیماران خاص قادر به تهیه داروهای ضروری خود نیستند و قیمت برخی داروها نیز چندین برابر افزایش یافته است.
همچنین برخی داروخانه‌ها اعلام کرده‌اند که به دلیل شرایط مالی، مجبور به کاهش خدمات خود خواهند شد.
با توجه به این شرایط، این پرسش مطرح می‌شود که چرا دولت و مسئولان تصمیم گرفته‌اند مبالغ قابل توجهی را به خانواده‌های لبنانی اختصاص دهند، در حالی که بحران دارو در کشور به مرحله بحرانی رسیده است.
طبق اظهارات محمد جمالیان، تامین اجتماعی به‌صراحت اعلام کرده که «پول ندارد» تا بدهی داروخانه‌ها را پرداخت کند، اما همین نهادها برای سایر مخارج، منابع مالی در اختیار دارند.
