تعداد کشته‌های زلزله در میانمار و تایلند به حدود ۷۰۰ نفر رسید
قاضی جیمز پل اُتکن، قاضی فدرال منطقه‌ای در نیویورک، آژانس رسانه‌های جهانی ایالات متحده، که صدای آمریکا را اداره می‌کند، را از اخراج بیش از ۱۲۰۰ روزنامه‌نگار، مهندس و دیگر کارکنانی که دو هفته پیش و پس از دستور دونالد ترامپ رییس‌جمهور وقت برای کاهش بودجه این نهاد کنار گذاشته شده بودند، منع کرد.
حکم موقت اُتکن، این آژانس را از «هرگونه تلاش برای اخراج، کاهش نیرو، مرخصی اجباری یا تعلیق کاری کارکنان یا پیمانکاران» و همچنین بستن دفاتر یا بازگرداندن کارکنان خارج از کشور به آمریکا منع می‌کند.
این دستور همچنین آژانس رسانه‌های جهانی را از قطع بودجه حمایتی از دیگر رسانه‌های خود، از جمله رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی، رادیو آسیای آزاد و رادیو افغانستان آزاد، منع می‌کند.
این آژانس روز پنج‌شنبه اعلام کرد پس از دستور یک قاضی فدرال در واشنگتن دی‌سی، بودجه رادیو اروپای آزاد را بازگردانده است.
اندرو جی. سلی جونیور، وکیل شاکیان، گفت: «این پیروزی قاطعی برای آزادی مطبوعات و متمم اول قانون اساسی و انتقادی تند از بی‌توجهی کامل دولت ترامپ به اصولی است که دموکراسی ما را تعریف می‌کنند.»
انتقاد از رویکرد دولت ترامپ
در جلسه‌ای که جمعه در منهتن برگزار شد، قاضی اُتکن دولت ترامپ را به «استفاده از پتک برای نابودی نهادی که به موجب قانون به دست کنگره تاسیس و تامین مالی شده» متهم کرد.
قاضی از رهبری این آژانس، از جمله مشاور ویژه کاری لیک، انتقاد کرد که «ظاهرا یک‌شبه» صدای نرم جهانی ایالات متحده را آن هم بدون هیچ‌گونه توجهی به پیامدهای آن، خاموش کردند.
این حکم پس از آن صادر شد که ائتلافی از روزنامه‌نگاران صدای آمریکا، اتحادیه‌های کارگری و «خبرنگاران بدون مرز»، سازمان غیرانتفاعی حامی روزنامه‌نگاری، از دولت ترامپ برای جلوگیری از این اقدامات شکایت کردند. آنان خواستار بازگشت صدای آمریکا به فعالیت رسانه‌ای هستند.
شاکیان استدلال کردند که این تعطیلی ناقض حکمی است که در دور نخست ریاست‌جمهوری ترامپ صادر شد و تصریح می‌کرد که روزنامه‌نگاران صدای آمریکا دارای حفاظ آزادی بیان هستند که آنان را از دخالت‌های کاخ سفید مصون می‌دارد.
به گفته آن‌ها، نبود صدای آمریکا در فضای رسانه‌ای جهانی، خلایی ایجاد کرده که «مبلغان تبلیغاتی پر می‌کنند که پیام‌هایشان سلطه رسانه‌ای جهانی می‌یابد.»
ترامپ و دیگر جمهوری‌خواهان، صدای آمریکا را به «گرایش چپ‌گرایانه» و ناکامی در ترویج «ارزش‌های آمریکایی» به مخاطبان جهانی متهم کرده‌اند، با اینکه این نهاد به موجب قانون موظف به ارائه خبر بی‌طرفانه است.
صدای آمریکا، مدت کوتاهی پس از آن‌که ترامپ در ۱۴ مارس با صدور فرمان اجرایی بودجه آژانس رسانه‌های جهانی و شش نهاد فدرال دیگر را کاهش داد، فعالیت خود را متوقف کرد.
کاخ سفید در بیانیه‌ای این سرویس خبری را «صدای آمریکای رادیکال» خواند و گفت فرمان ترامپ موجب می‌شود که «مالیات‌دهندگان دیگر هزینه تبلیغات رادیکال را نپردازند.»
کنگره برای سال مالی جاری حدود ۸۶۰ میلیون دلار برای آژانس رسانه‌های جهانی بودجه اختصاص داده است.
شکایت‌های دیگر در جریان است
سه شکایت فدرال دیگر در واشنگتن دی‌سی به دیگر ابعاد این کاهش‌ها می‌پردازد، از جمله شکایتی که مدیر صدای آمریکا و سه روزنامه‌نگار دیگر مطرح کرده‌اند. اُتکن گفت در تاریخی دیگر درباره درخواست دولت برای انتقال این پرونده به واشنگتن تصمیم خواهد گرفت.
صدای آمریکا از زمان جنگ جهانی دوم فعالیت می‌کند و اخبار را به کشورهایی مخابره می‌کند که فاقد مطبوعات آزاد هستند. این نهاد در ابتدا برای مقابله با تبلیغات نازی‌ها راه‌اندازی شد و در دوران جنگ سرد نقشی برجسته در تلاش‌های دولت آمریکا برای مقابله با کمونیسم داشت.
بر اساس شکایت ارائه‌شده، ۱۵ مارس به کارکنان صدای آمریکا دستور داده شد پخش زنده خود را متوقف کرده و ساختمان را ترک کنند و سپس دسترسی آنان به سیستم‌های رایانه‌ای آژانس، از جمله ایمیل، قطع شد و وب‌سایت خبری صدای آمریکا از آن زمان به‌روزرسانی نشده است.
کاری لیک، مشاور ویژه‌ای که دولت برای ریاست آژانس نامزد کرده است، گفته او در حال بررسی است تا مشخص کند حداقل تعداد کارکنانی که طبق قانون باید برای اداره برخی از این رسانه‌ها باقی بمانند، چقدر است.
لیک به شبکه وان آمریکن نیوز گفت برخی کارکنان به کار بازگردانده شده‌اند و دست‌کم یکی از سرویس‌ها، رادیو مارتی در کوبا، به پخش بازگشته است.
او گفت: «ما حتما با شکایت‌هایی مواجه خواهیم شد. این روند معمول است. ما قربانی شده‌ایم، رییس‌جمهور ترامپ و خود من، قربانی جنگ حقوقی شده‌ایم. همان گروهی که تلاش می‌کنند در مسیر هر قدم دولت ترامپ مین‌گذاری کنند، حالا هم فعال شده‌اند تا ما را متوقف کنند.»
لیک، در تکرار انتقادهای کاخ سفید، افزود: «ما می‌خواهیم مطمئن شویم که این نهادها هم‌راستا با ارزش‌های آمریکایی ما هستند. ما در حال روایت داستان آمریکا هستیم، نه داستان دشمنان‌مان. ما اجازه نخواهیم داد که مزخرفات ضدآمریکایی منتشر شود.»
به گزارش رویترز، او در صحبت‌هایش گفت آمریکا در حال حاضر برنامه‌ای برای گسترش حضور نظامی در این منطقه ندارد اما قصد دارد سرمایه‌گذاری خود را آن‌جا افزایش دهد.
ونس ضمن ادای احترام به حق حاکمیت گرینلند، گفت این قلمرو در نهایت از شراکت با آمریکا بهره‌مند خواهد شد، اظهاراتی که نخست‌وزیر دانمارک آن را ناعادلانه خواند.
ونس گفت: «دانمارک نتوانسته به‌درستی منابع لازم را برای حفظ این پایگاه، محافظت از نیروهای ما و به باور من، محافظت از مردم گرینلند در برابر نفوذهای تهاجمی روسیه، چین و سایر کشورها اختصاص دهد.» او جزئیاتی درباره این نفوذها ارائه نکرد.
ترامپ بارها گفته است که آمریکا برای حفظ امنیت ملی خود ضرورت دارد این جزیره را تصاحب کند، جزیره‌ای که از سال ۱۷۲۱ در اختیار دانمارک است.
رویترز نوشته اظهارات تند ونس علیه دانمارک، که از متحدان دیرین آمریکا و عضوی از ناتو است، بار دیگر نشان داد دولت ترامپ به اتحادهای سنتی آمریکا توجهی ندارد.
ونس در سفر ماه گذشته خود به اروپا هم در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ، مقام‌های اروپایی را در مساله آزادی بیان و مهاجرت غیرقانونی سرزنش کرد و پس از آن هم در دیداری پرتنش در کاخ سفید، ولودیمیر زلنسکی را به قدرنشناسی نسبت به ترامپ متهم کرد.
ونس در گرینلند گفت روسیه، چین و کشورهای دیگر علاقه‌ای فوق‌العاده به مسیرهای دریایی و منابع معدنی منطقه نشان می‌دهند.
او در ادامه اعلام کرد که آمریکا منابع بیشتری از جمله ناوهای نظامی و یخ‌شکن‌های نظامی برای حضور پررنگ‌تر در منطقه اختصاص خواهد داد.
با بالا گرفتن نگرانی مردم گرینلند از این سفر، ونس وعده داد که مردم این منطقه از «حق تعیین سرنوشت» برخوردار خواهند بود و آمریکا به حاکمیت آن احترام خواهد گذاشت.
او گفت: «فکر می‌کنم در نهایت آن‌ها با ایالات متحده شراکت خواهند کرد. ما می‌توانیم امنیت بسیار بیشتری برایشان فراهم کنیم، حفاظت بسیار بیشتری انجام دهیم و فکر می‌کنم از لحاظ اقتصادی هم وضعیت بسیار بهتری پیدا خواهند کرد.»
واکنش دانمارک و گرینلند
این اظهارات ساعاتی پس از معرفی ائتلاف جدیدی در دولت گرینلند مطرح شد که در حال حاضر خواهان حفظ روابط با دانمارک است.
جِنس-فردریک نیلسن، نخست‌وزیر جدید گرینلند، گفت سفر مقامات آمریکایی به این جزیره «نشانه‌ای از بی‌احترامی» است، آن‌هم در حالی‌که رهبران دانمارکی بر تعهد خود نسبت به گرینلند تاکید کرده‌اند.
مته فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک، به خبرگزاری ریتساو گفت: «سال‌هاست که در شرایط بسیار دشوار، دوشادوش آمریکایی‌ها ایستاده‌ایم. بنابراین توصیف معاون رییس‌جمهور از دانمارک منصفانه نیست.»
لارس لوکه راسموسن، وزیر خارجه دانمارک، گفت: «ونس تا حدی حق دارد که ما به اندازه کافی فعال نیوده‌ایم، اما کمی هم ناراحتم چون خود آمریکایی‌ها هم کوتاهی کرده‌اند.»
راسموسن در توضیح منظورش گفت در حال حاضر تنها ۲۰۰ سرباز آمریکایی در یک پایگاه در گرینلند حضور دارند، در حالی‌که در دوران جنگ سرد آمریکا ۱۷ پایگاه با ۱۰هزار سرباز در این منطقه داشت.
تکرار مواضع ترامپ
همزمان با سفر ونس، ترامپ به خبرنگاران در کاخ سفید گفت که ایالات متحده برای «صلح در سراسر جهان» به گرینلند نیاز دارد: «ما به گرینلند نیاز داریم، برای امنیت بین‌المللی بسیار مهم است. ما باید گرینلند را داشته باشیم. این مسئله ترجیح ما نیست، ما بدون آن نمی‌توانیم.»
ترامپ گفت آبراه‌های گرینلند «پُر از کشتی‌های چینی و روسی» است و آمریکا نمی‌تواند برای مدیریت این وضعیت به دانمارک یا هیچ کشور دیگری تکیه کند.
ترامپ سه‌شنبه هم اعلام کرده بود می‌خواهد گرینلند را به‌عنوان منطقه‌ای غنی از مواد معدنی و با جایگاه استراتژیک، به خاک آمریکا اضافه کند.
سفر محدودشده
ونس پس از ورود به گرینلند با نیروهای آمریکایی مستقر در پایگاه پیتوفیک، واقع در ۱۲۰۰ کیلومتری شمال دایره قطب شمال، دیدار کرد و از خدمات آن‌ها قدردانی کرد. دمای هوا در این منطقه در هنگام این سفر منفی ۱۹ درجه سانتی‌گراد بود.
اوشا، همسر ونس، مایک والتز، مشاور امنیت ملی و کریس رایت، وزیر انرژی او را در این سفر همراهی می‌کردند.
بر اساس توافقی که در سال ۱۹۵۱ امضا شده، آمریکا می‌تواند هر زمان که بخواهد از پایگاه خود بازدید کند، به‌شرطی که به گرینلند و کپنهاگ اطلاع دهد.
موقعیت این پایگاه در کوتاه‌ترین مسیر میان اروپا و آمریکای شمالی قرار دارد و برای سیستم هشدار موشک‌های بالستیک آمریکا حیاتی است.
منابع معدنی غنی گرینلند
پایتخت گرینلند به نیویورک نزدیک‌تر از کپنهاگ است. این جزیره دارای منابع غنی معدنی، نفت و گاز طبیعی است، اما توسعه اقتصادی در آن کند بوده و سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در بخش معادن بسیار محدود بوده است. عمده شرکت‌های فعال در حوزه معادن این منطقه از استرالیا، کانادا یا بریتانیا هستند.
یک مقام کاخ سفید گفت گرینلند منابع فراوانی از مواد معدنی نادر دارد که می‌تواند نسل بعدی اقتصاد آمریکا را تامین کند.
آندریاس اوسته‌هاگن، پژوهشگر ارشد سیاست و امنیت قطب شمال در موسسه نانسن در اسلو، گفت: «مسئله این است که ترامپ تا کجا قصد دارد ایده تصاحب این جزیره را پیش ببرد.»
او افزود: «هنوز بعید است که ایالات متحده از ابزار نظامی استفاده کند، اما متاسفانه به نظر می‌رسد که ترامپ و ونس به استفاده از ابزارهای دیگر فشار، مانند اظهارات مبهم، سفرهای نیمه‌رسمی به گرینلند و ابزارهای اقتصادی ادامه دهند.»
مخالفت مردم گرینلند با ایده الحاق به آمریکا
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که تقریبا همه مردم گرینلند مخالف پیوستن به ایالات متحده هستند. معترضان ضدآمریکایی که برخی از آن‌ها کلاه‌هایی با شعار «آمریکا برو» و پلاکاردهایی با نوشته «یانکی‌ها به خانه‌تان برگردید» به همراه داشتند، بزرگ‌ترین تظاهرات تاریخ گرینلند را برگزار کردند.
پنج‌شنبه، ساکنان نووک پرچم‌های گرینلند را در برف کاشتند و تابلویی مقوایی به زبان انگلیسی نصب کردند که روی آن نوشته بود: «سرزمین ما، آینده ما».
نیلسن در روز جمعه خواستار وحدت سیاسی شد. حزب طرفدار تجارت او، «دموکرات‌ها»، که خواهان استقلال تدریجی از دانمارک است، در انتخابات ۱۱ مارس به بزرگ‌ترین حزب پارلمان تبدیل شد.
او در یک نشست خبری گفت: «در زمانی که ما به‌عنوان یک ملت تحت فشار هستیم، باید در کنار هم بایستیم.»
سخنگوی این وزارتخانه در ادامه با اشاره به وضعیت حقوق بشر در ایران و تاکید بر اینکه «حکومت ایران مانع از بهره‌مندی مردم از آزادی‌های اساسی می‌شود» گفت با وجود ادامه روند بازبینی کمک‌های خارجی، اجرای برخی برنامه‌های تایید‌شده که در راستای منافع ملی آمریکا قرار دارند، از جمله برخی برنامه‌ها در حمایت از مردم ایران، همچنان خواهد یافت.
در بیانیه سخنگوی وزارت خارجه آمده است: «وزیر خارجه آمریکا از زمان آغاز به کار خود، با جدیت مشغول بررسی هر دلار هزینه‌شده در وزارت خارجه و آژانس توسعه جهانی (USAID) بوده تا اطمینان حاصل شود منابع مالیاتی شهروندان آمریکایی در راستای امن‌تر، قوی‌تر و ثروتمندتر شدن ایالات متحده مصرف می‌شود.»
پیشتر، یکی از کسانی که موسسه‌اش از این کمک‌ها استفاده می‌کند درباره از سرگرفته‌شدن آن‌ها به ایران اینترنشنال گفت: «دولت ترامپ نشان داد برای پروژه‌های مرتبط با ایران ارزش قائل است. من انتظار دارم که کمک‌های بیشتری هم به این بخش بشود، چرا که این پروژه‌ها کاملا با سیاست "اول آمریکا" همخوانی دارند.»
وزارت خارجه آمریکا تا پیش از این درباره نتایج بررسی‌های خود یا دلایل از سرگیری این کمک‌ها اظهار نظر علنی نکرده بود.
ایران اینترنشنال بامداد جمعه به استناد یک سند از «کمک‌های مالی فعال» وزارت خارجه آمریکا گزارش داده بود که وضعیت تقریبا تمام پروژه‌های مرتبط با ایران به رنگ سبز درآمده و این نشان‌دهنده از سرگیری کمک‌ها به آن‌هاست.
وزارت خارجه آمریکا، ژانویه سال جاری میلادی تامین مالی چندین پروژه مربوط به ایران، از جمله گروه‌های مدافع حقوق بشر ایرانی، پروژه‌های آزادی اینترنت و سازمان‌های جامعه مدنی را به حالت تعلیق درآورد.
این اقدام بخشی از بررسی گسترده‌تر کمک‌های خارجی ایالات متحده در چارچوب سیاست «اول آمریکا»ی دولت ترامپ بود.
این توقف کمک‌ها که در تاریخ ۲۰ ژانویه اعلام شد، در ابتدا برای ۹۰ روز تعیین شده بود اما ظاهرا بررسی‌ها زودتر به پایان رسیده است.
چند نفر از مسئولان موسسه‌های دریافت‌کننده هم به ایران‌اینترنشنال گفتند کمک‌های مالی به آن‌ها دوباره برقرار شده و فعالیت‌هایشان از سر گرفته می‌شود.
تاثیر فرمان اجرایی ترامپ بر جامعه مدنی در ایران
پیش از توقف این کمک‌ها، آمریکا از چندین سرویس ارائه‌دهنده وی‌پی‌ان (VPN) حمایت مالی می‌کرد که به ایرانیان کمک می‌کنند از سانسور دولتی عبور کنند.
آمریکا همچنین از پروژه‌هایی در حمایت از آزادی رسانه، تقویت جامعه مدنی و مستندسازی نقض حقوق بشر در ایران پشتیبانی می‌کرد که تمام این ابتکارات تحت تاثیر دستور اجرایی ترامپ قرار گرفتند.
توقف کمک‌ها که در نخستین روز کاری ترامپ در کاخ سفید اعلام شد، انتقادهای بسیاری را در میان فعالان ایرانی برانگیخت. این فعالان معتقد بودند چنین تصمیمی بیش از همه به نفع حاکمان جمهوری اسلامی است.
اکنون دریافت‌کنندگان این کمک‌ها معتقدند از سرگیری حمایت‌های مالی آمریکا شرایط را تغییر خواهد داد.
یکی از این افراد که خواست ناشناس بماند، به ایران‌اینترنشنال گفت: «جمهوری اسلامی تلاش کرد از توقف موقت کمک‌ها به‌عنوان ابزار تبلیغاتی استفاده کند و ادعا کرد این پروژه‌ها کارایی و تاثیر ندارند. اما واقعیت این است که بسیاری از این پروژه‌ها اثرات ملموسی بر جامعه ایران داشته‌اند.»
