دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا و مشاوران ارشدش پس از درگیری لفظی با ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، در مقابل دوربین خبرنگاران، در دفتر بیضی کاخ سفید جمع شدند و در نهایت ترامپ تصمیم گرفت ادامه برنامه‌های روز با زلنسکی لغو شود و زلنسکی باید کاخ سفید را بلافاصله ترک کند.
به‌گزارش آکسیوس، هیئت اوکراینی، در حالی‌که همچنان به امضای توافق مربوط به مواد معدنی نادر این کشور که دلیل اصلی سفر زلنسکی بود امیدوار بودند، نزدیک به یک ساعت در اتاق روزولت منتظر ماندند.
اما خیلی زود مشخص شد امید آنها برای نجات این دیدار به جایی نمی‌رسد. برنامه این بود که ترامپ و زلنسکی ناهار مشترک داشته باشند و سپس یک کنفرانس خبری مشترک برگزار کنند.
اما به گفته یکی از مقامات ارشد کاخ سفید در گفت‌وگو با آکسیوس، «مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، و مایک والتز، مشاور امنیت ملی، از دفتر بیضی بیرون آمدند و پیش زلنسکی رفتند و به او گفتند که باید از کاخ سفید برود.»
به گزارش نیویورک‌تایمز، در آن زمان یک نفر از هیئت اوکراینی پیشنهاد کرد که ترامپ و زلنسکی برای آرام کردن اوضاع با یکدیگر دیدار کنند، اما دو مقام ارشد آمریکایی این پیشنهاد را رد کردند و در نتیجه زلنسکی حتی بدون آنکه در ناهار برنامه‌ریزی شده در کاخ سفید شرکت کند، آنجا را ترک کرد.
در نتیجه، این دیدار بدون حصول توافق بر سر مواد معدنی و بدون هیچ تضمینی درباره ادامه حمایت ایالات متحده از اوکراین پایان یافت.
اندکی بعد، ترامپ در حساب خود در شبکه اجتماعی تروث نوشت زلنسکی «به ایالات متحده در دفتر بیضیِ مقدس آن بی‌احترامی کرد. او وقتی آماده صلح باشد، می‌تواند بازگردد.»
دفتر بیضی، نام دفتر و محل کار رسمی رییس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا و بخشی از دفتر اجرایی اوست.
مقام ارشد کاخ سفید به آکسیوس گفت تنش در جلسه «از پیش برنامه‌ریزی‌شده» نبود. او گفت: «برنامه ما امضای توافق مواد معدنی، پیشبرد این شراکت اقتصادی و حرکت به سوی صلح بود.»
درگیری لفظی چگونه آغاز شد
درگیری لفظی وقتی آغاز شد که جی.دی. ونس، معاون رییس‌جمهوری در پاسخ به پرسش یک خبرنگار تاکید کرد که دیپلماسی با روسیه تنها مسیر دستیابی به صلح است.
زلنسکی، که به نظر می‌رسید از این برآورد آزرده است، در جواب با لحنی تند درباره نقض توافق‌های پیشین از سوی پوتین سخن گفت و افزود: «ونس عزیز، از کدام دیپلماسی حرف می‌زنید؟»
ترامپ و ونس در واکنش هر دو، سخنان زلنسکی را بی‌احترامی تلقی کردند. زلنسکی چندین بار تلاش کرد صحبت‌ها را قطع کند، در حالی که هم‌زمان لحن ترامپ و معاونش خصمانه‌تر می‌شد.
ترامپ در بخشی از حرف‌هایش با اصرار گفت که زلنسکی در جنگ اوکراین در حال شکست است و افزود: «مردم دارند کشته می‌شوند، دارید از نظر تعداد سرباز کم می‌آورید.»
ترامپ به زلنسکی گفت دارد جهان را به سمت جنگ جهانی سوم می‌برد و ادامه داد: «شما کمبود نیروی نظامی دارید و می‌گویید آتش‌بس نمی‌خواهید.»
رییس‌جمهوری اوکراین که در این دیدار تصاویری از قربانیان جنگ و آسیب‌های وارد شده به کشورش را به ترامپ نشان داد و گفت: «پوتین جنگ را آغاز کرده و بهای آن را باید خودش بپردازد.»
ترامپ به زلنسکی گفت اوکراین در وضعیت خوبی قرار ندارد و کارت برنده‌ای در دستش نیست. او افزود: «شما در حال قمار با زندگی میلیون‌ها آدم هستید.»
زلنسکی در واکنش، به‌طور آشکار ترامپ را به‌خاطر رویکرد ملایمش در قبال پوتین روسیه به چالش کشید و در پاسخ به او گفت «من دنبال بازی با کارت نیستم، من خیلی جدی هستم جناب رییس‌جمهوری.»
ترامپ در واکنش گفت: «شما در حال بازی هستید و من هم بسیار جدی هستم. شما با جان میلیون‌ها نفر قمار می‌کنید. شما دارید با جنگ جهانی سوم قمار می‌کنید. کاری که شما می‌کنید برای این کشور بسیار توهین‌آمیز است. من خیلی بیش از چیزی که دیگران می‌گفتند باید بکنم، به شما احترام گذاشتم.»
ترامپ خطاب به زلنسکی گفت: «یا توافقی می‌کنید یا ما کنار می‌کشیم؛ و اگر کنار بکشیم، این جنگ ادامه پیدا می‌کند. فکر نمی‌کنم تصویر خوشایندی باشد.»
او ادامه داد: «وقتی این توافق را امضا کنیم، موقعیت بهتری خواهی داشت. اما تو اصلا قدردان نیستی و این کار خوبی نیست. صادقانه بگویم این اصلا خوب نیست.»
واکنش‌های گسترده
متحدان آمریکا در اروپا به سرعت از زلنسکی حمایت کردند و دموکرات‌های کنگره هم، ترامپ را به دلیل تحت فشار قرار دادن رهبر در حال جنگ اوکراین سرزنش کردند.
رهبران فرانسه، آلمان، لهستان، اسپانیا، دانمارک، هلند، پرتغال، جمهوری چک، نروژ، فنلاند، کرواسی، استونی، لتونی، اسلوونی، بلژیک، لیتوانی، لوکزامبورگ و ایرلند یکی پس از دیگری بدون آنکه آشکارا از ترامپ انتقاد کنند، به ستایش از ولودیمیر زلسنکی پرداختند و بر حمایت خود از اوکراین تاکید کردند.
اما در مقابل مشاوران ترامپ تقصیر را به تمامی گردن زلنسکی انداختند. یک مقام کاخ سفید گفت: «او می‌توانست به‌سادگی سخنان معاون رییس‌جمهوری را تایید کند و بگذرد، اما نتوانست چنین کاری بکند.»
صرف‌نظر از این‌که کدام طرف مقصر است، عواقب این درگیری برای اوکراین می‌تواند شدید باشد. زلنسکی اذعان کرده است که ارتش او به کمک آمریکا نیازمند است و اکنون این کمک در وضعیت نامشخصی قرار دارد.
لیندزی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه از کارولینای جنوبی، که پیش از دیدار زلنسکی با ترامپ، با او ملاقات کرده بود، به خبرنگاران گفت به زلنسکی توصیه کرده بود «در دام نیفت» و «درباره جنبه‌های مثبت صحبت کن.» گراهام در ادامه گفت با توجه به آنچه رُخ داد «نمی‌دانم دیگر بتوانیم با زلنسکی کاری انجام دهیم.»
به‌گفته دو منبع آگاه در گفتگو با آکسیوس، یکی از عوامل کوچک اما تاثیرگذاری که ترامپ را خشمگین کرد، پوشش ظاهری زلنسکی بود.
به‌گفته این منابع، مشاوران ترامپ بارها به تیم زلنسکی گفته بودند بهتر است هنگام حضور در کاخ سفید، لباس نظامی کنار گذاشته شود تا نشانی از احترام باشد.
زلنسکی در روز دیدار، لباسی رسمی‌تر با رنگ مشکی و نماد ملی اوکراین بر تن داشت، اما کت‌وشلوار نپوشیده بود. ترامپ هنگام دست دادن با زلنسکی در ورودی بال غربی کاخ سفید گفت: «امروز یک‌جورهایی لباس رسمی‌تری پوشیدی.»
زمینه‌های تشدید تنش بین طرفین
به گزارش آکسیوس مقامات آمریکایی با توجه به نحوه پیشبرد مذاکرات توافق مواد معدنی نادر، از قبل احتمال داده بودند که تنش جدیدی میان ترامپ و زلنسکی به‌وجود بیاید.
یک مقام ارشد آمریکایی به آکسیوس گفت: «اوکراینی‌ها چند روزی ما را برای این توافق مواد معدنی معطل کردند و امروز به نقطه عطف رسیدیم. دوران چک سفید برای زلنسکی در واشینگتن تمام شده بود و خودش نمی‌دانست.»
از سوی دیگر، اوکراینی‌ها نیز خشمگین بودند، زیرا ترامپ قصد داشت در بحبوحه گفت‌وگوهای محرمانه با روسیه پیرامون آینده اوکراین، توافقی یک‌جانبه و کاملا به سود آمریکا را به آنها تحمیل کند.
همچنین، زلنسکی در ابتدای دیدار روز جمعه آشکارا از این‌که دائما به‌خاطر اوضاع نابسامان کشورش مورد سرزنش قرار می‌گرفت، ناراضی به نظر می‌رسید.
زلنسکی پس از خروج از کاخ سفید، دو برنامه عمومی بعدی خود را لغو کرد و بیانیه کوتاهی در پلتفرم ایکس منتشر کرد و از مردم آمریکا، کنگره و ترامپ بابت حمایت‌شان سپاسگزاری کرد.
او نوشت: «اوکراین به صلحی عادلانه و پایدار نیاز دارد و ما دقیقا در همین مسیر قدم برمی‌داریم.»
زلنسکی: «عذرخواهی» نمی‌کنم
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، در یک گفت‌وگوی زنده با شبکه فاکس در پاسخ به این سوال که آیا برای آنچه ساعاتی پیش در کاخ سفید و دیدارش با دونالد ترامپ رُخ داد، عذرخواهی خواهد کرد، گفت: «من به رییس‌جمهوری آمریکا و مردم آمریکا احترام می‌گذارم و از آنها به‌خاطر کمک‌هایشان سپاسگزارم. ما باید بسیار باز و بسیار صادق باشیم، اما مطمئن نیستم که ما کار بدی انجام داده‌ایم.»
او در عین حال تاکید کرد که آنچه اتفاق افتاد، خوب نبود. زلنسکی در پاسخ به این سوال که «آیا همان‌طور که برخی از دموکرات‌ها مدعی شده‌اند، او نیز فکر می‌کند که این رویارویی از قبل برنامه‌ریزی شده بود؟» گفت: «نمی دانم. فقط فکر می‌کنم وضعیت بسیار سختی بود. من نمی‌خواهم شرکای بزرگ خود را در ایالات متحده از دست بدهم.»
زلنسکی همچنین تاکید کرد که در جریان این سفر دیگر به کاخ سفید باز نخواهد گشت. دونالد ترامپ نیز عصر جمعه واشینگتن را ترک کرد و به فلوریدا رفت.
زلنسکی همچنین گفت بدون حمایت ایالات متحده پیروزی در جنگ برای اوکراین بسیار دشوار خواهد بود و اساسا به‌همین دلیل به آمریکا سفر کرده است.
او گفت اوکراین صلح و دیپلماسی می خواهد، اما مذاکرات صلح باید اوکراین، روسیه، ایالات متحده و اروپا را در بر بگیرد.
رییس‌جمهوری اوکراین افزود: «من نمی‌توانم نگاه خود را نسبت به روسیه تغییر دهیم. آنها از نظر ما قاتل هستند.»
زلنسکی در ادامه گفت‌وگوی خود با فاکس نیوز، پیشنهاد سناتور لیندزی گراهام برای استعفا را رد کرد.پاو گفت که می‌تواند و می‌خواهد که رابطه‌اش با دونالد ترامپ را ترمیم کند.
رییس‌جمهوری اوکراین افزود: «ای کاش رییس‌جمهوری ترامپ به‌جای تلاش برای ایفای نقش میانجی، از اوکراین حمایت بیشتری می کرد. روسیه درگیری را با حمله به اوکراین آغاز کرد و من واقعا می خواهم رییس‌جمهوری ترامپ بیشتر در کنار ما باشد و از ما حمایت کند.»
تنشی که برنامه سفر زلنسکی را هم تحت تاثیر قرار داد و او برخلاف برنامه‌ریزی قبلی پیش از موعد کاخ سفید را ترک کرد و نشست خبری مشترک دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی هم لغو شد.
زلنسکی پیشتر تمایل ترامپ به روسیه را زیر سوال برد و ترامپ نیز او را به بی‌احترامی متهم کرد و اختلافات آنها به حدی بالا گرفت که به یک مشاجره لفظی منجر شد.
ترامپ در بخشی از حرف‌هایش با اصرار گفت که زلنسکی در جنگ اوکراین در حال شکست است و افزود: «مردم دارند کشته می‌شوند، دارید از نظر تعداد سرباز کم می‌آورید.»
ترامپ به زلنسکی گفت دارد جهان را به سمت جنگ جهانی سوم می‌برد و ادامه داد «شما کمبود نیروی نظامی دارید و می‌گویید آتش‌بس نمی‌خواهید.»
رییسجمهور اوکراین در این دیدار تصاویری از قربانیان جنگ و آسیب‌های وارد شده به کشورش را به ترامپ نشان داد. زلنسکی گفت: «پوتین جنگ را آغاز کرده و بهای آن را باید خودش بپردازد.»
دونالد ترامپ در دیدار با زلنسکی گفت «من با پوتین همسو نیستم، من با ایالات متحده و منافع جهانی همسو هستم.»
ترامپ به زلنسکی گفت اوکراین در وضعیت خوبی قرار ندارد و کارت برنده‌ای در دستش نیست و ادامه داد «شما در حال قمار با زندگی میلیون‌ها آدم هستید.»
زلنسکی به‌طور آشکار ترامپ را به‌خاطر رویکرد ملایمش در قبال پوتین روسیه به چالش کشید و در پاسخ به او گفت «من دنبال بازی با کارت نیستم، من خیلی جدی هستم جناب رییسجمهور.»
ترامپ در واکنش گفت «شما در حال بازی هستید و من هم بسیار جدی هستم. شما با جان میلیون‌ها نفر قمار می‌کنید. شما دارید با جنگ جهانی سوم قمار می‌کنید. کاری که شما می‌کنید برای این کشور بسیار توهین‌آمیز است. من خیلی بیش از چیزی که دیگران می‌گفتند باید بکنم، به شما احترام گذاشتم.»
ترامپ به زلنسکی گفت: «مردم در حال مرگ هستند ... سربازهایتان رو به کاهشاند» و در ادامه به زلنسکی گفت یا باید توافقی حاصل کند، یا آمریکا کنار میکشد.
زلنسکی با اشاره به رهبر روسیه ولادیمیر پوتین از ترامپ خواست «هیچ سازشی با یک قاتل» نداشته باشد.
اما ترامپ گفت که روابط خوبی با پوتین دارد و تاکید کرد این دموکرات‌ها بودهاند که سعی کرده‌اند از پوتین چهرهای منفی در آمریکا نشان دهند و او را متهم به دخالت در انتخابات آمریکا کنند، در حالی‌که به گفته ترامپ او در این زمینه نقشی نداشته است.
ترامپ در روزهای گذشته گفته بود امیدوار است که در دیدارش با زلنسکی توافقی برای مشارکت آمریکا در صنایع معدنی اوکراین امضا شود. ترامپ امیدوار است این توافق به این کشور کمک کند بخشی از کمک هایی که به این کشور کرده است را جبران کند.
ترامپ تهدید کرد در این وضعیت پرتنش، حمایت ایالات متحده را پس بگیرد؛ این رویداد در برابر چشمان خبرنگاران رخ داد و پیش از مراسم امضای توافقنامهای برنامه‌ریزی‌شده در زمینه تقسیم درآمد مواد معدنی صورت گرفت.
ترامپ خطاب به زلنسکی گفت: «یا توافقی می‌کنید یا ما کنار می‌کشیم؛ و اگر کنار بکشیم، این جنگ ادامه پیدا می‌کند. فکر نمی‌کنم تصویر خوشایندی باشد.»
او ادامه داد: «وقتی این توافق را امضا کنیم، موقعیت بهتری خواهی داشت. اما تو اصلا قدردان نیستی و این کار خوبی نیست. صادقانه بگویم این اصلاً خوب نیست.»
زلنسکی در مقابل، به صراحت از رویکرد نرمتر ترامپ در قبال ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، انتقاد کرد و از او خواست «با یک قاتل سازش نکند.»
زلنسکی ادعای ترامپ را که شهرهای اوکراین پس از سه سال جنگ نابود شده‌اند، رد کرد. ترامپ تأکید داشت که پوتین خواهان یک توافق است.
جِیدی ونس، معاون رئیسجمهور ایالات متحده، مداخله کرده و گفت که زلنسکی با حضور در دفتر بیضیشکل و مطرح کردن مواضعش، بی‌احترامی کرده است. ترامپ نیز با او همعقیده بود.
ونس به زلنسکی گفت: «تو حتی یک کلمه تشکر نکردی.» زلنسکی با صدایی بلند پاسخ داد: «من بارها از مردم آمریکا تشکر کردم.»
زلنسکی که در دوران دولت بایدن میلیاردها دلار سلاح و حمایت معنوی برای مبارزه با روسیه به دست آورد، اکنون با رویکرد بسیار متفاوتی از سوی ترامپ روبهرو است. ترامپ خواهان پایان سریع جنگ سهساله، بهبود روابط با روسیه و جبران مبالغ صرفشده برای حمایت از اوکراین است.
ترامپ وعده داده است بر خودروها و سایر کالاهای اروپایی تعرفه ۲۵ درصدی اعمال کند؛ اقدامی که اتحادیه اروپا آن را تهدیدی جدی دانسته و هشدار داده است بهسرعت پاسخ خواهد داد.
این مساله نگرانیها را درباره آغاز یک جنگ تجاری جدید افزایش داده است.
وزیر صنعت فرانسه گفت که اروپا باید به تهدیدهای تعرفهای جدید ترامپ «قاطعانه اما متناسب» واکنش نشان دهد. سخنگوی دولت فرانسه نیز در واکنش به اظهارات ترامپ مبنی بر اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات از اتحادیه اروپا گفت: «جنگ تجاری به نفع هیچکس نیست اما اگر لازم باشد، پاسخ خواهیم داد.»
بر اساس گزارش رویترز، شاخص استوکس ۶۰۰ تا ساعت ۸:۱۳ صبح بهوقت گرینویچ ۰/۷ درصد کاهش یافت. استوکس ۶۰۰ یکی از مهمترین شاخصهای بازار اروپا است که عملکرد ۶۰۰ شرکت از ۱۷ کشور اروپایی را دنبال می‌کند و به‌عنوان معیاری برای سنجش سلامت کلی بازار سهام اروپا شناخته می‌شود.
سهام برخی از بزرگترین خودروسازان اروپایی که نخستین قربانیان تعرفه ۲۵ درصدی ترامپ خواهند بود، بیشترین آسیب را دید.
شاخص خودروسازان و قطعهسازان اروپا بیش از سه درصد کاهش یافت. ارزش سهام استلانتیس، فولکسواگن و پورشه حدود دو درصد افت کرد، در حالی که سهام فراری بیش از شش درصد سقوط کرد.
با این حال، برخلاف کاهش سهام خودروسازان اروپایی، در بریتانیا اوضاع متفاوت بود. سهام رولزرویس هولدینگز، شرکت تولیدکننده موتورهای هواپیما، ۱۶ درصد رشد کرد. این افزایش ناشی از عملکرد مالی مثبت شرکت و افزایش پروازهای هواپیماهای پهنپیکر بود.
این تحولات پس از آن رخ داد که رییس‌جمهوری آمریکا، چهارشنبه هشتم اسفند، در نخستین نشست کابینه خود از تصمیمش برای اعمال تعرفه ۲۵ درصدی بر واردات از اتحادیه اروپا در آیندهای نزدیک خبر داد.
او به خبرنگاران گفت: «ما تصمیم خود را گرفتهایم و بهزودی آن را اعلام خواهیم کرد. به‌طور کلی، این تعرفه ۲۵ درصد خواهد بود و شامل خودروها و همه کالاها می‌شود.»
اتحادیه اروپا هشدار داده است در برابر هر اقدامی که ناقض اصول تجارت آزاد باشد، واکنش سریع و قاطع نشان خواهد داد.
این اتحادیه در حال حاضر بر خودروهای سواری وارداتی تعرفه ۱۰ درصدی اعمال می‌کند که چهار برابر تعرفه ۲/۵ درصدی آمریکاست.
آمریکا بارها از مالیات بر ارزش افزوده در اروپا که حداقل ۱۷/۵ درصد است، ابراز نارضایتی کرده است.
