نتایج یک مطالعه نشان می‌دهد در سال گذشته میلادی تنها هفت کشور استانداردهای کیفیت هوای سازمان بهداشت جهانی را رعایت کردند. بر این اساس، تقریبا تمام کشورهای جهان هوایی آلوده‌تر نسبت به حد مجاز توصیه‌شده از سوی پزشکان دارند.
برگزاری مذاکرات آمریکا و اوکراین در عربستان سعودی در شرایطی است که این کشور پیش‌تر میزبان مذاکرات آمریکا و روسیه شد.
چرا این مذاکرات انجام می‌شود؟
ایالات متحده که زمانی متحد اصلی اوکراین بود، سیاست خود را در مورد جنگ در این کشور تغییر داد و با مذاکره با روسیه اعلام کرد که قصد دارد هر چه سریع‌تر به این جنگ پایان دهد.
پس از مشاجره ترامپ و زلنسکی، آمریکا کمک نظامی و به اشتراک گذاشتن اطلاعات با اوکراین را به قصد فشار بر این کشور برای انجام مذاکرات صلح متوقف کرد.
زلنسکی بدون امضای قراردادی که شامل اعطای دسترسی ایالات متحده به مواد معدنی و خاک‌های کمیاب اوکراین بود، کاخ سفید را ترک کرد.
کی‌یف امیدوار بود این توافق ادامه جریان حمایت نظامی ایالات متحده را تضمین کند؛ حمایتی که اوکراین برای نبرد با روسیه، به آن نیاز فوری دارد.
اوکراین که با چالش رویکرد جدید کاخ سفید روبه‌روست، پس از مشاجره زلنسکی و ترامپ، به روابط «عمل‌گرایانه» میان کی‌یف و واشینگتن امیدوار است.
گفت‌وگوها کجا انجام می‌شود؟
وزارت خارجه عربستان سعودی جمعه گذشته در بیانیه‌ای محل برگزاری این مذاکرات را جده، شهری بندری در حاشیه دریای سرخ اعلام کرد.
پیش‌تر مذاکرات روسیه و آمریکا در ریاض، پایتخت عربستان سعودی برگزار شد و مشخص نیست که چرا برای مذاکرات اوکراین و آمریکا، جده به جای ریاض انتخاب شده است.
اما جده در گذشته نیز میزبان تعاملات دیپلماتیک دیگری بوده و کاخ‌های سلطنتی را در دل خود جای داده است.
وزارت خارجه عربستان سعودی گفت که این پادشاهی به دنبال «صلح پایدار برای پایان دادن به بحران اوکراین» است.
این وزارتخانه افزود: «پادشاهی [سعودی] طی سه سال گذشته با میزبانی جلسات بسیاری در این زمینه به این تلاش‌ها ادامه داده است.»
چه کسانی در مذاکرات شرکت خواهند کرد؟
زلنسکی دوشنبه ۲۰ اسفند و قبل از برگزاری مذاکرات اوکراین و آمریکا، به عربستان سعودی سفر کرد.
او پیش از این گفته بود: «ما به کار روی گام‌های مربوطه با شرکای خود که خواهان صلح هستند ادامه می‌دهیم. ما صلح را می‌خواهیم.»
زلنسکی در شبکه‌های اجتماعی نوشت که تیمی شامل آندری یرماک، رییس دفتر او، آندری سیبیها، وزیر خارجه و رستم عمروف، وزیر دفاع اوکراین، با او به عربستان سعودی سفر کرده‌اند و در این مذاکرات شرکت خواهند کرد.
خود زلنسکی اما بر سر میز مذاکرات نمی‌نشیند.
بیشتر بخوانید: سفر زلنسکی به عربستان سعودی در آستانه مذاکرات اوکراین و آمریکا
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، تیم آمریکا را برای مذاکرات صلح اوکراین رهبری خواهد کرد و با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی دیدار خواهد کرد.
وزیر خارجه اوکراین جمعه با همتای آمریکایی خود گفت‌وگو و آن را یک «تماس سازنده» توصیف کرد.
وزارت خارجه آمریکا درباره این گفت‌وگو نوشت که روبیو «تاکید کرد رییس‌جمهور ترامپ مصمم است جنگ را در اسرع وقت پایان دهد و تاکید کرد که همه طرف‌ها باید برای تامین صلح پایدار گام بردارند».
خود ترامپ، یک‌شنبه هنگام صحبت با خبرنگاران در ایر فورس وان درباره این مذاکرات ابراز خوش‌بینی کرد و گفت: «من فکر می‌کنم در نهایت - و شاید نه در آینده‌ای دور - نتایج بسیار خوبی از عربستان سعودی به دست آورید.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، دوشنبه در مورد این مذاکرات گفت: «مهم نیست که ما چه انتظاری داریم. مهم است که ایالات متحده چه انتظاری دارد.»
چرا این مذاکرات در عربستان سعودی برگزار می‌شود؟
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی که عملا قدرت را در این کشور در دست دارد، در سال‌های اخیر به دیپلماسی تنش‌زدایی روی آورده است.
او روابط عربستان سعودی با ایران را دوباره برقرار کرد و میزبان زلنسکی در نشست اتحادیه عرب بود و همچنین در مذاکرات بر سر جنگ سودان، بحران سوریه و جنگ در نوار غزه، نقش ایفا کرده است.
ریاض همچنین روابط خود را با روسیه از طریق سازمان اوپک پلاس حفظ کرد و در حالی که کشورهای غربی تحریم‌هایی را علیه روسیه وضع کردند، روابط خود را با مسکو ادامه داد.
میزبانی از مذاکرات روسیه و ایالات متحده و اکنون میزبانی از مذاکرات آمریکا و اوکراین و احتمالا سفر ترامپ به عربستان سعودی به عنوان اولین سفر خارجی او در این دوره از ریاست‌جمهوری‌اش، عربستان سعودی را به عنوان یک کشور تعیین‌کننده در منطقه و جهان مطرح می‌کند.
مذاکرات آمریکا و اوکراین برای جنگ در اوکراین چه معنایی دارد؟
ترامپ همچنان بر دست‌یابی به نوعی توافق صلح برای توقف جنگ اوکراین متمرکز است.
اگر اوکراین و ایالات متحده به تفاهم قابل قبولی برای ترامپ برسند، این می‌تواند فشار دولت واشینگتن برای مذاکره نهایی صلح را تسریع کند.
با این حال، کشورهای اروپایی که حامی اوکراین هستند همچنان به این روند به دیده تردید می‌نگرند زیرا آن‌ها از مذاکرات کنار گذاشته شده‌اند.
اتحادیه اروپا هفته گذشته ضمن حمایت از اوکراین، موافقت کرد که سیستم دفاعی این اتحادیه را تقویت و صدها میلیارد یورو برای امنیت خود هزینه کند.
بیشتر بخوانید: جنگ اوکراین چطور پایان خواهد یافت؟
محاکمه این افراد قرار است سه‌شنبه ۲۱ اسفند در بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین، آغاز شود.
بیش از ۱۰۰ نفر، از جمله اعضای خانواده مارادونا و سایر پزشکانی که در دورههای مختلف زندگی این اسطوره از او مراقبت کرده بودند، به‌عنوان شاهد در دادگاه حضور خواهند یافت.
انتظار میرود محاکمه این افراد و استماع اظهارات شاهدان تا تیر ماه ۱۴۰۴ ادامه پیدا کند.
این افراد متهم هستند آگاهانه تصمیماتی اتخاذ کرده‌اند که ممکن است به مرگ مارادونا منجر شده باشد. در صورت اثبات این اتهام، هر یک از آن‌ها با مجازاتی بین هشت تا ۲۵ سال زندان روبهرو خواهند شد.
مارادونا که برای چندین دهه با اثرات مخرب اعتیاد به کوکایین و مشروبات الکلی دست و پنجه نرم میکرد، آذر ماه ۱۳۹۹ در ۶۰ سالگی جان خود را از دست داد.
این اسطوره فوتبال آرژانتین اندکی پیش از مرگ، به دلیل تشکیل لخته خون در مغزش تحت عمل جراحی قرار گرفته بود.
درگذشت مارادونا که در اوج همهگیری کرونا رخ داد، آرژانتین را در بهت و اندوه فرو برد. در آن زمان، دهها هزار نفر برای ادای احترام به پیکر او که در کاخ ریاستجمهوری آرژانتین قرار داده شد، گرد هم آمدند.
چرا تیم پزشکی مارادونا محاکمه می‌شود؟
مارادونا در آن مقطع زمانی، دوران نقاهت پس از عمل جراحی مغز خود را در خانهای اجارهای در بوئنوس آیرس سپری میکرد.
پزشکان علت مرگ او را سکته قلبی اعلام کردند. پرستار شیفت شب در این رابطه اذعان کرده «علائم هشدار دهندهای» در خصوص وضعیت مارادونا مشاهده کرده بوده اما به او دستور داده شده که این اسطوره را «بیدار نکند».
علاوه بر این پرستار، جراح مغز و اعصاب، روانپزشک، روانشناس، هماهنگکننده امور پزشکی، هماهنگکننده امور پرستاری و یک پزشک دیگر نیز در این دادگاه محاکمه خواهند شد.
پرستار شیفت روز مارادونا نیز به درخواست خود در دادگاهی جداگانه و با حضور هیات منصفه محاکمه می‌شود. او نخستین فردی بود که پیکر بیجان مارادونا را یافت.
دادستانها تیم پزشکی را متهم کرده‌اند که مارادونا را برای دریافت مراقبتهای پزشکی در خانه تحت فشار قرار داده بودند. اقدامی که به گفته دادستانها، بدون رعایت احتیاط لازم و ناکافی بوده است.
آن‌ها معتقدند این فوتبالیست پیش از مرگ، برای مدتی طولانی و در شرایطی دردناک، بدون رسیدگی رها شده بوده است.
هیاتی متشکل از ۲۰ کارشناس پزشکی که در سال ۲۰۲۱ به دستور دادستانی آرژانتین تشکیل شد، اعلام کرد اگر مارادونا در یک مرکز درمانی مناسب تحت مراقبت قرار میگرفت، «شانس بیشتری برای زنده ماندن» داشت.
در داده‌های شرکت سوئیسی نظارت بر کیفیت هوای آی‌کیو‌ایر (IQAir) که سه‌شنبه ۲۱ اسفند منتشر شد، به کیفیت هوای ایران در سال گذشته میلادی اشاره نشده است.
در این گزارش آمده که کشورهای ایران، افغانستان و بورکینافاسو به دلیل کمبود دسترسی به داده‌ها در سال ۲۰۲۴ از فهرست غایب هستند.
یک مقام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اواخر دی ماه گزارش داد میزان مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در ایران در سال گذشته خورشیدی، ۳۰ هزار و ۶۹۲ نفر بوده است.
رتبه‌بندی کشورها بر اساس آلوده‌ترین و پاک‌ترین هوا
چاد، بنگلادش، پاکستان، جمهوری دموکراتیک کنگو و هند به ترتیب به‌عنوان آلوده‌ترین کشورهای جهان در سال ۲۰۲۴ شناخته شدند.
سطح پی‌ام۲.۵ (PM2.5) در این پنج کشور دست‌کم ۱۰ برابر بیشتر از حد مجاز در سال ۲۰۲۴ بود و سطح این ذرات در چاد حتی تا ۱۸ برابر بیشتر از سطح توصیه شده رسید.
پی‌ام۲.۵ ذرات بسیار ریز و خطرناک معلق در هوا هستند که قطرشان کمتر از ۲.۵ میکرومتر است. این ذرات می‌توانند وارد ریه‌ها شوند و به سیستم تنفسی و قلب آسیب برسانند.
سال گذشته میلادی تنها کشورهای استرالیا، نیوزیلند، باهاماس، باربادوس، گرانادا، استونی و ایسلند موفق به رعایت استانداردهای سازمان بهداشت جهانی شدند.
پزشکان می‌گویند که هیچ سطح ایمنی‌ای برای ذرات پی‌ام۲.۵ وجود ندارد زیرا به اندازه‌ای کوچک هستند که می‌توانند وارد جریان خون شده و به اندام‌های مختلف بدن آسیب برسانند.
با این حال سازمان بهداشت جهانی توصیه کرده که سطح این ذرات باید زیر پنج میکروگرم در هر مترمکعب باشد و تخمین زده که با رعایت این دستورالعمل‌ها، هر سال میلیون‌ها نفر می‌توانند جان خود را نجات دهند.
در سال گذشته میلادی، تنها ۱۷ درصد از شهرهای جهان موفق به رعایت این حد نصاب شدند.
هند که در رتبه پنجم آلودگی هوا قرار دارد، شاهد کاهش هفت درصدی در میانگین پی‌ام۲.۵ خود بود و توانست سطح آن را به ۵۰.۶ میکروگرم در مترمکعب برساند اما این کشور با داشتن ۱۲ شهر از فهرست ۲۰ شهر آلوده جهان در سال گذشته میلادی، در صدر قرار گرفت.
نبود ابزارهای سنجش کیفیت هوا در آفریقا و غرب آسیا
بر اساس گزارش آی‌کیو‌ایر، نظارت بر کیفیت هوا در برخی مناطق آفریقا و غرب آسیا ضعیفتر است؛ جایی که چندین کشور از تحلیلها حذف شدند.
کشورهای فقیر معمولا هوای آلودهتری نسبت به کشورهای غنی دارند اما در آن‌ها اغلب ایستگاههای اندازهگیری برای اطلاعرسانی به شهروندان وجود ندارد.
فاصله قابل توجه داده‌ها بهویژه در آسیا و آفریقا، باعث شده تصویر جهانی وضعیت آلودگی هوا روشن نباشد. به همین دلیل، بسیاری از کشورهای در حال توسعه برای ردیابی سطح آلودگی هوای خود، به حسگرهای کیفیت هوای نصبشده در ساختمانهای سفارت و کنسولگریهای آمریکا اتکا کرده‌اند.
با این حال، وزارت خارجه آمریکا اخیرا بهدلیل محدودیتهای بودجهای این طرح را متوقف و پیشینه بیش از ۱۷ سال داده‌های جمعآوری شده از کشورهای مختلف، مانند چاد را از سایت رسمی نظارت بر کیفیت هوای دولت به نشانی airnow.gov حذف کرد.
کریستی چستر-شروئدر، مدیر علوم کیفیت هوا در آی‌کیو‌ایر گفت: «بیشتر کشورها منابع داده دیگری دارند اما این موضوع تاثیر زیادی بر آفریقا خواهد گذاشت.»
چاد از فهرست ارزیابی کیفیت هوای آی‌کیو‌ایر در سال ۲۰۲۳ حذف شد. با این حال این کشور که از گرد و غبار صحرا و همچنین سوزاندن بیضابطه محصولات کشاورزی رنج میبرد، همچنان به‌عنوان آلوده‌ترین کشور جهان در سال ۲۰۲۲ شناخته شد.
میانگین غلظت پی‌ام۲.۵ چاد در سال گذشته میلادی به ۹۱.۸ میکروگرم در مترمکعب رسید که اندکی بیشتر از سال ۲۰۲۲ بود.
هوای آلوده افراد را بهطور فوری نمیکشد و ممکن است بروز آثار کشنده آن دو تا سه دهه طول بکشد اما با وجود این، دومین عامل در ایجاد خطر مرگ پس از فشار خون بالا محسوب می‌شود.
سازمان بهداشت جهانی میگوید دولتها می‌توانند با سیاستهایی مانند تامین مالی پروژههای انرژی تجدیدپذیر و حملونقل عمومی، ساخت زیرساختها برای تشویق به پیادهروی و دوچرخهسواری و ممنوعیت سوزاندن زبالههای کشاورزی، هوای خود را پاکیزه کنند.
در همین زمینه بخوانید: شاخص آلودگی هوا در شماری از شهرهای ایران به عدد بحرانی ۵۰۰ رسید