رد پیشنهاد فرستاده ترامپ از سوی حماس و از سر گرفته شدن مذاکرات آتشبس در دوحه
آدام بوهلر، فرستاده ترامپ
پس از انتشار گزارشها درباره رد پیشنهاد آدام بوهلر، فرستاده دونالد ترامپ، از سوی حماس، این گروه اعلام کرد مذاکرات پایان جنگ با میانجیگری قطر، مصر و فرستاده ترامپ، بر خروج اسرائیل از غزه و بازسازی منطقه متمرکز شده و قرار است اسرائیل هیاتی را برای ادامه مذاکرات به دوحه اعزام کند.
روزنامه هاآرتص اسرائیل گزارش داد نیروهای ارتش این کشور در مواردی از غیرنظامیان فلسطینی بهعنوان سپر انسانی در درگیریهای نظامی نوار غزه استفاده کردهاند.
بر اساس این گزارش که دوشنبه ۲۰ اسفند منتشر شد، پلیس نظامی ارتش اسرائیل تحقیقاتی را درباره دستکم شش مورد استفاده نیروهای ارتش از فلسطینیها بهعنوان سپر انسانی آغاز کرده است.
پیشتر چند گزارش دیگر نیز حاکی از آن بود که سربازان اسرائیلی، فلسطینیان بازداشتشده در غزه را وادار میکردند پیش از ورود نیروهایشان، ساختمانها و تونلهای مورد استفاده حماس را جستوجو کنند. اقدامی که جان آنها را به خطر میانداخت.
حماس ۱۵ مهر سال گذشته (هفتم اکتبر ۲۰۲۳) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کُشت و بیش از ۲۵۰ تن را به گروگان گرفت.
اسرائیل در واکنش به این تهاجم، عملیات نظامی گستردهای را در نوار غزه آغاز کرد که بنا بر اعلام وزارت بهداشت حماس، بیش از ۴۸ هزار کشته و ۱۱۱ هزار زخمی بر جای گذاشت.
پس از ماهها رایزنیهای بینالمللی و با میانجیگری مصر، قطر و آمریکا، اسرائیل و حماس ۲۶ دی برای برقراری یک آتشبس سهمرحلهای در غزه به توافق دست یافتند.
مرحله نخست این توافق که شش هفته به طول انجامید، ۱۲ اسفند به پایان رسید. از آن زمان تاکنون، مذاکرات برای اجرای مرحله دوم آتشبس همچنان در جریان است.
کودکان فلسطینی در صف دریافت غذا در خان یونس، جنوب غزه، ۱۹ اسفند
ارتش اسرائیل: تحقیقات درباره استفاده از فلسطینیها بهعنوان سپر انسانی ادامه دارد
ارتش اسرائیل با صدور بیانیهای، گزارش اخیر هاآرتص مبنی بر آغاز تحقیقات این نهاد در خصوص استفاده از فلسطینیها بهعنوان سپر انسانی را تایید کرد.
در این بیانیه آمده است: «ارتش اسرائیل مطابق با قوانین بینالمللی و ارزشهای نظامی عمل میکند. دستورالعملهای این نهاد بهصراحت استفاده از سپر انسانی یا وادار کردن افراد به مشارکت در ماموریتهای نظامی را ممنوع کرده است.»
ارتش اسرائیل افزود: «پروتکلها و دستورالعملهای مربوط به این موضوع در طول جنگ بهطور مداوم برای سربازان حاضر در میدان توضیح داده شده است. ادعاهای مربوط به رفتارهایی که با این دستورالعملها و پروتکلها مطابقت ندارند، بررسی میشوند.»
به گفته ارتش اسرائیل، در «چند مورد» این «ظن» وجود دارد که فلسطینیها در «ماموریتهای نظامی» به کار گرفته شدهاند و تحقیقات در این خصوص همچنان ادامه دارد.
هاآرتص ۱۶ بهمن نیز به نقل از یک رسانه اسرائیلی گزارش داد یک افسر اسرائیلی از یک مرد ۸۰ ساله فلسطینی بهعنوان سپر انسانی برای بازرسی از خانههای غزه بهمنظور شناسایی تلههای انفجاری استفاده کرده است.
بر اساس این گزارش، افسر اسرائیلی با بستن سیم یک بمب دستساز به گردن این پیرمرد فلسطینی، او را به انفجار بمب تهدید کرد.
هاآرتص افزود این مرد و همسرش پس از این رویداد برای در امان ماندن از درگیریها بهاجبار راهی جنوب غزه شدند اما در آن منطقه هدف گلوله سربازان اسرائیلی قرار گرفتند و جان خود را از دست دادند.
سازمان عفو بینالملل آذر ماه در گزارشی بیسابقه، برای نخستین بار اسرائیل را به ارتکاب نسلکشی علیه فلسطینیان در نوار غزه متهم کرد.
تعداد قربانیان طوفان در شهر بندری باهیا بلانکا در آرژانتین به ۱۶ نفر رسیده است.در این طوفان ۱۰۰ تن دیگر از جمله دو کودک یک و سه ساله مفقود و بیش از ۹۰۰ نفر آواره شدهاند.
به دنبال وقوع طوفان سهمگین در آرژانتین، خاویر میلی، رییسجمهوری این کشور، سه روز عزای عمومی اعلام کرد.
با توجه به حجم تخریب، دولت کمک اضطراری ۱۰ میلیون دلاری برای بازسازی اختصاص داده است.
سیلاب علاوه بر خانهها، وارد بیمارستانها و دیگر مراکز خدماتی شده و برق در بخشهایی از شهر باهیا بلانکا قطع شده است.
طوفان همچنین موجب تخلیه بیماران از جمله نوزادان از بیمارستان خوسه پنا شده است.
شهرداری شهر ۳۵۰ هزار نفری باهیا بلانکا که در ۶۰۰ کیلومتری جنوب غرب بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین قرار دارد، اعلام کرد که ممکن است شمار قربانیان طوفان و سیل افزایش پیدا کند.
بارش شدید باران در این مناطق از روز جمعه شروع شد و میزان بارش در حدود هشت ساعت، به بیش از ۴۰۰ میلیمتر رسید که رخدادی بیسابقه در این نواحی است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، بزرگترین طوفان در باهیا بلانکا در سال ۱۹۳۰ میلادی با ۱۷۵ میلیمتر بارندگی همراه بود و میزان بارندگی اخیر تقریبا سه برابر بیشتر از آن بوده است.
طوفان و باران شدید در دو سال پیش نیز باعث مرگ ۱۳ تن در شهر باهیا بلانکا شد.
به گفته مقامات محلی، هزار و ۳۲۱ نفر در این شهر به محلی امن منتقل شدند.
فرودگاه باهیا بلانکا نیز بسته شد و مقامات برای کاهش خطر برقگرفتگی، بخشی از جریان برق را قطع کردند.
موسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم (سیپری) در گزارشی اعلام کرد اوکراین بین سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ به بزرگترین واردکننده تسلیحات عمده تبدیل شده و ۸.۸ درصد از مجموع واردات جهانی اسلحه را به خود اختصاص داده است.
بر اساس این گزارش که دوشنبه ۲۰ اسفند منتشر شد، میزان واردات تسلیحات اوکراین در این بازه زمانی در مقایسه با سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، حدود ۱۰۰ برابر افزایش یافته است.
سیپری افزود پس از حمله روسیه، دستکم ۳۵ کشور به اوکراین تسلیحات ارسال کردند و همچنان تحویل سلاح بیشتر به این کشور در دستور کار قرار دارد.
۴۵ درصد تسلیحات عمده ارسالشده به اوکراین از آمریکا تامین شد و پس از آن، آلمان با ۱۲ درصد و لهستان با ۱۱ درصد، در رتبههای بعدی قرار گرفتند.
پس از اوکراین، کشورهای هند، قطر، عربستان سعودی، پاکستان، ژاپن، استرالیا، مصر، ایالات متحده و کویت، در میان بزرگترین واردکنندگان تسلیحات جهان طی این دوره جای دارند.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان تاکنون، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است. از زمان آغاز جنگ کنونی، روسیه حدود یک-پنجم از خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
گزارش سیپری در حالی منتشر میشود که رسانهها ۱۳ اسفند به نقل از مقامهای ارشد آمریکا گزارش دادند دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، تمامی کمکهای نظامی به اوکراین را متوقف و اعلام کرده تا زمانی که رهبران اوکراین تعهدی «صادقانه» به صلح نشان ندهند، این کمکها از سر گرفته نخواهد شد.
نیروهای اوکراینی در خط مقدم نبرد با روسیه، منطقه زاپوریژیا، ۱۵ اسفند
افزایش ۱۵۵ درصدی واردات تسلیحات کشورهای اروپایی
سیپری در ادامه گزارش خود اعلام کرد واردات تسلیحات کشورهای اروپایی در فاصله سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ با افزایش ۱۵۵ درصدی همراه بوده که این مساله را میتوان به نگرانی از تهدیدات روسیه و ابهامات موجود در مورد سیاست خارجی آمریکا نسبت داد.
با این حال، بهجز اوکراین، نام کشور اروپایی دیگری در میان ۱۰ واردکننده نخست تسلیحات عمده جهان به چشم نمیخورد.
هرچند واردات تسلیحات در اروپا و آمریکا در این بازه زمانی افزایش یافته اما سایر مناطق جهان از این روند پیروی نکردند. در نتیجه، حجم کلی جابهجایی تسلیحات در جهان در دوره ۲۰۲۰-۲۰۲۴ تقریبا در همان سطح دورههای ۲۰۱۵-۲۰۱۹ و ۲۰۱۰-۲۰۱۴ باقی ماند.
متیو جورج، مدیر برنامه انتقال تسلیحات در موسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم، در تحلیل این دادهها گفت آمار جدید بهوضوح نشان میدهد کشورهای اروپایی برای مقابله با تهدیدات روسیه، تقویت تسلیحاتی خود را در دستور کار قرار دادهاند.
جورج افزود: «با این حال، برخی واردکنندگان عمده تسلیحات، از جمله عربستان سعودی، هند و چین، با وجود نگرانیهای شدید از تهدیدات در مناطق خود، به دلایل مختلف کاهش چشمگیری در حجم وارداتشان داشتهاند.»
در هفتههای اخیر، دولت ترامپ کوشیده است از روابط مسکو و واشینگتن که در دوره جو بایدن به سردی گراییده بود، تنشزدایی کند.
این رویکرد با نارضایتی متحدان اروپایی آمریکا همراه شده و به نگرانیها در خصوص چشمانداز امنیتی اروپا در برابر تهدیدات روسیه دامن زده است.
آمریکا، بزرگترین صادرکننده تسلیحات جهان
سیپری در گزارش خود نوشت آمریکا سهم خود از مجموع صادرات جهانی تسلیحات را به ۴۳ درصد رسانده و جایگاه خود را بهعنوان بزرگترین صادرکننده تسلیحات بیش از پیش تثبیت کرده است.
فرانسه، روسیه، چین، آلمان، ایتالیا و بریتانیا نیز رتبههای دوم تا هفتم این فهرست را به خود اختصاص دادند.
در بازه زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴، ایالات متحده ۶۶ درصد از تسلیحات وارداتی اسرائیل را تامین کرد و آلمان با ۳۳ درصد و ایتالیا با یک درصد در ردههای بعدی قرار گرفتند.
سیپری افزود با وجود جنگ غزه، واردات تسلیحات اسرائیل در این دوره در مقایسه با پیش از آن، تا حد زیادی ثابت مانده است.
به گزارش این موسسه، دشمنان اسرائیل، از جمله حماس، حزبالله لبنان و حوثیهای یمن به سلاحهای جمهوری اسلامی متکی هستند و «حزبالله و حوثیها از موشکها و پهپادهای تامینشده از سوی ایران علیه اسرائیل استفاده کردهاند».
عبدالباسط البحر، سخنگوی ارتش یمن، ۱۵ دی اعلام کرد جمهوری اسلامی پس از تضعیف گروههای نیابتی خود در منطقه، ارسال تسلیحات بیشتر به حوثیها را در دستور کار قرار داده است.
مایک والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در گفتوگو با محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق، تاکید کرد که تمدید نشدن معافیت عراق در مورد واردات برق از ایران، در راستای استراتژی «فشار حداکثری» دولت دونالد ترامپ است.
او یکشنبه ۱۹ اسفند تاکید کرد که اگر جمهوری اسلامی ایران به «توسعه برنامه اتمی خود و حمایت از تروریسم در منطقه» ادامه دهد، شاهد فشار بیشتری از سوی ایالات متحده خواهد بود.
پیش از این سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده بود ایالات متحده معافیت تحریمی عراق را برای خرید برق از ایران که شنبه منقضی شد، تمدید نکرده است.
وزارت خارجه آمریکا بر عزم واشینگتن برای جلوگیری از هرگونه کاهش فشار اقتصادی بر جمهوری اسلامی تاکید کرد.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، جمهوری اسلامی را «تامینکنندهای غیرقابلاعتماد در حوزه انرژی» خواند و از دولت عراق خواست هرچه زودتر وابستگی خود را به منابع انرژی ایران از بین ببرد.
پس از آنکه علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، بر موضع خود مبنی بر رد پیشنهاد دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا برای مذاکره تاکید کرد، یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به ایراناینترنشنال گفت، اگر جمهوری اسلامی خواستار توافق نباشد، کارزار فشار حداکثری واشینگتن علیه تهران ادامه خواهد یافت.
این سخنگو شنبه ۱۸ اسفند به خبرنگار ایراناینترنشنال گفت: «دونالد ترامپ به وضوح مشخص کرده است آمریکا به جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای متعهد است و تمایل خود را به گفتوگو با تهران برای رسیدن به توافق اعلام کرده است.»
او افزود: «رییسجمهوری آمریکا واضح اعلام کرده است اگر حکومت ایران خواستار توافق نباشد، جمهوری اسلامی تحت کارزار فشار حداکثری باقی خواهد ماند.»
ساعاتی قبل از این اظهارات، برایان هیوز، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، در واکنش به اظهارات خامنهای مبنی بر رد پیشنهاد ترامپ برای مذاکره، گفت که میتوان با جمهوری اسلامی «از طریق نظامی یا انجام یک توافق» برخورد کرد.
هیوز شنبه ۱۸ اسفند و ساعاتی پس از سخنرانی خامنهای گفت: «امیدواریم حکومت ایران، مردم و منافع خود را بر حمایت از تروریسم مقدم بدارد.»
ترامپ ۱۷ اسفند در مصاحبه با شبکه فاکس بیزنس اعلام کرد در نامهای به خامنهای، تمایل خود را برای مذاکره درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی، بهجای اقدام نظامی علیه ایران، ابراز کرده است.
به گفته ترامپ، این نامه ۱۵ اسفند برای رهبر جمهوری اسلامی ارسال شده است.
رییسجمهوری ایالات متحده، ۱۷ اسفند در گفتوگو با خبرنگاران در کاخ سفید تاکید کرد مقابله با تهدیدات جمهوری اسلامی به «مراحل آخر» رسیده است و این مساله یا از طریق مذاکره حل خواهد شد یا با اقدام نظامی.
با این حال اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه دولت مسعود پزشکیان، در نشست خبری دوشنبه ۲۰ اسفند خود گفت که نامهای ترامپ «دریافت نشده» است.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، گفت که دولت او نگران رزمایشهای نظامیای که روسیه، چین و جمهوری اسلامی در آنها نقش دارند، نیست.
ترامپ در پاسخ به این پرسش که علت عدم نگرانی او چیست، گفت: «زیرا ما از همه آنها قویتریم؛ قدرت بیشتری داریم و من ارتش را بازسازی کردم.»
رزمایش «کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۵» ایران، چین و روسیه از سهشنبه ۲۱ اسفند در آبهای نزدیک بندر چابهار آغاز میشود و در منطقه شمال اقیانوس هند ادامه خواهد یافت.
رسانههای ایران گزارش دادند که ناوهای چین و روسیه، برای انجام این رزمایش مشترک با نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، وارد آبهای ایران شدند.
برگزاری رزمایش کمربند امنیتی مشترک ایران، چین و روسیه از سال ۲۰۱۹ میلادی آغاز شده است.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، یکشنبه ۱۹ اسفند اعلام کرد مسکو احتمال موافقت جمهوری اسلامی با محدود شدن برنامه هستهای خود در ازای لغو تحریمهای غرب را رد نمیکند.
از سوی دیگر ترامپ پیشبینی کرد که مذاکرات این هفته مقامهای آمریکایی و اوکراینی در عربستان سعودی نتایج خوبی به همراه داشته باشد.
او گفت: «آنها قرارداد مواد معدنی را امضا خواهند کرد اما من از آنها میخواهم که صلح بخواهند.»
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، دوشنبه ۲۰ اسفند برای دیدار با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، به این کشور سفر میکند.
مقامهای آمریکایی سهشنبه در عربستان سعودی با هیئتی از اوکراین دیدار خواهند کرد تا از جمله تعیین کنند که آیا کییف حاضر به ارائه امتیازات مشخص به روسیه برای پایان دادن به جنگ هست یا خیر.
سرنوشت توافق استخراج مواد معدنی میان واشینگتن و کییف نیز بر این مذاکرات در جده سایه افکنده است.
حماس، دوشنبه ۲۰ اسفند در بیانیهای خبر داد با تلاشهای میانجیگران و فرستاده ویژه رییسجمهوری آمریکا در امور گروگانها، «با انعطاف» برخورد کرده است.
این گروه همچنین اعلام کرد منتظر نتایج مذاکرات آینده میماند و خواستار الزام اسرائیل به توافقنامه آتشبس و انتقال آن به مرحله دوم است.
پیش از اطلاعیه حماس، قطر تایید کرده بود که این گروه پیشنهاد آدام بوهلر را رد کرده است.
بوهلر گفته بود با حماس درباره آتشبس طولانیمدت که شامل کنار گذاشتن سلاح از سوی آنها میشود، گفتوگو کرده است.
بر اساس گزارش رسانههای عربی، حماس پیشنهاد یک آتشبس ۱۰ ساله را مطرح و خلع سلاح خود را رد کرده است.
با وجود این، بوهلر یکشنبه ١٩ اسفند مذاکرات خود را با حماس درباره آزادی گروگانها، «بسیار مفید» خوانده بود.
فرستاده ویژه ترامپ در امور گروگانها در گفتگوهای جداگانه و مستقیم با حماس شرکت داشته که اگرچه هدف کلی آنها ادامه آتشبس است اما به طور خاص بر آزادی ادان الکساندر، گروگان آمریکایی-اسرائیلی و همچنین بازگرداندن اجساد گروگانهای آمریکایی کشته شده، متمرکز است.
در همین حال او در مصاحبه با سیانان در واکنش به سخنان مقامات اسرائیل از جمله ران درمر، وزیر امور استراتژیک این کشور درباره تماس مستقیم با حماس، گفت که نگرانی آنان را درک میکند اما در عین حال منافع خاص آمریکا را در این پرونده دنبال میکند و در این مذاکرات پیامهایی را رد و بدل کرده است.
بوهلر همچنین احتمال برگزاری دیدارهای بیشتر با مقامات حماس را رد نکرد.
همزمان، طاهر النونو، عضو ارشد حماس گفت که این گروه در مذاکره با مقامهای آمریکایی برای آزادی ادان الکساندر ابراز آمادگی کرده است.
مذاکره آمریکا با حماس امری بیسابقه است. واشینگتن از سال ۱۹۹۷ حماس را «بهعنوان یک سازمان تروریستی» شناسایی کرد و تاکنون هرگز بهطور مستقیم با آن مذاکره نکرده بود.
بهنوشته وبسایت آکسیوس، مذاکرات میان بوهلر و مقامات حماس در هفتههای اخیر در دوحه، پایتخت قطر، انجام شده است.
دولت ترامپ قبل از آغاز این مذاکرات، با دولت اسرائیل در مورد امکان گفتوگو با حماس مشورت کرده اما طبق گفته یک منبع، اسرائیل از برخی جزییات این مذاکرات از طریق کانالهای دیگری مطلع شده است.
اعزام هیات اسرائیل به دوحه برای مذاکرات
قرار است اسرائیل دوشنبه هیاتی را برای پیشبرد مذاکرات مربوط به گروگانها به دوحه اعزام کند.
بر اساس گزارش رسانههای اسرائیلی، این هیات تنها اجازه دارد درباره پیشنهاد فرستاده ویژه آمریکا برای تمدید مرحله نخست آتشبس دو ماهه مذاکره کند.
در همین حال انتظار میرود استیو ویتکاف، نماینده ویژه رییسجمهوری آمریکا در امور خاورمیانه، سهشنبه راهی دوحه شود.
آتشبس ۴۲ روزه که در فاز اول توافق آتشبس غزه برقرار شد، ۱۲ اسفند بدون حصول توافقی برای مرحله بعدی، پایان یافت.
تجمع خانواده گروگانها
اسرائیل و آمریکا به دنبال توافقی هستند که مرحله اول آتشبس را تمدید کند و گروگانهای دیگری نیز آزاد شوند اما حماس با این طرح مخالفت کرده است.
با اینکه درگیریها هنوز از سر گرفته نشده اما اسرائیل تمامی کمکهای بشردوستانه به غزه را متوقف کرده است.
ترامپ چهارشنبه ۱۵ اسفند، پس از دیدار با شماری از گروگانهای آزاد شده، هشدار داد که حماس در صورت آزاد نکردن گروگانها با عواقب دردناکی مواجه خواهد شد و بهای سنگینی خواهد پرداخت.
او در شبکه اجتماعی خود، تروث سوشال، خطاب به حماس نوشت: «شالوم حماس یعنی سلام و خداحافظی. شما میتوانید انتخاب کنید. همه گروگانها را حالا آزاد کنید و فورا همه اجساد افرادی را که کشتهاید بازگردانید یا کار شما تمام است.»
ترامپ تهدید کرد که اگر به خواسته او عمل نشود «هیچ عضو حماس در امان نخواهد بود» و «همه چیزهایی را که اسرائیل برای تمام کردن کار» حماس نیاز دارد، به این کشور ارسال خواهد کرد.
در حال حاضر حماس هنوز ۵۹ گروگان را در غزه در اختیار دارد. ارتش اسرائیل تایید کرده که ۳۵ نفر از این گروگانها جان خود را از دست دادهاند. دستگاههای اطلاعاتی اسرائیل بر این باورند که ۲۲ گروگان هنوز زنده هستند و وضعیت دو نفر نامشخص است.
در میان گروگانهای باقیمانده، پنج آمریکایی وجود دارند که یکی از آنها، ادان الکساندر، ۲۱ ساله، احتمالا زنده است.