وزیران امور خارجه گروه هفت در کانادا گرد هم آمدند تا پس از هفت هفته تنش فزاینده میان متحدان آمریکا و دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، بر سر سیاست‌های خارجی او در قبال اوکراین و اعمال تعرفه‌های تجاری، نشان دهند که جبهه آنان هنوز متحد است.
پوتین پنجشنبه ۲۳ اسفند در کنفرانس خبری به خبرنگاران گفت: «ما با پیشنهادات برای توقف درگیری‌ها موافقیم اما ما از این واقعیت فراتر می‌رویم و این توقف باید به گونه‌ای باشد که منجر به صلح بلندمدت شود و علل اصلی این بحران را از بین ببرد.»
او تاکید کرد که آتش‌بس به خودی خود درست است اما سوالاتی وجود دارد که باید مورد بحث قرار گیرد.
پوتین در ادامه گفت: «ما باید در این مورد با آمریکا صحبت کنیم. شاید ضرورت یابد من و ترامپ تماس تلفنی داشته باشیم.»
بیشتر بخوانید: روسیه میگوید در پیشنهاد دولت ترامپ برای آتش‌بس اوکراین، امتیازی برای خود نمیبیند
نیروهای روسیه از اواسط سال ۲۰۲۴ در حال پیشروی در شرق اوکراین هستند و تقریبا یک پنجم خاک اوکراین را کنترل می‌کنند.
سه سال پس از حمله دهها هزار نیروی روسیه به اوکراین، دونالد ترامپ رییس‌جمهور ایالات متحده گفته است که به این جنگ پایان خواهد داد.
اظهارات پوتین اولین پاسخ رسمی مسکو به پیشنهاد آتش‌بس مورد حمایت ایالات متحده است.
اوکراین پیشتر اعلام کرده بود برای توقف جنگ که اکنون در چهارمین سال از آن قرار دارد، با این پیشنهاد موافق است و آماده آتش‌بس ۳۰ روزه است.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رییس‌جمهور آمریکا، برای گفتوگو در مورد پیشنهاد آتش‌بس به مسکو رفته است.
چهارشنبه کرملین تصاویری از پوتین با لباس استتار سبز در حال بازدید از منطقه کورسک در غرب روسیه منتشر کرد.
در حالی که پوتین، افسر سابق کاگب، به ندرت لباس نظامی میپوشد، کرملین گفت که رییس‌جمهور روسیه پوشیدن لباسهای نظامی را ضروری دانسته است.
اوکراین، کورسک را سال گذشته در جریان تهاجم بزرگ به روسیه به دست آورد اما اکنون ممکن است آن را از دست بدهد.
قبل از اظهارات پوتین، یوری اوشاکوف، دستیار ارشد سیاست خارجی رییس‌جمهور روسیه، نیز اعلام کرد پیشنهاد آمریکا برای آتش‌بس ۳۰ روزه در اوکراین امتیازی به روسیه نمیدهد و فقط فرصتی برای تجدید قوای اوکراین است.
اوشاکوف گفت: «من موضع خود را اعلام کردم که این چیزی جز یک مهلت موقت برای ارتش اوکراین نیست، نه چیزی بیشتر.»
دلایل روسیه برای نپذیرفتن آتش‌بس فوری چیست؟
روسیه در گذشته بارها آتش‌بس موقت را رد کرده و نسبت به هر گونه مذاکرات صلح ابراز تردید کرده و تاکید کرده است که توافق پایدار زمان میبرد.
بسیاری از «علل ریشهای» مورد اشاره پوتین در پیشنویس معاهدهای که توسط مذاکرهکنندگان روسی و اوکراینی در آوریل ۲۰۲۲ و چند هفته پس از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین آمده است.
روسیه تهاجم خود را به عنوان دفاعی در برابر گسترش ناتو توجیه میکند و خواستار آن است که اوکراین پس از جنگ، یک کشور خلع سلاح شده و به طور دائم بیطرف باشد و با هیچ بلوک نظامی همسو نباشد.
مسکو اصرار دارد که دستکم ۱۸ درصد از خاک اوکراین را که در حال حاضر تحت کنترل خود دارد، حفظ کند.
روسیه میخواهد سیاستهایی که نفوذ فرهنگی این کشور در اوکراین را به حاشیه برده معکوس کند و مانع عضویت اوکراین در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو شود.
به نوشته وال استریت ژورنال، روسیه با پیشروی ارتش خود در میدان نبرد و بازپسگیری سرزمینی که اوکراین امیدوار بود از آن به عنوان ابزار چانهزنی استفاده کند، انگیزه کمی برای توقف فوری جنگ دارد.
نشست گروه هفت (G7) پنجشنبه ۲۳ اسفند با حضور وزیران امور خارجه بریتانیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن و ایالات متحده، به همراه نمایندگان اتحادیه اروپا، در شهر توریستی و دورافتاده لا مالبای در کبک آغاز شد و تا جمعه ادامه خواهد داشت.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، شامگاه پنجشنبه ابراز امیدواری کرد که وزیران امور خارجه گروه هفت در نشست خود در کانادا بتوانند بر سر یک بیانیه مشترک به برسند.
او گفت اگر درباره چنین بیانیه‌ای توافق نشود، مشخص خواهد شد که در میان اعضای گروه هفت اختلافاتی وجود دارد که به نفع هیچ‌یک از این کشورها نیست
آتس‌بس در اوکراین
به‌گزارش رویترز، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در این نشست گزارشی از مذاکرات سه‌شنبه ۲۱ اسفند با اوکراین در جده در عربستان سعودی ارائه کرد. در این مذاکرات، کی‌یف اعلام کرده بود که آماده حمایت از توافق آتش‌بس ۳۰ روزه است.
با این حال، به گفته مقامات، انتشار اظهارات مبهم ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، در زمان برگزاری جلسه موجب شد تا نمایندگان درباره وضعیت مذاکرات دچار تردید شوند.
ولادیمیر پوتین، پنجشنبه ۲۳ اسفند در یک نشست خبری به خبرنگاران گفت که مسکو با پیشنهادهای آمریکا برای توقف درگیری‌ها موافق است، اما کشورش با پایان فوری نبرد در اوکراین موافقت نمی‌کند، زیرا به عقیده او هرگونه توقف در نبرد در این مرحله به نفع اوکراین است.
او گفت: «ما با پیشنهادها برای توقف درگیری‌ها موافقیم اما ما از این واقعیت فراتر می‌رویم و این توقف باید به گونه‌ای باشد که منجر به صلح بلندمدت شود و علل اصلی این بحران را از بین ببرد.»
پوتین افزود: «ما باید در این مورد با آمریکا صحبت کنیم. شاید ضرورت یابد من و ترامپ تماس تلفنی داشته باشیم.»
در مقابل، ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، در واکنش به اظهارات رییس‌جمهوری روسیه گفت: « پوتین در حال آماده شدن برای رد پیشنهاد آتش‌بس است، اما از گفتن این موضوع به‌طور مستقیم به دونالد ترامپ می‌ترسد.»
او افزود روسیه شرایطی را برای آتش‌بس تعیین می کند تا آن را به تاخیر بیندازد یا اصلا اتفاق نیفتد.
دشواری گروه هفت برای تنظیم بیانیه نهایی
خبرگزاری رویترز گزارش داده است که در آستانه نشست گروه هفت در کانادا، تدوین بیانیه نهایی مورد توافق دشوار بود. اما دیپلماتها اعلام کردند که فضای جلسات صریح و مثبت بوده است. امید میرفت که در این نشست توافقی حاصل شود، زیرا نمایش اتحاد بسیار حائز اهمیت بود. در صورت عدم دستیابی به توافق، ممکن بود کانادا به عنوان رئیس نشست، بیانیه‌ای جداگانه منتشر کند که در آن خلاصهای از مباحث مطرحشده باشد.
اعلام تعرفه ۲۵ درصدی آمریکا بر واردات فولاد و آلومینیوم، واکنش سریع کانادا و اتحادیه اروپا را به همراه داشته و تنشها را افزایش داده است.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تحت رهبری رییس‌جمهوری، ما از مجامعی مانند گروه هفت برای مقابله با دشمنان و حمایت از متحدان خود استفاده خواهیم کرد. اولویت با آمریکا است!»
به گزارش رویترز، واشینگتن تلاش داشت در بیانیه نشست وزیران امور خارجه گروه هفت محدودیتهایی در خصوص زبان مورد استفاده درباره اوکراین اعمال کند. آمریکا همچنین مخالف صدور بیانیه‌ای جداگانه در مورد ناوگان موسوم به «ناوگان سایه» روسیه بود که به شبکهای مخفی که تحریمها را دور میزند، اشاره دارد.. آمریکا همچنین خواستار موضعگیری سختتر علیه چین بود.
در پیشنویس بیانیه‌ای که رویترز مشاهده کرده و دیپلماتها تاکید داشتند که ممکن است تغییر کند یا مورد توافق نهایی قرار نگیرد، به تحریمهای جدید علیه روسیه اشارهای نشده، با این حال، بر ضرورت ارائه تضمینهای امنیتی معتبر برای حفظ آتش‌بس و توانمندسازی اوکراین جهت دفاع از خود در برابر حملات آینده تاکید شده است.
به‌گزارش رویترز این پیشنویس به‌طور قابلتوجهی کوتاهتر از بیانیه ماه نوامبر بود که در آن روسیه بهصراحت محکوم شده بود، از تلاشهای آمریکا در جده و تعهد اوکراین به آتش‌بس فوری استقبال و از روسیه خواسته شده بود که «بدون قید و شرط» از آن پیروی کند.
بیانیه ماه نوامبر همچنین بهخواست آمریکا لحن سختگیرانهتری در قبال چین داشت.
پس از بازگشت ترامپ به قدرت در ۲۰ ژانویه، ایالات متحده رویکردی کمتر دوستانه نسبت به اوکراین اتخاذ کرده و به مسکو نزدیکتر شده است. این کشور بهدنبال یک توافق سریع برای پایان جنگ بوده و از شرکای اروپایی خود خواسته است سهم بیشتری از هزینهها را بر عهده بگیرند، بدون آنکه نقش آنها در مذاکرات آتی را بهرسمیت بشناسد.
رویترز بهنقل از دو دیپلمات گزارش داد که در نشست گروه هفت در کانادا همچنین بر سر زبان مورد استفاده درباره غزه و خاورمیانه، بهویژه مفهوم راهحل دو کشوری برای حل مناقشه اسرائیل و فلسطین، اختلافنظر وجود داشت. آمریکا با این موضوع مخالفت میکرد و این امر میتوانست مانع از دستیابی به توافق نهایی شود.
بیانیه گروه هفت در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در ماه فوریه هیچ اشارهای به راهحل دو کشوری نداشت.
به‌گزارش رویترز، در پیشنویس بیانیه همچنین به مقامات حکومت انتقالی سوریه هشدار داده شده که در صورت ادامه آنچه «کشتارهای دستهجمعی» در مناطق ساحلی خوانده شده، اقدامات هدفمندی انجام خواهد شد.
ترامپ پیش از این و ۱۱ پس از آنکه عضویت مسکو در این گروه به دلیل اشغال و الحاق کریمه به تعلیق درآمد، پیشنهاد داده بود که گروه هشت (G8) با بازگشت روسیه احیا شود.
یکی از دیپلماتهای اروپایی با لحنی کنایهآمیز به رویترزگفت: «شرایط بسیار دشوار است. شاید بهتر باشد تا نشست گروه هشت صبر کنیم.»
مشکلات متحدان آمریکا بیش از هر جای دیگری در کانادا آشکار شده است. روابط میان دو کشور به پایینترین سطح خود رسیده است، زیرا ترامپ تهدید کرده که تعرفه‌هایی بر تمامی واردات خود از کانادا اعمال خواهد کرد. رییس‌جمهوری آمریکا همچنین بارها از احتمال الحاق کانادا بهعنوان «ایالت پنجاه و یکم» ایالات متحده سخن گفته است.
او همچنین پنجشنبه ۲۳ اسفند تهدید کرد که در صورتی که اروپا در برابر اقدامات ضد ویسکی آمریکایی عقبنشینی نکند، تعرفهای ۲۰۰ درصدی بر واردات شراب اروپایی اعمال خواهد کرد.
ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا، چهارشنبه ۲۲ اسفند گفته بود که در نشست گروه هفت موضعی تهاجمی اتخاذ خواهد کرد و با اروپاییها برای اعمال فشار بر آمریکا هماهنگی خواهد داشت.
ملانی جولی و مارکو روبیو صبح پنجشنبه مذاکرات دوجانبهای برگزار کردند، اما به گفته دیپلماتها، موضوع تعرفه‌ها در این جلسه مطرح نشد. با این حال، به‌گزارش رویترز، وزیر امور خارجه کانادا از وزر امور خارجه آمریکا بابت اینکه در یکی از جلسات، کانادا را «یک کشور» خوانده بود، تشکر کرده است.