در حالی که مذاکرات هسته‌ای میان واشینگتن و تهران به‌آرامی پیش می‌رود، دو مقام پیشین آمریکایی هشدار دادند که این روند در آستانه یک نقطه عطف حساس قرار دارد، نقطه‌ای که مقامات ایران ممکن است از آن برای گرفتن امتیازهای گسترده یا خریدن زمان بهره‌برداری کند.
کریستوفر فورد، دستیار پیشین وزیر خارجه آمریکا در امور امنیت بین‌المللی و عدم اشاعه در دولت اول ترامپ، دوشنبه هشدار داد که شکاف میان آنچه ایالات متحده خواهان آن است و آنچه ایران حاضر به پذیرش آن است، ممکن است بیش از اندازه عمیق باشد که بتوان آن را پر کرد.
اظهارات فورد در کنفرانس بین‌المللی سیاست هسته‌ای مطرح شد که به میزبانی اندیشکده بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی در واشینگتن برگزار شد.
این در حالی است که به‌نظر می‌رسد حرکت‌هایی به سمت آغاز دوباره مذاکرات میان واشینگتن و تهران بر سر برنامه هسته‌ای ایران در حال شکل‌گیری است.
فورد با ابراز تردید جدی نسبت به مسیر فعلی مذاکرات، گفت استراتژی ایران احتمالا کش دادن روند تا پس از مهرماه سال جاری است، زمانی که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت منقضی می‌شود و مبنای حقوقی برای بازگرداندن فوری تحریم‌های سازمان ملل از بین می‌رود.
او گفت: «اگر من جای طرف ایرانی بودم، استراتژی شماره یکم در مذاکرات همین بود: کش بده.»
لغو نشست عراقچی؛ هشدار درباره رویکرد تهران
این نشست با عنوان «از برجام تا آینده نامعلوم: ارزیابی چشم‌انداز دیپلماسی با ایران» برگزار شد، در حالی که همزمان نشست مجازی جداگانه‌ای با حضور وزیر خارجه ایران، عباس عراقچی، به‌طور ناگهانی لغو شد.
عراقچی در روز شنبه به فهرست سخنرانان کنفرانس سیاست هسته‌ای بنیاد کارنگی اضافه شده بود. اما صبح روز برگزاری، این اندیشکده اعلام کرد که این نشست لغو شده، زیرا هیئت ایرانی خواستار تغییرات دقیقه آخری شده بود که امکان پرسش از سوی مجری و مخاطبان را سلب می‌کرد.
فورد این ماجرا را نمونهای گویا از شیوه دیپلماسی ایرانی توصیف کرد.
او گفت: «کارنگی در ۲۴ ساعت گذشته طعم کوچکی از سبک مذاکره ایرانی را چشیده است. همان بازی فریبکارانهی طعمه و تعویض. او میدانست چه میکند، و من بابت اینکه شما سر حرفتان ایستادید، تحسینتان میکنم.»
ریچارد نفیو، یکی از طراحان تحریم‌های آمریکا علیه ایران در دوران ریاستجمهوری اوباما و پژوهشگر کنونی در موسسه واشینگتن برای سیاست خاور نزدیک، نیز نگرانیهای فورد را تکرار کرد و رویکرد فعلی ایران را «فرصتطلبانه» خواند.
نفیو، که پیشتر از مذاکره‌کنندگان آمریکا بوده است، گفت: «اگر شما عباس عراقچی باشید، باید در تلاش باشید ببینید چه چیزی میتوانید به دست بیاورید، و آیا میتوانید توافقی امتیازمحور به نفع خودتان بگیرید یا نه.»
او استدلال کرد که ایران در حال آزمودن امکان کسب رفع تحریمها در ازای حداقل امتیازهای هسته‌ای است و شاید از اختلافات داخلی در دولت ترامپ بر سر سختگیرانه یا نرم بودن توافق دلگرم شده باشد.
او گفت: «ورود واقعی آنها از همینجاست … اینکه با کمترین امتیازات هسته‌ای، رفع تحریم بگیرند.»
نفیو افزود که اظهارات علنی برخی مقامهای آمریکایی نیز نشاندهندهی تمایل به توافقی بسیار سستتر است.
او گفت: «اگر متن صریح صحبتهای رییسجمهور و ویتکاف را بخوانید، میتوان از آنها توافقی بسیار نرمتر و شلتر را استنباط کرد.»
نفیو با ابراز تردید نسبت به دستیابی به یک توافق پایدار، گفت ممکن است یک توافق کوتاهمدت بتواند اوضاع را تثبیت کند، بهویژه اگر محدودکننده فعالیتهای هسته‌ای باشد و نظارت موثری از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر آن اعمال شود.
هر دو کارشناس شرایط کنونی را لحظهای شکننده و پرابهام با مخاطرات بالا و مجال اندک برای خطا در دیپلماسی توصیف کردند.
