فردریش مرتس که قرار است صدراعظم آلمان شود رونالد ریگان رییس جمهور اسبق آمریکا را یکی از الگوهای خود می‌داند و به کنایه‌های سیاسی او علاقه زیادی دارد. او در دوره صدراعظمی آنگلا مرکل از حزب فاصله گرفت و در همان روز پایان فعالیت مرکل به حزب بازگشت.
نام او برای ایرانیان با پذیرش کفالت سیاسی جمشید شارمهد، زندانی سیاسی ایرانی-آلمانی مطرح شده است.
مرتس گفته بود با پذیرش کفالت سیاسی جمشید شارمهد قصد دارد پیامی برای همه مردان و زنانی بفرستد که در ایران برای یک زندگی آزاد مبارزه می‌کنند و می‌خواهند خود تعیین آن را بر عهده بگیرند.
مرتس بارها از آلمان و شرکت‌های آلمانی خواسته بود تا تمام تلاش خود را برای لغو حکم اعدام شارمهد به کار گیرند.
او همچنین خواستار سفر به ایران به منظور دیدار با شارمهد در زندان شده بود اما این درخواست او از سوی جمهوری اسلامی رد شد.
دانش‌آموزی شورشی و غیرمنضبط
مرتس با ۶۹ سال مسن‌ترین صدراعظم پس از کنراد ادناور خواهد بود که در دوره تصدی این سمت ۷۳ سال داشت.مرتس مانند اولاف شولتس، صدراعظم فعلی آلمان، حقوق خوانده و وکیل است.
او که یک دهه پس از پایان جنگ جهانی دوم در زائرلند، منطقه‌ای کوهستانی در آلمان غربی به دنیا آمد، به گفته خودش در ابتدا روحیات شورشی داشت اما تحت تاثیر فرهنگ عمیقا محافظه‌کارانه در این منطقه،در دوران دبیرستان به اتحادیه دموکرات مسیحی پیوست.
او سال ۱۹۹۴ وارد پارلمان آلمان شد و شش سال بعد رییس فراکسیون حزب شد که آن زمان دولت را در اختیار نداشت.
مرتس دو سال بعد این سمت را به آنگلا مرکل واگذار کرد که سه سال بعد نخستن صدراعظم زن آلمان شد و دوران رهبریش در حزب به انزوای مرتس و کناره‌گیری او از حزب منجر شد.
مرتس پس از کناره گیری از سیاست در برخی شرکت‌ها فعالیت کرد و از جمله از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ رییس شورای نظارتی شعبه آلمانی بلک راک بود که از آن به عنوان بزرگترین شرکت مدیریت ثروت در جهان نام برده شده است.
بازگشت به سیاست پس از مرکل
در نهایت مرتس سال ۲۰۱۸ و پس از پایان صدراعظمی مرکل به حزب بازگشت و پس از سه بار نامزدی در نهایت در سال ۲۰۲۲ رهبر این حزب شد.از جمله او در سال ۱۳۹۹ رقابت را به آرمین لاشت، واگذار کرد.
۹۹۱ نفر از ۱۰۰۱ نماینده این حزب در این رای‌گیری شرکت کردند. لاشت ۵۲۱ رای و فریدرش مرتس ۴۶۶ رای به دست آوردند. مرتس سال ۲۰۲۱ به پارلمان آلمان راه یافته بود.
بحران پناهجویان در آلمان در سال ۲۰۱۵ و در دوره صدراعظمی آنگلا مرکل رخ داد اما مرتس به سیاست‌ها و سخان خود علیه این سیاست‌ها مشهور است.
او پناهجویان اوکراینی را «توریست‌های بهره‌‌مند از خدمات اجتماعی» و کودکان پناهجویان را نیز «پاشاهای کوچک» خوانده بود که لوس بار می‌آیند. مرتس پس از واکنش‌های گسترده از این سخنان خود عذرخواهی کرد.
او همچنین پیش از این وعده داده که بخش از حقوق بیکاری را محدود کند.
شکستن تابوی همکاری با راست افراطی
مرتس همچنین طرحی را درباره قوانین مهاجرت با حمایت حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان ارائه کرده بود اما این طرح ۱۲ بهمن در پارلمان تصویب نشد.
همکاری مرتس با حزب راست افراطی برای تصویب این طرح اعتراضات و تجمعاتی را علیه او به دنبال داشت و آنگلا مرکل نیز از این اقدام انتقاد کرده بود.
مرتس در عین دیدار با جِی‌دی ونس، معاون رییس‌جمهوری آمریکا، در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ، از سخنان او درباره آلمان انتقاد کرده و آن را در تقابل با اتحادیه اروپا دانست.
مرتس همچنین از مواضع ترامپ درباره اوکراین انتقاد کرده و قصد دارد روابط با اتحادیه اروپا را تقویت کند.
او پس از پیروزی حزب خود نیز گفت که آمریکا به امنیت و سرنوشت اروپا بی‌تفاوت شده است و اروپا باید مستقل شود.
فردریش مرتس پس از پیروزی با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به صورت تلفنی گفت‌وگو کرد دفتر نتانیاهو اعلام کرد مرتس به نتانیاهو گفته به رغم حکم دادگاه بین‌المللی کیفری برای بازداشت، او را به آلمان دعوت خواهد کرد.
مرتس در میان فعالان حقوق زنان جایگاه خوبی ندارد و دست‌کم در سه مورد به قوانینی در مورد حقوق زنان رای منفی داده است.
«ترامپ کوچک»
نداشتن سابقه اجرایی قبلی در دولت یکی از انتقادات از مرتس است. او برای تشکیل دولت نیز با چالش های متعددی مواجه است.
همکاری با حزب راستگرای افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (آاف‌د) که با ۲۰/۸ درصد آرا جایگاه دوم را دارد، «یک تابو» محسوب می‌شود و مرتس، ائتلاف با این حزب را رد کرده است.
او در عین حال گفته که پشتیبانی قوی از حزب راستگرای «آلترناتیو برای آلمان» یک هشدار نهایی برای احزاب دموکرات است تا با یکدیگر همکاری کنند
مرتس باید با یکی از دو حزب سوسیال‌دموکرات یا سبزها ائتلاف کند اما مارکوس زودر، رییس حزب سوسیال‌مسیحی، ائتلاف با حزب سبزها را رد کرده است.
در این میان، تنها گزینه ائتلاف با حزب سوسیال دموکرات مانده و مرتس گفته که مذاکرات از روزهای آینده آغاز می شود. در جریان انتخابات اما برخی سران حزب سوسیال دموکرات از سخنان مرتس انتقاد کرده و او را «ترامپ کوچک» خوانده‌اند.
لارس کلینگ بیل، رهبر حزب سوسیال دموکرات آلمان، گفت که مرتس در حال «عمیق‌تر کردن شکاف‌ها در این کشور» است.
ماتیاس میرش، دبیرکل حزب سوسیال دموکرات نیز گفت که هیچ کسی برای صدراعظم شدن این‌گونه صحبت نمی‌کند و فقط یک «ترامپ کوچک» چنین سخن می‌گوید.
مرتس در پایان کاراز انتخاباتی خود گفته بود: «چپ به پایان رسیده و دیگر در آلمان هیچ اکثریت چپ و سیاست چپی وجود ندارد.»
فریدرش مرتس در شرایطی قدرت را در دست گرفته که آلمان با مشکلاتی بی‌سابقه مواجه است.
انحلال پیش از موعد پارلمان در آلمان که به برگزاری انتخابات زودهنگام منجر شده امری استثنایی محسوب می‌شود و از سال ۱۹۴۹ تاکنون تنها شش بار رخ داده است.
جنگ اوکراین که بر اقتصاد آلمان نیز تاثیر گذاشته یکی از بحران‌های چند سال گذشته در آلمان بوده است.
در این میان بیش از ۸۰ درصد از شرکت کنندگان در یک نظرسنجی اعلام کرده بودند که چشم‌انداز پیش روی کشور را امیدوار کننده نمی‌بینند.
گیلبرت، دوشنبه شش اسفند با بازنشر مصاحبه ویدیوی این سناتور افغانستانیالاصل استرالیا، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «یا خدا. دختر، داری چه کار میکنی؟ این چرندیات چیست که میگویی؟ ایران هیچگونه "فرایند دموکراتیکی" ندارد، چه برسد به اینکه زنان بتوانند در آن مشارکت کنند.»
فاطمه پیمان که پیشتر بهدلیل اظهارات ضدیهودی خود از حزب کارگر کنار رفت، در مصاحبه با پرستیوی، شبکه انگلیسیزبان صداوسیمای جمهوری اسلامی، گفت: «حکومت ایران به زنان اجازه میدهد تا در نیروی کار مشارکت کنند، صدایشان شنیده شود و در فرآیند دموکراتیک شرکت داشته باشند.»
گیلبرت، پیمان را به دلیل مصاحبه با پرستیوی، «شاخه پروپاگاندای انگلیسیزبان جمهوری اسلامی» که به پخش ویدیوهای اعترافات اجباری و مصاحبههای تحمیلی با زندانیان از جمله قبل از اعدامشان معروف است، سرزنش کرد.
او نوشت: «طنز آنجاست که پیمان در این مصاحبه از "پروپاگاندای یکطرفهای که از سازمانهای دارای دستور کار مشخص دریافت میکنیم" گلایه می‌کند، در حالی که چنین توصیفی دقیقا برازنده پرستیوی است که در بسیاری از کشورهای غربی ممنوع شده اما به طرز عجیبی در استرالیا همچنان مجاز به فعالیت است.»
فاطمه پیمان در گفت‌وگو با پرستیوی گفته است: «واقعیتهایی [در ایران] وجود دارند که ما که در اینجا زندگی میکنیم و به پروپاگاندای سازمانهای یکطرفه با دستور کار مشخص گوش میدهیم، از آنها بیخبریم.»
این سناتور استرالیایی که به دلیل مواضع خود در قبال فلسطین و حمایت از طرح پیشنهادی سبزها، ابتدا برای مدت نامعلومی از حزب کارگر استرالیا تعلیق شده بود، تیر امسال از حزب استعفا کرد و بعد با تاسیس حزب «صدای استرالیا»، مستقل شد.
در همین زمینه ببینید و بخوانید: حمایت سناتور استرالیایی از جنبش زن، زندگی، آزادی و معترضان ایرانی
مور گیلبرت خطاب به او گفت: «طنز آنجاست که یک زن قوی و قدرتمند که به‌عنوان پناهنده از افغانستان گریخته و کاملا از آپارتاید جنسیتی وحشتناکی که علیه زنان و دختران در آن کشور انجام می‌شود آگاه است، انکار می‌کند که خواهران ایرانیاش، درست در کشور همسایه افغانستان، با چالش‌های مشابهی روبهرو هستند.»
گیلبرت، استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه ملبورن استرالیا، پاییز ۱۳۹۷ در ایران بازداشت شد و دستگاه قضایی جمهوری اسلامی، به اتهام جاسوسی، حکم حبس ۱۰ ساله برای او صادر کرد.
او که بسیاری از روزهای حبسش را در سلول انفرادی سپری کرده بود، پنجم آذر ۱۳۹۹ در جریان یک مبادله با سه زندانی ایرانی در تایلند که متهم به بمبگذاری ناموفق علیه دیپلماتهای اسرائیلی بودند، آزاد شد.
گیلبرت، از این سناتور استرالیایی پرسید: «آیا واقعا آنقدر رای وجود دارد که ارزش داشته باشد برای نزدیکی به یک رژیم استبدادی بیرحم مانند جمهوری اسلامی، اینطور موضع بگیری؟»
در سالهای گذشته و به ویژه پس از خیزش «زن، زندگی، آزادی»، سیاستمداران استرالیایی بارها با اشاره به نقض حقوق بشر در ایران، از سرکوب مخالفان سیاسی و آزار و اذیت زنان، دختران و گروههای اقلیت به دست جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرده‌اند.
در این میان، آرای حزب سوسیال دموکرات که با صدراعظمی اولاف شولتس قدرت را در اختیار دارد، ۱۰ درصد کاهش یافت و حزب اتحاد زارا (زهرا) واگن کنشت نیز به پارلمان راه نیافت.
آرای حزب سبزها که از احزاب تشکیل‌دهنده دولتی ائتلافی بود و آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، عضو این حزب است نیز سه درصد کاهش یافت.
اتحاد حزبی دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی ۲۸/۶ درصد آرا را کسب کرده و برای تشکیل دولت باید با یک حزب دیگر ائتلاف کند.
همکاری با حزب راستگرای افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (آاف‌د) که با ۲۰/۸ درصد آرا جایگاه دوم را دارد، «یک تابو» محسوب می‌شود و مرتس، ائتلاف با این حزب را رد کرده است.
در سوی مقابل، آلیس وایدل، رهبر حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان، گفت این حزب آماده همکاری با سایر احزاب است.
او افزود اگر محافظه‌کاران به جای آلترناتیو برای آلمان، دولت را با احزاب چپ تقسیم کنند، این اقدام به منزله «تقلب انتخاباتی» خواهد بود.
حزب راست افراطی آلمان که مورد حمایت دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا است، دو برابر آرای انتخابات گذشته، رای کسب کرده است. در این میان آرای حزب چپ نیز به ۸/۸ افزایش یافته که به تلاش گروهی از رای‌دهندگان برای مقابله با حزب راست افراطی تعبیر شده است.
این برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم است که یک حزب راست افراطی در انتخابات پارلمانی آلمان رتبه دوم را به دست می‌آورد. هر چند به نظر می‌رسد آلترناتیو برای آلمان جایی در دولت آتی این کشور نخواهد داشت اما نتیجه انتخابات اخیر جایگاه آن را به‌عنوان رقیبی قدرتمند برای احزاب حاکم تثبیت می‌کند.
حمایت ایلان ماسک از حزب راست افراطی و دیدار جِی‌دی ونس، معاون رییس‌جمهوری آمریکا، با رهبر این حزب در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ، از جمله اتفاقات بی‌سابقه در این دوره از انتخابات آلمان بود.
ونس از حزب راستگرای افراطی به‌عنوان شریک سیاسی مشروع آمریکا نام برد.
حمایت ترامپ از محافظه‌کاران آلمان
ترامپ، یک‌شنبه پنجم اسفند و هم‌زمان با برگزاری انتخابات آلمان، از موفقیت احزاب محافظه‌کار در انتخابات پارلمانی این کشور استقبال کرد و افزود: «این یک روز بزرگ برای آلمان و همچنین برای ایالات متحده آمریکا تحت رهبری دونالد ترامپ است.»
او تاکید کرد که مردم آلمان نیز مانند مردم آمریکا «از سیاست‌های غیرمنطقی، به‌ویژه در حوزه انرژی و مهاجرت که سال‌ها حاکم بوده، خسته شده‌اند.»
موضوع مهاجرت و جنگ اوکراین از جمله موضوعاتی بود که حزب آاف‌د بر روی آن سرمایه‌گذاری کرده بود.
در همین حال، مرتس طرحی را درباره قوانین مهاجرت با حمایت حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان ارائه کرده بود اما این طرح ۱۲ بهمن در پارلمان تصویب نشد.
همکاری مرتس با حزب راست افراطی برای تصویب این طرح اعتراضات و تجمعاتی را علیه او به دنبال داشت. آنگلا مرکل نیز از این اقدام مرتس انتقاد کرد.
این طرح ورود هر فرد بدون مدارک مناسب به آلمان را ممنوع و تاکید می‌کرد افرادی که حق ماندن را در آلمان ندارند، باید فورا بازداشت شوند.
مشارکت بی‌سابقه پس از وحدت دو آلمان
مشارکت در انتخابات ۲۰۲۵ در طی ۳۵ سال گذشته، از زمان وحدت دو آلمان به این سو، سابقه نداشته است.
مشارکت در این انتخابات ۸۲/۵ درصد اعلام شده، در حالی که این رقم در انتخابات سال ۲۰۲۱ میلادی ۷۶/۴ درصد بود.
با وجود این مشارکت بالا، حزب اتحاد زارا (زهرا) واگن کنشت که در ابتدا اقبالی نسبی را به دست آورده بود، ۴/۹۷ درصد آرا را کسب کرد و با فاصله‌ای حدود دو درصدی، نتوانست به پارلمان راه یابد.
حزب دموکرات آزاد آلمان نیز نتوانست به مرز پنج درصد برسد و از راهیابی به مجلس بازماند.
بیژن جیر‌سرایی، دبیرکل حزب دموکرات آزاد آلمان، روز ۹ آذر و به دنبال بحث‌ها درباره فاش شدن برنامه این حزب برای خروج از دولت ائتلافی کشور، کناره‌گیری کرده بود. او اعلام کرد که «به‌اشتباه و بدون آگاهی»، اطلاعات نادرستی ارائه داده و از این بابت عذرخواهی می‌کند.
در آبان ماه و پس از برکناری کریستین لیندنر، وزیر دارایی از حزب دموکرات آزاد، به‌وسیله صدراعظم آلمان، دولت ائتلافی این کشور متشکل از احزاب سوسیال دموکرات، سبزها و دموکرات آزاد، فروپاشید.
در نهایت به دنبال رای عدم اعتماد پارلمان به صدراعظم آلمان، هفتم دی، فرانک والتر اشتاین‌مایر، رییس‌جمهوری این کشور، انحلال پارلمان را اعلام کرد.
کاهش ۱۰ درصدی آرای حزب صدراعظم
حزب سوسیال دموکرات که قدرت را با صدراعظمی اولاف شولتس در دست داشت، در انتخابات دیروز شکست خورد و با کاهش حدود ۱۰ درصدی آرا نسبت به انتخابات قبل، تنها ۱۶/۴۱ درصد آرا را به خود اختصاص داد.
در پارلمان آینده، اتحاد احزاب مسیحی با ۲۰۸ کرسی، بزرگترین فراکسیون را خواهد داشت.
آلترناتیو برای آلمان ۱۵۱ کرسی، سوسیال دموکرات آلمان ۱۲۱ کرسی، سبزها ۸۵ کرسی و چپ‌ها ۶۴ کرسی در پارلمان خواهند داشت.
مرتس برای صدراعظمی خواهان ائتلاف با یکی از دو حزب سوسیال‌دموکرات یا سبزها است اما مارکوس زودر، رییس حزب سوسیال‌مسیحی، ائتلاف با حزب سبزها را رد کرده.
با این حال ائتلاف دو حزب دموکرات مسیحی و سوسیال دموکرات نیز چالش‌های بسیاری پیش روی خود می‌بیند زیرا رهبران این دو حزب اتهاماتی را علیه یکدیگر مطرح کرده‌اند.
برخی سران حزب سوسیال دموکرات از سخنان مرتس انتقاد کرده و او را «ترامپ کوچک» خوانده‌اند.
لارس کلینگ بیل، رهبر حزب سوسیال دموکرات آلمان، گفت که مرتس در حال «عمیق‌تر کردن شکاف‌ها در این کشور» است.
ماتیاس میرش، دبیرکل حزب سوسیال دموکرات نیز گفت که هیچ کسی برای صدراعظم شدن این‌گونه صحبت نمی‌کند و فقط یک «ترامپ کوچک» چنین سخن می‌گوید.
مرتس در پایان کاراز انتخاباتی خود گفته بود: «چپ به پایان رسیده و دیگر در آلمان هیچ اکثریت چپ و سیاست چپی وجود ندارد.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، دوشنبه ششم اسفند از وقوع «انفجارهایی» در محوطه کنسولگری این کشور در مارسی خبر داد و گفت این حادثه «تمامی نشانههای یک حمله تروریستی» را داراست.
او افزود: «ما خواستار اقدامات جامع و فوری [فرانسه] برای انجام تحقیقات، همچنین اتخاذ تدابیری برای تقویت امنیت نمایندگیهای دیپلماتیک روسیه هستیم.»
خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع امنیتی گزارش داد حمله به کنسولگری روسیه در مارسی با استفاده از «بطریهای پلاستیکی» انجام شده است.
رویترز افزود این بطریها به سوی دیوار کنسولگری پرتاب و یکی از آنها منفجر شده است.
وزارت کشور فرانسه اعلام کرد این حادثه تلفاتی به همراه نداشت و آسیبی به کارکنان کنسولگری روسیه و ساختمان این نهاد دیپلماتیک وارد نشده است.
فرانسه یکی از متحدان اصلی اوکراین در برابر تهاجم روسیه به شمار می‌رود.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین پنجم اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است. از زمان آغاز جنگ کنونی، روسیه حدود یک-پنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
شماری از سران اتحادیه اروپا ششم اسفند با سفر به کییف به مناسبت سومین سالگرد حمله روسیه، مخالفت خود را با «توافق سریع صلح» اعلام کردند.
در روزهای اخیر مذاکرات ایالات متحده و روسیه برای پایان دادن به مناقشه اوکراین بدون مشارکت کییف و کشورهای اروپایی جنجالبرانگیز شده است.
امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، در واکنش به این اقدام دولت دونالد ترامپ کوشیده است با برگزاری نشستهایی اضطراری با رهبران کشورهای اروپایی، مانع حذف اروپا از معادلات مربوط به جنگ اوکراین شود.
مکرون دوم اسفند هشدار داد هرگونه نمایش ضعف در برابر ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، مذاکرات غرب و به‌ویژه آمریکا با چین و جمهوری اسلامی را دشوارتر خواهد کرد.
او افزود این موضوع را در دیدار با ترامپ به او گوشزد خواهد کرد.
رهبران فرانسه و آمریکا قرار است ششم اسفند با یکدیگر در کاخ سفید دیدار کنند.
کییر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا نیز راهی واشینگتن شده است و هفتم اسفند با ترامپ ملاقات خواهد کرد.
استارمر و مکرون در صدد هستند با ارائه پیشنهاداتی، ترامپ را به بازنگری در مواضع خود درباره مناقشه اوکراین ترغیب کنند.
ترامپ بارها از اوکراین خواسته است کمکهای مالی دریافتشده در دوران جو بایدن را جبران کند. در همین راستا، مذاکرات میان واشینگتن و کییف با هدف تعیین ساز و کار بازپرداخت این کمکها، از جمله از طریق توافقی درباره منابع معدنی اوکراین، همچنان ادامه دارد.
در پی انتقاد زلنسکی از حذف کییف در مذاکرات صلح، ترامپ اول اسفند رییس‌جمهوری اوکراین را «دیکتاتوری برنیامده از انتخابات» خواند و گفت او وارد جنگی شد که امکان پیروزی در آن وجود نداشت.
دوره ریاستجمهوری زلنسکی اردیبهشت سال جاری به پایان رسید اما انتخابات در اوکراین به دلیل شرایط جنگی و برقراری حکومت نظامی تاکنون برگزار نشده است.
زلنسکی پنجم اسفند در جریان یک نشست خبری در کییف تاکید کرد حاضر است برای برقراری صلح در جنگ روسیه و اوکراین، از مقام خود کناره‌گیری کند.
