ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، روز شنبه دستور برقراری آتش‌بس موقت به مناسبت «عید پاک» مسیحیان را صادر کرد. بر اساس بیانیه کرملین، این آتش‌بس از عصر شنبه آغاز می‌شود و تا نیمه‌شب دوشنبه ادامه خواهد داشت.
پوتین گفت که هدف از این آتش‌بس، احترام به مناسک مذهبی و فراهم کردن امکان برگزاری مراسم عید پاک در فضایی آرام است.
او همچنین از اوکراین خواست تا با الگو گرفتن از این تصمیم روسیه، به آتش‌بس بپیوندد.
با این حال، رییس‌جمهوری روسیه هشدار داد که نیروهای روسیه باید برای مقابله با هرگونه نقض احتمالی آتش‌بس یا تحریکات اوکراین آماده باشند.
پوتین همچنین با «مساعد» خواندن وضعیت در منطقه برای «عملیات نظامی ویژه» روسیه، بر ادامه کنترل شرایط تاکید کرد.
ساعاتی پس از انتشار پیام پوتین،آندری سیبیها، وزیر امور خارجه اوکراین اعلام کرد که کشورش به اظهارات ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، درباره آتش‌بس به مناسبت عید پاک اعتماد ندارد.
او در عین حال تاکید کرد که کی‌یف همچنان به توافق اولیه برای یک آتش‌بس ۳۰ روزه پایبند است.
وزیر امور خارجه اوکراین، شنبه ۳۰ فروردین، در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «موضع اوکراین همچنان روشن و قاطع است: ما در تاریخ ۱۱ مارس در جده، بدون هیچ قید و شرطی، با پیشنهاد ایالات متحده برای یک آتش‌بس موقت کامل به مدت ۳۰ روز موافقت کردیم.»
او در ادامه افزود: «پوتین اکنون از آمادگی خود برای آتش‌بس صحبت می‌کند؛ اما به‌جای ۳۰ روز، ۳۰ ساعت.»
سیبیها تاکید کرد: «روسیه می‌تواند در هر لحظه با پیشنهاد آتش‌بس کامل و بدون قید و شرط ۳۰ روزه، که از ماه مارس مطرح بوده، موافقت کند... اما ما می‌دانیم که نمی‌توان به گفته‌های او اعتماد کرد و تنها بر اساس اقدامات، نه کلمات، قضاوت خواهیم کرد.»
آتش‌بس پیشنهاید روسیه در شرایطی برقرار می‌شود که با وجود میانجی‌گری آمریکا، پیشرفتی در برقراری آتش‌بس دائمی یا حتی بلندمدت حاصل نشده است.
این امر با ناخرسندی شدید دونالد ترامپ و دیگر مقامات ارشد دولت آمریکا مواجه شده است.
آکسیوس گزارش داد که چند روز پیش از آن‌که ترامپ و مقام‌های دولت او به‌صورت علنی اعلام کنند که آماده‌اند از دیپلماسی میان روسیه و اوکراین دست بشویند، رییس‌جمهوری آمریکا در محافل خصوصی از ناکامی در پیشبرد مذاکرات و فقدان چشم‌انداز رسیدن به توافق ابراز خشم و نارضایتی کرده بود.
ترامپ که پیشتر گفته بود کاری می‌کند ظرف ۲۴ ساعت پس از ورود به کاخ سفید، توافق صلحی بین روسیه و اوکراین حاصل شود، جمعه گفت او تقریبا آماده است از این روند عقب‌نشینی کند.
او گفت: «هر طرفی به بن‌بست ادامه دهد، ما فقط خواهیم گفت شما احمقید، شما انسان‌های وحشتناکی هستید و همین‌طور بی‌خیال می‌شویم.»
اندکی پس از شروع دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، مذاکراتی چند هفته‌ای بین آمریکا با طرفین انجام شد، اما آن‌چنان که اکنون آشکار شده، پیشرفتی حاصل نشده است.
ترامپ هنوز هیچ ضرب‌الاجلی برای کنارکشیدن ایالات‌متحده از تلاش‌ها برای آتش‌بس تعیین نکرده و نگفته است آیا او اقدام مشخصی فراتر از کناره‌گیری از این روند انجام خواهد داد یا خیر.
به گزارش آکسیوس، ترامپ چند روز پیشتر در گفت‌وگویی بدون برنامه‌ریزی قبلی درباره تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس در جنگ اوکراین، نارضایتی خود را در جمع چند تن از مشاوران ارشدش، از جمله مارکو روبیو، وزیر خارجه و استیو ویتکاف، نماینده ویژه‌اش برای امور دیپلماتیک به‌وضوح ابراز کرده بود.
به گفته یک مقام آمریکایی مطلع از این گفتگو، ترامپ در آن جلسه تاکید کرده اگر توافقی در آینده نزدیک حاصل نشود، واشینگتن باید از این مذاکرات عقب‌کشیده و بر سایر مسائل سیاست خارجی متمرکز شود.
این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که در هفته‌ای پرتنش، سه مقام ارشد دیگر به دلیل تحقیقات درباره افشای اطلاعات محرمانه از سمت خود کنار گذاشته شدند.
اخراج مقام‌های ارشد پنتاگون
دن کالدول، مشاور ارشد وزیر دفاع، دارین سلنیک، معاون رییس دفتر و کالین کرول، رییس دفتر معاون وزیر دفاع، پس از قرار گرفتن در مرخصی اجباری، جمعه ۲۹ فروردین رسما اخراج شدند.
گفته می‌شود دو نفر از آن‌ها قصد دارند بهدلیل «اخراج ناعادلانه» شکایت کنند. هیچ کدام از این افراد حاضر به اظهار نظر نشدهاند و پنتاگون نیز در اینباره واکنشی نشان نداده است.
تحقیقات درباره این افشاگریها از ماه گذشته و به درخواست کاسپر آغاز شد.
موضوع این نشت اطلاعات شامل برنامههای عملیاتی ارتش در کانال پاناما، اعزام ناو دوم ایالات متحده به دریای سرخ، حضور جنجالی ایلان ماسک در پنتاگون و توقف موقت جمعآوری اطلاعات درباره اوکراین است.
برخی منابع در وزارت دفاع آمریکا گفتند تنش شخصی میان کاسپر و مشاوران اخراجشده نیز در این بحران نقش داشته است.
افزایش انتقادها به وزیر دفاع آمریکا
به گفته یکی از مقام‌های ارشد دفاعی، این تحولات نشانهای از بحران رهبری در پنتاگون است: «سازمان کاملا دچار فروپاشی شده و این بازتابی از ضعف رهبری وزیر دفاع است. پیت هگست اطراف خود را با افرادی پر کرده که منافع او را در نظر نمیگیرند.»
پیشتر و در زمان معرفی وزیر دفاع آمریکا، سناتورهای دموکرات در جریان استماع تایید صلاحیت هگست در سنای آمریکا از او انتقاد کرده و گفته بودند «شخصیت و خونسردی لازم» را برای رهبری ارتش ایالات متحده ندارد.
هگست، تحلیلگر سابق شبکه فاکسنیوز، یکی از جنجالیترین چهرههایی است که تاکنون وزیر دفاع آمریکا شده است.
وکیل هگست در آبان ۱۴۰۳ و پس از آن که مقام‌های شهر مونتهری بررسی اتهام «تعرض جنسی» علیه او از سوی پلیس این شهر را تایید کردند، گفت هگست در قالب یک توافقنامه سازش با بند محرمانگی، مبالغی را به یک زن که او را به تعرض جنسی متهم کرده بود، پرداخت کرده است.
با رفتن چهار نفر از مقام‌های ارشد، دفتر وزیر دفاع اکنون بدون رییس دفتر، معاون و مشاور ارشد مانده است.
این بحران پس از پاکسازی فرماندهان ارشد ارتش در بهمن گذشته، از جمله ژنرال سی.کیو. براون و دریابد لیزا فرانکتی، تشدید شده است.
یک مقام پیشین دولت ترامپ گفت: «کارکنان نظامی برجستهای در دفتر وزیر هستند اما در ساختاری به این بزرگی، نمیتوانند همه مسئولیتها را بر دوش بکشند. این سطح از بینظمی، مخرب است.»
دموکراتها این بحران را نشانهای دیگر از ناتوانی هگست در رهبری وزارت دفاع میدانند.
کریس میگر، سخنگوی پیشین وزارت دفاع در دولت جو بایدن، گفت: «از ابتدا مشخص بود هگست فاقد توانایی، تجربه و صلاحیت لازم برای رهبری این نهاد است. از رسوایی ارتباطات سیگنال گرفته تا اخراج قهرمانان ارتش به دلیل وفاداری ناکافی. حالا هم اخراج دستهجمعی کارکنان سیاسی. همه اینها تایید می‌کند که او صلاحیت این سمت را ندارد.»
بیشتر بخوانید: کاخ سفید اصالت چت فاش شده مقامات ارشد ترامپ در سیگنال درباره بمباران حوثیها را تایید کرد
رویترز با اشاره به بیانیه پنتاگون که جمعه منتشر شد، نوشته در حال حاضر نزدیک به ۲ هزار نیروی آمریکایی در چند پایگاه مختلف، عمدتا در شمال شرق سوریه، مستقر هستند.
این نیروها با نیروهای سوریه دمکراتیک که تحترهبری کُردها در سوریه فعالیت می‌کنند، برای جلوگیری از سربرآوردن دوباره داعش همکاری می‌کنند.
داعش در سال ۲۰۱۴ بخشهای بزرگی از عراق و سوریه را تصرف کرد اما با کمک هوایی و لجستیک آمریکا و نقش محوری نیروهای سوریه دمکراتیک و یگانهای خلق، در سال ۲۰۱۹ تمام مناطق تحت اشغال خود را از دست داد.
شان پارنل، سخنگوی ارشد پنتاگون در بیانیهای گفت: «در روند این تجمیع، و در راستای تعهد دونالد ترامپ به صلح از طریق قدرت، فرماندهی مرکزی آمریکا همچنان آمادگی خود را برای انجام حملات علیه بقایای داعش در سوریه حفظ خواهد کرد.»
به گفته پارنل، «این فرایند آگاهانه و مبتنی بر شرایط، باعث خواهد شد که حضور نظامی آمریکا در سوریه طی ماه‌های آینده به کمتر از هزار نیرو کاهش یابد.»
پیت هگزث، وزیر دفاع آمریکا، فرمان تجمیع نیروها را تحت «فرماندهی مشترک عملیات عزم راسخ» در مکانهای منتخب سوریه صادر کرده است.
پارَنل افزود که سنتکام، فرماندهی مرکزی آمریکا، همچنان آمادگی انجام حملات علیه بقایای داعش در سوریه را حفظ خواهد کرد و با شرکای ائتلاف برای حفظ فشار بر داعش و مقابله با دیگر تهدیدهای تروریستی همکاری خواهد کرد.
در بیانیه پنتاگون با اشاره به اینکه تهدید تروریسم محدود به خاورمیانه نیست، گفته شده «یکی از خطوط مهم تلاش برای تضعیف داعش، کاهش جمعیت افراد آواره و بازداشتشده مرتبط با این گروه در اردوگاهها و مراکز بازداشت در شمال شرق سوریه است. ما از جامعه جهانی میخواهیم که شهروندان خود را بازگردانند.»
تقویت حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه
ایالات متحده در هفتههای اخیر هواپیماهای جنگی، از جمله بمبافکنهای بی-۲، ناوهای جنگی و سامانههای پدافند هوایی را برای تقویت حضور نظامی خود به خاورمیانه اعزام کرده است.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا، دوشنبه اعلام کرد که معتقد است ایران عمدا دستیابی به توافق هستهای با آمریکا را به تاخیر میاندازد و هشدار داد که جمهوری اسلامی باید از هرگونه تلاش برای دستیابی به سلاح هستهای دست بردارد، در غیر این صورت با احتمال حمله نظامی به تاسیسات اتمی تهران روبهرو خواهد شد.
دولت اسلامگرای جدید در سوریه که پس از برکناری بشار اسد در دسامبر گذشته به قدرت رسید، در تلاش است تا روابط سوریه را با کشورهای منطقه و سایر نقاط جهان بازسازی کند.
ترامپ که پیشتر گفته بود کاری می‌کند ظرف ۲۴ ساعت پس از ورود به کاخ سفید، توافق صلحی بین روسیه و اوکراین حاصل شود، جمعه گفت او تقریبا آماده است از این روند عقب‌نشینی کند.
او گفت: «هر طرفی به بن‌بست ادامه دهد، ما فقط خواهیم گفت شما احمقید، شما انسان‌های وحشتناکی هستید و همین‌طور بی‌خیال می‌شویم.»
اندکی پس از شروع دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، مذاکراتی چند هفته‌ای بین آمریکا با طرفین انجام شد، اما آن‌چنان که اکنون آشکار شده، پیشرفتی حاصل نشده است.
ترامپ هنوز هیچ ضرب‌الاجلی برای کنارکشیدن ایالات‌متحده از تلاش‌ها برای آتش‌بس تعیین نکرده و نگفته است آیا او اقدام مشخصی فراتر از کناره‌گیری از این روند انجام خواهد داد یا خیر.
به گزارش آکسیوس، ترامپ چند روز پیشتر در گفت‌وگویی بدون برنامه‌ریزی قبلی درباره تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس در جنگ اوکراین، نارضایتی خود را در جمع چند تن از مشاوران ارشدش، از جمله مارکو روبیو، وزیر خارجه و استیو ویتکاف، نماینده ویژه‌اش برای امور دیپلماتیک به‌وضوح ابراز کرده بود.
به گفته یک مقام آمریکایی مطلع از این گفتگو، ترامپ در آن جلسه تاکید کرده اگر توافقی در آینده نزدیک حاصل نشود، واشینگتن باید از این مذاکرات عقب‌کشیده و بر سایر مسائل سیاست خارجی متمرکز شود.
اعلام رسمی احتمال کناره‌گیری از مذاکرات
روبیو، جمعه بدون اشاره به این گفتگوی خصوصی، گفت ترامپ به این نتیجه رسیده که «زمان و انرژی زیادی را صرف این موضوع کرده و اکنون مسائل مهم‌تری در جهان در جریان است که باید بر آن‌ها تمرکز کنیم.»
روبیو افزود: «ما باید ظرف چند روز آینده بفهمیم که آیا در کوتاه‌مدت دستیابی به توافق ممکن است یا نه. اگر نه، به‌نظرم از این پرونده عبور خواهیم کرد.»
تامی بروس، سخنگوی وزارت خارجه، با اشاره به تماس تفلنی روبیو با مارک روته، دبیرکل ناتو، در روز جمعه گفت روبیو در این تماس به روته گفته است «اگر مسیر روشنی برای صلح بین اوکراین و روسیه به‌زودی نمایان نشود، ایالات متحده از تلاش برای میانجی‌گری کنار خواهد رفت.»
به گزارش آکسیوس، روبیو همچنین نارضایتی ترامپ را با مقام‌های فرانسوی، بریتانیایی، آلمانی و اوکراینی که پنجشنبه در پاریس گرد هم آمده بودند تا درباره مسیر صلح گفتگو کنند، در میان گذاشت.
یک دیپلمات اروپایی به آکسیوس گفت: «روبیو مشخص نکرد که این عقب‌نشینی چه شکل و شمایلی خواهد داشت، فقط تاکید کرد که آمریکا خواهان پیشرفت سریع است.»
دو دیپلمات اروپایی دیگر هم به آکسیوس تاکید کرده‌اند روبیو گفته ترامپ در حال از دست دادن صبرش است و اگر به‌زودی توافقی حاصل نشود، ممکن است از فرآیند مذاکرات خارج شود.
در همین حال، سه دیپلمات اروپایی دیگر به آکسیوس گفته‌اند به باور آن‌ها، اظهارات روبیو بیشتر خطاب به طرف اوکراینی بود. دیپلمات‌های اروپایی گفتند روبیو در جلسات پاریس هیچ اشاره‌ای به افزایش فشار بر روسیه نکرد.
منبعی نزدیک به دولت اوکراین نیز به آکسیوس گفته به نظر می‌رسد اظهارات روبیو برای تحت فشار گذاشتن کی‌یف بیان شده بود. این منبع همچنین ابراز نگرانی کرد که خروج ترامپ از مذاکرات ممکن است به تعلیق کمک‌های نظامی آمریکا به اوکراین منجر شود.
یکی از دیپلمات‌های اروپایی به آکسیوس گفت: «این‌طور به‌نظر می‌رسید که روبیو و ویتکاف تحت فشار شدیدی از سوی ترامپ قرار دارند و این فشار را به طرف‌های دیگر منتقل می‌کنند.»
موافقت اوکراین با طرح آتش‌بس ترامپ و تعلل روسیه
اوکراین به‌سرعت با طرح آتش‌بس ۳۰ روزه ترامپ موافقت کرد، اما روسیه با کندی در برابر این پیشنهاد واکنش نشان داد و گفت در میدان نبرد دست بالا را دارد، بنابراین شرایط خاصی را برای هرگونه توافق صلح مطرح کرده است.
به نوشته آکسیوس، در چنین وضعیتی بعید است کرملین نسبت به کناره‌گیری دولت ترامپ از تلاش‌های دیپلماتیک نگرانی خاصی داشته باشد.
ایالات متحده هنوز به‌طور کامل از این روند کنار نکشیده است. روبیو و ویتکاف در نشست روز پنجشنبه در پاریس چارچوبی برای یک توافق صلح احتمالی جهت پایان جنگ ارائه دادند. به گفته وزارت خارجه، روبیو اکنون منتظر پاسخ کی‌یف و مسکو است.
