مهدی نخلاحمدی، روزنامهنگار و فعال سیاسی به ایراناینترنشنال گفت در مورد انفجارهای سریالی در ایران و به ویژه انفجار بندر رجایی دو مساله «سهلانگاری و خرابکاری» وجود دارد.
او افزود: «شوربختانه در هر دو مورد، به دلیل سوابق حکومت در سهلانگاری و خرابکاری، دلایل زیادی برای انجام آن وجود دارد.»
محمد ماشینچیان، پژوهشگر ارشد حکمرانی در دانشگاه پیتزبورگ، به موضوع هزینه تحریمها برای اقتصاد ایران پرداخت که با مذاکرات میان جمهوری اسلامی و آمریکا، بار دیگر مورد توجه قرار گرفته است.
او در مصاحبه با ایراناینترنشنال، به اظهارات محمدحسین عادلی، رییس سابق بانک مرکزی، اشاره کرد که گفته بود سالانه ۵۰ میلیارد دلار صرف هزینههای ناشی از تحریم میشود.
به گفته ماشینچیان، جمهوری اسلامی در تحمیل چنین هزینههایی به مردم ایران ید طولایی دارد اما ۵۰ میلیارد دلار در شرایط فعلی کشور عدد بسیار بزرگی است و میتوان با آن بسیاری از مشکلات را حل کرد.
این پژوهشگر توضیح داد: «عدم شفافیت حکومت باعث شده که ما آمار رسمی درباره هزینه تحریمها نداشته باشیم و در چنین شرایطی، تخمینها نادیده گرفته خواهند شد. در واقع، هر چند این اعداد تکاندهنده هستند اما سیاستگذار به خود زحمت نمیدهد در مقابلش پاسخگو باشد.»
ماشینچیان افزود: «سیاستمداران حکومت به لطف عدم شفافیت، پاسخگو نیستند. در چنین شرایطی توسعه هم اتفاق نمیافتد و تنها محصول، فساد و عقبماندگی خواهد بود.»
او اشاره کرد که تحریمها دو نوع هزینه دارند که یکی از آنها هزینههای سربار و مستقیم است؛ یعنی کل ثروت کشور از زیر دست دلالان تحریم و آقازادهها رد میشود و این کاسبان دائما از کل تجارت ایران سود میبرند.
پژوهشگر ارشد حکمرانی در دانشگاه پیتزبورگ در ادامه گفت هزینه دوم، فرصتسوزی در زمینه توسعه است و افزود که این نوع از هزینه، در تخمینها معمولا نادیده گرفته میشود.
ماشینچیان تاکید کرد که با در نظر گرفتن هزینههای فرصتسوزی، زیان سالانه اقتصاد ایران از تحریمها بسیار بیش از ۵۰ میلیارد دلار در سال خواهد بود.
محمد مقیمی، وکیل دادگستری و کارشناس ارشد حقوق بشر، به اظهارات مقامهای قوه قضاییه درباره بازداشت دو نفر در ارتباط با انفجار بندر رجایی و سابقه جمهوری اسلامی در نادیده گرفتن عاملان اصلی چنین بحرانهایی اشاره کرد.
او به ایراناینترنشنال گفت این شکل از برخورد با مساله انفجار بندر رجایی، به هیچ عنوان نه حقوقی و نه حتی اخلاقی است.
به گفته این وکیل، رسیدگی به چنین پروندهای باید با رعایت اصول دادرسی عادلانه، شفافیت در اطلاعرسانی و از مسیر دادگاهی علنی باشد اما اینبار هم مانند موارد مشابه پیشین چنین اتفاقی رخ نخواهد داد.
مقیمی تاکید کرد که رسیدگی قضایی به مسالهای با این ابعاد و شمار قربانیانش، به برخورد با یکی دو مسئول و قربانی کردن چند مقام سطح پایین محدود نمیشود.
او افزود که از مقامات عالیرتبه گرفته تا رهبر جمهوری اسلامی در این موضوع مسئولاند چون حتی در سادهترین شکل ماجرا، وظیفه نظارتی خود را انجام ندادهاند.
این کارشناس ارشد حقوق بشر با اشاره به تلاش مقامهای جمهوری اسلامی برای مختومه کردن پرونده در سریعترین زمان ممکن، گفت در پروندهای با این ابعاد که امنیت ملی در میان است، حتی اگر خانواده کشتهشدگان هم رضایت دهند، باز کافی نیست.
مقیمی افزود برگزاری یک دادگاه نمایشی و سلب حق دادرسی از خانوادههای قربانیان، با نظم عمومی مغایرت دارد، چون پرونده آنچنان ابعاد بزرگی دارد که امنیت شهروندان را به خطر میاندازد.
علی صدرزاده، تحلیلگر مسائل خاورمیانه در گفتوگو با ایراناینترنشنال درباره اینکه آیا حملات آمریکا و بریتانیا میتواند تاثیری بر توان موشکی حوثیها داشته باشد یا خیر گفت: «موشکی که به فرودگاه بن گوریون اصابت کرد از ایران به یمن منتقل شده بود، پس باید راههای انتقال سلاح را بست.»
وزارت خارجه اسرائیل حمله موشکی حوثیهای یمن به فرودگاه بن گوریون را حمله ایران خواند و از جهان خواست تا جمهوریاسلامی را پاسخگو کند.
جابر رجبی، تحلیلگر سیاسی به ایراناینترنشنال گفت: «جمهوریاسلامی پول مردم ایران را خرج شلیک به فرودگاه اسرائیل کرد.»
به دنبال توقف مذاکرات ایران و آمریکا، جان فترمن، سناتور دموکرات گفت دیگر مذاکره با جمهوری اسلامی ممکن نیست. مایک ترنر، نماینده جمهوریخواه مجلس نمایندگان نیز اعلام کرد ترامپ هرگز اجازه دستیابی ایران به تسلیحات هستهای را نخواهد داد.
گفتوگو با جلیل روشندل، استاد روابط بینالملل