پاپ فرانسیس روز دوشنبه اول اردیبهشت درگذشت. این مقاله به بررسی رهبری او، دیدگاه‌های الهیاتی‌اش، تاثیراتش بر سیاست‌های جهانی و چالش‌هایی می‌پردازد که در هدایت ۱.۳ میلیارد کاتولیک در جهان با آن‌ها روبه‌رو بود.
پاپ فرانسیس، با نام اصلی خورخه ماریو برگولیو، ۱۷ دسامبر ۱۹۳۶ در بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین متولد شد. او ۲۶۶مین پاپ کلیسای کاتولیک بود و انتخابش در مارس ۲۰۱۳، چندین رکورد تاریخی را شکست.
او اولین پاپ یسوعی (فرانچسکانی)، اولین پاپ از قاره آمریکا و اولین پاپ غیراروپایی در بیش از هزار سال اخیر بود.
دوران پاپ فرانسیس با تاکید بر فروتنی، عدالت اجتماعی، تفسیرهای الهیاتی پیشرو و اصلاحات کلیسایی همراه بود.
آغاز زندگی و مسیر کشیش شدن
پاپ فرانسیس در یک خانواده کارگری از مهاجران ایتالیایی به دنیا آمد. قبل از انتخاب مسیر دینی، در رشته شیمی تحصیل کرد و به عنوان تکنسین در یک آزمایشگاه مواد غذایی شروع به کار کرد اما در ۲۱ سالگی، احساس کرد یک دعوت معنوی درونی از او صورت گرفته که او را به پیوستن به فرقه یسوعی‌ها (Jesuits) سوق داد.
او در سال ۱۹۶۹ کشیش شد و در سال ۱۹۷۳ به عنوان رهبر یسوعی‌های آرژانتین منصوب شد.
دوره رهبری برگولیو بر یسوعی‌های آرژانتین با تاکید بر عدالت اجتماعی، کمک به فقرا و الهیات عملی برجسته شد.
خلاف بسیاری از رهبران کلیسا، او زندگی ساده‌ای در پیش گرفت. از حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کرد و به جای تجمل‌گرایی، در اقامتگاه‌های ساده به سر می‌برد اما عملکردش در جنگ آرژانتین (۱۹۷۶ تا ۱۹۸۳) بحث‌برانگیز شد.
در آن دوران، رژیم نظامی آرژانتین مخالفان خود را سرکوب می‌کرد و بسیاری از کشیش‌های فعال در حوزه حقوق بشر تحت تعقیب قرار گرفتند. برخی منتقدان معتقدند که برگولیو می‌توانست اقدامات آشکارتری برای دفاع از این افراد انجام دهد اما حامیانش می‌گویند که او به‌طور مخفیانه از نفوذ خود برای نجات جان برخی کشیش‌ها و فعالان اجتماعی استفاده کرده است.
مسیر پاپ شدن
در سال ۱۹۹۸، برگولیو به عنوان اسقف اعظم بوئنوس آیرس منصوب شد و در این نقش به فعالیت‌های اجتماعی و ارائه خدمات مذهبی خود ادامه داد. او امتیازات خاص مقامات کلیسا را پس زد و به جای کاخ اسقفی، در آپارتمانی ساده زندگی کرد.
در سال ۲۰۰۱، پاپ ژان پل دوم، برگولیو را کاردینال کرد. شهرت او به عنوان مدافع فقرا در کلیسای کاتولیک افزایش یافت و در سال ۲۰۰۵ یکی از نامزدهای برجسته برای مقام پاپ بود اما در نهایت به نفع پاپ بندیکت شانزدهم کنار رفت.
پس از استعفای تاریخی پاپ بندیکت شانزدهم در سال ۲۰۱۳، برگولیو به عنوان پاپ جدید انتخاب شد و نام فرانسیس را برگزید. او این نام را به افتخار سنت فرانسیس آسیزی، قدیسی که به خاطر فقر و حفاظت از محیط زیست شناخته می‌شود، برای خود انتخاب کرد.
دیدگاه‌های الهیاتی و اصلاحات کلیسایی
از زمان انتخاب به عنوان پاپ، فرانسیس اصول رحمت، شفقت و شمول را ترویج داد. دیدگاه‌های او درباره تعالیم اجتماعی با تمرکز بر گروه‌های حاشیه‌نشین و مواجهه با بحران‌های جهانی منعکس شد.
پاپ فرانسیس به رویکرد باز و شفقت‌آمیز مشهور بود. او بارها تاکید کرد که کلیسا باید پذیرای همه باشد؛ از جمله افراد طلاق گرفته، ال‌جی‌بی‌تی‌کیو پلاس (LGBTQ+) و مهاجران.
اظهار معروف او «من که هستم که قضاوت کنم؟» درباره افراد ال‌جی‌بی‌تی‌کیو پلاس، تحولی مترقی در کلیسای کاتولیک بود؛ اگرچه او از تغییر دکترین رسمی در مورد ازدواج همجنس‌گرایان خودداری کرد.
سال ۲۰۱۵، پاپ فرانسیس «Laudato Si’» را منتشر کرد که یک دایره‌المعارف درباره محیط زیست است. او در این دانش‌نامه، خواستار اقدام فوری برای مقابله با تغییرات اقلیمی و تخریب محیط زیست شد.
پاپ فرانسیس اقدام در حوزه محیط زیست را به عنوان یک وظیفه اخلاقی مطرح کرد و از دولت‌ها، شرکت‌ها و افراد خواست مسئولیتشان را در قبال حفاظت از سیاره زمین بر عهده بگیرند.
پاپ فرانسیس همچنین یکی از منتقدان سرسخت نابرابری اقتصادی بود. او سرمایه‌داری بدون نظارت را با عبارت «اقتصادی که می‌کشد» توصیف کرد.
او در دوران حیاتش خواستار درآمد پایه جهانی، بخشش بدهی کشورهای در حال توسعه و محدود کردن مصرف‌گرایی افراطی شد. این دیدگاه‌ها، حمایت‌هایی را جلب کرد اما از سوی اقتصاددانان محافظه‌کار مورد انتقاد قرار گرفت.
تنش با محافظه‌کاران آمریکایی
پاپ فرانسیس به ویژه با جناح محافظه‌کار در ایالات متحده بر سر موضوعات مختلفی اختلاف نظر داشت. او به شدت از سیاست‌های سختگیرانه مهاجرتی دوران دونالد ترامپ (در دوره اول ریاست‌جمهوری او) انتقاد کرد و بارها خواستار رفتار انسانی‌تر با مهاجران و پناهجویان شد.
بسیاری از محافظه‌کاران مذهبی، تغییرات اقلیمی را نادیده می‌گیرند اما پاپ فرانسیس در Laudato Si’ تاکید کرد بحران زیست محیطی یک مسئولیت اخلاقی است و از دولت‌ها خواست اقدامات جدی‌تری در این زمینه انجام دهند.
تاکید او بر نابرابری در سیستم اقتصاد جهانی و خطر سرمایه‌داری بدون نظارت برای جوامع فقیر، باعث شد که برخی منتقدان آمریکایی این دیدگاه‌های او را «ضد سرمایه‌داری و سوسیالیستی» توصیف کنند.
این مواضع باعث می‌شد که پاپ فرانسیس در میان دموکرات‌ها و گروه‌های دیگری محبوب باشد اما در جناح محافظه‌کار ایالات متحده، به ویژه میان برخی اسقف‌های کاتولیک آمریکایی، مخالفت‌هایی علیه او شکل بگیرد.
رسیدگی به رسوایی‌های آزار جنسی در کلیسا
در سال‌های گذشته، گزارش‌های متعددی درباره سوءاستفاده جنسی کشیشان از کودکان و لاپوشانی این جرایم از سوی مقامات کلیسایی منتشر شد که کاهش اعتماد عمومی را به کلیسا در پی داشت.
به این ترتیب یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های دوران پاپ فرانسیس، رسیدگی به رسوایی‌های جنسی در کلیسای کاتولیک بود.
او تلاش کرد با ایجاد محاکم کلیسایی ویژه برای محاکمه اسقف‌هایی که این جرایم را پنهان کرده بودند، اصلاحاتی انجام دهد. همچنین قوانین سختگیرانه‌تری برای حمایت از قربانیان وضع کرد و برخی از اسقف‌های متهم را از مقام خود برکنار کرد.
با این حال، منتقدان می‌گویند که اقدامات او کافی نبود و در برخی موارد، تصمیم‌های متناقضی گرفته شد. برخی آسیب‌دیدگان و فعالان حقوق بشر انتظار داشتند که او رویکرد قاطع‌تری اتخاذ کند و تمامی مقامات کلیسایی را که در پنهان‌کاری این جرایم نقش داشتند، معرفی و مجازات کند.
مخالفت کاتولیک‌های سنت‌گرا
تلاش‌های پاپ فرانسیس برای مدرن‌سازی کلیسا، باعث مقاومت داخلی در میان کاتولیک‌های سنت‌گرا شد. یکی از مهم‌ترین نقاط اختلاف، کاهش محدودیت‌های کلیسا برای افراد طلاق گرفته بود. او راه را برای برخی از افراد مطلقه به منظور دریافت عشای ربانی باز کرد که از دید سنت‌گرایان، کاهش سختگیری‌های کلیسا بر ارزش‌های سنتی محسوب می‌شد.
عشای ربانی، یادبود و بازسازی شام آخر عیسی مسیح با شاگردانش در شب قبل از مرگ است.
کاتولیک‌های سنت‌گرا همچنین رویکرد ملایم‌تر پاپ فرانسیس نسبت به همجنس‌گرایان را نوعی سازش با ارزش‌های مدرن دانسته‌اند.
در سال ۲۰۲۱، او آیین سنتی لاتین را که در دوران پاپ بندیکت شانزدهم دوباره رایج شده بود، محدود کرد. این تصمیم، موجب اعتراض برخی از محافظه‌کاران کلیسا شد که آن را «حمله به سنت‌های مذهبی» قلمداد کردند.
میراث فرانسیس
فرانسیس با یک ریه تنفس می‌کرد و بخش بزرگی از یک ریه‌اش را در دوران کودکی به علت یک بیماری از دست داده بود. او به زبان‌های ایتالیایی، اسپانیایی و آلمانی صحبت می‌کرد و با زبان‌های انگلیسی، فرانسوی و پرتغالی آشنایی داشت.
پاپ به رقص سنتی آرژانتین، یعنی تانگو علاقه داشت و گفته بود: «در جوانی تانگو می‌رقصیده‌ام.»
او عضو کانون هواداران باشگاه فوتبال سن لورنزو نیز بود.
دوره پاپ فرانسیس ترکیبی از اصلاحات، جنجال‌ها و رهبری اخلاقی بود.
او با تاثیرگذاری بر مباحث جهانی اقتصاد، تغییرات اقلیمی، مهاجرت و عدالت اجتماعی، کلیسای واتیکان را به بازیگری فعال‌تر در سیاست جهانی تبدیل کرد.
پاپ فرانسیس احتمالا به خاطر دفاع از فقرا و حاشیه‌نشینان، رهبری در مسائل محیط زیستی از طریق Laudato Si’ و فراخوان برای اصلاحات کلیسا و نقش دیپلماتیک خود در سیاست جهانی شناخته خواهد شد اما سرنوشت نهایی اصلاحات او را آینده کلیسا مشخص خواهد کرد.
به گزارش رویترز، نیرمالا سیتارامان، وزیر دارایی هند، دوشنبه اول اردیبهشت اعلام کرد که این کشور امیدوار است نخستین بخش از توافق تجاری با ایالات متحده را تا پاییز به نتیجه برساند. او این اظهارات را در آغاز سفر پنجروزهاش به آمریکا و در جمع هندیهای مقیم سانفرانسیسکو بیان کرد.
طبق بیانیه دولت هند، وزیر دارایی این کشور در جریان سفرش در نشستهای بهاره صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی و همچنین نشست وزیران دارایی و روسای بانکهای مرکزی گروه ۲۰ شرکت خواهد کرد.
دیدار با اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا و مقام‌های دفتر نماینده تجاری آمریکا نیز در برنامههای این سفر است.
سفر سیتارامان در حالی انجام می‌شود که هفته جاری شاهد چندین نشست و گفتوگو میان مقام‌های آمریکا و هند با محوریت تجارت و تعرفهها خواهد بود.
سفر ونس به هند و جنگ تعرفهها
ترامپ ۱۳ فروردین تعرفههای گسترده جدیدی بر واردات محصولات از کشورهای مختلف به آمریکا وضع کرد که بر اساس آن، کالاهای هندی شامل تعرفه ۲۷ درصدی شدند.
دولت هند ۱۴ فروردین اعلام کرد در حال ارزیابی دقیق تاثیرات تعرفههای جدید آمریکا بر کالاهای صادراتی این کشور است و گفتوگوها با دولت ترامپ برای رسیدن به راهحل ادامه دارد.
بر اساس بیانیه رسمی، تعرفه وضعشده ایالات متحده بر کالاهای هندی، ۲۷ درصد است و طبق یک ضمیمه از فرمان اجرایی جدید دولت آمریکا اعمال می‌شود.
دولت ترامپ ۲۰ فروردین برای ۹۰ روز اعمال تعرفههای جدید را برای شرکای تجاری بزرگ خود، از جمله هند، متوقف کرد.
هند در تلاش است در همین بازه زمانی توافقی را نهایی کند و در همین راستا راجش آگراوال، مذاکرهکننده ارشد هند، از روز چهارشنبه برای سه روز به آمریکا سفر خواهد کرد.
همزمان ونس، معاون رییس‌جمهوری آمریکا، دوشنبه سفر چهار روزه خود به هند را آغاز کرد و قرار است با نخستوزیر هند، نارندرا مودی، دیدار و گفتوگو داشته باشد.
او پیش از سفر به هند، روز یکشنبه در واتیکان با پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان دیدار کرد.
انتظار میرود که دو طرف پیشرفتهای صورتگرفته درباره برنامه مشترک اعلامشده در دیدار زمان گذشته مودی و ترامپ را مرور کنند.
آمریکا بزرگ‌ترین شریک تجاری هند
وزیر دارایی هند گفت: «هدف از تعامل با آمریکا فقط بحث تعرفههای متقابل نیست، بلکه در راستای منافع کشورمان در برابر بزرگ‌ترین شریک تجاری ماست؛ شریکی که نیاز به توافقی جامع با او داریم.»
بر اساس گزارش‌ها، هند حاضر است در چارچوب این توافق تجاری، تعرفه بیش از نیمی از واردات خود از آمریکا را کاهش دهد. ارزش واردات هند از آمریکا در سال گذشته حدود ۴۱.۸ میلیارد دلار بوده است.
طبق آمار رسمی آمریکا، آمریکا بزرگ‌ترین شریک تجاری هند است و حجم مبادلات دوطرفه دو کشور در سال گذشته به ۱۲۹ میلیارد دلار رسید که هند مازاد تجاری ۴۵.۷ میلیارد دلاری داشته است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، بامداد روز دوشنبه اول اردیبهشت، صدای آژیرهای حمله هوایی ساکنان شهر کی‌یف و مناطق شرقی اوکراین را از خواب بیدار کرد.
منابع نظامی اوکراین اعلام کردند که روسیه با استفاده از موشک و پهپاد، مناطق مختلف اوکراین را هدف قرار داده است. هنوز گزارشی از تلفات یا خسارات گسترده منتشر نشده و مقیاس دقیق حملات نیز مشخص نیست.
به گفته مقام‌های محلی، شهر بندری «می‌کولایف» هدف حمله موشکی قرار گرفته است. همچنین مناطق مرزی روسیه از جمله «ورونژ»، «کورسک» و بخشی از «بلگورود» نیز برای ساعاتی در وضعیت هشدار حمله هوایی قرار گرفتند.
آتش بس یک روزه تمدید نشد
این حملات ساعاتی پس از آن انجام شد که آتش‌بس یک‌روزه‌ای که روسیه به مناسبت عید پاک اعلام کرده بود، در نیمه‌شب به وقت مسکوبه پایان رسید.
پوتین که شنبه دستور توقف همه درگیری‌ها در خطوط مقدم را تا پایان روز یکشنبه صادر کرده بود، برخلاف درخواست‌های بین‌المللی، این آتش‌بس را تمدید نکرد.
او هدف از این آتش‌بس را احترام به مناسک مذهبی و فراهم کردن امکان برگزاری مراسم عید پاک در فضایی آرام عنوان کرده بود.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، به خبرگزاری تاس گفت: «دستور جدیدی برای تمدید آتش‌بس صادر نشده است.»
ارتش اوکراین اعلام کرد که بلافاصله پس از پایان رسمی آتش‌بس، مناطق شرقی تحت هشدار حمله هوایی قرار گرفتند و هشدارها تا صبح دوشنبه همچنان ادامه داشت.
گزارش‌ها از نقض آتش‌بس یک روزه
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، در ساعات اولیه بامداد دوشنبه اعلام کرد که نیروهای روسیه تنها در روز یکشنبه نزدیک به ۳ هزار مورد نقض آتش‌بس شامل ۹۶ حمله زمینی، هزار و ۸۸۲ گلوله‌باران و بیش از ۹۵۰ حمله پهپادی انجام داده‌اند.
به گفته او، محور «پوکروفسک» شاهد شدیدترین درگیری‌ها بوده است.
زلنسکی یکشنبه گفته بود ارتش روسیه تنها «تظاهر به اجرای آتش‌بس در عید پاک می‌کند»، اما از شامگاه شنبه ده‌ها بار به نیروهای اوکراینی حمله کرده است.
وزارت دفاع روسیه یکشنبه اعلام کرد که نیروهای اوکراینی طی روز گذشته ۴۴۴ بار مواضع روسیه را گلوله‌باران کرده‌اند و بیش از ۹۰۰ حمله پهپادی انجام داده‌اند.
روسیه مدعی شد که در این حملات تلفاتی نیز به غیرنظامیان وارد شده است. هنوز هیچ‌کدام از این ادعاها به‌صورت مستقل تایید نشده‌اند.
صلح برای شراکت در تجارت با ترامپ
هر چند واشینگتن خواستار تمدید آتش‌بس شده بود، اما با امتناع مسکو از این موضوع، نشانه‌ای از کاهش تنش‌ها دیده نمی‌شود.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، یکشنبه شب در اظهاراتی امیدوارانه گفت: «امیدوارم روسیه و اوکراین این هفته به توافق برسند. آن‌وقت هر دو کشور می‌توانند با ایالات متحده، که در حال شکوفایی است، تجارت بزرگی انجام دهند و ثروتمند شوند.»
ترامپ در شبکه اجتماعی تروث‌سوشال نوشت «هر کس که طلا دارد، قانون می‌گذارد» و این «قانون طلایی در مذاکرات» است.
پیش‌از این ترامپ و مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا هشدار داده بودند که اگر به‌زودی نشانه‌ای روشن از پیشرفت در مذاکرات دیده نشود، آمریکا از تلاش‌ها برای دستیابی به توافق صلح کنار خواهد کشید.
