دو سال پس از ابلاغ بخشنامه حجاب از سوی وزارت کشور دولت سیزدهم، گزارشها از ادامه برخورد با مردم به دلیل «گزارش شدن بیحجابی» حکایت دارند. دو حقوقدان ساکن ایران با اشاره به این موضوع گفتند که توقیف خودروی شهروندان به بهانه دریافت گزارش «کشف حجاب»، هیچ منشا قانونیای ندارد.
سخنگوی کاخ کرملین درباره اینکه آیا مسکو و تهران قبل یا بعد از پاسخ جمهوری اسلامی به ترامپ مشورت کردهاند، گفت ایران یک کشور مستقل است و موضع خود را بهطور مستقل تعیین میکند.
او افزود: ایران علاقهمند به «گفتوگوهای سازنده بر اساس احترام متقابل» درباره برنامه هستهای خود است.
عباس گلرو، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در پاسخ به سوالی درباره نامه ترامپ گفت: «اطلاع دقیقی در این زمینه ندارم و احتمالا منظور از نامه، پیام بوده است.»
او افزود: «جرم اروپاییها در برجام سنگینتر از آمریکا است، آمریکا از برجام خارج شده اما اروپاییها وظایف خود را انجام ندادند.»
در ادامه تلاشهای جمهوری اسلامی برای کنترل مردم و سرکوب شهروندان با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته، مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، گفت که نیروهای امنیتی باید بتوانند بدون اینکه جلوی چشم باشند، همه چیز را کنترل کنند.
پزشکیان دوشنبه ۲۰ اسفند در نشست فرماندهان پلیس راهور گفت با تکنولوژی میتوان نظارت را بیشتر و خطرات را برای نیروهای انتظامی کمتر کرد.
رییس چهاردهمین دولت جمهوری اسلامی با بیان اینکه با استفاده از تکنولوژی میشود «کمخطرتر، عمیقتر، درستتر و دقیقتر» نظارت کرد، گفت باید به گونهای عمل کرد که نیروهای امنیتی و انتظامی مقابل دید مردم نباشند اما مراقبتها انجام شود.
در سالهای گذشته و به ویژه در جریان اعتراضات خیابانی مردم علیه جمهوری اسلامی، نقش دوربینهای امنیتی در سطح شهر بارها مورد توجه فعالان مدنی و سیاسی قرار گرفت.
بر اساس صحبتهای پزشکیان، دولت چهاردهم همچون دولتهای پیشین جمهوری اسلامی، به دنبال استفاده از تکنولوژی برای شناسایی افراد و سرکوب هرچه بیشتر اعتراضات و شهروندانی است که به شیوههای مختلف دست به نافرمانی مدنی میزنند.
طی این سالها گزارشهای بسیاری درباره استفاده نهادهای امنیتی از دوربینهای شهری برای شناسایی معترضان در جریان اعتراضات خیابانی منتشر شده است.
از سوی دیگر، جمهوری اسلامی طی این مدت از دوربینهای مداربسته برای تشخیص چهره و شناسایی افرادی استفاده کرده است که از رعایت «حجاب اجباری» سرپیچی میکنند.
در هفتههای گذشته و با افزایش آمار تجمعات اعتراضی و ادامه نارضایتی شهروندان از کاهش قدرت خرید و وخامت اوضاع اقتصادی در ایران، مسئولان جمهوری اسلامی درباره تشدید مسائل امنیتی و شکلگیری دور تازه اعتراضات ضدحکومتی ابراز نگرانی کردهاند.
در آخرین نمونه، غلامحسین محسنی اژهای، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی، ۱۴ اسفند با اذعان به «وضعیت بسیار بد» اقتصادی و معیشتی مردم، گفت که این شرایط میتواند به بروز «مشکلات امنیتی در کشور» منجر شود.
ولیالله بیاتی، سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس نیز ۱۵ بهمن از تصویب ممنوعیت برگزاری تجمعات و راهپیماییها در «مکانهای حساس و امنیتی» خبر داد.
همزمان با این تحولات، مقامهای حکومتی ۱۵ بهمن با حضور سران سه قوه در نهاد ریاستجمهوری، جلسهای فوقالعاده برگزار کردند.
یک نماینده مجلس از باز بودن پرونده ابتلای بیماران تالاسمی استان سیستان و بلوچستان به هپاتیت سی خبر داد و ضمن هشدار درباره کمبود دارو، گفت که ایران هر سال با کمبود ۵۰ درصدی آمپول مورد نیاز بیماران تالاسمی مواجه است.
سلمان اسحاقی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، از نیاز سالانه کشور به ۱۰ میلیون آمپول برای بیماران تالاسمی خبر داد و گفت از این مقدار تنها یک میلیون و ۷۰۰ هزار آمپول وارداتی است و حدود سه میلیون آمپول مورد نیاز نیز در داخل ایران تولید میشود.
به گفته او، کشور هر سال با کمبود حدود پنج میلیون آمپول مواجه است.
در سالهای گذشته بارها گزارشهایی درباره کمبود داروی بیماران تالاسمی و تبعات آن منتشر شده است.
اردیبهشت امسال، یونس عرب، رییس انجمن تالاسمی ایران گفت از زمان بازگشت تحریمها در سال ۱۳۹۷، هزار و ۱۰۰ بیمار به دلیل در دسترس نبودن داروی مورد نیازشان، جان باختهاند.
سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره کیفیت نامناسب برخی داروهای تولید داخل، گفت که بیماران به دلیل عوارض داروها، آنها را دور میریزند و شماری از مصرفکنندگان هم دچار مشکلات حاد شدهاند.
به گفته اسحاقی، برخی شرکتهای تولیدکننده داخلی به دلیل ارائه تخفیفهای سنگین و اهدای اقلام رایگان، داروهای با کیفیتتر را از بازار حذف کردهاند.
کمبود دارو، گرانی روز به روز در این حوزه و فروش داروهای خاص در بازار سیاه و آزاد، در سالهای گذشته تبدیل به یک بحران شده اما با وجود وعدههای مقامات جمهوری اسلامی، این مشکلات همچنان پابرجاست.
طبق گزارشهای رسمی، هر بیمار تالاسمی برای خرید داروهای مورد نیاز خود باید ماهانه مبلغی حدود ۱۵ میلیون تومان از جیب پرداخت کند.
تالاسمی یک بیماری خونی ژنتیکی است که افراد مبتلا به آن مجبورند تا آخر عمر دارو مصرف کنند. این بیماری محصول نقص در ساخت زنجیره هموگلوبین (پروتئین حمل اکسیژن در خون) است. در این بیماری، هموگلوبینِ معیوب قادر به اکسیژنرسانی مطلوب به اعضای بدن نیست.
ابتلای بیماران تالاسمی به هپاتیت سی
در هفتههای گذشته گزارشهایی درباره تزریق خونهای آلوده در مراکز تالاسمی استان سیستان و بلوچستان و ابتلای دهها بیمار به هپاتیت سی منتشر شد.
سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس در واکنشی جدید به این موضوع، گفت آزمایشهای انجام شده روی ۳۲۳ بیمار از میان هزار و ۲۰۰ بیمار تالاسمی تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی چابهار در استان سیستان و بلوچستان، مشخص کرد که ۱۱۳ نفر به ویروس هپاتیت سی مبتلا بودند.
این بیماران در رده سنی ۱۰ ماهه تا حدود ۳۰ سال هستند.
به گفته اسحاقی، یک واحد خون به شکل همزمان و روی یک تخت بیمارستانی، به دو یا حتی سه بیمار تالاسمی تزریق شده است.
او آلوده بودن خونهای مورد استفاده برای بیماران تالاسمی را رد کرد اما توضیح نداد که علت ابتلای آنها به هپاتیت سی چه بوده است.
ستار هاشمی، وزیر ارتباطات دولت پزشکیان در مصاحبه با ضمیمه فناوری و اکوسیستم روزنامه شرق گفت: «رفع فیلتر تلگرام و یوتیوب مشخص نیست و تمام فضای تصمیمگیری در خصوص رفع فیلتر در اختیار دولت نیست.»
او ادامه داد: «نمیتوان برای گامهای بعدی رفع فیلتر زمان داد.»
روزنامه اعتماد در شماره دوشنبه ۲۰ اسفند خود نمونههایی از برخورد با شهروندان به بهانه رعایت نکردن حجاب اجباری را منتشر کرد و نوشت گرفتاریهای بخشنامه وزارت کشور دولت قبل در خصوص توقیف خودروی شهروندان تحت عنوان «مقابله با بیحجابی» ادامه دارد و باعث سردرگمیهای بسیاری برای مردم شده است.
یاشار سلطانی، فعال رسانهای، با اشاره به موضوع ارسال پیامک حجاب و توقیف خودروی شهروندان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت در حالی که در خودروی خود تنها بوده، راننده یک خودروی سمند در خیابان اشرفی اصفهانی تهران پلاک ماشینش را برداشته و چند دقیقه بعد، اساماس کشف حجاب برایش ارسال شده است.
این فعال رسانهای در ادامه نوشت: «الان خواستم کد اعتراضی را در سایت پلیس وارد کنم. دو گزینه داشت. اول: در زمان اعلام شده حضور نداشتم. دوم: در جغرافیای اعلام شده حضور نداشتم. اتفاقا هم در زمان و هم مکان اعلام شده حضور داشتم. متاسفانه گزینه ... را ندارد.»
اعتماد در گزارش خود به پست ایکس یکی از شهروندان در اصفهان اشاره کرد که نوشته است به واسطه گزارشدهی افرادی «تبلت به دست» که به صورت مخفیانه تصویر مردم را ثبت میکنند، برای شهروندان پیامک «کشف حجاب» ارسال و پرونده قضایی برای آنها تشکیل میشود و تبعات قضایی برای زنان ایجاد میکند.
این اولین بار نیست که گزارشهایی از ارسال پیامک درباره حجاب اجباری به شهروندان در شهرهای مختلف کشور منتشر میشود.
وبسایت دیدبان آزار، هفتم اسفند در گزارشی به نقل از تعدادی از زنان در ایران نوشت که مقامات جمهوری اسلامی بهدلیل نادیده گرفتن مقررات حجاب اجباری از سوی این زنان، پیامکهای اخطار را برای پدرانشان ارسال کردهاند.
آبان امسال نیز روزنامه شرق خبر داد در چند ماه گذشته از سوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر، برای بعضی از زنان در اصفهان پیامکهایی تهدیدآمیز در مورد حجاب ارسال شده است.
قانون و توقیف خودروی شهروندان
محسن برهانی، حقوقدان و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفتوگو با «اعتماد»، درباره تبعات توقیف خودرو به بهانه رعایت نکردن حجاب گفت: «نکته تاسفبرانگیز درخصوص این موضوع آن است که ارسال پیامک نه توسط ضابط قضایی صورت میگیرد و نه اصل عمل توسط دوربین ثبت و ضبط میشود، بلکه قریب به اتفاق این پیامکها ناشی از اقدامات اشخاصی است که توسط برخی از نهادها به ایشان اختیار گزارشدهی موضوع بیحجابی داده شده است.»
این حقوقدان با اشاره به اینکه گزارش ارسال شده یک شهروند در خصوص رعایت نکردن حجاب اجباری، بدون هیچ بررسی و تحقیقی، صحیح تلقی میشود، گفت به محض ارسال شماره پلاک از سوی این افراد، پیامک «بیحجابی» برای صاحب خودرو ارسال میشود و حتی ممکن است این موضوع به توقیف خودروی شخص منجر شود.
او با بیان اینکه نزدیک به دو سال است این روند غیرقانونی و فاقد هرگونه مستند و مجوز، منشا مشکلات فراوانی برای شهروندان شده است، گفت: «ضروری است در اسرع وقت، این روند غیرقانونی متوقف شود.»
علی خالقی، دیگر حقوقدان ساکن ایران نیز با اشاره به مساله توقیف خودروها گفت پیششرط اعمال قانون، وجود قانون است: «حال آنکه چنین چیزی در قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، آییننامه راهنمایی و رانندگی، قانون مجازات اسلامی، قانون آیین دادرسی کیفری و قانون راجع به تعیین وظایف و تشکیلات شورای امنیت کشور وجود ندارد.»
اعتماد در پایان گزارش خود تاکید کرد تنها راه باقیمانده برای پایان دادن به تعارضات متعدد، «لغو بخشنامه فراقانونی وزارت کشور دولت قبل» است.
افزایش سرکوبها در زمینه حجاب اجباری در شرایطی است که هنوز قانون جنجالی حجاب اجباری موسوم به «عفاف و حجاب» رسما اجرایی نشده است.
۱۴ اسفند، ۲۰۹ نماینده مجلس با امضای طوماری خطاب به محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، خواستار ابلاغ قانون موسوم به «عفاف و حجاب» شدند.
این درخواست یک روز پیش از آن صورت گرفت که فولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، خواستار لغو کامل و دائمی قانون حجاب اجباری و سایر قوانین تبعیضآمیز علیه زنان در ایران شد.