محمد رسول‌اف، فیلمساز معترض ایرانی، هنرمندان جوان ایران را نسلی توصیف کرد که بدن‌هایشان در سیستمی سرکوبگر به گروگان گرفته شده اما ذهنشان در سطحی دیگر است و آثاری تولیدی می‌کنند که با دنیای بیرون مرتبط است؛ دنیایی بزرگ‌تر از جایی که در آن محبوس شده‌اند.
به گزارش موسسه آلما، بانک قرض‌الحسن، نهاد مالی وابسته به گروه شیعه حزب‌الله لبنان، در تاریخ پنجم ماه مارس (۱۵ اسفند)، با صدور دستورالعملی جدید، سیاست پیشین خود را تغییر داد و پرداخت فوری مبالغ تا سقف هزار دلار را مجاز اعلام کرد.
این تصمیم که جایگزین سیاست قبلی مبنی بر اعمال تاخیر ۲۰ روزه در پرداخت‌ها شده است، نشانه‌ای از احیای نسبی منابع مالی حزب‌الله تلقی می‌شود و پرسش اساسی این است که آیا تهران بار دیگر مستقیما منابع مالی این گروه را افزایش داده است؟
برخی ارزیابی‌ها نشان می‌دهند مراسم تشییع جنازه حسن نصرالله و هاشم صفی‌الدین در پنجم اسفند (۲۳ فوریه)، فرصت مناسبی برای انتقال فیزیکی پول به حزب‌الله از طریق هیات‌های خارجی‌ای فراهم کرد که به لبنان سفر کردند.
با توجه به بحران مالی این گروه در ماه‌های اخیر، هرگونه تغییر در سیاست‌های مالی آن می‌تواند نشانه‌ای از ورود منابع جدید باشد.
شبکه مالی حزب‌الله و نقش بانک قرض‌الحسن
موسسه قرض‌الحسن که در ظاهر به‌عنوان یک نهاد مالی غیربانکی و خیریه فعالیت می‌کند، به یکی از ابزارهای کلیدی حزب‌الله برای مدیریت منابع مالی تبدیل شده است.
افشای اطلاعات حساب‌های مالی این موسسه نشان می‌دهد نقش آن فراتر از یک موسسه خیریه است.
برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که این نهاد نه تنها به دریافت کمک‌های مالی از منابع خارجی پرداخته بلکه توزیع پول میان نیروهای وابسته به حزب‌الله را نیز تسهیل کرده است.
گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهند وام‌های پرداخت‌شده از سوی این موسسه در حقیقت کمک‌های بلاعوضی هستند که برای تامین مالی فعالیت‌های حزب‌الله مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انتقال پول از تهران به بیروت
روابط مالی میان تهران و حزب‌الله همواره بخشی از استراتژی جمهوری اسلامی برای حفظ نفوذ منطقه‌ای بوده است و از زمان تاسیس حزب‌الله در دهه ۱۹۸۰، ایران از طریق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منابع مالی قابل توجهی را به این گروه اختصاص داده است.
با افزایش فشارهای اقتصادی بر تهران، روش‌های انتقال این منابع نیز پیچیده‌تر شده‌اند.
اطلاعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی از پروازهای غیرنظامی برای انتقال پول نقد به لبنان استفاده کرده است.
گفته می‌شود که فرودگاه بیروت یکی از مسیرهای اصلی این نقل و انتقالات بوده و در موارد متعددی، پول نقد از طریق هواپیماهای تجاری و مسافری به این کشور منتقل شده است.
حملات اسرائیل به زیرساخت‌های مالی حزب‌الله
در ماه‌های اخیر، اسرائیل حملاتی را علیه زیرساخت‌های مالی حزب‌الله انجام داده است.
هدف قرار دادن شعب موسسه قرض‌الحسن و برخی نهادهای مرتبط، بخشی از تلاش‌ها برای مختل کردن منابع تامین مالی این گروه بوده است.
ارتش اسرائیل تاکید کرده است که هدف قرار دادن این موسسه می‌تواند ضربه‌ای جدی به منابع مالی حزب‌الله وارد کند و مانع از ادامه تجهیز نیروهای آن شود.
فشارهای بین‌المللی بر دولت لبنان
با توجه به این تحولات، افزایش فشارهای بین‌المللی بر دولت لبنان برای تعطیلی موسسه قرض‌الحسن بیش از پیش مطرح است.
برخی دیپلمات‌های غربی معتقدند در صورت تداوم فعالیت این موسسه، حزب‌الله همچنان می‌تواند از منابع مالی خارجی بهره ببرد و تحریم‌های موجود، تاثیر محدودی بر توانایی‌های مالی آن خواهد داشت.
مقامات آمریکایی نیز در ماه‌های اخیر بارها از دولت لبنان خواسته‌اند تا این موسسه را تحت نظارت قرار دهد یا فعالیت آن را متوقف کند.
مقامات لبنانی تاکنون در برابر این فشارها مقاومت کرده‌اند اما در صورت تشدید تحریم‌ها، ممکن است بیروت مجبور شود تصمیمی سخت در مورد آینده موسسه قرض‌الحسن بگیرد.
در تصویر پیوست، دستورالعمل صادرشده از سوی مدیرعامل این موسسه درباره تغییر سیاست پرداخت‌ها قابل مشاهده است.
رسول‌اف، ۲۳ اسفند ماه در گفت‌وگو با هالیوود ریپورتر، گفت که هنرمندان و فیلمسازان جوان در ایران در موقعیتی بی‌سابقه و بسیار خاص قرار دارند. با این‌که آن‌ها از سوی جمهوری اسلامی گروگان گرفته شده‌اند اما چون با محتوای تولید شده در سراسر جهان تغذیه می‌شوند، آثاری که خلق می‌کنند با دنیای بیرونی مرتبط است - جهانی بسیار بزرگ‌تر از دنیایی که در آن محبوس هستند.
رسول‌اف، فیلمساز معترض ایرانی که سال گذشته برای گریز از یک حکم هشت‌ساله زندان به آلمان رفت، در ادامه گفت: «فکر می‌کنم سینمای جهان و به‌طور کلی جامعه جهانی باید متوجه شوند که این هنرمندان تا چه حد مهم و منحصربه‌فرد هستند و چگونه آثاری که خلق می‌کنند، متفاوت است و از دل یک وضعیت متناقض بیرون می‌آید.»
با وجود حدود نیم قرن تسلط جمهوری اسلامی بر ایران و انحصار گسترده در حوزه فرهنگ و هنر در جهت پروپاگاندای جمهوری اسلامی، هنر و فرهنگ ایرانی همچنان در جهان تولیداتی برای عرضه دارد.
۱۳ اسفند ماه، هنرمندان ایرانی سومین جایزه اسکار خود را کسب کردند: انیمیشن کوتاه «در سایه سرو» ساخته شیرین سوهانی و حسین ملایمی، برنده جایزه اسکار در بخش بهترین انیمیشن کوتاه شد.
رسول‌اف که آخرین ساخته او با عنوان «دانه انجیر معابد» در جشنواره فیلم کن ۲۰۲۴ موفق به کسب جایزه ویژه هیات داوران شد، در توصیف هنرمندان ایرانی گفت که آن‌ها در یک دنیای زیرزمینی و آلترناتیو رشد می‌کنند و سانسور را نادیده می‌گیرند. اقدامی که به اعتقاد رسول‌اف، در ذات خود اقدامی جسورانه است.
این کارگردان ایرانی تاکید کرد با وجود این موانع، هنرمندان ایرانی اجازه نمی‌دهند این شرایط بر روایت‌هایشان تاثیر بگذارد.
او تاکید کرد از آنجا که بسیاری از هنرمندان ایرانی «به معنای مستقیم سیاسی نیستند» از سوی جشنواره‌های غربی یا کشورهای دیگر چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرند چرا که این جشنواره‌ها انتظار دارند فیلمسازان ایرانی حتما به شرایطی بپردازند که در آن کار می‌کنند.
او با اظهار تاسف از نادیده گرفتن این جوانان از سوی جهان تاکید کرد هنرمندانی که تحت سلطه جمهوری اسلامی فعالیت می‌کنند، فراتر از فضای کار خود، به‌سادگی وضعیت را نادیده می‌گیرند و خواسته‌ها، آرزوها و علایق شخصی خود را بیان می‌کنند.
دموکراسی تهدید می‌شود، حتی در آمریکا
رسول‌اف در پاسخ به سوالی در رابطه با آغاز دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا، تاکید کرد فارغ از کشور یا نظام حاکم، همیشه خطر تمامیتخواهی و زیر سوال رفتن حقوق بشر وجود دارد.
از نظر او، دموکراسی خواهی، مبارزهای دائمی است که در هر نقطهای از جهان ادامه دارد و شباهتهایی میان ایران تحت سلطه جمهوری اسلامی و سایر کشورها، بهویژه کشورهایی که «سیاست‌های انزواطلبانه مغرورانهای» اتخاذ کردند، وجود دارد.
با این حال، این کارگردان ایرانی ساکن آلمان تاکید کرد: «اگر به‌عنوان یک هنرمند به اصولی چون انسانگرایی و حقوق بشر پایبند باشید، همیشه حرفی برای گفتن و انگیزهای برای مبارزه دارید. مهم نیست در کجا قرار گرفتهاید چون همیشه کاری برای انجام دادن وجود دارد.»
جداافتادگی دیاسپورای ایرانی از فضای داخل کشور
رسول‌اف در پاسخ به این سوال که «آیا فکر میکنید دیاسپورای ایرانی [جامعه ایرانیان خارج از کشور]، رهبری جریان اعتراض به وضعیت کشور را بر عهده دارد»، گفت که از نظر او ایرانیانی که خارج از کشور هستند، لزوما نمیتوانند به‌طور دقیق آنچه را در داخل کشور میگذرد، ببینند.
او تاکید کرد: «مردمی که در ایران هستند، لزوما نمیخواهند به وسیله کسانی که از کشور خارج شده‌اند، نمایندگی شوند.»
رسول‌اف گفت ایرانیان به طرز گستردهای در جهان پراکنده شده‌اند، بدون این‌که «لزوما ارتباط نزدیک با وطن خود را حفظ کنند».
او در ادامه تاکید کرد چیزی که این جمعیت گسترده از ایرانیان مهاجر - فارغ از جایی که در آن زندگی می‌کنند - را به هم پیوند داده است «ریشههای عمیق فرهنگی و بستری مشترک» است که امروزه، «به لطف دنیای دیجیتال و شبکههای اجتماعی آسانتر شده» است.