دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، از تصمیم خود برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات از اتحادیه اروپا در آینده‌ای نزدیک خبر داد. اتحادیه اروپا هشدار داده که به هر اقدامی که ناقض تجازت آزاد باشد واکنش نشان خواهد داد.
ترامپ چهارشنبه هشتم اسفند در تروث سوشال، شبکه اجتماعی خود، نوشت: «ما بدینوسیله امتیازاتی را که جو بایدن فاسد به نیکولاس مادورو و ونزوئلا در توافق مربوط به معاملات نفتی مورخ ۲۶ نوامبر ۲۰۲۲ داده بود، لغو میکنیم.»
او افزود این تصمیم همچنین به «شرایط انتخاباتی» در ونزوئلا مربوط می‌شود که «رژیم مادورو به آن‌ها پایبند نبوده است».
به گفته رییس‌جمهوری آمریکا، این تصمیم از ۱۱ اسفند به اجرا درمیآید و قابل تمدید خواهد بود.
مادورو که به تقلب در انتخابات ریاستجمهوری ونزوئلا متهم شده، با بحران مشروعیت بین‌المللی دست و پنجه نرم می‌کند و بسیاری از کشورهای غربی و آمریکای لاتین پیروزی او در انتخابات را به رسمیت نشناختهاند.
مادورو ۲۱ دی برای سومین دوره شش ساله متوالی بهعنوان رییس‌جمهوری ونزوئلا سوگند یاد کرد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، ۲۷ دی در جریان رسیدگی به صلاحیتش در سنای این کشور، از صدور مجوز برای ادامه فعالیت شرکتهای آمریکایی در ونزوئلا انتقاد کرد و گفت این سیاست، میلیاردها دلار در اختیار کاراکاس قرار داده و حکومت ونزوئلا را تقویت کرده است.
روبیو هشدار داد: «شرکتهایی مانند شِورون اکنون میلیاردها دلار به خزانه رژیم [ونزوئلا] وارد می‌کنند، اما رژیم هیچکدام از قولهای خود را عملی نکرده است. تمام این مسائل باید دوباره بررسی شوند.»
با وجود تحریمهای واشینگتن علیه کاراکاس، شرکت نفتی شِورون آمریکا در سالهای اخیر تحت مجوز ویژهای همچنان به فعالیت خود در ونزوئلا ادامه میداد.
ترامپ: مادورو تعهد خود در بازگرداندن مجرمان به ونزوئلا را نقض کرده
ترامپ در ادامه پیام خود در تروث سوشال، مادورو را به پایبند نبودن به تعهدات خود در زمینه بازگرداندن مهاجران غیرقانونی از آمریکا به ونزوئلا متهم کرد.
او گفت: «رژیم [مادورو] جنایتکاران خشنی را که به کشور ما فرستاده است، با سرعتی که طبق توافق متعهد شده بود، به ونزوئلا بازنمیگرداند.»
ترامپ در کارزار انتخاباتی خود بارها بر لزوم مقابله با مهاجرت غیرقانونی تاکید کرده و وعده داده بود بزرگترین برنامه اخراج مهاجران غیرقانونی را «در تاریخ آمریکا» به اجرا در خواهد آورد.
او پس از آغاز به کار رسمی خود در کاخ سفید، این سیاست را در دستور کار قرار داده است.
مادورو از سال ۲۰۱۳ و پس از مرگ هوگو چاوز، قدرت را در ونزوئلا در دست دارد. این کشور در دوران ریاستجمهوری مادورو، شاهد فروپاشی اقتصادی و مهاجرت حدود یک سوم از جمعیت ۲۸ میلیونی خود بوده است.
ماریا کورینا ماچادو، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا، آبانماه گفت سیاست‌های ترامپ میتواند زمینه را برای خروج مادورو از قدرت در ونزوئلا فراهم آورد و دموکراسی را در این کشور نجات دهد.
ونزوئلا یکی از متحدان اصلی حکومت ایران به شمار میرود. در سالهای اخیر، مواضع سیاسی تهران و کاراکاس و همچنین تحریمهای نفتی واشینگتن علیه این دو، موجبات نزدیکی بیش از پیش آن‌ها را فراهم آورده است.
روزنامه اسرائیل هیوم ۱۶ دی گزارش داد جمهوری اسلامی به دنبال افزایش نفوذ خود در آمریکای لاتین، بهویژه ونزوئلا، است و توافقنامه همکاری ۲۰ ساله میان تهران و کاراکاس در ژوئن سال ۲۰۲۴ نهایی شده است.
ترامپ ۱۶ بهمن دستورالعملی را برای از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی و به صفر رساندن صادرات نفت ایران امضا کرد تا تهران را برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای خود تحت فشار بگذارد.
عراقچی، چهارشنبه هشتم اسفند، پس از جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران گفت: «با وزیر خارجه روسیه در خصوص تمام مسائل منطقه و دوجانبه صحبت کردیم. ایشان در خصوص مذاکرات مسکو با واشینگتن گزارش مفصلی دادند اما طبیعتا پیامی از طرف آمریکا وجود نداشت و قرار هم نبود حامل پیامی باشند.»
وزارت خارجه روسیه، پس از سفر یک روزه لاوروف به تهران و دیدار او با مسعود پزشکیان و عراقچی، با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد مواضع دو کشور درباره برجام و برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی هماهنگ شده است.
هم‌زمان، گیدون سعار، وزیر خارجه اسرائیل، هشدار داد که زمان برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران رو به اتمام است و شاید برای جلوگیری از تسلیحاتی شدن آن، نیاز به استفاده از «گزینه نظامی» باشد.
به گفته او، اسرائیل اکنون به دنبال جلب حمایت رییس‌جمهوری آمریکا برای افزایش فشار بر جمهوری اسلامی است.
سفر لاوروف به تهران پس از دیدار او با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا در عربستان سعودی، باعث طرح گمانه‌هایی شد. از جمله عبدالرضا فرجی‌راد، استاد ژئوپلتیک، به روزنامه اعتماد گفت که لاوروف قصد دارد پيش از ديدار آتی ولادیمیر پوتين و دونالد ترامپ، روسای جمهوری روسیه و آمریکا، مواضع تهران را جويا شود تا بتواند آن را در جريان مذاكرات ميان مسکو و واشینگتن مطرح كند.
امیر قطر هم حامل پیامی برای تهران نبود
عراقچی، چهارشنبه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره اینکه آیا امیر قطر در سفر به تهران حامل پیامی برای جمهوری اسلامی بود، گفت: «نمی‌دانم چه علاقه‌ای در شما وجود دارد که دنبال پیام هستید. امیر قطر پیام خاصی برای ما نداشت.»
به گفته وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، تمیم بن حمد آل ثانی در سفر به تهران گزارشی از اوضاع منطقه داشت و در گفت‌وگوهای دوطرفه با او، «مشورت‌ها و رایزنی‌هایی در مورد مسائل منطقه» شکل گرفت.
عراقچی بار دیگر تاکید کرد که جمهوری اسلامی تحت تاثیر فشار حداکثری وارد مذاکره با آمریکا نخواهد شد و افزود: «با زبان تهدید و تحریم این اتفاق نخواهد افتاد. ایران به زبان احترام و کرامت پاسخ خواهد داد.»
او هفتم اسفند هم در نشست خبری مشترک با لاوروف تاکید کرد تا زمانی که سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه جمهوری اسلامی پابرجاست، تهران با واشینگتن «مذاکره مستقیمی نخواهد داشت».
ترامپ ۱۶ بهمن دستورالعملی را برای از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی و به صفر رساندن صادرات نفت ایران امضا کرد تا تهران را برای متوقف کردن برنامه هسته‌ای خود تحت فشار بگذارد.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ۱۹ بهمن اعلام کرد مذاکره با آمریکا «عاقلانه، هوشمندانه و شرافتمندانه نیست» و «هیچ تاثیری» در حل مشکلات کشور نخواهد داشت.
تلاش تهران برای مذاکره با اروپا
عراقچی در جدیدترین اظهاراتش در روز هشتم اسفند، به برگزاری دور جدیدی از مذاکرات جمهوری اسلامی با سه کشور اروپایی در ژنو درباره مسائل هسته‌ای و «بعضی مسائل دیگر» اشاره کرد.
او گفت مذاکرات با اروپا ادامه می‌یابد و افزود: «البته این بحث‌ها به هر حال فراز و نشیب خاص خود را دارد. سوالات و نکات متعددی هست که باید پاسخ داده شود.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی از کشورهای اروپایی طرف گفت‌وگو با تهران نام نبرد.
چهارم آذر امسال، گزارش‌هایی درباره مذاکرت تهران با فرانسه، آلمان و بریتانیا درباره موضوعاتی مانند مسائل هسته‌ای منتشر شد.
خبرگزاری ایرنا، هشتم اسفند در مقاله‌ای طولانی و دو هزار کلمه‌ای نوشت که اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای موضع‌گیری در قبال ایران، تحت فشار دولت ترامپ قرار دارند.
این مقاله بدون امضا و نام، از به تعویق افتادن جلسه وزیران خارجه اروپا با جمهوری اسلامی انتقاد کرد و نوشت: «آیا اروپا دوباره به منطقه امن بی‌عملی پناه برده، پازل ترامپ را تکمیل کرده و به او اجازه داده است تا صحنه را تحت کنترل خود درآورد؟»
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ششم اسفند گفته بود این جلسه برنامه‌ریزی‌شده به‌خاطر غیبت برخی از وزرای خارجه کشورهای کلیدی به تعویق افتاده است.
خبرگزاری ایرنا، اروپا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به صدور بیانیه‌های متناقض درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی متهم کرد و نوشت که تهران حق دارد بدون محدودیت، اورانیوم غنی‌سازی کند، چرا که معاهدات بین‌المللی آن را منع نمی‌کنند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ۲۶ بهمن در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ به جامعه جهانی هشدار داد برای مهار برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، زمان زیادی باقی نمانده است و جامعه جهانی باید قبل از آن‌که دیر شود، با تهران به توافق برسد.
مقاله خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی، خواستار اقدامات «اعتمادساز» بین اروپا، آژانس و ایران شد.
نویسنده مقاله پیشنهاد کرد در همین راستا، «برجام که بسیاری آن را منسوخ و حتی مرده می‌دانند»، دوباره احیا شود.
ترامپ، چهارشنبه هشتم اسفند، در اولین نشست کابینه‌اش به خبرنگاران گفت: «ما تصمیم خود را گرفته‌ایم و خیلی زود آن را اعلام خواهیم کرد. به‌طور کلی، این تعرفه ۲۵ درصد خواهد بود و شامل خودروها و همه چیز می‌شود.»
اتحادیه اروپا در حال حاضر بر خودروهای سواری تعرفه‌ای ۱۰ درصدی اعمال می‌کند که چهار برابر تعرفه ۲.۵ درصدی آمریکا برای خودروهای سواری است.
مقام‌های ایالات متحده همچنین بارها از مالیات بر ارزش افزوده در اروپا، که دست‌کم ۱۷.۵ درصد است، ابراز نارضایتی کرده‌اند.
در هفته‌های اخیر، سیاست ترامپ در اعمال یا افزایش تعرفه‌ها علیه واردات محصولات از اروپا، کانادا، چین و سایر کشورها خبرساز شده است.
ترامپ ۱۴ بهمن اتحادیه اروپا را به «سوءاستفاده» از واشینگتن متهم کرد و گفت: «آن‌ها خودروهای ما را نمی‌خرند، محصولات کشاورزی ما را نمی‌خرند، تقریبا هیچ چیزی از ما نمی‌خرند. با این حال، ما از آن‌ها همه چیز می‌گیریم.»
ترامپ همچنین ۲۲ بهمن تعرفه‌های واردات فولاد و آلومینیوم به آمریکا را به ۲۵ درصد افزایش داد.
واکنش اتحادیه اروپا به جنگ تعرفه‌ها
سخنگوی کمیسیون اروپا، هشتم اسفند، در پاسخ به اظهارات ترامپ گفت: «اتحادیه اروپا قاطعانه و بلافاصله به هرگونه مانع غیرموجه علیه تجارت آزاد و منصفانه واکنش نشان خواهد داد. این شامل مواردی است که در آن تعرفه‌ها برای به چالش کشیدن سیاست‌های قانونی و غیرتبعیض‌آمیز استفاده می‌شوند.»
او افزود: «اتحادیه اروپا برای آمریکا یک مزیت بوده است. ما آماده همکاری هستیم، مشروط بر اینکه قواعد بازی رعایت شوند.»
یوناس گار استوره، نخست‌وزیر نروژ، هم هشدار داد تصمیم ترامپ برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی علیه اتحادیه اروپا به یک «منازعه تجاری جدی» میان دو طرف منجر خواهد شد.
نروژ اگرچه عضو اتحادیه اروپا نیست، اما در حوزه اقتصاد و تجارت ارتباطی تنگاتنگ با این اتحادیه دارد.
پیش‌تر در ۲۳ بهمن، اورسولا فون در لاین، رییس کمیسیون اروپا، در واکنش به شدت گرفتن جنگ تعرفه‌ها تاکید کرد اتحادیه اروپا در دفاع از منافع اقتصادی‌اش تردیدی به خود راه نخواهد داد و دست به خواهد زد.
سرنوشت تعرفه‌های آمریکا علیه کانادا و مکزیک
رییس‌جمهوری ایالات متحده در جلسه کابینه خود همچنین اعلام کرد اعمال تعرفه علیه واردات از کانادا و مکزیک بار دیگر به تعویق خواهد افتاد.
ترامپ به خبرنگاران گفت تعرفه‌ها علیه این دو کشور به جای ۱۴ اسفند، از ۱۳ فروردین به اجرا در خواهد آمد.
ترامپ ۱۶ بهمن نیز تصمیم خود مبنی بر اعمال تعرفه‌های سنگین علیه مکزیک و کانادا را در ازای تعهداتی از این دو کشور برای تشدید نظارت مرزی و مبارزه با جرم و جنایت، بهمدت ۳۰ روز به حالت تعلیق درآورده بود.
خبرگزاری رویترز هشتم اسفند گزارش داد در پی تصمیم ترامپ برای تعلیق مجدد تعرفه‌ها، ارزش دلار کانادا و پزو مکزیک در برابر دلار آمریکا افزایش یافت.
با این حال، رویترز به نقل از یک مقام کاخ سفید نوشت ضربالاجل ۱۴ اسفند ترامپ برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر کالاهای مکزیکی و کانادایی «تا این لحظه» همچنان پابرجاست.
او افزود تصمیم نهایی در خصوص تعلیق تعرفه‌ها پس از بررسی اقدامات مکزیک و کانادا در زمینه تامین امنیت مرزهایشان و جلوگیری از ورود مهاجران و مواد مخدر فنتانیل به آمریکا اتخاذ خواهد شد.
معاون وزیر تجارت خارجی مکزیک هم در همین رابهط اعلام کرد این کشور در حال همکاری با مقام‌های آمریکا برای دستیابی به توافقی درباره تعرفه‌ها پیش از مهلت تعیینشده است.
ترامپ ۲۵ بهمن با صدور فرمانی اجرایی، تیم اقتصادی خود را موظف کرد تا طرحی را برای وضع تعرفه‌های متقابل بر هر کشوری که بر واردات محصولات آمریکا تعرفه اعمال می‌کند، تهیه کند.