احمد الشرع رییس‌جمهوری موقت سوریه، اعضای کابینه جدید این کشور را اعلام کرد. با وجود سپرده شدن پست‌های کلیدی به افراد نزدیک الشرع، اما به نظر می‌رسد که تلاش شده با انتخاب یک وزیر زن و وزیرانی از اقلیت‌ها، دولتی فراگیر تشکیل شود.
بیست و سه وزیر کابینه جدید سوریه شامگاه شنبه ۹ فروردین در مراسمی که در کاخ ریاست‌جمهوری این کشور برگزار شد و از تلویزیون پخش شد، در برابر احمد الشرع سوگند یاد کردند.
در کابینه جدید سوریه، نخست‌وزیر وجود ندارد.
الشرع که نزدیک به چهار ماه پیش با رهبری یک ائتلاف اسلام‌گرا توانست حکومت بشار اسد را سرنگون کند و در سوریه به قدرت برسد، در سخنرانی خود در جریان مراسم اعلام دولت، بر اراده خود برای «ایجاد یک دولت قدرتمند و باثبات» تاکید کرد.
دولت «تغییر و سازندگی»
احمد الشرع با اشاره به این که «این دولت، دولت تغییر و سازندگی است»، افزود: «در حال حاضر شاهد تولد مرحله جدیدی در تاریخ خود هستیم.»
او گفت: «این دولت تلاش خواهد کرد تا افق‌های جدیدی در زمینه آموزش و بهداشت باز کند و اجازه نخواهد داد که فساد به نهادهای ما نفوذ کند.»
رییس‌جمهور جدید ادامه داد: «بخش انرژی را اصلاح خواهیم کرد تا پایداری حفظ و برق به صورت ۲۴ ساعته فراهم شود.»
همچنین «ساختن ارتشی ملی و حرفه‌ای برای حفظ حاکمیت و امنیت سوریه»، از دیگر هدف‌های اعلام شده از سوی الشرع بود.
او گفت: «حفظ ثبات در روابط خارجی تضمین‌کننده منافع پایدار برای سوریه و دوستان آن است.»
اعضای کابینه جدید کیستند؟
اسعد الشیبانی وزیر خارجه، و مرهف ابو قصرة وزیر دفاع که از افراد مورد اعتماد رییس‌جمهوری موقت هستند، سمت‌های خود را در دولت جدید حفظ کرده‌اند.
انس خطاب، رییس کنونی سازمان اطلاعات عمومی، که او نیز از نزدیکان الشرع است، به عنوان وزیر کشور منصوب شده است.
با این حال، دولت جدید نسبت به تیمی که پس از سقوط بشار اسد مسئول اداره امور جاری کشور بود، فراگیرتر به نظر می‌رسد.
تیم قبلی از سوی محمد البشیر هدایت می‌شد که اکنون به‌عنوان وزیر انرژی منصوب شده است.
در کابینه جدید، هند قبوات، یک زن مسیحی، به عنوان وزیر کار و امور اجتماعی منصوب شده و همچنین دست‌کم یک وزیر دروزی، یک وزیر کرد و یک وزیر علوی نیز در کابینه حضور دارند.
رائد الصالح، رئیس کلاه‌سفیدها (گروه امدادگران سوری که در مناطق تحت کنترل مخالفان اسد فعالیت می‌کردند)، به‌عنوان وزیر وضعیت‌های اضطراری و بلایای طبیعی منصوب شده است.
در حالی که جامعه بین‌المللی خواستار گذار سیاسی فراگیر در سوریه شده است، اعلام اسامی اعضای کابینه جدید سوریه تقریبا با تاخیری یک ماهه صورت گرفت.
غرب سوریه طی یک ماه گذشته، شاهد اعتراضات اقلیت علوی بود که به خشونت کشیده شد و کشته‌هایی بر جای گذاشت.
با این حال، مقام‌های جدید تلاش دارند تا سوریه‌ای را که بیش از ۱۳ سال جنگ داخلی آن را ویران کرده است، متحد و بازسازی کنند.
یک دوره پنج ساله
الشرع که در ژانویه خود را به‌عنوان «رییس‌جمهوری موقت» معرفی کرد، مسئولیت دوره انتقالی پنج‌ساله را بر عهده دارد.
قرار است پس از این دوره، انتخابات سراسری سوریه براساس یک قانون اساسی جدید برگزار شود.
دو هفته پیش، الشرع اعلامیه قانون اساسی موقت برای یک دوره گذار پنج ساله را امضا کرد که اختیارات زیادی را در زمینه تشکیل قوای مقننه، مجریه و قضاییه به رییس‌جمهوری اعطا کرده است. این اعلامیه در عین حال بر رعایت اصل تفکیک قوا تاکید دارد.
اما به گفته سازمان دیده‌بان حقوق بشر، این قانون اساسی موقت «اختیارات گسترده‌ای را به رییس‌جمهوری می‌دهد، به‌ویژه در زمینه انتصابات قضایی و قانون‌گذاری و بدون هیچ‌گونه نظارت یا کنترل.»
وزارت امور خارجه اسرائیل شنبه ۹ فروردین در بیانیهای اعلام کرد: «در ترکیه تحت حکومت اردوغان، نه عدالت وجود دارد، نه قانون و نه آزادی.»
این وزارتخانه همچنین رییس‌جمهوری ترکیه را به «سرکوب خشونتآمیز شهروندان خود و انجام بازداشتهای گسترده مخالفان سیاسی» متهم کرد.
دهها هزار نفر در استانبول ۹ فروردین در اعتراض به بازداشت اماماوغلو به خیابانها آمدند.
اعتراضها به بازداشت اماماوغلو، بزرگ‌ترین موج اعتراضی در ترکیه طی بیش از یک دهه گذشته به شمار میرود.
دولت اردوغان در واکنش به این اعتراضات، حدود دو هزار نفر را بازداشت کرده است.
وزارت خارجه اسرائیل در ادامه بیانیهاش تاکید کرد این کشور به دفاع از خود و شهروندانش ادامه خواهد داد.
این بیانیه پس از آن صادر شد که وزارت خارجه ترکیه حملات هوایی هشتم فروردین اسرائیل به لبنان را محکوم و اعلام کرد این حملات نشانهای از «بیاعتنایی آشکار اسرائیل به قوانین بین‌المللی و تهدید مستمر آن برای امنیت و ثبات منطقه» است.
روابط ترکیه و اسرائیل که پیش از آغاز مناقشه کنونی غزه نیز چندان گرم نبود، با آغاز این جنگ پرتنش شده و اردوغان بارها علیه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، موضعگیری کرده است.
نتانیاهو در سال ۱۳۹۶ اردوغان را یک «دیکتاتور بیرحم» خواند که از «سازمانهای تروریستی فلسطینی» حمایت می‌کند.
روابط دو کشور پس از تسلط نیروهای نزدیک به ترکیه بر سوریه با تنش بیشتری همراه شده است.
خبرگزاری رویترز اسفندماه گزارش داد مقامات اسرائیلی به واشینگتن گفتهاند که حاکمان اسلامگرای جدید سوریه که مورد حمایت آنکارا هستند، تهدیدی برای مرزهای اسرائیل به شمار میروند.
آرون لوند، یکی از اعضای اندیشکده سنتوری اینترنشنال مستقر در ایالات متحده، به رویترز گفت: «ترس بزرگ اسرائیل این است که ترکیه وارد شود و از این نظم جدید اسلامگرای سوریه محافظت کند، که در نهایت به پایگاهی برای حماس و دیگر شبه‌نظامیان تبدیل می‌شود.»
ترکیه بارها گفته است اقدامات اسرائیل در جنوب سوریه بخشی از سیاست توسعهطلبانه و تهاجمی این کشور است و نشان می‌دهد که اسرائیل خواهان صلح منطقهای نیست.
به گزارش رویترز، مقام‌های اسرائیلی در تلاش برای مهار نفوذ ترکیه در سوریه کوشیدهاند همتایان آمریکایی خود را متقاعد کنند که روسیه باید پایگاه دریاییاش در بندر طرطوس و پایگاه هوایی حمیمیم در استان لاذقیه را حفظ کند.
روزنامه واشینگتن‌پست شنبه نهم فروردین نوشت که این سند که با عنوان «راهنمای موقت استراتژی دفاع ملی» در اواسط ماه مارس امضا و در وزارت دفاع توزیع شد، با تشریح چشم‌انداز دولت دونالد ترامپ بر آمادگی برای درگیری احتمالی با پکن و جلوگیری از تصرف تایوان تاکید دارد.
پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، دستور داده است تمرکز ارتش این کشور بر بازدارندگی در برابر تهدید چین و دفاع از سرزمین اصلی آمریکا قرار گیرد و تعهدات در اروپا و دیگر مناطق با «پذیرش ریسک» کاهش یابد.
به گفته یکی از مشاوران کنگره که این سند را بررسی کرده، راهبرد جدید پنتاگون به کمیته‌های امنیت ملی ارائه شده و از سوی نمایندگان جمهوری‌خواه و دموکرات «مبهم» توصیف شده است.
همچنین واشینگتن‌پست می‌گوید که این یادداشت داخلی محرمانه، ردپای بنیاد محافظه‌کار هریتیج را در خود دارد؛ اندیشکده محافظه‌کار آمریکایی که در تدوین برنامه موسوم به «پروژه ۲۰۲۵» نقش داشت.
بیشتر بخوانید: بنیاد هریتیج: ایران در میان سرکوب‌شده‌ترین اقتصادهای جهان قرار دارد
دولت‌های ترامپ و بایدن هر دو چین را بزرگ‌ترین تهدید برای ایالات متحده توصیف کرده و هر دو رییس‌جمهوری در زمان مسئولیت خود نیروهای آمریکا را برای آماده‌سازی و جلوگیری از درگیری در منطقه اقیانوس آرام آرایش داده‌اند.
اما راهنمای هگست به‌طور فوق‌العاده‌ای، تهاجم احتمالی چین به تایوان را به‌عنوان تنها سناریویی که باید بر دیگر خطرات اولویت یابد، توصیف می‌کند و این، معماری وسیع نظامی آمریکا را فراتر از ماموریت دفاع از خاک خود، به سمت منطقه هند و اقیانوس آرام جهت می‌دهد.
کاهش حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه
واشینگتن‌پست نوشت که این سند کاهش حضور نظامی آمریکا در اغلب نقاط جهان، از جمله خاورمیانه، را توصیه می‌کند.
بر اساس گزارش واشینگتن‌پست، پنتاگون، به دلیل محدودیت‌های پرسنلی و منابع، «پذیرای ریسک در سایر مناطق جهان» خواهد بود و به متحدان خود در اروپا، خاورمیانه و شرق آسیا فشار خواهد آورد تا هزینه‌های دفاعی خود را افزایش دهند و نقش عمده‌ای در بازدارندگی در برابر تهدیدات روسیه، کره شمالی و ایران بر عهده بگیرند.
این راهنما همچنین بر ماموریت‌های ضدتروریستی علیه گروه‌هایی که توانایی و قصد حمله به آمریکا را دارند، تمرکز دارد.
این بدان معناست که پنتاگون دیگر اولویتی برای مقابله با شبه‌نظامیان در خاورمیانه و آفریقا که تنها منطقه را بی‌ثبات می‌کنند و قصد حمله بین‌المللی ندارند، قائل نخواهد شد.
هگست نوشته است: «چین تنها تهدیدی است که سرعت و شدت اقدامات وزارت دفاع را تعیین می‌کند و بازدارندگی در برابر تصرف ناگهانی تایوان از سوی چین، هم‌زمان با دفاع از خاک آمریکا، تنها سناریوی راهبردی ما است.»
بر اساس این سند، طرح‌های پنتاگون برای ایجاد و تامین نیروهای مسلح آمریکا تنها با در نظر گرفتن درگیری با پکن انجام خواهد شد و تهدید مسکو به‌طور عمده به عهده متحدان اروپایی واگذار می‌شود.
یک مشاور کنگره: فشار بر ایران ادامه دارد
بر اساس گزارش واشینگتن‌پست، کمیته‌های امنیت ملی کنگره این راهنما را دریافت کرده‌اند و برخی جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها آن را «سردرگم‌کننده» توصیف کرده‌اند.
به گفته یکی از مشاوران کنگره که این سند را بررسی کرده، این راهنما از یک‌سو به لزوم کاهش حضور نظامی آمریکا در اکثر نقاط جهان اشاره می‌کند، اما از سوی دیگر، دولت همچنان بر نمایش قدرت در برابر حوثی‌های یمن و فشار بر ایران تاکید دارد.
بیشتر بخوانید: ارتش آمریکا استقرار بمب‌افکن‌های بی٢ را در پایگاه اقیانوس هند تایید کرد
این مشاور که به شرط ناشناس ماندن صحبت کرده، گفته است: «در اینجا یک تناقض وجود دارد: از یک‌سو می‌خواهند که آمریکا قوی و مسلط بر جهان باشد، اما از سوی دیگر، می‌خواهند که تقریبا هیچ‌جا نباشد. این یک استراتژی ناسازگار است که طراحی آن برایشان دشوار خواهد بود.»
درخواست برای افزایش هزینه‌های دفاعی تایوان
واشینگتن‌پست نوشت در حالی که این سند بر حمایت از بازدارندگی در برابر حمله چین به تایوان تاکید دارد، هم‌زمان خواستار «اعمال فشار» بر تایپه برای «افزایش چشمگیر» هزینه‌های دفاعی خود شده است.
ترامپ و متحدانش تایوان را به کم‌کاری در دفاع از خود متهم کرده و از این کشور خواسته‌اند تا تا ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به دفاع نظامی اختصاص دهد.
اما این رقم بسیار بالاتر از هزینه‌های دفاعی ایالات متحده و متحدانش است.
کاهش حمایت آمریکا از اروپا
بر اساس این سند، ایالات متحده احتمالا در صورت حمله روسیه به اروپا، حمایت نظامی قابل‌توجهی ارائه نخواهد داد.
در عوض، دولت ترامپ فشار خواهد آورد که متحدان ناتو به‌طور مستقل دفاع از منطقه را بر عهده بگیرند.
آمریکا تنها از طریق بازدارندگی هسته‌ای به حمایت از اروپا ادامه خواهد داد و نیروهای غیرضروری برای دفاع از خاک آمریکا یا بازدارندگی در برابر چین را به آن اختصاص خواهد داد.
تمرکز بر مناطق نزدیک آمریکا
راهنمای هگست همچنین ارتش آمریکا را ملزم می‌کند که در «همسایگی نزدیک» خود آماده دفاع از منافع ملی باشد، از جمله در گرینلند، کانال پاناما و دماغه هورن (نوک جنوبی آمریکای جنوبی).
ترامپ اخیرا به خبرنگاران گفته است: «ما باید گرینلند را داشته باشیم». این موضع موجب تنش با دانمارک، متحد ناتو که مسئول سیاست خارجی و دفاعی این جزیره است، شده است.
بیشتر بخوانید: ونس: گرینلند تحت امنیت آمریکا امن‌تر خواهد بود
این راهنمای پنتاگون همچنین از رهبران نظامی می‌خواهد تا دسترسی آمریکا به کانال پاناما را تضمین کنند و نقش فعال‌تری در مبارزه با قاچاق مواد مخدر، حفاظت از مرزها و اخراج مهاجران ایفا کنند. این وظایف معمولا از سوی وزارت امنیت داخلی انجام می‌شود.
واشینگتن‌پست نوشت که این تغییرات، همراه با گسترش زرادخانه هسته‌ای آمریکا و توسعه برنامه دفاع موشکی «گنبد طلایی» ترامپ، می‌تواند تحولات عمده‌ای در استراتژی نظامی ایالات متحده در سال‌های آینده ایجاد کند.
