اردوغان اعتراضات مخالفان پس از بازداشت رقیبش را «تروریسم خیابانی» خواند



دیوان عالی دادگستری اسرائیل با صدور دستوری موقت، از اجرای مصوبه دولت این کشور برای برکناری رونن بار، رییس سازمان امنیت داخلی (شینبت) جلوگیری کرد.
حکم جمعه اول فروردین ماه دیوان عالی تا زمانی که دادگاه به دادخواستها علیه عزل رونن بار رسیدگی کند، به قوت خود باقی خواهد ماند.
دیوان عالی اسرائیل اعلام کرد حداکثر تا هشتم آوریل (۱۹ فروردین) به شکایت در این باره رسیدگی خواهد کرد.
این حکم دیوان عالی دادگستری، اعتراض برخی از اعضای حزب لیکود از جمله شلومو کرهی، وزیر ارتباطات را به دنبال داشته است.
گالی باهاراو-میارا، دادستان کل اسرائیل، چهارشنبه در نامهای به بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر، اعلام کرده بود که دولت بدون تایید یک کمیته ویژه، اجازه برکناری بار را ندارد.
نتانیاهو در واکنش، پنجشنبه در نامهای نوشت که دادستان کل از اختیارات خود فراتر رفته و برخلاف احکام دیوان عالی، نظرات حقوقی و دستورات غیرقانونی به دولت میدهد.
در نهایت دولت نتانیاهو، جمعه اول فروردین به برکناری رییس سازمان امنیت داخلی رای داد.
بر اساس بیانیه دفتر نخستوزیری اسرائیل، بار تا ۱۰ آوریل ۲۰۲۵ یا تا زمان انتصاب رییس جدید شینبت در سمت خود باقی خواهد ماند.
نتانیاهو در دیداری با بار در هفته گذشته، او را از تصمیم خود برای پیشنهاد برکناریاش مطلع کرده بود.
دلایل اعلامشده برای برکناری بار
نتانیاهو در بیانیهای ویدیویی که یکشنبه گذشته منتشر شد، «بیاعتمادی مداوم» خود به بار را دلیل اصلی این تصمیم عنوان و تاکید کرد که در زمان جنگ، نخستوزیر باید بهطور کامل به رییس شینبت اعتماد داشته باشد.
نتانیاهو افزود که برکناری بار برای تحقق اهداف جنگی اسرائیل در غزه و جلوگیری از یک «فاجعه بعدی» ضروری است.
اتهامها و انتقادهای متقابل
نتانیاهو بارها از شینبت بهدلیل ضعف در پیشگیری از حمله حماس در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ که منجر به کشته شدن بیش از هزار و ۲۰۰ نفر در اسرائیل شد، انتقاد کرده است.
شینبت در تحقیقات داخلی خود اعتراف کرده که در انجام ماموریتش برای جلوگیری از این حملات شکست خورده اما در عین حال، برخی سیاستهای دولت نتانیاهو از جمله «سفرهای سیاستمداران به مسجد الاقصی، نحوه برخورد با زندانیان فلسطینی و تضعیف انسجام اجتماعی اسرائیل» را نیز از عوامل تاثیرگذار بر این بحران دانسته است.
یک مقام اسرائیلی پنجشنبه به شبکه سیانان گفت که دولت «تمام اعتماد خود را به بار از دست داده است» و او را متهم کرد که از خانواده گروگانها سوءاستفاده سیاسی کرده و تحقیقات «بیپایه و اساس» انجام داده است.
برخی گزارشها حاکی از آن است که شینبت اخیرا تحقیقاتی را در مورد ادعاهایی مبنی بر اعمال نفوذ غیرقانونی برخی اعضای دفتر نتانیاهو به نفع قطر آغاز کرده است.
دفتر نتانیاهو این ادعاها را رد کرده است.
واکنش بار و پیامدهای امنیتی
بار در بیانیهای که تنها چند ساعت پیش از رایگیری دولت منتشر شد، این اقدام را «شتابزده، مغایر با اصول حقوقی اساسی و مخالف نظر مشاور حقوقی دولت» دانست.
او هشدار داد که برکناریاش در این مقطع، پیامی خطرناک برای امنیت اسرائیل دارد و ممکن است بر نتیجه تحقیقات امنیتی تاثیر بگذارد.
سیاستمداران مخالف نتانیاهو نیز این تصمیم را سیاسی و تلاشی برای انحراف افکار عمومی از مشکلات داخلی دولت او توصیف کردهاند.
یکی از نمایندگان اپوزیسیون هشدار داد این اقدام ممکن است امنیت اسرائیل را به خطر بیندازد و پیامدهای نامطلوبی برای نهادهای امنیتی کشور داشته باشد.

بنا بر اعلام سازمان بینالمللی مهاجرت، سال ۲۰۲۴ مرگبارترین سال ثبتشده برای مهاجران بوده است.
سازمان بینالمللی مهاجرت (IOM) جمعه اول فروردین اعلام کرد که سال گذشته مرگبارترین سال ثبتشده برای مهاجران بوده است.
بنا بر اعلام این سازمان، در این سال حدود ۹ هزار نفر در مسیرهایی پرخطر از جمله هنگام عبور از صحرای بزرگ آفریقا یا دریای مدیترانه، جان خود را از دست دادند.
اوگوچی دنیلز، معاون مدیرکل سازمان بینالمللی مهاجرت در امور عملیاتی، در بیانیهای اعلام کرد: «افزایش آمار مرگ و میر در مسیرهای مهاجرتی در مناطق مختلف جهان نشان میدهد که برای جلوگیری از ادامه این تلفات دردناک انسانی، به یک پاسخ بینالمللی و جامع نیاز است.»
بر اساس گزارش سازمان بینالمللی مهاجرت، در سال ۲۰۲۴ دستکم هشت هزار و ۹۳۸ نفر در مسیرهای مهاجرتی جان خود را از دست دادند.
خطرناکترین مسیرهای مهاجرتی در آسیا بودهاند و پس از آن به ترتیب مسیر دریای مدیترانه و مسیرهایی در آفریقا شامل عبور از صحرای بزرگ آفریقا قرار دارند.
در یکی از تازهترین سوانح در ارتباط با مهاجران، ۲۹ اسفند ماه ۱۴۰۳ بر اثر واژگون شدن یک شناور حامل پناهجویان در دریای مدیترانه که گفته میشود از تونس به سمت ایتالیا در حرکت بود، شش نفر کشته و ۴۰ تن مفقود شدند.
بر اساس آخرین خبرها از این حادثه، کشتیهای گارد ساحلی ایتالیا ۱۰ نفر را نجات دادند.
غرق شدن این شناور در نزدیکی جزیره لامپدوسا رخ داد.
بر اساس گزارشها، کسانی که با این قایق در سفر بودند، پناهجویانی از کشورهای ساحل عاج، کامرون، گامبیا و مالی بودند.
بر اساس اعلام سازمان بینالمللی مهاجرت، از سال ۲۰۱۴ تاکنون بیش از ۳۱ هزار و ۵۰۰ نفر در دریای مدیترانه جان خود را از دست داده یا ناپدید شدهاند.
اطلاعات این سازمان درباره تلفات مهاجران از سال ۲۰۱۴ ثبت شده است.
طبق این دادهها، از سال ۲۰۲۱ به بعد تعداد مرگومیرهای ثبتشده در مسیرهای مهاجرتی هر سال افزایش یافته است.
همچنین بنا بر اعلام این سازمان، تعداد واقعی مهاجران جانباخته احتمالا هزاران نفر بیشتر از آمار رسمی است، چرا که بسیاری از موارد به دلیل نبود سوابق رسمی هرگز ثبت نمیشوند.
سازمان بینالمللی مهاجرت مستقر در ژنو، یکی از نهادهایی است که به مهاجران و افراد آواره کمکرسانی میکند و در حال حاضر با کاهش شدید کمکهای مالی از سوی ایالات متحده مواجه شده است.
این وضعیت سبب شده که این سازمان مجبور شود برخی از برنامههای خود را کاهش دهد یا تعطیل کند.
این سازمان هشدار داده است چنین اقدامی پیامدهای بسیار شدیدی بر مهاجران خواهد داشت.
بحران مهاجرت در سالهای اخیر به یکی از چالشهای بزرگ جهانی تبدیل شده است.
عوامل متعددی از جمله جنگ، ناآرامیهای سیاسی، فقر و تغییرات اقلیمی باعث افزایش تعداد افرادی شده که به دنبال زندگی بهتر، خانه و کاشانه خود را ترک میکنند.

فرودگاه هیتروی لندن جمعه اول فروردین پس از وقوع یک آتشسوزی بزرگ در یک پست برق نزدیک این فرودگاه تعطیل شد. این حادثه باعث قطع برق و سرگردانی هزاران مسافر در سراسر جهان شده و خشم شرکتهای هواپیمایی را برانگیخته که میپرسند چگونه چنین زیرساخت حیاتیای میتواند از کار بیفتد.
فرودگاه هیترو، یکی از شلوغترین فرودگاههای اروپا، موقتا تعطیل است و مشخص نیست پروازها در این فرودگاه چه زمانی از سر گرفته خواهند شد.
در ساعات اولیه پس از وقوع این حادثه، بر اساس اطلاعات وبسایت ردیابی پرواز «فلایترادار۲۴» دستکم ۱۲۰ پرواز ورودی به فرودگاه هیترو ناچار به تغییر مسیر به سوی فرودگاههای دیگر شدند؛ در حالی که برای روز جمعه هزار و ۳۵۱ پرواز برای فرود و برخاست در هیترو برنامهریزی شده بود که حدود ۲۹۱ هزار مسافر را میزبانی میکرد.
بریتیش ایرویز به تنهایی ۳۴۱ پرواز را برای فرود در هیترو در روز جمعه برنامهریزی کرده بود.

هنوز علت دقیق این آتشسوزی که اندکی پس از ساعت ۲۳ پنجشنبه (بهوقت گرینویچ) گزارش شد مشخص نشده است و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.
آتشنشانی لندن صبح جمعه اعلام کرد حدود ۷۰ آتشنشان دستاندرکار مهار این آتشسوزی بودند.
این سازمان در اطلاعیهای در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «نیروهای ما در حال تلاش بیوقفه هستند تا آتشسوزی در منطقه هِیز (Hayes) را کنترل کنند. بخشی از یک ترانسفورماتور همچنان در حال سوختن است.»
این اطلاعیه از مردم خواست تا حد امکان از رفتوآمد به این منطقه خودداری کنند.
حدود ۱۵۰ نفر از ساختمانهای مجاور این پست برق تخلیه شدند و هزاران ساختمان بدون برق ماندند.
هواپیماهایی هم که به سمت هیترو در حال حرکت بودند، مجبور به تغییر مقصد شدند.
اد میلیبند، وزیر انرژی بریتانیا، اعلام کرد که این آتشسوزی «فاجعهبار» مانع از عملکرد سیستم پشتیبانی برق شده است و مهندسان برای به کار انداختن سومین سیستم پشتیبان تلاش میکنند.
او گفت هنوز بسیار زود است که علت دقیق آتشسوزی مشخص شود.
میلیبند به اسکاینیوز گفت: «یک ژنراتور پشتیبان در محل وجود داشت اما آن هم بهدلیل آتشسوزی از کار افتاد. همین موضوع نشاندهنده آن است که حادثه رخداده تا چه اندازه غیرعادی و بیسابقه بوده است.»
او تاکید کرد: «در چنین حوادثی، ما قطعا به دنبال آن خواهیم بود که دلیل وقوع را بهدقت بررسی کنیم و ببینیم برای بهبود زیرساختهای کشور چه درسهایی میتوان از آن آموخت.»
فرودگاه هیترو در پستی در رسانه اجتماعی ایکس اعلام کرد: «برای حفظ ایمنی مسافران و همکاران ما، فرودگاه هیترو تا ساعت ۲۳:۵۹ جمعه ۲۱ مارس (اول فروردین) تعطیل خواهد بود.»
در ادامه این بیانیه آمده است که به مسافران توصیه میشود به سمت فرودگاه حرکت نکنند.
کارشناسان هشدار دادند برخی از مسافرانی که ناچار شدهاند در اروپا فرود بیایند، ممکن است مجبور شوند در سالنهای ترانزیت بمانند چون مدارک و روادید لازم را برای خروج از فرودگاه ندارند.

اختلال ایجاد شده همچنین بر برنامه پروازها در سراسر جهان تاثیر خواهد گذاشت زیرا بسیاری از هواپیماها اکنون در موقعیت برنامهریزی شده خود قرار ندارند.
بریتیش ایرویز اعلام کرد: «این اتفاق بهوضوح تاثیر قابل توجهی بر عملیات ما و همچنین مسافران خواهد داشت. ما در حال تلاش هستیم تا هرچه سریعتر آنها را درباره گزینههای سفر در ۲۴ ساعت آینده و روزهای پس از آن مطلع کنیم.»
این آتشسوزی باعث شده است هواپیماها در سراسر جهان ناچار به تغییر مسیر شوند. از جمله، هواپیمایی کانتاس پرواز خود از پرت (Perth) به مقصد پاریس را تغییر مسیر داد. یک پرواز هواپیمایی یونایتد از نیویورک، بهجای لندن راهی شانون در ایرلند شد و پرواز دیگری از شرکت یونایتد ایرلاینز که از سانفرانسیسکو عازم لندن بود، به مقصد واشینگتن دیسی تغییر مسیر داد.
برخی هواپیماها که از آمریکا عازم لندن بودند، در میانه راه و در آسمان مسیر خود را تغییر داده و به فرودگاه مبدا بازگشتند.
ایان پچنیک، سخنگوی فلایترادار۲۴ گفت: «هیترو یکی از مراکز اصلی ترافیک هوایی جهان است. این حادثه موجب اختلال در عملیات خطوط هوایی سراسر جهان خواهد شد.»


پس از تجمعات هزاران نفری در شهرهای مختلف ترکیه از جمله آنکارا، استانبول و ازمیر در اعتراض به بازداشت اکرم اماماوغلو، شهردار استانبول، وزیر کشور ترکیه از بازداشت و تعقیب بیش از ۱۰۰ نفر دیگر به دلیل انتشار مطالبی علیه این اقدام در رسانههای اجتماعی خبر داد.
علی یرلیکایا جمعه اول فروردین گفت که ۵۴ نفر بازداشت شدهاند و علیه ۵۳ نفر دیگر نیز اعلام جرم شده است.
او پیش از این نیز از بازداشت ۳۷ نفر به دلیل انتشار مطالبی در شبکههای اجتماعی خبر داده بود.
بر اساس گزارشها بیش از ۱۸ میلیون پست در رسانه اجتماعی ایکس درباره بازداشت اماماوغلو منتشر شده است.
هزاران نفر در ترکیه پنجشنبه با وجود ممنوعیت تجمعات خیابانی، اعتراضات به بازداشت شهردار استانبول را ادامه دادند و پلیس به سمت معترضان گلولههای لاستیکی و گاز اشکآور شلیک کرد.
معترضان، رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه را به پروندهسازی برای اماماوغلو که رقیب سیاسی اوست متهم کردند و از او خواستند که استعفا دهد.
اردوغان، اعتراضات را «فریب و نمایش» خواند. در مقابل، اوزگور اوزل، دبیرکل حزب جمهوریخواه خلق، خطاب به او گفت: «تو از خیابانها میترسی.»
اوزل تاکید کرد که این حزب همچنان اماماوغلو را به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری آینده معرفی خواهد کرد.
اکرم اماماوغلو، شهردار استانبول که قرار بود یکشنبه سوم فروردین برای انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۸ ترکیه اعلام نامزدی کند، چهارشنبه ۲۹ اسفند به اتهام فساد مالی و حمایت از حرب کارگران گردستان (پکک) بازداشت شد.
آنکارا پکک را به عنوان یک گروه تروریستی شناسایی کرده است.
قرار است دادستانی استانبول یکشنبه درباره تمدید بازداشت اماماوغلو تصمیمگیری کند.
در همین حال انتشار فراخوانها برای ادامه تجمعات تا روز یکشنبه ادامه دارد.
اماماوغلو، عضو حزب جمهوریخواه خلق، در انتخابات سال ۲۰۱۹ توانست به بیش از ۲۰ سال سیطره حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان بر شهرداری استانبول پایان دهد و به عنوان شهردار این شهر انتخاب شود.
او با حمایت ائتلاف شش حزبی ناسیونالیستها، سکولارها ، لیبرالها، محافظهکاران، اسلامگرایان و مهمترین آنها، کُردها، در انتخابات پیروز شد.
استانبول جمعیت کُرد بسیار بزرگی دارد.
او در فروردین ماه ۱۴۰۳ نیز توانست با اختلافی ۱۰ درصدی در رقابت برای شهرداری استانبول، پیشتاز شود. حزب او هم موفق شد شهرداری آنکارا را حفظ کند و علاوه بر آن، ۱۵ کرسی دیگر برای شهرداری در شهرهای سراسر کشور به دست آورد.
اماماوغلو که در گذشته به تجارت مشغول بود، ابتدا به عنوان شهردار منطقه کمتر شناختهشده بیلوکدوزو، منطقهای با جمعیت طبقه متوسط، پا به حوزه سیاست گذاشت و پس از آن توانست اداره شهر استانبول را به عنوان شهردار در دست بگیرد.

روزنامه لبنانی الاخبار، نزدیک به حزبالله، خبر داد که در نشست سران کشورهای عربی در ریاض در سوم اسفند و همچنین در نشستی در دوحه، فرضیههای مختلف درباره احتمال حمله آمریکا به ایران و هدف قرار گرفتن این کشورها در اقدام تلافیجویانه جمهوری اسلامی مطرح شده است.
بر اساس این گزارش که جمعه اول فروردین منتشر شد، موضوع حمله احتمالی مستقیم آمریکا به ایران و گزارشها درباره آمادهسازی لجستیکی در منطقه در نشست ریاض مطرح شده است.
الاخبار به نگرانی کشورهای عربی از فرضیههای مختلف اشاره کرده است؛ از جمله اینکه جمهوری اسلامی در تلافی حمله احتمالی آمریکا به تاسیسات نفتی خود، به پایگاههای آمریکا در کشورهای عربی و همچنین تاسیسات نفتی این کشورها حمله کند و همچنین جنگی گستردهتر در منطقه رخ دهد.
همزمان، علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنرانی اول فروردین ماه خود گفت که آمریکا در مواجهه با حکومت ایران، هرگز با تهدید به جایی نخواهد رسید و بار دیگر تهدید کرد که اگر درگیری نظامی در بگیرد، جمهوری اسلامی پاسخ خواهد داد.
از سوی دیگر دو هفته پیش از نشست ریاض، نشستی با حضور مقامات اطلاعاتی کشورهای منطقه و مستشاران کشورهای غربی در دوحه برگزار شد.
پیش از این روزنامه اسرائیلی هاآرتص از تلاش عربستان سعودی، امارات متحده عربی و برخی دیگر از کشورهای حاشیه خلیج فارس برای جلوگیری از حمله احتمالی آمریکا به ایران خبر داده بود.
هاآرتص نوشته بود این کشورها هم به دلایل اقتصادی و هم نگرانی از واکنش متقابل جمهوری اسلامی، میکوشند با پیش بردن راهحلی دیپلماتیک، جلوی اقدام نظامی آمریکا را بگیرند.
بر اساس گزارش این روزنامه، دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، نسبت به درخواستهای کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج فارس گوش شنواتری دارد و ممکن است یک محور مذاکره میان ایران و آمریکا، بدون حضور اسرائیل و با میانجیگری کشورهای عربی بهوجود آید.
سران برخی کشورهای عربی، سوم اسفند در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، در نشستی شرکت کردند تا طرحی برای بازسازی غزه تهیه کنند که هدف آن مقابله با پیشنهاد ترامپ درباره غزه است.
تکذیب آمادگی مصر برای پذیرش نیم میلیون فلسطینی
مصر موضوع گزارشها درباره انتقال نیم میلیون نفر از ساکنان غزه به شمال سینا را تکذیب کرد.
روزنامه الاخبار در بخشی از گزارش روز جمعه خود خبر داد که مواضع مصر درباره پذیرش فلسطینیان ساکن غزه پس از طرح ترامپ تغییر کرده و عبدالفتاح السیسی، رییسجمهوری مصر، اعلام کرده است آماده پذیرش موقت نیم میلیون فلسطینی از غزه در شهری اختصاصی در شمال سینا است. این تعداد تقریبا معادل یکچهارم جمعیت نوار غزه است.
رییسجمهوری آمریکا، سهشنبه ۱۶ بهمن ضمن توصیف نوار غزه بهعنوان «خرابه»، گفت ایالات متحده نوار غزه را تصرف خواهد کرد، مسئولیت پاکسازی بمبها و سایر تسلیحات خطرناک باقیمانده در این منطقه را بر عهده خواهد گرفت و آن را به لحاظ اقتصادی توسعه خواهد داد. طرحی مشابه آنچه جراد کوشنر، داماد ترامپ، حدود یک سال پیش مطرح کرده بود.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه رییسجمهوری آمریکا در امور خاورمیانه، هشتم اسفند گفت که بسیاری از کشورها با آمریکا تماس گرفتهاند تا بخشی از راهحل دائمی برای ساکنان غزه باشند.
ویتکاف گفت طرح ترامپ به معنای اخراج ساکنان غزه نیست اما در مدت ۱۰ تا ۱۵ سال بازسازی این نوار، سکونت در آن غیرعملی است.