یلماز تونچ، وزیر دادگستری ترکیه اعلام کرد که تصمیم به بازداشت اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول، بر اساس گزارش‌های جنایی اتخاذ شده و ارتباطی با رای‌گیری درباره نامزدی او در انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه ندارد.
این ارقام بسیار بالاتر از نرخ تورم رسمی اعلامشده در ایران هستند.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، امسال در محاسبه میزان زکات فطریه، از برنج استفاده نکرده است. به روال عادی، در اواخر ماه رمضان، مراجع تقلید شیعه مقدار زکات فطریه را با گندم و برنج محاسبه می‌کنند. طبق قوانین شرعی، مقدار زکاتی که مومنان شیعه در روز عید فطر پرداخت می‌کنند، معادل یک صاع (تقریبا سه کیلوگرم) از قوت غالب (خوراکی که سهم بیشتری در تغذیهشان دارند) محاسبه می‌شود.
تورم در بیت خامنهای: ۹۷۱ درصد
معمولا مراجع تقلید شیعه، هر کدام اعداد مختلفی را برای انواع قوت غالب، شامل برنج، گندم، جو و موارد دیگر اعلام می‌کنند. عموما عدد مربوط به صاع گندم، حداقل این فطریه است.
خامنهای ماه رمضان ۱۴۰۴، میزان حداقل زکات فطریه را ۷۵ هزار تومان اعلام کرده است. بررسی اعلامیههای دفتر او نشان میدهد طی هشت سال اخیر، حداقل زکات فطریه طبق نظر خامنهای بیش از ۱۰ برابر افزایش یافته است.
سال ۱۳۹۶، دفتر خامنهای حداقل زکات را هفت هزار تومان اعلام کرده بود و دو سال بعد در سال ۱۳۹۸، رقم حداقل زکات فطریه به هشت هزار تومان رسید.
خامنهای که یکی از مراجع تقلید شیعیان به شمار می‌رود، سال ۱۴۰۰، با افزایش ۱۵۰ درصدی، میزان حداقل زکات فطریه را به ۲۰ هزار تومان افزایش داد. دو سال بعد (سال ۱۴۰۲)، زکات فطریه سه برابر، معادل ۲۰۰ درصد افزایش یافت و به ۶۰ هزار تومان رسید.
در سال جاری نیز حداقل زکات فطریه ۷۵ هزار تومان اعلام شده است که نسبت به دو سال پیش، ۲۵ درصد افزایش نشان میدهد اما در یک بازه زمانی هشت ساله، نشان‌دهنده افزایش بیش از ۱۰ برابر (معادل ۹۷۱ درصد) است.
تورم در بیت سیستانی: ۳۲۳۳ درصد
آیتالله علی سیستانی، دیگر مرجع تقلید شیعیان است. تقریبا تمام مراجع شیعه ساکن ایران، مقدار زکات فطریه را نزدیک به نظر خامنهای اعلام می‌کنند اما آیتالله سیستانی که ساکن عراق، بعضا نظراتی متفاوت در این حوزه اعلام میکند.
او که امسال میزان زکات فطریه برای برنج را ۵۰۰ هزار تومان اعلام کرده است، سال ۱۴۰۲ زکات فطریه بدل از برنج را ۳۶۰ هزار تومان، سال ۱۴۰۰، ۱۰۰ هزار تومان و سال ۱۳۹۸، ۲۴ هزار تومان اعلام کرده بود.
در سال ۱۳۹۶ عمده مراجع زکات بدل از برنج را ۱۵ هزار تومان اعلام کرده بودند.
بر این اساس، زکات فطریه اعلامی از سوی دفتر آیتالله سیستانی در سال ۱۴۰۴ نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۴۰۰ درصد و نسبت به سال ۱۳۹۶، حدودا ۳۳ برابر، یا معادل سه هزار و ۲۳۳ درصد افزایش یافته است.
تفاوت تورم بیت خامنهای و مرکز آمار ایران
مرکز آمار، سال پایه برای تهیه گزارش‌های دورهای نرخ تورم را سال ۱۴۰۰ قرار داده است.
بر این اساس، طبق گزارش‌های این مرکز، عدد شاخص کل در سال ۱۴۰۰ برابر ۱۰۰ بود که در سال ۱۴۰۲ به ۲۳۰/۲ رسیده و در اسفند سال ۱۴۰۳ نیز برابر ۳۱۵/۷ شده است.
درصد تغییرات این اعداد، تقریبا همان نرخ تورم سالانه است.
بیشتر بخوانید: گزارشی از سوپرمارکتهای ایران؛ انفجار قیمتها و سقوط شهروندان به دهکهای پایینتر
بر این اساس، شاخص کل مرکز آمار بیانگر این است که قیمت کل کالا و خدمات کشور، در حال حاضر (طبق آخرین گزارش در پایان اسفند ۱۴۰۳) حدود ۲۱۶ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است.
این در حالی است که زکات فطریه اعلامی از سوی دفتر خامنهای در همین مدت ۲۷۵ درصد، یعنی چیزی حدود ۶۰ واحد درصد بیشتر از نرخ تورم افزایش یافته است.
از منظر دفتر آیتالله سیستانی نیز در این مدت زکات فطریه ۴۰۰ درصد افزایش یافته است که تقریبا دو برابر نرخ اعلامی تورم در ایران است.
امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، در آستانه نشست سران اتحادیه اروپا که پنج‌شنبه هفتم فروردین در پاریس آغاز شد، با زلنسکی و کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا دیدار و گفت‌وگو کرد.
این مذاکرات سه‌جانبه با هدف بررسی و تقویت حمایت نظامی از اوکراین، ارزیابی تلاش‌های مربوط به آتش‌بس و تعیین نقش احتمالی اروپا در صورت دست‌یابی به توافق صلح با روسیه برگزار شد.
مکرون هشدار داد در صورت حمله گسترده روسیه به اوکراین، نیروهای اروپایی مستقر در این کشور به آن پاسخ خواهند داد.
او همچنین در واکنش به درخواست روسیه برای لغو تحریم‌ها به عنوان شرط آتش‌بس، گفت: «مسکو نمی‌تواند شرایط صلح را تعیین کند.»
مکرون تاکید کرد هنوز خیلی زود است که درباره لغو تحریم‌های اروپا علیه روسیه صحبت شود.
شامگاه چهارشنبه ششم فروردین، مکرون در دیدار با زلنسکی در کاخ الیزه اعلام کرد که پاریس دو میلیارد یورو کمک نظامی دیگر به کی‌یف اختصاص خواهد داد.
موشک‌های ضدتانک، موشک‌های سطح به هوا و پهپادها بخشی از تجهیزات نظامی جدیدی هستند که فرانسه در اختیار اوکراین خواهد گذاشت.
بریتانیا: هر کار ممکنی را برای حمایت از اوکراین انجام می‌دهیم
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا نیز در مورد درخواست‌های روسیه به عنوان پیش‌شرط مذاکرات گفت که مسکو پس از توافق اولیه، اکنون شرط لغو برخی تحریم‌ها را برای اجرای آتش‌بس مطرح کرده است، در حالی که دو طرف پیشتر بر سر آتش‌بس به توافق رسیده بودند.
استارمر دیدار خصوصی دیگری هم با زلنسکی (پس از دیدار سه‌جانبه با حضور مکرون) برنامه‌ریزی کرده است.
بیشتر بخوانید: بریتانیا از آمادگی شمار «قابل توجهی» از کشورها برای اعزام نیرو به اوکراین خبر داد
ایندیپندنت گزارش داد که انتظار می‌رود استارمر و زلنسکی در این دیدار پیشرفت مذاکرات مربوط به پایان جنگ اوکراین را بررسی کنند.
این دیدار نشان‌دهنده روابط نزدیک میان استارمر و زلنسکی است، چرا که نخست‌وزیر بریتانیا نقشی کلیدی در تشکیل ائتلاف کشورهایی ایفا کرده است که متعهد به استقرار نیروی حافظ صلح در اوکراین پس از جنگ هستند.
استارمر در آستانه برگزاری نشست پاریس، در حساب ایکس خود نوشت: «ما در حال افزایش تلاش‌هایمان برای دفاع از آینده اوکراین هستیم. اکنون پوتین باید نشان دهد که آماده همکاری است.»
نخست‌وزیر بریتانیا همچنین در دیداری با مارک روته، دبیرکل ناتو، اعلام کرد که اروپا باید «هر کاری که ممکن است» را برای حمایت از اوکراین در برابر روسیه انجام دهد.
اتحادیه دفاعی اروپایی با حذف ارتش‌های ملی؟
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، خواستار توسعه یک اتحادیه دفاعی اروپایی شد و تاکید کرد: «صنعت دفاعی اروپا هنوز ملی است و بنابراین بسیار ناکارآمد است.»
او افزود: «اگر ما همچنان از ۱۵۰ سیستم تسلیحاتی مختلف در اروپا استفاده کنیم که با یکدیگر سازگار نیستند، حتی اگر تمام منابع دنیا را روی آن‌ها خرج کنیم، قادر نخواهیم بود به اندازه کافی مؤثر باشیم.»
از سوی دیگر آنتونیو کوستا، رییس شورای اتحادیه اروپا، از این اتحادیه و متحدانش خواست که با حفظ تحریم‌ها، فشار بر روسیه را ادامه دهند.
او در پستی در حساب ایکس خود نوشت: «بهترین راه برای حمایت از اوکراین، استمرار در هدف‌گذاری برای رسیدن به صلح عادلانه و پایدار است. این یعنی حفظ فشار بر روسیه از طریق تحریم‌ها.»
بیشتر بخوانید: اتحادیه اروپا: خروج نیروهای روسیه از اوکراین شرط لغو تحریم‌هاست
نشست ائتلاف حامیان اوکراین در پاریس قرار است درباره حمایت‌های جاری از این کشور در مبارزه با روسیه گفت‌وگو کند.
این نشست پس از آن برگزار می‌شود که مسکو اعلام کرد آتش‌بس دریای سیاه که اوایل این هفته توافق شده بود، تنها زمانی آغاز خواهد شد که برخی تحریم‌ها لغو شوند.
روسیه، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان، پس از حمله به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، مشمول هزاران تحریم شد که از سوی ایالات متحده و شرکای آن اعمال شده است.
تحریم‌های آمریکا علیه روسیه شامل اقداماتی با هدف محدود کردن درآمدهای نفت و گاز این کشور، از جمله سقف بهای ۶۰ دلار برای هر بشکه نفت صادراتی روسیه است.
تونچ، پنج‌شنبه هفت فروردین، در یک نشست مطبوعاتی در استانبول گفت: «با توجه به شدت اتهامات و خطر پنهان‌سازی مدارک، دستگاه قضایی تصمیم معقولی اتخاذ کرده است.»
وزیر دادگستری ترکیه از شرکای اروپایی این کشور خواست که با «عقل سلیم» با این موضوع برخورد کنند.
او تاکید کرد که با توجه به شدت اتهامات علیه امام‌اوغلو، بازداشت او ضروری بوده است.
بیشتر بخوانید: اردوغان می‌گوید اعتراضات «نمایش» است، معترضان می‌گویند ادامه می‌دهند
تونچ گفت: «ما نمی‌خواهیم هیچ سیاستمداری بازداشت شود، اما اگر شواهدی از تخلف وجود داشته باشد، این اتفاق می‌تواند رخ دهد.»
بازداشت امام‌اوغلو، که بزرگ‌ترین رقیب سیاسی رجب طیب اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه محسوب می‌شود، موجی از اعتراضات بی‌سابقه را در ترکیه برانگیخته است.
این اعتراضات بزرگ‌ترین تظاهرات ضد دولتی در یک دهه گذشته در ترکیه بوده و هزاران نفر را به خیابان‌ها کشانده است. پلیس ترکیه نزدیک به دو هزار نفر را در این تظاهرات که عمدتا مسالمت‌آمیز بوده، بازداشت کرده است.
حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP)، رهبران اروپایی، دیگر احزاب مخالف و گروه‌های حقوق بشری، بازداشت امام‌اوغلو را اقدامی ضد دموکراتیک و تلاشی برای حذف یک رقیب انتخاباتی سرسخت از صحنه سیاسی توصیف کرده‌اند.
دولت ترکیه هرگونه دخالت در تصمیمات قضایی را رد و تاکید کرده است که دادگاه‌ها مستقل عمل می‌کنند.
رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه که بیش از دو دهه است سیاست ترکیه را در قبضه خود دارد، پیشتر اعتراضات سراسری را «نمایشی» خوانده و هشدار داده که شرکت‌کنندگان در این ناآرامی‌ها با پیامدهای قانونی مواجه خواهند شد.
بیشتر بخوانید: حزب جمهوری‌خواه خلق، پس از بازداشت امام‌اوغلو، شهردار موقت استانبول را انتخاب کرد
او همچنین حزب جمهوری‌خواه خلق را به تحریک مردم متهم کرده و از این حزب خواسته که به این روند پایان دهد.
بازداشت ۱,۹۰۰ معترض
ترکیه پنج‌شنبه ضمن آن که اعلام کرد اظهارات بینالمللی «متعصبانه» درباره بازداشت اکرم امام‌اوغلو را رد میکند، از بازداشت نزدیک به ۱,۹۰۰ معترض در جریان تظاهرات سراسری در هشت روز گذشته خبر داد.
حزب جمهوری‌خواه خلق که قرار بود امام‌اوغلو از این حزب نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه شود، اعلام کرده که به تظاهرات ادامه خواهد داد.
این حزب از مردم ترکیه خواسته است که به اعتراضات ادامه دهند و اعلام کرده است که تظاهرات و گردهماییهایی را در استانبول و سایر مناطق برگزار خواهد کرد.
بر اساس گزارش رویترز، از میان بازداشتشدگان، ۲۶۰ نفر با قرار بازداشت موقت در زندان باقی ماندهاند، ۴۸۹ نفر آزاد شدهاند و ۶۶۲ نفر دیگر در مرحله روندهای قضایی هستند.
۱۵۰ افسر پلیس نیز در درگیریها مجروح شدهاند.
واکنش نهادهای حقوق بشری و غرب
گروه‌های حقوق بشری از ترکیه خواستهاند که درباره استفاده بیش از حد از زور علیه معترضان تحقیق کند و اجازه برگزاری تظاهرات مسالمت‌آمیز را بدهد.
همچنین رهبران غربی این پرونده را نشانهای از عقبگرد دموکراتیک در ترکیه دانستهاند.
با وجود انتقادهای ترکیه از کشورهای اروپایی، امانوئل مکرون رییسجمهور فرانسه پنج‌شنبه گفت: «ترکیه به اروپا نیاز دارد و اروپا نیز به ترکیه نیاز دارد.»
او افزود: «اما اروپا به ترکیهای نیاز دارد که مسئولیتهای خود را در قبال امنیت اروپا بپذیرد و مسیر دموکراتیک خود را با احترام به تعهداتش ادامه دهد.»
در سالهای نخست حکومت اردوغان، با پیشرفت اصلاحات اقتصادی و سیاسی، مسیر ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا هموارتر شد اما بهتدریج و با تحکیم قدرتش، او نهادهای نظارتی را تضعیف و مخالفان را سرکوب کرد.
اردوغان در سال ۲۰۱۷ با برگزاری یک همهپرسی بحثبرانگیز، قانون اساسی را تغییر داد و نظام پارلمانی ترکیه را به یک نظام ریاست‌جمهوری قدرتمند تبدیل کرد؛ سیستمی که اختیارات گستردهای به رییس‌جمهوری میدهد و عملا قدرت را در دستان یک نفر متمرکز میکند.
اردوغان در مراسم تحلیف خود بهعنوان رییس‌جمهوری جدید گفت «ما همیشه برای رضای خدا سیاست میکنیم» که این جمله، نشان‌دهنده پیوند تنگاتنگ دین و قدرت در ذهنیت سیاسی اوست.
این روند برای بسیاری از طرفداران سکولاریسم، زنگ خطری جدی بود.
بیشتر بخوانید: ترکیه در بحران؛ بازداشت شهردار استانبول و سرنوشت دموکراسی