سخنگوی کمیسیون امنیت ملی: بر اساس گزارش‌های جدید، انفجار بندر رجایی منشاء خارجی نداشته است
ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، اعلام کرد بر اساس گزارش‌های ارائه‌شده در نشست سه‌شنبه، انفجار بندر رجایی منشاء خارجی نداشته است. رضایی تاکید کرد که مواردی از «قصور، سهل‌انگاری و رعایت‌نشدن مسائل ایمنی» مشاهده شده که نیازمند بررسی کارشناسی بیشتر است.
به گفته او، دو نمازنده از سوی این کمیسیون برای بررسی به بندرعباس اعزام شده بودند، گزارشی از مشاهدات خود به اعضای کمیسیون ارائه دادند.
فرزین رضازاده، رییس اورژانس آذربایجان‌غربی، از مصدومیت ۱۱ نفر در پی آتش‌سوزی یک سرویس ون حامل دانش‌آموزان دختر در ارومیه خبر داد. به گفته او، در این حادثه ۱۰ دانش‌آموز دختر و راننده خودرو آسیب دیدند که چهار نفر از آن‌ها دچار سوختگی سطحی شده‌اند.
رضازاده جزئیاتی درباره وضعیت دیگر مصدومان ارائه نکرد.
حسن روحانی، رییس‌جمهوری پیشین، با بیان اینکه «موضوع هسته‌ای از سال ۸۱ شروع شده و تا امروز گرفتار آن هستیم»، گفت: «بازرسی آژانس در سال ۸۲ نشان داد غنی‌سازی ۸۰ درصد داریم و اوضاع را به‌هم ریخت.»
او افزود: «دوستان انرژی اتمی گفتند آلودگی نداریم، دستمالی که بازرسان اینجا کشیدند و بردند تمیز است، این توطئه آمریکا است که یک دستمال دیگر که آلوده بوده به آژانس داده است.»
حسن روحانی اضافه کرد: «بعدا دلیل آلودگی معلوم شد؛ سانتریفیوژهایی که از دلال گرفته بودیم دست دوم بود و همه جا را آلوده کرده بود و سازمان انرژی اتمی فکر می‌کرد که سانتریفیوژ نو خریده است اما آن‌ها متعلق به کشور دیگری بود که قبلا با آن غنی‌سازی ۸۰-۹۰ درصد انجام داده بود.»
شاهزاده رضا پهلوی با اشاره به گذشت سه روز از انفجار بندرعباس در شبکه ایکس نوشت: «جمهوری اسلامی طبق رویه همیشگی‌اش، به‌جای پاسخگویی و شفاف‌سازی، مسیر سرکوب، دروغ و پنهانکاری را پیش گرفته است. نه علت انفجار را می‌گوید؛ نه آمار واقعی جان‌باختگان را اعلام می‌کند.»
او افزود: «عمق فاجعه و حقیقت، عامدانه از مردم دزدیده شده است.»
شاهزاده رضا پهلوی اضافه کرد ملت ایران حق دارد بداند کدام «محموله بسیار خطرناک» بدون اظهارنامه گمرکی، به اسم کالای معمولی وارد کشور شده و در بندر، انبار شده است. آنچه در بندرعباس رخ داد، یک حادثه تصادفی یا خطای انسانی نبود؛ بلکه یک جنایت سازمان‌یافته بود، از جنس زنجیره جنایت‌هایی که این رژیم و بانیانش از سینما رکس تا امروز مرتکب شده‌اند.
او در ادامه نوشت: «جمهوری اسلامی نه‌تنها ارزشی برای جان ایرانیان قائل نیست، بلکه بی‌رحمانه از مردم به‌عنوان سپر انسانی برای رسیدن به اهداف شوم و پلید خود استفاده می‌کند. ملت ایران، ۴۶ سال است که با انفجار زندگی می‌کند. برای ایران و ایرانی، هیچ ماده‌ای مرگبارتر و خطرناک‌تر از جمهوری اسلامی و رهبری فاسدش نیست.»
خبرگزاری رسا، وابسته به حوزه علمیه، در مطلبی درباره عملکرد رسانه‌ها در موضوع انفجار بندر رجایی، نوشت: «رسانه‌های خارجی مانند ایران‌اینترنشنال یا بی‌بی‌سی با استفاده از فضای باز خود، اغلب روایت‌های سریع‌تر و جذاب‌تری ارائه می‌دهند و رسانه‌های داخلی قادر به رقابت با آن‌ها نیستند.»
تنها کمتر از دو هفته پس از آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ کارزار تازه‌ای از سیاست «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی به راه افتاد. در صد روز نخست، دولت ترامپ در مجموع ۱۷ دور تحریم مرتبط با جمهوری اسلامی اعمال کرد که طی آن ۴۰ شخص، ۱۱۷ شرکت و نهاد و ۷۷ نفتکش هدف قرار گرفتند.
دونالد ترامپ، سه‌شنبه ۱۶ بهمن‌ماه، با امضای یک یادداشت رسمی، سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی را دوباره احیا کرد.
او در این یادداشت از وزارت خزانه‌داری خواست هرگونه شواهدی از نقض تحریم‌ها را بلافاصله با اعمال اقدامات اجرایی پاسخ دهد و کارزاری قوی برای قطع منابع مالی جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن راه‌اندازی کند. یکی از اهداف کلیدی این کارزار، به صفر رساندن صادرات نفت ایران و منزوی کردن هرچه بیشتر حکومت بود.
هدف قرار دادن مشتریان نفت ایران
تنها دو روز پس از این فرمان، وزارت خزانه‌داری آمریکا نخستین دور از تحریم‌های جدید را اعلام کرد. این تحریم‌ها یک شبکه بین‌المللی نفتی را هدف قرار داد که به گفته آن صدها میلیون دلار درآمد برای نیروهای نظامی جمهوری اسلامی فراهم می‌کرد و نقش مهمی در حمل میلیون‌ها بشکه نفت خام ایران به چین داشت.
دولت ترامپ طی ۱۰۰ روز نخست، ۱۷ دور تحریم مرتبط با جمهوری اسلامی اعمال کرد. بیش از نیمی از این تحریم‌ها (۸ دور) شبکه‌های قاچاق نفت ایران را هدف قرار دادند. آمریکا تاکید کرد جمهوری اسلامی میلیاردها دلار از این قاچاق‌ها به دست می‌آورد و آن را صرف توسعه برنامه هسته‌ای، تولید موشک‌های بالستیک و پهپاد و حمایت از گروه‌های نیابتی از جمله حزب‌الله لبنان و حوثی‌های یمن می‌کند.
در یکی از مهم‌ترین تحریم‌ها، وزارت خزانه‌داری آمریکا، محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت دولت پزشکیان را به اتهام نظارت بر صادرات میلیاردها دلار نفت و انتقال درآمدها به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی تحریم کرد. سخنگوی دولت پزشکیان در واکنش گفت که صادرات نفت ایران «متوقف‌شدنی نیست» و جمهوری اسلامی «راه‌های دور زدن» آن را می‌داند.
اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، در اظهاراتی هشدارآمیز گفت اگر ایرانی بود «تمام سرمایه‌اش را به ارز تبدیل می‌کرد.» او با تکرار اظهارات ترامپ تاکید کرد که این دولت صادرات نفت ایران را به صفر خواهد رساند.
در ادامه این سیاست، وزارت خزانه‌داری آمریکا پالایشگاه «شاندونگ شنگ‌سینگ کمیکال» در چین را نیز به دلیل خرید بیش از یک میلیارد دلار نفت خام ایران تحریم کرد.
واشینگتن هشدار داد که هر پالایشگاه یا شرکتی که در تجارت نفت ایران نقش داشته باشد، با خطر جدی تحریم روبه‌رو خواهد شد.
همزمان با افزایش فشارهای تحریمی، اسکات بسنت از بانک‌های بزرگ جهان خواست تا در اجرای سیاست «فشار حداکثری» همکاری کنند و هرگونه مبادله یا همکاری مالی با نهادها و اشخاص مرتبط با جمهوری اسلامی را متوقف کنند.
محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت دولت پزشکیان
تمرکز بر برنامه‌های هسته‌ای و پهپادی
در کنار نفت، برنامه‌های هسته‌ای و پهپادی جمهوری اسلامی نیز بارها هدف تحریم‌های تازه قرار گرفتند.
وزارت خزانه‌داری آمریکا ۹ اردیبهشت‌ماه و در صدمین روز کار خود، شش نهاد و شش فرد در ایران و چین را به دلیل نقش داشتن در شبکه‌ای که به نیابت از سپاه پاسداران در تهیه مواد اولیه سوخت موشک‌های بالستیک فعالیت می‌کند، تحریم کرد. این شبکه در انتقال پرکلرات سدیم و دی‌اکتیل سباکات از چین به ایران نقش داشته است.
بر اساس گزارش‌ها، انفجار بندر رجایی ناشی از محموله‌های پرکلرات سدیم بوده که از چین به ایران منتقل و در این محل نگهداری شد. پرکلرات سدیم و دی‌اکتیل سباکات، هر دو از مواد اصلی مورد استفاده در تولید سوخت جامد موتورهای راکتی هستند که در موشک‌های بالستیک به کار می‌روند.
آمریکا همچنین در دور تحریمی دیگر شش فرد و ۲۹ شرکت و یک نفتکش مرتبط با تامین قطعات کلیدی برای برنامه پهپادی و هسته‌ای جمهوری اسلامی را تحریم کرد. این تحریم‌ها، شرکت‌های وابسته به نهادهایی همچون سازمان انرژی اتمی ایران و شرکت تکنولوژی سانتریفیوژ ایران (تسا) را نیز دربرگرفت.
تحریم حامیان نیروهای نیابتی
بخشی از تحریم‌های تازه آمریکا علیه شبکه‌های حامی نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی متمرکز بود.
وزارت خزانه‌داری پنج فرد و سه شرکت مرتبط با حزب‌الله لبنان را که در دور زدن تحریم‌ها و تامین مالی این گروه نقش داشتند، تحریم کرد.
همچنین افرادی در روسیه که با ارسال تجهیزات و کالاهای حساس به حوثی‌های یمن همکاری داشتند، هدف تحریم قرار گرفتند.
اقدامات امنیتی و قضایی
طی این مدت، وزارت خزانه‌داری سه مقام وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی را به دلیل نقش داشتن در ماجرای ربایش و مرگ احتمالی رابرت لوینسون، مامور پیشین اف‌بی‌آی، تحریم کرد.
همچنین یک شبکه تبهکار مستقر در سوئد که به نمایندگی از جمهوری اسلامی حمله‌ای به سفارت اسرائیل در استکهلم انجام داده بود، هدف تحریم قرار گرفت.
در اقدامی دیگر، فردی به نام بهروز پارساراد، مدیر شبکه خریدوفروش دارک‌نتی «نمسیس» که محل معامله مواد مخدر و پولشویی مجرمان سایبری بود، تحریم شد.
مذاکرات هسته‌ای در سایه کارزار فشار حداکثری
برخی از این تحریم‌ها در حالی اعمال شدند که مذاکرات و گفت‌وگوهای مقام‌های جمهوری اسلامی و آمریکا در مورد برنامه هسته‌ای در جریان بود.
دولت دونالد ترامپ می‌گوید با اعمال سیاست فشار حداکثری، خواهان متوقف کردن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی برای جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هسته‌ای و همچنین مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده آن در منطقه و جهان است؛ از جمله برنامه‌های پهپادی و موشکی و حمایت از نیروهای نیابتی. این تحریم‌ها در همین چارچوب طراحی شده‌اند.
همزمان، مذاکراتی میان آمریکا و جمهوری اسلامی با محوریت برنامه هسته‌ای در جریان است؛ مذاکراتی که گفته می‌شود مقام‌های آمریکایی تلاش دارند تا برنامه‌های موشکی، پهپادی و حمایت از نیروهای نیابتی را نیز در توافق نهایی بگنجانند.
تاکنون سه دور از این مذاکرات برگزار شده و باید دید آیا در روند این گفت‌وگوها، سیاست فشار حداکثری و تحریم‌های جدید همچنان ادامه خواهد یافت یا مسیر متفاوتی در پیش گرفته خواهد شد.
تیم مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی در مذاکرات با آمریکا، رم
