
حسام خسرویان، مدیرعامل شرکت آب تهران، با هشدار نسبت به تداوم خشکسالی، از شهروندان خواست برای عبور از تابستان در مصرف آب صرفهجویی کنند. او هشدار داد پروژههای انتقال آب، فقط مسکن موقتی هستند.
مدیرعامل شرکت آب تهران شنبه ۱۳ اردیبهشت با اشاره به ورود پایتخت به پنجمین سال پیاپی خشکسالی، گفت: «در پنجمین سال بحران آب هستیم و تامین آب، بهویژه برای صنایع، با دشواریهای زیادی مواجه شده است.»
همزمان محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران، به خبرگزاری ایلنا گفت میزان بارشها در سال جاری نسبت به بلندمدت ۳۵ درصد و نسبت به سال گذشته ۱۴ درصد کاهش یافته است.
او افزود بیشتر منابع آبی استان تهران از سفرههای زیرزمینی و بخشی نیز از طریق سدهای پنجگانه تامین میشود و کاهش شدید سطح آب سدها و آبخوانها ما را ناگزیر به اجرای پروژههای انتقال آب از خارج استان کرده است.
بیآبی، مشکل اقلیمی یا مدیریتی؟
مهدی پیرهادی، رییس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران ۲۵ فروردین در گفتوگو با سایت «خبرآنلاین» گفت بحران آب در تهران فقط یک مساله اقلیمی نیست و نتیجه سالها بیبرنامگی، ناهماهنگی نهادی و چشمپوشی از سلامت عمومی است.
او با اشاره به بحرانی بودن وضعیت منابع آبی پایتخت، هشدار داد که تهران لبتشنگی را تجربه میکند و استفاده از پسابهای غیراستاندارد، سلامت مردم را تهدید میکند.

کنترل مصرف شهری
مدیرعامل شرکت آب تهران با اشاره به اینکه اقدامات سادهای مانند کاهش زمان استحمام، قرار دادن بطری در فلاشتانک و جلوگیری از نشتی کولرهای آبی میتواند در کاهش مصرف آب موثر باشد، تاکید کرد که استفاده از آب شرب برای آبیاری فضای سبز باید به حداقل برسد.
به گفته پیرهادی بالا بودن سرانه مصرف آب شهری در تهران یکی از موضوعات بسیار مهم و نگرانکننده است و در حالی که متوسط بارش سالانه در تهران ۲۲۹ میلیمتر است، سرانه مصرف روزانه آب بین ۳۲۰ تا ۳۷۰ لیتر در نوسان است.
این مقام شورای شهر تهران با اشاره به اینکه با روند فزاینده جمعیت در تهران، نیاز آبی شهر بهشدت افزایش خواهد یافت، گفت اصلاح سرانه مصرف باید بهصورت جدی در دستور کار قرار گیرد.
استاندار تهران نیز با هشدار نسبت به مصرف بیرویه آب گفت: «مطالعات وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب نشان میدهد که ۶۳ درصد جمعیت استان تهران تقریبا دو برابر الگوی استاندارد مصرف، آب مصرف میکنند. اگر این روند اصلاح نشود، مدیریت منابع آبی بسیار دشوار خواهد شد.»
او تاکید کرد رسانهها باید در زمینه مصرف بهینه آب فرهنگسازی کنند و شهروندان نیز با مسئولیتپذیری بیشتری رفتار کنند تا در ماههای گرم سال، که با افزایش دما و در نتیجه افزایش مصرف مواجه خواهیم بود، از بروز تنش آبی جلوگیری شود.

امیدی به طرحهای انتقال آب نیست
مدیرعامل شرکت آب تهران همچنین درباره پروژههای انتقال آب از سدهای خارج از تهران گفت: «این طرحها فقط کارکردی موقتی دارند و تا زمانی که مصرف آب در تهران مدیریت نشود، نمیتوان انتظار پایداری در تلمین آب داشت.»
این در حالی است که به گفته استاندار تهران پروژههای انتقال آب از سد لار و خط جایگزین طالقان در دستور کار قرار گرفتهاند و با تامین منابع مالی از سوی دولت و شهرداری تهران، انتظار میرود فاز نخست طرح طالقان با ظرفیت ۱۶۰ میلیون مترمکعب تا دو ماه آینده به بهرهبرداری برسد.
احمد صادقی، عضو شورای شهر تهران نیز در جلسه اخیر شورا گفته بود که این پروژهها فقط نقش مسکن دارند و راهکار اصلی، اصلاح الگوی مصرف و جلوگیری از رشد بیرویه جمعیت در تهران است.
خسرویان نیز در واکنش به این تذکر تاکید کرد که مدیریت مصرف باید در اولویت باشد، نه توسعه راهحلهای مقطعی.

جنگ آبی در کمین فلات ایران
ابوالفضل ابوترابی، نماینده مجلس، ۱۷ فروردین در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا، نسبت به وقوع «جنگ آب» میان استانها هشدار داد و گفت: «تهران با یک وضعیت فوقالعاده حاد و خطرناک مواجه است و استانهایی مانند فارس، سیستان و بلوچستان و دیگر مناطق نیمه شرقی کشور نیز با مشکلات مشابهی روبهرو هستند.»
او با بیان اینکه مساله کمبود آب در مشهد به «بحرانی وحشتناک» رسیده، تاکید کرد وضعیت این شهر همچون تهران، اصفهان و یزد است و در آیندهای نزدیک ممکن است شرایط بهمراتب «وخیمتر و خطرناکتر» شود.
ابوترابی با انتقاد از نبود اولویتبندی در مدیریت منابع آب ایران گفت: «در حالی که با محدودیت شدید منابع آبی روبهرو هستیم، با استفاده از تکنولوژی آب را به کوههای بلند منتقل میکنند تا باغهای هلو ایجاد کنند. اما باید پرسید هلو مهمتر است یا فرونشست اصفهان و آب آشامیدنی یزد؟ ما اولویتهایمان را گم کردهایم.»

علی لاریجانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی گفت: «مذاکره فعلی با آمریکا ممکن است به نتیجه برسد یا نرسد، بستگی به انصاف و عقلانیت طرف مقابل دارد.» او ادامه داد: «ذات مذاکره برای مسائل هستهای سیاسی است نه حقوقی، اگر حقوقی بود باید با آژانس مذاکره میکردیم نه آمریکا و کشورهای اروپایی.»
علی لاریجانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی گفت: «مذاکره فعلی با آمریکا ممکن است به نتیجه برسد یا نرسد، بستگی به انصاف و عقلانیت طرف مقابل دارد.»
او ادامه داد: «ذات مذاکره برای مسائل هستهای سیاسی است نه حقوقی، اگر حقوقی بود باید با آژانس مذاکره میکردیم نه آمریکا و کشورهای اروپایی.»

خبرگزاری دانشجو، وابسته با سازمان بسیج گزارش داد بدهیهای معوق بانک آینده به بیش از ۱۸۰ هزار میلیارد تومان میرسد که حدود ۸۰ درصد این بدهیها به شرکتهای وابسته به این بانک پرداخت شده است. این گزارش افزود بانک آینده خودش به تنهایی، یکی از عوامل افزایش نقدینگی و تورم در کشور است.
خبرگزاری دانشجو، وابسته با سازمان بسیج گزارش داد بدهیهای معوق بانک آینده به بیش از ۱۸۰ هزار میلیارد تومان میرسد که حدود ۸۰ درصد این بدهیها به شرکتهای وابسته به این بانک پرداخت شده است.
این گزارش افزود بانک آینده خودش به تنهایی، یکی از عوامل افزایش نقدینگی و تورم در کشور است.

واشینگتنپست در گزارشی تازه اعلام کرد انفجار مرگبار در بندر رجایی از آتش گرفتن مواد شیمیایی در یک کانتینر باری شروع شد و قدرت انفجاری معادل ۵۰ تن تیانتی داشت.
این گزارش بر اساس بررسی بیش از ۹۰ ویدیو، بازبینی دهها عکس و تصاویر ماهوارهای، گفتوگو با شاهدان عینی و تحلیل کارشناسان شیمیایی، مواد منفجره و ایمنی بندری نتیجه میگیرد که این حادثه به احتمال زیاد ناشی از یک واکنش شیمیایی شدید بود که به یک آتشسوزی و سپس انفجاری مهیب انجامید.
گزارش با بررسی ویدیو دوربین مداربستهای آغاز میشود که نخستین بار روز سهشنبه، ۹ اردیبهشت در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد. در آغازِ این ویدیو یک لیفتراک وارد یک کانتینر باری و سپس از آن خارج میشود. چند لحظه بعد، شعلههایی درون کانتینر ظاهر میشود، آتش به سرعت گسترش مییابد، دود غلیظی از آن بلند میشود و حدود ۹۰ ثانیه بعد، انفجاری بزرگ شعلهها و ترکشها را در سراسر بندر رجایی میپراکند.
گَرِت کالِت، سرتیپ بازنشسته ارتش بریتانیا، دارای دکترای مهندسی مواد منفجره و کارشناس خنثی کردن بمبهای تروریستی، تصاویر این ویدیو را نشانی از «نگهداری یک ماده اکسیدکننده در فضایی تنگ و بسته» میداند. اکسیدکننده یا اُکسیدان به موادی پرخطر گفته میشود که اکسیژن مورد نیاز برای اشتعال را در خود دارند، بهراحتی واکنش نشان میدهد و سبب گسترش آتش میشوند.
محمد جمالیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، روز سهشنبه، دهم اردیبهشت به خبرگزاری ایلنا گفته بود که یک شرکت واردکننده مواد شیمیایی، بهاشتباه این مواد شیمیایی را کمخطر اعلام کرده بود، به همین دلیل راننده لیفتراک با تصور کمخطر بودن این مواد، بدون احتیاط لازم کیسهها را جابهجا کرد و همین باعث ایجاد جرقه و انفجار شد.
چهار کارشناسی که واشینگتنپست نظر آنها را جویا شده، از جمله آقای کالِت احتمال شروع آتش در اثر یک واکنش شیمیایی شدیدِ منجر به انفجار را قوی میدانند.
رنگ آتش و دود چه میگوید؟
رنگ دود منتشر شده از آتش از وجود ترکیبهای حاوی نیترات یا پرکلراتها در محل انفجار حکایت دارد. سه نفر از متخصصان در گفتوگو با واشینگتنپست گفتهاند که پرکلراتها یا برخی نیتراتها در ساخت سوخت موشک به کار میروند. افزون بر این، برای تولید موادی که کاربرد غیرنظامی دارند، مانند انواع کود شیمیایی هم از آنها استفاده میشود.
دودِ آتشی که حدود ساعت ۱۲:۰۴ ظهر به وقت محلی از کانتینرهای پایانه سینا در بندر رجایی آغاز شد، ابتدا زرد بود، بعد به نارنجی روشن و سپس خاکستری تبدیل شد، آتش گسترش یافت و ظرف یک دقیقه به حریقی بزرگتر انجامید. برخی رهگذران حین گسترش آتش با آرامش از کنار صحنه عبور میکردند.
یک کارشناس آمریکاییِ مواد منفجره که نامش نزد واشینگتنپست محفوظ مانده، گفت: «دود اولیه با ویژگیهای نیترات مطابقت دارد. هیچیک از انواع پرکلراتها بهتنهایی دودی در این حد نارنجی ایجاد نمیکنند اما ممکن است در انفجار بزرگتر دخیل باشند.»
در ویدیو دیگری که در منابع مختلف از جمله تلگرام منتشر شد، فردی میگوید: «به ماشین گاز بگید بره، الان میترکه.» آتش در حدی وسعت میگیرد که از جرثقیل مجاور هم مرتفعتر است. همان فرد میگوید: «فرار کنید». حاضران در صحنه شروع میکنند به دویدن، انفجار رخ میدهد و ویدیو قطع میشود.
بنابر گزارشهای محلی، این ویدیو را شخصی به نام سامان ظریفی، راننده کامیون ضبط میکرد. او لحظاتی بعد از ضبط ویدیو جانش را از دست داد.
جرج هربرت، استاد موسسه مطالعات بینالمللی مونتری و متخصص انفجار و دفاع موشکی و انفجارها به واشینگتنپست گفت که «شعلههای بسیار روشن سفید تا زرد و دود بسیار قرمز» میتواند نشاندهنده پرکلرات سدیم باشد، اگرچه احتمال وجود نوع دیگری مانند پرکلرات آمونیوم هم وجود دارد.
به گفته گَرِت کالِت، کاربرد عمده پرکلراتها در صنایع نظامی، بهویژه تولید سوختهای ترکیبی موشک و مواد منفجره برای استخراج معدن یا ساختوسازهای عظیم است و کاربرد بیخطر کمی دارد، با اینحال ممکن است در مقادیر زیاد برای تولید کود هم استفاده شود.»
فابیان هینز، تحلیلگر نظامی و پژوهشگر موسسه جهانی مطالعات راهبردی گفت که ایران با وجود اینکه توان تولید داخلی پرکلرات سدیم را دارد، واردکننده این ماده هم هست.»
واشینگتنپست با تحلیل دادههای گمرکی به این نتیجه رسیده است که مواد شیمیایی قابل اشتعال، نظیر کودهای نیتراتی بهطور منظم از این بندر عبور میکنند. به گفته کالِت برخی از این مواد قابلیت انفجار دارند و دودی با رنگ مشابه آنچه در انفجار بندر شهید رجایی دیدیم، تولید میکنند.
حدود نیم کیلومتر دورتر از محل انفجار، ستونهای دود قرمز تیره و خاکستری از محل انفجار دیده میشود. کالِت رنگ خاکستری تیره را ناشی از آوار میداند، در حالی که رنگ قرمز آن به احتمال زیاد نشانه وجود پرکلرات یا نیترات است؛ شبیه به آنچه پس از انفجار در کارخانه مواد شیمیایی در نوادا، در سال ۱۹۸۸ دیده شد. کالِت تاکید میکند تنها با اتکا به رنگ دود نمیتوان نوع دقیق ماده شیمیایی را با قطعیت مشخص کرد.
این کارشناس همچنین با بررسی اندازه و فاصله دو گودالی که با فرونشستن دود و غبار از محل حادثه در تصاویر ماهوارهای پیداست، نتیجه گرفته است که دستکم دو کانتینر حامل مواد شیمیایی آتش گرفته، سپس بهطور تقریبا همزمان منفجر شدهاند. او تاکید میکند تحلیل گودالها به عوامل گوناگونی از جمله جنس خاک وابسته است و میتواند تا ۳۰ درصد خطا داشته باشد.
این رسانه با اتکا به نظر کارشناسان تخمین میزند که قدرت مجموع انفجارها معادل حدود ۵۰ تن تیاِنتی بوده است. قدرت تخمینی انفجار بندر بیروت در سال ۲۰۲۰ چیزی معادل ۵۰۰ تا ۱۱۰۰ تن تیانتی تخمین زده شده بود.

۳۰۹ تن از حقوقدانان برجسته، برندگان نوبل صلح، فعالان حقوق بشر و نهادهای مدنی و حقوق بشری در سراسر جهان، با امضای بیانیهای، خواستار مداخله فوری سازمان ملل برای توقف موج اعدام زندانیان سیاسی در ایران شدند.
این بیانیه، با اشاره به تایید حکم اعدام برای بهروز احسانی و مهدی حسنی، دو فعال سیاسی محبوس در ایران، موج فزاینده اعدامهای سیاسی در ایران را محکوم میکند و آن را بخشی از کارزار هدفمند جمهوری اسلامی برای سرکوب مخالفان میداند.
امضاکنندگان این بیانیه معتقدند جمهوری اسلامی بهنحوی سیستماتیک زندانیان سیاسی را هدف گرفته است: «این مسئله ریشه در فرهنگ مصونیت از مجازات دارد؛ فرهنگی که حاصل ناتوانی جامعه جهانی در پاسخگو کردن عاملان جنایات گذشته است. تاکنون نهتنها هیچ مقام ایرانی به دلیل این جنایات مورد بازخواست قرار نگرفته، بلکه عاملان اصلی به موقعیتهایی بالاتر در دولت، قوه قضاییه و نهادهای امنیتی ارتقا یافتهاند.»
بهروز احسانی و مهدی حسنی در آبان و بهمن ۱۴۰۰ دستگیر و در روزهای پایانی شهریور ۱۴۰۳ به اتهام «عضویت در سازمان مجاهدین خلق»، «تبلیغ به نفع سازمان»، و «تولید و ارسال ویدیو برای این سازمان» که از سوی جمهوری اسلامی مصداق «محاربه و بغی» به شمار میآید، در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب اسلامی تهران به ریاست قاضی ایمان افشاری به اعدام محکوم شدند. درخواست اعاده دادرسی آنها رد شده و اکنون در معرض خطر فوری اعدام قرار دارند.
این بیانیه با اشاره به «فرمایشی» بودن دادگاه این دو فعال سیاسی و فقدان معیارهای دادرسی عادلانه در این پروندهها، تاکید میکند که دهها زندانی سیاسی دیگر هم پس از محاکمههای «بهشدت ناعادلانه»، در معرض اجرای حکم اعدام قرار دارند.
همچنین در این بیانیه بر شدت گرفتن اعدامها پس از روی کار آمدن مسعود پزشکیان و ثبت بیش از یکهزار اعدام در ایران طی ده ماه گذشته تاکید شده است.
امضا کنندگان این بیانیه از جامعه جهانی خواستهاند که مقامهای مسئول نقض حقوق بشر در ایران را شناسایی و تحریم کند و در هر شکلی از بهبود روابط با جمهوری اسلامی، پیششرط لغو مجازات اعدام و آزادی زندانیان سیاسی را در نظر بگیرند.
اُسکار آریاس سانچز، رییسجمهوری پیشین کاستاریکا و برنده نوبل صلح در سال ۱۹۸۷، جودی ویلیامز، فعال شناختهشده حقوق بشر و برنده نوبل صلح در سال ۱۹۹۷، الکساندرا ماتویچوک، برنده نوبل صلح ۲۰۲۲ که به دلیل مستندسازی جنایات جنگی و دفاع از دموکراسی در اروپای شرقی شناخته شده است و ناوی پیلای، حقوقدان برجسته اهل آفریقای جنوبی از جمله امضا کنندگان این بیانیهاند.