سازمان سیا با انتشار دو ویدیو مقامات چینی را به جاسوسی برای آمریکا تشویق کرد
سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) با انتشار دو ویدیو تبلیغاتی به زبان چینی مقامهای رسمی چین را به جاسوسی برای آمریکا و افشای اسرار چین ترغیب کرد؛ اقدامی که تازهترین تلاش عمومی سیا برای تقویت جمعآوری اطلاعات انسانی درباره رقیب راهبردی واشینگتن به شمار میرود.
شوراهای سردبیری دو روزنامه واشینگتنپست و نیویورکپست، در سرمقالههای روز پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت خود، به موضوع مذاکرات جاری بین دولت دونالد ترامپ و جمهوری اسلامی پرداختهاند.
شوراهای سردبیری این دو روزنامه که مواضع سیاسی متفاوتی دارند، در سرمقالههای خود از مذاکره و توافق با جمهوری اسلامی، بهشرط آنکه به توافقی بهتر از برجام بینجامد و خطر دستیابی ایران به سلاح هستهای را برطرف سازد، حمایت کردهاند اما در عین حال نسبت به نتایج نامطلوب این مذاکرات هشدار دادهاند.
نیویورکپست: آقای رییسجمهوری! یک توافق بد با تهران بدتر از توافق نکردن است
شورای سردبیری روزنامه نیویورکپست در سرمقاله پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت نوشته است: «زمان، عاملی حیاتی در متوقف کردن جاهطلبیهای هستهای ایران است: هر روز تاخیر، جمهوری اسلامی را یک گام به نقطه گریز نزدیکتر میکند.»
شورای سردبیری نیویورکپست افزوده است: «به همین دلیل، وظیفه اصلی رییسجمهوری ترامپ این است که به هر قیمتی برای توافقی بجنگد که منافع سیاست خارجی آمریکا را بهشکلی واقعی پیش ببرد؛ توافقی که تضمین کند ملاها هرگز به سلاح هستهای دست نخواهند یافت. نه اینکه صرفا به برگهای بسنده کند که بتواند آن را بهعنوان یک «دستاورد تاریخی» در دست بگیرد، همانطور که باراک اوباما در سال ۲۰۱۵ با امضای توافق فاجعهبار برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) چنین کرد.»
در سرمقاله نیویورکپست سپس گفته شده: «حالا که صحبت از اوباما شد، بیایید محبوبترین مغالطهاش در این زمینه را کنار بگذاریم: سختگیری بر ایران از طریق سیاست «فشار حداکثری» که ترامپ در دوره نخست ریاستجمهوریاش بهکار گرفت، احتمال جنگ را بیشتر نمیکند.»
بهعقیده اعضای شورای سردبیری روزنامه نیویورکپست، «برعکس، خفهکردن اقتصادی، تشدید تحریمها و اقدامات تهاجمی علیه هرگونه نیروی نیابتی جمهوری اسلامی که امنیت یا منافع اقتصادی آمریکا را تهدید کند، تهران را باز خواهد داشت.»
در ادامه این یادداشت آمده است: «برای اثبات این موضوع، کافی است به رفتار نسبتا محتاطانه تهران در دوران نخست ریاستجمهوری ترامپ نگاه کنیم و آن را با موج بیپروای تروریسمی مقایسه کنیم که بلافاصله پس از ورود جو بایدن به کاخ سفید آغاز شد.»
ترامپ آمریکا را از برجام خارج کرد. قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس را با حمله پهپادی هدف گرفت. جمهوری اسلامی را با تحریمهای اقتصادی سختگیرانه در تنگنا قرار داد. در مقابل، تهران تهدیدهای آخرالزمانی مطرح کرد، اما هیچیک از آنها را عملی نکرد؛ حتی پس از کشتهشدن سلیمانی.
با این حال، جمهوری اسلامی در دوران ریاستجمهوری بایدن، که تمام آن را صرف جلب محبت حکومت ایران کرد، حملات نیابتی خود را افزایش داد، به جنایتهای حماس در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ چراغ سبز نشان داد و ظرفیت غنیسازی اورانیوم خود را بهطرز چشمگیری بالا برد.
شورای سردبیری نیویورکپست در سرمقاله خود تاکید کرده است: «هر توافقی که برنامه تسلیحات هستهای ایران را نابود نکند، نیروهای نیابتی آن را خلع سلاح نکند و تحریمهایی تنبیهی ایجاد نکند که بهمحض عبور تهران از خط قرمز فورا بازگردند، یک شکست خواهد بود. ترامپ این را میداند، به همین دلیل عجیب است که تیمش همین حالا بدون هیچ پیششرطی وارد گفتگوها شده و به جمهوری اسلامی امتیاز میدهد.»
در پایان این سرمقاله گفته شده است: «حتی انتخاب استیو ویتکاف بهعنوان نماینده آمریکا هم پیام اشتباهی ارسال میکند: او یک تاجر موفق است، اما هیچ تجربهای در حوزه دیپلماسی ندارد؛ او یک دیپلمات زبده در زمینه هستهای نیست و این پیام را به تهران میدهد که میتواند همان فریب بزرگی را که اوباما خرید، دوباره تکرار کند و بکوشد آن را به ترامپ نیز بفروشد.»
واشینگتنپست: ترامپ باید نشان دهد که میتواند توافقی بهتر از برجام به دست آورد
در سرمقاله پنجشنبه اردیبهشت واشینگتنپست نیز گفته شده است: «دو ماه پیش، رییسجمهوری دونالد ترامپ ایران را به «بمبارانهایی در سطحی که هرگز ندیدهاند» تهدید کرد. وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی هم در پاسخ گفت: «خشونت، خشونت میآفریند.» خوشبختانه، از آن زمان، لحنها ملایمتر شدهاند.»
اعضای شورای سردبیری واشینگتنپست با اشاره به سه دور مذاکره مقدماتی و عمدتا غیرمستقیم تهران و واشینگتن با میانجیگری عمان، تاکید کردهاند: « جایگزینی گفتوگو بهجای تهدید، نشانهای امیدوارکننده از پیشرفت است.»
بهنوشته واشنیگتنپست «نزدیک به هفت سال از زمانی میگذرد که ترامپ، در دوره نخست ریاستجمهوریاش، بهطور ناگهانی ایالات متحده را از توافق بینالمللی محدودسازی فعالیتهای هستهای ایران خارج کرد. توافق، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، در ژوئیه ۲۰۱۵ بهعنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای سیاست خارجی دولت اوباما به نتیجه رسید و احتمالا همین مسئله یکی از دلایل تصمیم ترامپ برای خروج از آن بود. ترامپ وعده داد توافق بهتری حاصل خواهد کرد، اما تا پایان دوره ریاستجمهوریاش در ۲۰۲۱، هیچ مذاکره جدیدی انجام نشد.»
در سرمقاله واشینگتنپست گفته شده است: «البته، توافق اولیه بینقص نبود. بهعنوان مثال، مفاد انقضایی در آن گنجانده شده بود که پس از ۱۰ یا ۱۵ سال اجرایی میشدند. در همان زمان منتقدان هشدار میدادند این توافق در نهایت به ایران اجازه میدهد روزی سلاح هستهای تولید کند. افزون بر این، توافق درباره حمایت حکومت ایران از نیروهای نیابتی منطقهای مانند حزبالله در جنوب لبنان، حوثیها در یمن، شبهنظامیان شیعه در عراق و حماس در غزه سکوت اختیار کرده بود.»
بهنوشته واشینگتنپست، «با این حال، توافق ۲۰۱۵ محدودیتهای سختگیرانهای نیز بر برنامه هستهای ایران اعمال کرد. ایران فقط اجازه داشت اورانیوم را تا حداکثر ۳.۶۷ درصد غنیسازی کند، که زیر سطح ۲۰ درصدی لازم برای بیشتر مصارف صلحآمیز، و بهمراتب کمتر از سطح ۹۰ درصدی مورد نیاز برای سلاح هستهای بود. ایران همچنین مجبور شد تعداد سانتریفیوژهای غنیسازی خود را از ۱۹ هزار به حدود شش هزار کاهش دهد. ایران همچنین خود را به بازرسیهای گسترده و سرزده آژانس بینالمللی انرژی اتمی متعهد کرد.»
بهگفته نویسندگان سرمقاله واشینگتنپست، «این محدودیتها زمان گریز ایران برای تولید مواد شکافتپذیر کافی برای یک سلاح هستهای را از حدود دو ماه به بیش از یک سال افزایش داد. این بازه زمانی کافی تلقی میشد تا جهان از هرگونه قصد ایران برای ساخت سلاح هستهای مطلع شود و به آن واکنش نشان دهد.»
در ادامه این یادداشت آمده است: «در مقابل، حکومت ایران از بخشی از تحریمهای بینالمللی و نیز تحریمهای آمریکا رهایی یافت و میلیاردها دلار دارایی مسدودشده ایران در بانکهای خارجی به جمهوری اسلامی داده شد. منتقدان توافق میگفتند که ایران خیلی زود در این فرایند از تحریمها رهایی یافت و این پول را برای تامین مالی عملیاتهای تروریستی در سراسر خاورمیانه به کار گرفت.»
بهنوشته واشینگتنپست، این توافق همچنین به توسعه موشکهای بالستیک ایران که میتوانند برای حمل کلاهک هستهای به کار گرفته شوند، اشارهای نکرده بود. اکنون باور بر این است که ایران یکی از بزرگترین زرادخانههای موشکی منطقه را در اختیار دارد. این کشور حدود ۳۰۰ موشک از این نوع را برای انجام حملات بیسابقه مستقیم علیه اسرائیل در آوریل و اکتبر سال گذشته بهکار گرفت و تصور میشود که هزاران موشک دیگر نیز در اختیار داشته باشد.»
شورای سردبیری واشنیگتنپست سپس تاکید کرده است: «اکنون مسئولیت بر دوش ترامپ و تیمش است که نشان دهند میتوانند برای رسیدن به توافق بهتری مذاکره کنند؛ توافقی که در نهایت شبیه همان توافق قبلی نشود.»
در ادامه این سرمقاله گفته شده است: «تا کنون، به گفته طرف ایرانی، مذاکرات فقط بر برنامه هستهای ایران متمرکز بوده است. گفته میشود بحث درباره حمایت تهران از نیروهای نیابتی منطقهای و برنامه موشکی بالستیک آن خارج از دستور کار بوده است. به عبارت دیگر، این مذاکرات تا همین جا هم بسیار شبیه به توافقی است که ترامپ آن را کنار گذاشت.»
شورای سردبیری واشینگتنپست افزوده است: «جمهوری اسلامی اکنون در موقعیتی ضعیفتر از سال ۲۰۱۵ قرار دارد. اقتصادش بهشدت تحت تاثیر تحریمها قرار گرفته و جنگ اسرائیل برخی از قابلیتهای پدافند هواییاش را نابود و نیروهای نیابتیاش در منطقه را تضعیف کرده است. متحد اصلی منطقهای حکومت ایران، بشار اسد، نیز در سوریه سرنگون شده است اما در عین حال، تهران از جنبههایی قدرت بیشتری یافته است. این کشور به یکی از تامینکنندگان کلیدی تسلیحات برای روسیه در جنگ اوکراین تبدیل شده است. تهران پهپادهای تهاجمی و موشکهای کوتاهبرد به مسکو ارسال کرده و یک همکاری نظامی جدید را با روسیه بنا نهاده است.»
بهنوشته واشینگتنپست، جمهوری اسلامی در سال ۲۰۲۱ همچنین وارد یک مشارکت راهبردی ۲۵ ساله با چین شد؛ پکن مقادیر فزایندهای از نفت ایران را خریداری میکند و وعده داده است که میلیاردها دلار سرمایهگذاری جدید در ایران انجام دهد. رهبران دو کشور بهطور منظم با یکدیگر دیدار میکنند و در ماه مارس، ایران، چین و روسیه رزمایش دریایی مشترکی در دریای عمان برگزار کردند.
شورای سردبیری واشینگتنپست در پایان یادداشت خود تاکید کرده است: «توافق ۲۰۱۵ دولت باراک اوباما به این دلیل موثر بود که شامل پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، بهعلاوه آلمان و اتحادیه اروپا بود و همگی آنها مسئول اجرای توافق و نظارت بر آن بودند. به نظر میرسد ترامپ ترجیح میدهد در تلاش برای یک توافق جدید، به تنهایی عمل کند. اما اکنون که جمهوری اسلامی روابطش را با روسیه، چین و کره شمالی تقویت کرده است، ایالات متحده هم بهویژه برای اعمال تحریمها به دوستانش نیاز خواهد داشت. ضمن آنکه انتظار میرود حکومت ایران نیز بر گرفتن تضمینهایی پافشاری کند که طبق آن هر توافق آینده به آسانی توافق قبلی لغو نشود.
روزنامه جروزالم پست در مطلبی درباره تغییر پست مایکل والتز از مشاور امنیت ملی به سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد نوشت این اقدام میتواند به معنای صدایی قاطعتر و حامیانهتر نسبت به اسرائیل در میدانی باشد که اغلب به دولت اسرائیل دیدگاهی خصمانه دارد.
جروزالم پست افزود همچنین استفاده از مارکو روبیو بهعنوان مشاور امنیت ملی همزمان با وزارت خارجه به این معناست که مقامات اسرائیلی اکنون با فردی مواجهاند که نگرانیهای آنها را بهخوبی درک میکند و احتمال کمی دارد که سیاستهای آمریکا در موضوعاتی مانند ایران یا حماس یا همکاریهای اطلاعاتی تغییر کند.
این روزنامه اسرائیلی درباره نگرانیها در این زمینه نوشت یک ساختار امنیت ملی کمتر منسجم در آمریکا–بهویژه وقتی که دو سمت کلیدی در اختیار یک فرد باشد–به معنای افزایش غیرقابلپیشبینی بودن در لحظات بحرانی است و با توجه به اینکه اسرائیل همچنان درگیر نبردی چندجانبه در منطقه است، روشن بودن و ثبات ماشین سیاست خارجی نزدیکترین متحدش از همیشه مهمتر است.
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، گفت بر خلاف آنچه تهران در اوایل این هفته مطرح کرده بود، هیچ دیداری میان مقامهای اروپاییها و ایرانی برای روز جمعه برنامهریزی نشده است.
او در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه افزود: «به گمان من، یک دیدار فنی قبل از دیدار سطح بالای تهران و واشینگتن برنامهریزی شده بود اما از آنجایی که آن دیدار برگزار نمیشود، دیدار فنی نیز دیگر موضوعیتی ندارد.»
پیشتر عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، از برگزاری نشست با سه کشور اروپایی در روز جمعه، یک روز پیش از مذاکره با آمریکا، خبر داده بود.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی نیز روز پنجشنبه از لغو دیدار مقامهای جمهوری اسلامی با نمایندگان کشورهای آلمان، فرانسه و بریتانیا خبر داد و گفت این دیدار به تاریخ دیگری موکول شده است.
او گفت که علت این تصمیم تعویق دور چهارم مذاکرات تهران و واشینگتن و عدم اعزام هیات جمهوری اسلامی به رم بوده است.
این در حالی است که وزارت خارجه آمریکا نیز روز پنجشنبه اعلام کرد که هیچگاه شرکت در دور چهارم مذاکره با تهران در روز شنبه در رم را تایید نکرده است.
تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز پنجشنبه در یک کنفرانس خبری گفت که این کشور هیچگاه شرکت در دور چهارم مذاکرات با ایران که گفته شده بود روز شنبه در رم خواهد بود را تایید نکرده بود.
او افزود زمان و مکان این گفتوگوها تایید نشده بود.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا وضعیت (مذاکرات با تهران) را شناور و متغیر خواند و گفت ما انتظار داریم که دور دیگری از گفتوگوها در آینده نزدیک برگزار شود.
همزمان عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، درباره لغو مذاکرات روز شنبه با آمریکا تاکید کرد که تهران بیش از همیشه مصمم به توافق است و در شبکه ایکس نوشت: «ما به همراه طرفهای عمانی و آمریکایی، تصمیم گرفتیم دور چهارم مذاکرات را به دلایل تدارکاتی و فنی به تعویق بیندازیم.»
سناتورهای جمهوریخواه آمریکا ضمن حمایت از دونالد ترامپ تاکید کردند که ایران نباید هیچگاه اجازه غنیسازی اورانیوم یا دستیابی به سلاح هستهای را داشته باشد.
سناتورهای جمهوریخواه همچنین از اعمال فشار حداکثری دولت ترامپ بر جمهوری اسلامی حمایت کردند.
پیشتر رییسجمهور آمریکا در شبکه تروثسوشال طی متنی با عنوان هشدار نوشت: «تمام خریدهای نفت یا محصولات پتروشیمی از ایران باید فورا متوقف شود.» او افزود: «هر کشور یا شخصی که حتی مقدار کمی نفت یا محصولات پتروشیمی از ایران خریداری کند، بلافاصله مشمول تحریمهای ثانویه خواهد شد. این افراد یا کشورها به هیچوجه و تحت هیچ شرایطی اجازه انجام تجارت با ایالات متحده آمریکا را نخواهند داشت.»
بهگزارش رویترز، این اقدام پس از آن صورت میگیرد که سیا در ماه اکتبر کارزاری برای جذب خبرچینهای جدید در چین، ایران و کره شمالی راه انداخت و دستورالعملهایی آنلاین درباره نحوه برقراری ارتباط ایمن با این سازمان منتشر کرد. این کارزار پس از آن آغاز شد که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا از موفقیتهایش در جذب منابع اطلاعاتی در روسیه خبر داده بود.
به گفته یک مقام سیا، این ویدیوها در حال عبور از سیستم سانسور اینترنت چین، معروف به «دیوار آتش بزرگ» و رسیدن به مخاطبان هدف هستند.
او به خبرگزاری رویترز گفت: «اگر این کار جواب نمیداد، ما ویدیوهای بیشتری تولید نمیکردیم.»
این مقام سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا افزود چین در «رقابتی واقعاا نسلساز» بین آمریکا و چین، اولویت اصلی اطلاعاتی این سازمان است.
بهگزارش رویترز، دو ویدیو کوتاه منتشرشده در حسابهای رسانههای اجتماعی سیا، صحنههایی خیالی را به تصویر میکشند که در آنها یک مقام بلندپایه حزب کمونیست چین و یک کارمند دولتی رده پایینتر که به اطلاعات طبقهبندیشده دسترسی دارد، از نظام حاکم ناامید و به سیا نزدیک میشوند.
در حالیکه پکن طی ماههای اخیر شماری از مقامهای ارشد و رهبران نظامی، حتی برخی نزدیکان شی جینپینگ، رییسجمهوری چین را برکنار کرده است، بهنظر میرسد این ویدیوها قصد دارند از نارضایتیهای احتمالی در بدنه دولت چین و سطوح بالای حزب کمونیست بهره بگیرند.
راوی در یکی از این ویدیوها به زبان چینی ماندارین میگوید: «هرچه در حزب بالاتر میروم، میبینم که افراد بالادست مثل کفشهای کهنه دور انداخته میشوند. حالا فهمیدهام که سرنوشت من هم به اندازه همانها شکننده است.»
تصاویر دوربینی که صندلیهای خالی دور یک میز شام مجلل را نشان میدهد، این روایت را همراهی میکند. راوی ادامه میدهد: «سرنوشت خانوادهام نمیتواند در دست آنها باشد.»
سپس تصویری نشان داده میشود که در آن او با یک تبلت به سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سیا، پیام میدهد. این ویدیو با نشان آژانس و اطلاعات تماس در وب تاریک به پایان میرسد.
مقام سیا به رویترز گفت ایالات متحده صرفا به اطلاعات ضد جاسوسی علاقهمند نیست، بلکه بهدنبال اطلاعات درباره علوم پیشرفته، فناوریهای نظامی و سایبری، دادههای ارزشمند اقتصادی و اسرار سیاست خارجی چین است.
سفارت چین در واشینگتن در پاسخ به درخواست رویترز برای اظهار نظر درباره این ویدیوها واکنشی فوری نشان نداد، اما پیشتر ایالات متحده را به انجام یک «کارزار نظاممند انتشار اطلاعات نادرست» علیه چین متهم کرده و گفته بود هر تلاشی برای ایجاد شکاف بین مردم چین و حزب کمونیست ناکام خواهد ماند.
نهادهای اطلاعاتی آمریکا در ماه مارس اعلام کردند که چین همچنان بزرگترین تهدید نظامی و سایبری برای ایالات متحده است و هشدار دادند که این کشور توانایی حمله به آمریکا با سلاحهای متعارف، نفوذ به زیرساختهای آمریکا از طریق حملات سایبری و هدف قرار دادن داراییهای فضایی این کشور را دارد. پکن همچنین قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ ایالات متحده را از جایگاه نخست قدرت هوش مصنوعی کنار بزند.
جان رتکلیف، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، در بیانیهای گفت: «هیچ دشمنی تاکنون چالشی به این اندازه بزرگ برای ایالات متحده ایجاد نکرده است.»
او افزود: «حزب کمونیست چین مصمم است تا از نظر اقتصادی، نظامی و فناوری بر جهان مسلط شود. سازمان ما باید به این تهدید با فوریت، خلاقیت و سرسختی پاسخ دهد و این ویدیوها تنها یکی از راههایی هستند که ما از طریق آنها این کار را انجام میدهیم.»