وزیر دفاع اسرائیل: در صورت عدم آزادی گروگانها، غزه کاملا نابود خواهد شد
یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، هشدار داد در صورت آزاد نشدن همه گروگانهای اسرائیلی و برکناری حماس از قدرت، غزه با «نابودی کامل» مواجه خواهد شد. او تاکید کرد که حملات هوایی اخیر علیه نیروهای حماس تنها «مرحله اول» بوده است.
کاتز هشدار داد که «آنچه در ادامه خواهد آمد، بسیار سختتر خواهد بود و هزینه سنگینی خواهید پرداخت.»
او در پیامی مستقیم به مردم غزه گفت: «ساکنان غزه، این آخرین هشدار است. اولین سنوار غزه را ویران کرد و دومی آن را بهطور کامل نابود خواهد کرد.»
این اشاره به یحیی سنوار، رهبر حماس در غزه، که به عنوان معمار حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ شناخته میشود، و برادرش محمد سنوار، یکی دیگر از فرماندهان حماس، تعبیر شده است.
شبکه پرس تیوی، تلویزیون انگلیسیزبان صداوسیمای جمهوری اسلامی گزارش داد که حماس در واکنش به حملات جدید اسرائیل به مواضع حماس در غزه، خواستار «تظاهرات گسترده و محاصره جهانی سفارتخانههای اسرائیل و آمریکا» شده است.
حماس از جهان عرب و اسلامی خواسته است تا اقدامات اعتراضی علیه حملات اسرائیل به غزه را تشدید کنند و برای توقف این عملیات نظامی، فشار فوری بر تلآویو و واشینگتن وارد شود.
اکرم اماماوغلو، شهردار استانبول که قرار بود یکشنبه پیش رو برای انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۸ ترکیه اعلام نامزدی کند، چهارشنبه ۲۹ اسفند به اتهام فساد مالی بازداشت شد. همزمان دسترسی به شبکههای اجتماعی در ترکیه محدود و برگزاری تجمع تا روز یکشنبه ممنوع اعلام شد.
مقامهای دادستانی ترکیه دستور بازداشت اماماوغلو و حدود ۱۰۰ نفر دیگر، از جمله شماری از خبرنگاران و بازرگانان را به اتهام فساد در مناقصههای شهرداری صادر کردهاند.
دادستانی همچنین اماماوغلو را به حمایت از حزب کارگران کردستان (پکک) متهم کرده است.
دسترسی به شبکههای اجتماعی از جمله ایکس، یوتیوب، اینستاگرام و تیکتاک نیز در ترکیه محدود و در برخی نقاط مسدود شده است.
تجمع در استانبول
صدها نفر از دانشجویان حامی اماماوغلو در دانشگاه استانبول تظاهرات اعتراضی برپا کردند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی نوشت بیش از ۱۰۰ نفر در نزدیکی مقر پلیس استانبول و جایی که اماماوغلو پس از بازداشت به آن منتقل شده، تجمع کردند و شعارهایی در حمایت از شهردار و علیه دولت رجب طیب اردوغان سر دادند.
بر اساس این گزارش، نیروهای امنیتی، پلیس ضد شورش و کامیونهای آبپاش، خیابانهای منتهی به مقر پلیس را مسدود کردند.
حزب جمهوریخواه خلق برای ساعت ۱۴ به وقت محلی در مقابل دفتر مرکزی حزب در استانبول و دیگر دفاتر حزب در سراسر ترکیه، فراخوان تجمع داد.
استانداری استانبول صبح چهارشنبه تظاهرات و تجمعات را تا سوم فروردین و به مدت چهار روز ممنوع اعلام کرد.
تجمع دانشجویان در دانشگاه استانبول
واکنشها و تبعات بازداشت اماماوغلو در داخل ترکیه
اوزگور اوزل، رهبر اصلیترین حزب مخالف دولت (جمهوریخواه خلق) گفت اردوغان از مسیر دموکراسی منحرف شده و او و دولتش، حق مردم را برای انتخاب کسانی که میخواهند، از آنها میگیرند.
او در استانبول به خبرنگاران گفت: «دموکراسی قطاری بود که اردوغان تنها وقتی به نفعش بود، سوار آن شد. حالا او از این قطار پیاده شده و به صف کودتاچیان پیوسته است.»
ییلماز تونچ، وزیر دادگستری ترکیه، فراخوان برای تجمع خیابانی در اعتراض به بازداشت اماماوغلو را «غیر قابل قبول» خواند و گفت: «خیابان جای دفاع از عدالت نیست. این وظیفه دادگاههاست.»
او ترکیه را یک کشور قانونمدار و دادگاههایش را «مستقل» خواند و گفت استفاده از واژههایی مانند «کودتا» برای فرایندهای قضایی «خطرناک و نادرست» است.
تونچ در واکنش به سیاسی خواندن این بازداشت از سوی گروهها و نهادهای داخلی و خارج از ترکیه، گفت: «مرتبط کردن پروندههای در جریان به رییسجمهور اردوغان، اقدامی وقیحانه و فراتر از حد است.»
بازداشت اماماوغلو با واکنش گسترده شهروندان در رسانههای اجتماعی و اظهارنظرهای داخلی از سوی گروهها، مقامها و احزاب سیاسی ترکیه مواجه شد.
اِما سینکلر-وب، مدیر دیدهبان حقوق بشر در ترکیه، بازداشت اماماوغلو و دیگر اعضای شهرداری ترکیه را محکوم کرد و آن را «سوءاستفاده آشکار از نظام قضایی» خواند و خواستار آزادی فوری بازداشتشدگان شد.
او در گفتوگو با خبرگزاری رویترز، این بازداشتها را بخشی از «الگوی تحقیقات با انگیزههای سیاسی» دانست که با هدف «تضعیف فعالیتهای اپوزیسیون» انجام میشود.
از سوی دیگر، دولت باحچلی، رهبر حزب حرکت ملی (MHP) و متحد اصلی رییسجمهوری ترکیه، توصیف بازداشت اماماوغلو با عنوان «کودتا» را نشانهای از «انحطاط سیاسی» خواند.
او گفت قوه قضاییه ترکیه «مستقل» است.
در پی بازداشت شهردار استانبول، قیمت ارز و طلا در ترکیه افزایش یافت و ارزش لیر ترکیه با حدود ۱۰ درصد سقوط، به پایینترین سطح خود در برابر دلار آمریکا رسید.
با کاهش حدود هفت درصدی ارزش بورس استانبول، معاملات در این بازار به طور موقت متوقف شد.
رویکردهای جهانی
شورای اروپا، روز چهارشنبه بازداشت شهردار استانبول و رقیب سیاسی اصلی اردوغان را به شدت محکوم کرد و آن را «حرکتی علیه اراده مردم» دانست.
کنگره مقامات محلی و منطقهای شورای اروپا در بیانیهای گفت این اقدام تمام ویژگیهای «فشار بر یک شخصیت سیاسی» را دارد و افزود که کنگره، این موضوع را در جلسهای که هفته آینده برگزار میشود، طرح خواهد کرد.
پیش از این بیانیه، آلمان نیز بازداشت اصلیترین رقیب سیاسی اردوغان را «یک عقبگرد جدی و شدید برای دموکراسی ترکیه» خواند و گفت این موضع را به شکلی «مناسب» با مقامات ترک در میان خواهد گذاشت.
سخنگوی وزارت خارجه آلمان در یک نشست خبری گفت: «برای ما، احترام به اصول دموکراتیک و قانون اساسی، پیشنیاز اصلی یک دموکراسی کارآمد است.»
اماماوغلو در رقابت با «عدالت و توسعه»
رهبر حزب جمهوریخواه خلق از اپوزیسیون خواست متحد شوند و گفت که حزبش بدون توجه به شرایط، سوم فروردین ماه اماماوغلو را بهعنوان کاندیدای ریاستجمهوری انتخاب خواهد کرد.
اوزل گفت: «ترکیه در حال تجربه یک کودتا علیه رییسجمهوری بعدی است. ما با یک تلاش برای کودتا مواجهیم.»
حزب جمهوریخواه خلق، بزرگترین حزب اپوزیسیون ترکیه است و پیشتر گفته بود میخواهد اماماوغلو را به عنوان نامزد خود برای انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۸ معرفی کند.
یک روز پیش از بازداشت اماماوغلو و در ۲۸ اسفند، دانشگاه استانبول مدرک تحصیلی او را به دلیل «نقص در روند اداری» لغو کرد؛ موضوعی که نامزدی او را برای انتخابات ریاستجمهوری در ترکیه با چالش مواجه میکرد.
ساعاتی پس از بازداشت اماماوغلو، دستخطی از او در حساب کاربریاش در ایکس منتشر شد که در آن آمده است: «مردم ترکیه پاسخ لازم و واقعی را به دروغها، توطئهها و تلهها خواهند داد.»
او در ادامه گفت خودش را «اول به خدا و بعد به ملت» میسپارد.
شهردار استانبول پیش از بازداشت و در صبح چهارشنبه هم ویدیویی را در حساب ایکس خود منتشر کرد و خبر داد که صدها پلیس بیرون خانهاش ایستادهاند و قصد بازداشتش را دارند.
او گفت: «ما خود را در برابر یک استبداد بزرگ میبینیم اما تسلیم او نمیشویم.»
اکرم اماماوغلو، عضو حزب جمهوریخواه خلق، در انتخابات سال ۲۰۱۹ توانست به بیش از ۲۰ سال سیطره حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان بر شهرداری استانبول پایان دهد و به عنوان شهردار این شهر انتخاب شود.
او با حمایت ائتلاف شش حزبی ناسیونالیستها، سکولارها ، لیبرالها، محافظهکاران، اسلامگرایان و مهمترین آنها، کُردها، در انتخابات پیروز شد.
استانبول جمعیت کُرد بسیار بزرگی دارد.
او در فروردین ماه توانست با اختلافی ۱۰ درصدی در رقابت برای شهرداری استانبول، پیشتاز شود. همچنین حزب او موفق شد شهرداری آنکارا را حفظ کند و علاوه بر آن، ۱۵ کرسی دیگر برای شهرداری در شهرهای سراسر کشور به دست آورد.
اماماوغلو که در گذشته به تجارت مشغول بود، ابتدا به عنوان شهردار منطقه کمتر شناختهشده بیلوکدوزو، منطقهای با جمعیت طبقه متوسط، پا به حوزه سیاست گذاشت و پس از آن توانست اداره شهر استانبول را به عنوان شهردار در دست بگیرد.
خبرگزاری رویترز به نقل از منابع یمنی گزارش داد آمریکا در حملات خود علیه حوثیهای یمن مخفیگاههای رهبران این گروه را در استان صعده هدف قرار داده است
رویترز افزود آمریکا به مخازن تسلیحاتی حوثیها در منطقه الصفراء، یکی از مهمترین و مستحکمترین پایگاههای حوثیها نیز حمله کرده است.
نیروی دریایی عراق از توقیف یک کشتی ایرانی در خلیج فارس به دلیل قاچاق سوخت خبر داد. ناخدای ایرانی، هشت خدمه هندی و دو خدمه عراقی این کشتی بازداشت شدند.
نیروی دریایی ارتش عراق چهارشنبه ۲۹ اسفند اعلام کرد که این کشتی به پایگاه دریایی ام قصر در استان بصره منتقل شده است.
پیش از این نیز تعدادی از شناورهای ایرانی در عراق توقیف شدهاند. از جمله در اردیبهشت ماه، سرکنسول جمهوری اسلامی در استان بصره از آزادی یک کشتی ایرانی همراه هفت تن خدمه ایرانی بعد از هفت ماه توقیف و بازداشت خبر داد.
در سوی مقابل، سال ۱۳۹۸، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شناور حیتا، حامل ۷۰۰ هزار لیتر «گازوئیل قاچاق» را در نزدیکی جزیره فارسی توقیف کرد و رسانهها اعلام کردند که این نفتکش عراقی است اما وزارت نفت عراق هرگونه ارتباط با این شناور را رد کرد.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، ۱۶ بهمن دستورالعملی را برای از سرگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی و به صفر رساندن صادرات نفت ایران امضا کرد تا تهران را برای متوقف کردن برنامه هستهای خود تحت فشار بگذارد.
۲۷ اسفند، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت مسعود پزشکیان، در واکنش به تصمیم واشینگتن برای تحریم وزیر نفت اعلام کرد امکان به صفر رساندن صادرات نفت ایران وجود ندارد. همزمان، وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی هم تلاش آمریکا را برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران، «مغایر با موازین حقوق بینالملل» خواند.
مهاجرانی در نشست خبری خود گفت: «در طول این سالها، ما آزمودهتر شدیم و به همین خاطر، کارایی فرایندهای عبور از تحریمها الان بیشتر شده است.»
او ۲۵ اسفند نیز در حساب ایکس خود تاکید کرده بود صادرات نفت «متوقفشدنی نیست و از سهم ایران در بازار نفت جهان کوتاه نخواهیم آمد».
آمریکا ۲۴ اسفند ماه یک شرکت مستقر در سنگاپور را بهدلیل ارتباط با تجارت نفت جمهوری اسلامی تحریم کرد.
شرکت شیپلود مریتایم پیتیای متهم به مشارکت در انتقال نفت ایران در دریا است و به نخستین شرکت در سنگاپور تبدیل شد که تحت چنین مجازاتی قرار میگیرد.
وزارت خزانهداری آمریکا چند شرکت دیگر را هم تحت تحریم قرار داد. شرکتهای تحریمشده به «ناوگان در سایه» جمهوری اسلامی در خارج از بنادر آسیای جنوب شرقی خدمترسانی میکنند.
وزارت خزانهداری آمریکا ۱۸ بهمن نیز اعلام کرد یک شبکه بینالمللی را بهدلیل نقش آن در انتقال و فروش محمولههای نفتی جمهوری اسلامی، در فهرست تحریمهای خود قرار داده است.
اگرچه تحریم نفتکشهای مرتبط با ایران از اکتبر ۲۰۲۴ آغاز شده اما شدت و هدفمندی آن در ماههای اخیر افزایش یافته است.
از دسامبر ۲۰۲۴، وزارت خزانهداری ایالات متحده تمرکز ویژهای بر هدفگیری ناوگان پنهان نفتکشهای فوق بزرگ حمل نفت خام (VLCC) ایران داشته است.
این نفتکشها با ظرفیت ۳۰۰ هزار تن، معادل دو میلیون بشکه نفت خام، نقشی کلیدی در صادرات نفت ایران ایفا میکنند.
جمهوری اسلامی نیز در سالهای اخیر برخی از نفتکشهای خارجی را در آبهای خلیج فارس و دریای عمان توقیف کرده است.
خبرگزاری رویترز به نقل از چند مقام آمریکایی خبر داد اقدامات هماهنگ هفت نهاد امنیتی این کشور تحت مدیریت شورای امنیت ملی برای مقابله با خرابکاری، حملات سایبری و کمپین انتشار اخبار نادرست از سوی روسیه، متوقف شده است.
هفت مقام سابق که در این گروههای کاری شرکت داشتند، گفتند که این طرح به وسیله شورای امنیت ملی مدیریت میشد و حداقل هفت آژانس امنیتی آمریکا و متحدان اروپایی در آن مشارکت داشتند.
رویتز چهارشنبه ۲۹ اسفند نوشت مشخص نیست که آمریکا تا چه حد اطلاعات مربوط به اقدامات خرابکارانه روسیه را مانند گذشته با متحدان اروپایی به اشتراک میگذارد.
این خبرگزاری به نقل از مقامهای بریتانیایی نوشت که تبادل اطلاعاتی با آمریکا ادامه دارد.
در همین حال یک مقام ارشد آمریکا در ناتو گفت که این کشور همچنان در حال هماهنگی با متحدان خود در مورد این موضوع است اما از ارائه جزییات بیشتر خودداری کرد.
پس از تلاش دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، برای پایان دادن به جنگ در اوکراین، برخی از اقدامات نهادهای امنیتی آمریکا درباره روسیه متوقف شده است.
از جمله سیانان ۱۹ بهمن خبر داد که افبیآی در حال آمادگی برای انحلال تیمی از متخصصان است که مسئول مبارزه با دخالت روسیه در انتخابات آمریکا هستند.
همچنین وزارت دادگستری تیمی را که مشغول شناسایی و مصادره داراییهای الیگارشهای روس بود، منحل کرده است.
در همین حال رسانهها خبر داده بودند که پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، دستور داده تا عملیات سایبری تهاجمی علیه روسیه متوقف شود.
ترامپ در تلاش برای پایان دادن به جنگ اوکراین است و در همین حال کاخ سفید سهشنبه ۲۸ اسفند اعلام کرد که او و ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در گفتوگوی تلفنی خود علاوه بر جنگ اوکراین، درباره مسائل منطقهای از جمله ایران تبادل نظر کردند.
رییسجمهوری آمریکا، تماس تلفنی خود با پوتین را «بسیار خوب و سازنده» توصیف کرد و گفت که بر سر آتشبس فوری در اوکراین، در تمامی زیرساختها و بخش انرژی توافق شد.
او تاکید کرد دو طرف برای دستیابی به آتشبس کامل و پایان جنگ میان روسیه و اوکراین بهسرعت تلاش خواهند کرد.
آمریکا پس از آنکه اوکراین از پیشنهاد آتشبس ۳۰ روزه به عنوان مقدمهای برای صلح استقبال کرد، کمکهای نظامی را به این کشور بار دیگر از سر گرفت.