زمینلرزهای در نزدیکی سایت هستهای نطنز ایران رخ داد
یک زمینلرزه به بزرگی ۵.۰ روز پنجشنبه در نزدیکی بادرود در مرکز ایران رخ داد و مناطقی در حدود ۲۶ کیلومتری تاسیسات هستهای نطنز، اصلیترین سایت غنیسازی اورانیوم کشور، را لرزاند. موسسه علوم و امنیت بینالملل، میگوید سانتریفیوژهای نطنز با سامانههای جداکننده ضربه نصب شدهاند.
مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان در اولین نماز جمعه این شهر در سال ۱۴۰۴ گفت: «بهترین و مناسبترین حالت برای جمهوری اسلامی و ملت که از لحاظ اقتصادی در وضعیت بسیار بحرانی قرار دارد آن است که مذاکره بهصورت مستقیم و بدون واسطه انجام گیرد.»
مرکز آمار ایران گزارش داد که در اسفند ۱۴۰۳، تورم نقطه به نقطه خانوارهای کشور، ۳۷.۱ درصد بوده و همچنین نرخ تورم مصرفکننده در سال گذشته، ۳۲.۵ درصد بوده است.
بر اساس این گزارش، تورم نقطه به نقطه به بیشرین میزان در ۱۴ ماه گذشته رسیده است.
هادی کیادلیری، معاون سازمان حفاظت محیط زیست گفت: «ایران کشوری است که بر روی کمربند خشک زمین قرار گرفته و در واقع ۹۳ درصد آن خشک و نیمهخشک است.»
او اضافه کرد: «هفت درصد درصد کشور را عرصههای جنگلی به خود اختصاص داده اما خیلی از جنگلهای ما مانند زاگرس تخریب شدهاند.»
کاظم صدیقی، امام جمعه تهران گفت: «افرادی هستند که با رعایت نکردن عفت، حجاب و پوشش، کشور را دشمنشاد کرده و اصالت ایرانی و اسلامی بودن را کمرنگ میکنند.»
او ادامه داد: «امیدواریم با نفوذ کلمه و برنامهریزیها، بتوانیم این موارد را برطرف کنیم.»
مسکو از آنچه حق جمهوری اسلامی برای «داشتن برنامه هستهای صلحآمیز» خواند، دفاع و اعلام کرد که تهران مطابق با قوانین بینالمللی عمل میکند. قرار است آمریکا و اسرائیل به زودی نشستی را درباره برنامه هستهای جمهوری اسلامی برگزار کنند.
خبرگزاری رویترز جمعه اول فروردین نوشت که روسیه اعلام کرده آماده است بین جمهوری اسلامی و دولت دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، میانجیگری کند.
مسکو از یک سو با تهران همکاری امنیتی و نظامی دارد و از سوی دیگر اکنون در حال بهبود روابط با واشینگتن است.
مساله ایران یکی از موضوعاتی بود که سهشنبه در تماس تلفنی اخیر میان ترامپ و ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، مورد بحث قرار گرفت.
پس از آن کاخ سفید اعلام کرد که دو رییسجمهوری بر این نظر بودهاند که ایران هرگز نباید در موقعیتی باشد که بتواند اسرائیل را نابود کند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، جمعه در یک نشست خبری درباره واکنش روسیه به حملات احتمالی ایالات متحده و اسرائیل به زیرساختهای هستهای جمهوری اسلامی، گفت: «ما متقاعد شدهایم که مشکل برنامه هستهای ایران باید بهطور انحصاری از طریق راههای سیاسی و دیپلماتیک صلحآمیز حل شود.»
او افزود: «معتقدیم که هر چیز لازم برای این کار موجود است. تنها چیزی که نیاز است، اراده سیاسی است.»
کرملین ادعای جمهوری اسلامی درباره برنامه هستهایاش را پذیرفته است
پسکوف گفت: «ثانیا، ایران مانند همه کشورهای دیگر، حق دارد بخش اتمی صلحآمیز خود و انرژی هستهای صلحآمیز را توسعه دهد و در این جهت گامهای مهمی برداشته است. و همه اینها بهطور دقیق مطابق با قوانین بینالمللی در حال انجام است.»
او گفت که مسکو ادعاهای مکرر تهران را مبنی بر اینکه قصدی برای دستیابی به سلاحهای هستهای ندارد، پذیرفته است.
در ماه اسفند ۱۴۰۳، ترامپ در نامهای به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، هشدار داد مقامات حکومت ایران با انتخاب بین توافق هستهای با ایالات متحده یا مواجهه با اقدام نظامی احتمالی مواجه هستند.
جمهوری اسلامی در واکنش به این نامه اعلام کرد که «فرصتها و همچنین تهدیدهای موجود در نامه او» را در نظر خواهد گرفت.
در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ، ایالات متحده از توافق هستهای میان جمهوری اسلامی و غرب (برجام) خارج و تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی بار دیگر اعمال و تشدید شد.
پس از آن، تهران از محدودیتهای هستهای موجود در این توافق تخطی کرد و بهطور قابل توجهی از آنها فراتر رفت.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ۲۵ اسفند هشدار داد تهران به نقطه عبور از «آستانه هستهای» بسیار نزدیک شده است.
دیمیتری پسکوف
مذاکرات آمریکا و اسرائیل
مقامات غربی نگرانند که اگر جمهوری اسلامی، علیرغم ادعاهایش، به سلاح هستهای دست یابد، میتواند اسرائیل و تولیدکنندگان نفت حاشیه خلیج فارس را تهدید کند و یک مسابقه تسلیحاتی منطقهای آغاز شود.
اسرائیل به وضوح اعلام کرده است میخواهد در هر اقدامی علیه جمهوری اسلامی با ایالات متحده همسو باشد.
پنجشنبه ۳۰ اسفند، وبسایت خبری اکسیوس به نقل از دو مقام اسرائیلی و یک مقام آمریکایی گزارش داد هیاتهایی از اسرائیل و آمریکا هفته آینده در کاخ سفید مذاکراتی راهبردی درباره پرونده هستهای جمهوری اسلامی برگزار خواهند کرد.
بر اساس این گزارش، مقامات اسرائیلی احتمال دستیابی به توافق با تهران را ضعیف میدانند و به همین دلیل، به دنبال هماهنگی با ایالات متحده برای اقدامات احتمالی در صورت افزایش تنشها، از جمله گزینههای نظامی هستند.
موسسه تحقیقاتی آلما در اسرائیل ۲۹ اسفند با انتشار تصاویر ماهوارهای خبر داد جمهوری اسلامی پوشش پدافند هوایی خود را در اطراف تاسیسات نظامی پارچین و خجیر تقویت کرده است.
وبسایت شبکه ۱۴ اسرائیل با استناد به گزارش آلما نوشت تاسیسات خجیر و پارچین «بدون تردید اهداف مهمی هستند» و ممکن است هدف حملات احتمالی آمریکا یا اسرائیل قرار گیرند.
دومین لرزه، به بزرگی ۴.۵، تنها چند ساعت بعد در ساعت ۱۳:۰۳ به وقت محلی روی داد. به گزارش مرکز لرزهنگاری ایران، این زمینلرزهها نگرانیهایی را درباره ایمنی سایت هستهای مذکور برانگیخت.
در واکنش به این نگرانیها، بهروز کمالوندی، معاون سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد این زمینلرزهها هیچ تاثیری بر تاسیسات هستهای نطنز نداشتهاند.
او افزود: «سایت هستهای نطنز طوری طراحی شده است که در برابر زمینلرزههایی بسیار قویتر از رویداد امروز مقاومت کند.»
دیوید آلبرایت، رئیس و موسس موسسه علوم و امنیت بینالملل، در شبکه ایکس نوشت این زمینلرزه در فاصله ۴۰ کیلومتری جنوبشرقی نظنر رخ داده است و بر اساس گزارش سازمان زمینشناسی ایالات متحده، کانون آن در عمق ۱۰ کیلومتری بوده است.
آلبرایت همچنین با اشاره به اینکه این رویداد یک آزمایش هستهای نبوده است، چراکه عمق آن برای یک آزمایش هستهای زیاد و در منطقهای پرجمعیت و دارای گسلهای شناختهشده رخ داده است، گفت این رویداد یک حمله هستهای هم نبوده است.
مقامات محلی از شکستن شیشههای چند ساختمان مسکونی در روستاهای اطراف خبر دادند، اما تاکنون گزارشی از تلفات جانی دریافت نشده است.
سایت نطنز که بیشتر بخشهای آن در عمق زمین قرار دارد و کانون برنامه هستهای جمهوریاسلامی است، پیشتر هدف خرابکاری قرار گرفته بود.
در ژوئیه ۲۰۲۰، انفجاری در کارگاه مونتاژ سانتریفیوژ در نطنز خسارت گستردهای بر جا گذاشت که مقامهای ایرانی بعدا آن را به اقدام خرابکارانه نسبت دادند.
کمتر از یک سال بعد، در آوریل ۲۰۲۱، دومین حادثه بزرگ در این سایت رخ داد که باز هم گفته شد نتیجه خرابکاری است و ایران مستقیما اسرائیل را متهم کرد.
حمله ۲۰۲۱ درست پس از راهاندازی سانتریفیوژهای پیشرفته جدید انجام شد. منابع اطلاعاتی آمریکا به نیویورک تایمز گفتند این حمله سیستم برق داخلی مستقل این تاسیسات را نابود کرد و روند غنیسازی را برای ماهها به تعویق انداخت.
سال گذشته، یک حمله هوایی اسرائیل سامانه پدافند هوایی اس۳۰۰ را در نزدیکی اصفهان هدف قرار داد، استانی که سایت نطنز را نیز در خود جای داده است.
این زمینلرزه در شرایط حساسی رخ میدهد، زیرا مقامهای آمریکایی و اسرائیلی در هفته آینده برای برگزاری مذاکرات سطح بالا در واشنگتن درباره برنامه هستهای ایران و گزینههای دیپلماتیک احتمالی آماده میشوند.
با ادامه تنشها، تحلیلگران هشدار میدهند حتی حوادث طبیعی در نزدیکی سایتهای حساس هم میتواند بر اضطرابهای ژئوپلیتیک بیفزاید.
نطنز در میانه توجه بینالمللی و زیر ذرهبین آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار دارد. این آژانس اخیرا نسبت به ذخایر اورانیوم ایران که نزدیک به درجه تسلیحاتی است، ابراز نگرانی کرده است.
تصاویر رسانههای دولتی، تیمهای هلال احمر را نشان میدهد که در روستاهای اریسمان، جَریان و خَفر در نزدیکی نطنز در حال ارزیابی خسارتهای ناشی از زمینلرزه برای هماهنگی کمکهای اضطراری و عملیات بازسازی هستند.