مایک هاکبی، سفیر آمریکا در اسرائیل، اعلام کرد به‌زودی ساز و کار جدیدی برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه با حمایت واشینگتن آغاز خواهد شد که در چارچوب آن، اسرائیل تنها در «تامین امنیت نظامی لازم در منطقه جنگی» دخالت دارد.
دوازدهمین دوره این مراسم، پنجشنبه ۱۸ اردیبهشتماه در هتل ویرمونت در واشینگتن دیسی برگزار شد و جایزه برتر به ایران‌اینترنشنال اهدا شد.
انتقال صدای مردم ایران به مخاطبان جهانی و پایبندی به صداقت در بازتاب اخبار و گزارشگری دقیق و شفاف، از دلایل اهدای این جایزه به ایران‌اینترنشنال عنوان شده است.
جوایز سالانه ایایام به «رهبران برجستهای» اهدا می‌شود که کار آن‌ها نشانگر قدرت رسانه در اطلاعرسانی، آموزش و توانمندسازی در محیطهای دشوار است.
این مراسم همچنین فرصتی برای «ترویج گفتوگو، آزادی رسانه و روزنامهنگاری مسئولانه» است و هر سال با حضور سیاستمداران، دیپلماتها و فعالان فرهنگی از کشورهای مختلف در واشینگتن برگزار می‌شود.
از دیگر دریافتکنندگان جوایز امسال می‌توان به دکتر ماتیاس دوفنر، رییس هیاتمدیره و مدیرعامل شرکت آکسل اشپرینگر اسایی، شرکت مادر پولیتیکو و بیزینس اینسایدر و عضو هیاتمدیره نتفلیکس؛ همچنین زیاد دوایری، فیلمساز لبنانی نامزد اسکار و سازنده فیلمهای توهین و حمله؛ و مویرا فوربس، رییس و ناشر بخش زنان در نشریه فوربس، اشاره کرد.
در این مراسم چهرههای برجستهای از جمله سناتور جمهوریخواه دیو مککورمیک، مورگان اورتاگوس (معاون نماینده ویژه رییسجمهور آمریکا در امور خاورمیانه)، لوران بیلی، سفیر فرانسه، یحیی لایتر، سفیر اسرائیل، معتز زهران، سفیر مصر و خضر ابراهیم، سفیر جمهوری آذربایجان نیز حضور داشتند.
ابتکار ایایام از افرادی تقدیر می‌کند که در حوزه آموزش رسانه‌ای، توانمندسازی و روایت داستانهای تأثیرگذار به‌ویژه در محیطهای دشوار نقشآفرینی می‌کنند. این مراسم محفلی برای گردهمایی دیپلماتها، سیاستمداران و چهرههای فرهنگی از سراسر جهان است تا بر اهمیت گفتوگو و آزادی مطبوعات تأکید شود.
مهدی پرپنچی، سردبیر اجرایی ایران‌اینترنشنال در دفتر واشینگتن، این جایزه را به مخاطبان ایران‌اینترنشنال تقدیم و تاکید کرد بخش بزرگی از محتوای این شبکه، حاصل دریافتها و روایتهایی است که از شهرهای ایران به این رسانه می‌رسد.
او هنگام دریافت این جایزه گفت: «امروز ایران‌اینترنشنال پرمخاطبترین رسانه در میان مردم ایران و جامعه ایرانیان در تبعید است. ما تنها رسانه ۲۴ ساعته فارسیزبان هستیم که بهطور کامل در خدمت جامعه ایرانی قرار دارد.»
پرپنچی تاکید کرد: «این فقط یک چینش فنی نیست بلکه یک خط ارتباطی در تاریکی است.»
پیش از این و در اردیبهشت ۱۴۰۳، نشان شجاعت سال ۲۰۲۴ نشست ژنو برای حقوق بشر و دموکراسی به ایران‌اینترنشنال اهدا شد.
در آن مراسم به فشار و تهدید علیه روزنامهنگاران ایران‌اینترنشنال و شجاعت کارکنان این مجموعه اشاره و گفته شد وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی به دلیل خبررسانی این شبکه، آن را «سازمانی تروریستی» خوانده است.
علیاصغر رمضانپور، سردبیر اجرایی خبر ایران‌اینترنشنال در مصاحبهای در آن مراسم تاکید کرد این رسانه خود را بخشی از خانواده خبرنگاران داخل ایران میداند و دلیل عصبانیت حکومت ایران از این شبکه، نگرانی آنان از خبرنگاران ایرانی است که در چهار دهه گذشته سرکوب شده‌اند.
عبدالله اوجالان، رهبر زندانی حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک )، اسفندماه ۱۴۰۳ خواستار زمین گذاشتن سلاح و انحلال این حزب شد.
پ‌ک‌ک پس از درخواست تاریخی اوجالان که ۲۶ سال است در زندان به سر میبرد، آتش‌بس اعلام کرد.
درخواست اوجالان برای کنار گذاشتن سلاح و انحلال این گروه اقدامی است که میتواند راه را برای پایان دادن به ۴۰ سال درگیری میان شبهنظامیان کرد و دولت ترکیه هموار کند.
خبرگزاری رویترز نوشت که آیسگول دوغان، سخنگوی حزب دموکراسی و برابری خلقها، جمعه ۱۹ اردیبهشت و پس از نشست هیات اجرایی این حزب به خبرنگاران گفت: «ما همگی با جدیت و اهمیت بسیار در انتظار این تصمیم تاریخی هستیم.»
دوغان با اشاره به موافقت پ‌ک‌ک با درخواست اوجالان از طریق انتشار بیانیه، تاکید کرد این فرصت تاریخی باید به یک وضعیت دائمی تبدیل شود: «سلاحها باید جای خود را به گفتوگو بدهند.»
دوغان همچنین اظهار داشت که حزب متبوعش امیدوار است گامهای متقابلی برای دستیابی به صلح پایدار برداشته شود.
او تاکید کرد ایجاد زیرساختهای سیاسی و حقوقی برای تحقق این هدف ضروری است.
اوجالان از سال ۱۹۹۹ میلادی در زندانی جزیرهای محکوم به حبس ابد است.
او دوم آبان ۱۴۰۳ و در روز حمله اعضای پ‌ک‌ک به صنایع هوایی ترکیه در آنکارا نخستین ملاقات خود را پس از ۴۰ سال زندان انجام داد و گفت قادر است دستور پایان دادن به مبارزه مسلحانه را صادر و به جای آن یک مسیر قانونی و سیاسی را پیگیری کند.
در تاریخ هشت اسفند ۱۴۰۳، اوجالان از طریق وکلایش بیانیهای صادر کرد و خواستار احیای تلاشها برای صلح شد.
به نوشته نیویورک تایمز، با توجه به نفوذ عمیق اوجالان بر اعضای پ‌ک‌ک در ترکیه و عراق و همینطور احزاب کرد نزدیک به آن در سوریه و ایران، این پیام ممکن است در آن سوی مرزهای ترکیه نیز بازتاب داشته باشد.
پ‌ک‌ک که از سوی ترکیه، ایالات متحده و اتحادیه اروپا به عنوان «یک سازمان تروریستی» شناخته می‌شود، از سال ۱۹۸۴ میلادی شورشی مسلحانه را علیه دولت ترکیه آغاز کرد که در جریان این درگیری تاکنون بیش از ۴۰ هزار نفر کشته شده‌اند.
در طول این سال‌ها تلاش‌های پراکندهای برای صلح انجام شده است؛ از جمله آتشبسی بین سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ میلادی که در نهایت فروپاشید.
نیویورک‌تایمز جمعه ۱۹ اردیبهشت نوشت که مراسم ویژه «روز پیروزی» امسال در مسکو در سایه «تلاش‌های ناموفق برای پایان دادن به جنگ اوکراین» صورت گرفت.
میهمانان ویژه در میدان سرخ
بر اساس گزارش این روزنامه، ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه در مراسم امروز میزبان رهبران چین، برزیل و بیش از ۲۰ کشور دیگر بود.
کرملین با دعوت از رهبران کشورهای در حال توسعه تلاش می‌کند قدرت و نفوذ خود را به نمایش بگذارد و خود را به‌عنوان قطبی در برابر قدرت‌های غربی معرفی کند.
روسیه در این مراسم برای نخستین بار پهپادهای مورد استفاده در جنگ اوکراین، از جمله پهپاد «شاهد-۱۳۶» جمهوری اسلامی را به نمایش گذاشت.
در رژه امروز، یک گردان از سربازان چینی نیز برای نخستین بار در میدان سرخ مسکو رژه رفتند و جنگنده‌ها بر فراز آسمان شهر به پرواز درآمدند.
اهمیت رژه امسال
مراسم امسال بزرگ‌ترین رژه نظامی از زمان حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ است. روسیه از بیشترین تعداد مهمانان خارجی از سال ۲۰۱۵ پذیرایی می‌کند و حضور یا غیبت آن‌ها نشانه‌ای از همراهی یا مخالفت با غرب تلقی می‌شود.
پوتین در اواخر ماه آوریل به مناسبت این مراسم، آتش‌بس یک‌جانبه سه روزهای اعلام کرد که از هشتم ماه مه آغاز شد.
در مقابل، ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، این اقدام روسیه را «نمایشی» خواند و دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا نیز پیشنهاد آتش‌بس ۳۰ روزهای را مطرح کرد تا زمینه برای گفت‌وگوهای جدی و معنادار فراهم شود.
از سوی دیگر زلنسکی اعلام کرد که کشورش هیچ‌گونه تضمین امنیتی برای مهمانان شرکت‌کننده در رژه مسکو ارائه نداده است.
تشدید حملات متقابل
در روزهای منتهی به روز پیروزی، اوکراین حملات خود را به مسکو و مناطق اطراف افزایش داد که گمانه‌زنی‌هایی را درباره هدف قرار گرفتن خود رژه را ایجاد کرد.
روسیه نیز شهرهای اوکراین از جمله کی‌یف، پایتخت این کشور را هدف قرار داد.
زلنسکی چهارشنبه گفت: «کاملا منصفانه است که آسمان روسیه، آسمان متجاوز، امروز آرام نباشد.»
اهمیت تاریخی روز پیروزی
این مراسم، هر سال در یادبود رویدادی برگزار می‌شود که همواره فراتر از اختلافات داخلی در روسیه بوده و به نماد غرور ملی این کشور تبدیل شده است.
در جریان جنگ جهانی دوم، اتحاد جماهیر شوروی بیش از ۲۶ میلیون نفر از شهروندان خود را از دست داد؛ تلفاتی چنان گسترده که کمتر خانواده‌ای را در روسیه می‌توان یافت که از این فاجعه آسیب ندیده باشد.
پس از حمله گسترده روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، مراسم روز پیروزی و جشن‌های باشکوه آن به موضوعی اختلاف‌برانگیز در داخل روسیه و در سطح بین‌المللی تبدیل شد.
کرملین برای توجیه تهاجم به اوکراین، تاکید دارد که دولت کی‌یف به وسیله گروهی با گرایش‌های نازی اداره می‌شود. این در حالی است که سران اوکراین این موضع را رد می‌کنند و آن را بهانه‌جویی مسکو می‌خوانند.
زلنسکی خود یهودی‌تبار است، پدربزرگش در جنگ جهانی دوم علیه آلمان نازی جنگیده و تعدادی از اعضای خانواده بزرگش جان خود را در هولوکاست از دست داده‌اند.
دیدگاه‌های متفاوت شرق و غرب
کشورهای غربی مراسم روز پیروزی در اروپا را روز هشتم می برگزار کردند، در حالی که روسیه این رویداد را نهم می جشن می‌گیرد. این تفاوت یک روزه ریشه در اختلاف زمانی بین مسکو و برلین دارد. زمانی که آلمان نازی سند تسلیم بی‌قید و شرط خود را امضا کرد، در مسکو ساعت از نیمه‌شب گذشته بود.
این اختلاف تقویمی اکنون به تفاوتی نمادین تبدیل شده که متحدان سابق و جشن‌های آن‌ها را به دو اردوگاه متمایز تقسیم می‌کند.
اوکراین نیز در تحولی معنادار، از سال ۲۰۲۳ تصمیم گرفته روز پیروزی را همانند کشورهای غربی در هشتم ماه می گرامی بدارد.
این تغییر تقویم ملی، نمادی آشکار از گسست کی‌یف از روسیه و میراث شوروی سابق تلقی می‌شود.
اهمیت روز پیروزی برای پوتین
پوتین پیوند عمیق شخصی با پیروزی شوروی بر آلمان نازی دارد.
برادرش، ویکتور، در جریان محاصره لنینگراد از سوی آلمان در جنگ جهانی دوم، در یک پرورشگاه به‌دلیل ابتلا به دیفتری جان باخت و در یک گور دسته‌جمعی دفن شد.
پدر پوتین به شدت مجروح شد و مادرش نیز از گرسنگی تا مرز مرگ پیش رفت.
تاریخچه رژه‌های روز پیروزی در روسیه
نخستین رژه روز پیروزی در سال ۱۹۴۵، اندکی پس از تسلیم آلمان برگزار و نهم می به عنوان تعطیلی عمومی اعلام شد.
استالین که در آن زمان بر اتحاد جماهیر شوروی حکومت می‌کرد، می‌خواست از اهمیت پیروزی در جنگ جهانی دوم بکاهد زیرا ژنرال‌های شوروی را که به شکست آلمان کمک کرده بودند، رقبای سیاسی بالقوه می‌دید و به همین دلیل به این رژه‌ها پایان داد.
پس از سال ۱۹۶۵، پیروزی بر نازیسم به تدریج به سنگ بنای آیین‌های میهن‌پرستانه شوروی و روسیه تبدیل شد. با وجود این، برگزاری رژه‌های نظامی در این روز تا سال‌ها به‌صورت نامنظم و گاه‌به‌گاه انجام می‌شد تا این‌که از سال ۲۰۰۸ به بعد، این رژه‌ها به مراسمی سالانه و باشکوه تبدیل شدند که هدف اصلی آن‌ها نمایش توان نظامی روسیه است.
رژه امروز همچنین نشان‌دهنده تغییر مسیر روسیه طی دو دهه گذشته است. در سال ۲۰۰۵، بسیاری از رهبران غربی از جمله جرج دبلیو بوش، رییس‌جمهوری آمریکا، در این مراسم حضور داشتند که نشان‌دهنده اتحاد روسیه و آمریکا در دوران جنگ بود اما امروز، شی جین‌پینگ، رهبر چین، میهمان اصلی این مراسم بود.
مسکو در آستانه رژه، شهری در محاصره تدابیر امنیتی
در روزهای منتهی به برگزاری رژه، زندگی در پایتخت روسیه تقریبا به حالت نیمه‌تعطیل درآمد و فرودگاه‌های مسکو به دنبال حملات پهپادی اوکراین، چندین بار ناگزیر به تعطیلی شدند که این امر موجب سردرگمی گسترده مسافران شد.
طبق گزارش انجمن آژانس‌های مسافرتی روسیه، برنامه سفر بیش از ۶۰ هزار مسافر به دلیل این اختلالات دچار تغییر شده است.
در سطح شهر هم تردد وسایل نقلیه و حتی عابران پیاده در خیابان‌های اصلی ممنوع شد. بسیاری از واحدهای تجاری و اداری نیز ناچار شده‌اند هم برای تمرین بزرگ رژه در روز چهارشنبه و هم برای مراسم اصلی در روز جمعه، فعالیت خود را متوقف کنند.
هاکبی جمعه ۱۹ اردیبهشت در آستانه سفر دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، به خاورمیانه گفت طرح کمک‌رسانی به غزه با مشارکت چند سازمان غیردولتی و برخی کشورها به اجرا درمی‌آید، اما اسرائیل در روند توزیع کمک‌ها یا ورود آن‌ها به این منطقه نقشی ایفا نخواهد کرد.
او در پاسخ به این پرسش که آیا برقراری آتش‌بس پیش‌شرط ورود کمک‌ها به غزه است، افزود: «ارسال کمک‌های بشردوستانه تنها به توانایی ما برای رساندن غذا به داخل غزه بستگی دارد، نه به چیز دیگر.»
رسانه‌های اسرائیلی ۱۵ اردیبهشت از تصویب طرح کلی ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه در کابینه امنیتی این کشور خبر دادند.
به گزارش منابع اسرائیلی و دیپلمات‌های کشورهای عربی، این طرح شامل اسکان حدود دو میلیون فلسطینی در یک‌چهارم جنوبی نوار غزه، نزدیک به شهر کاملا ویران‌شده رفح، است.
در چارچوب طرح اسرائیل، مراکزی در خارج از اردوگاه‌های چادری برپا خواهد شد و کمک‌ها در این مناطق در اختیار آوارگان فلسطینی قرار می‌گیرد.
سفیر آمریکا در اسرائیل در ادامه اظهارات خود گفت مراکز توزیع کمک‌ها در غزه در ابتدا می‌توانند به بیش از یک میلیون نفر غذا برسانند و این ظرفیت به‌مرور تا دو میلیون نفر افزایش می‌یابد.
هاکبی افزود امنیت کارکنان توزیع‌کننده را «نیروهای امنیتی خصوصی» تامین خواهند کرد و همه اقدامات مطابق با قوانین بین‌المللی خواهد بود.
انتقاد یونیسف از طرح آمریکا و اسرائیل برای کمک‌رسانی به غزه
صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) ۱۹ اردیبهشت طرح اسرائیل و آمریکا برای ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه را مورد انتقاد قرار داد و اعلام کرد این طرح باعث افزایش رنج کودکان و خانواده‌ها در غزه خواهد شد.
جیمز اِلدِر، سخنگوی یونیسف، در همین رابطه گفت: «استفاده از کمک‌های بشردوستانه به‌عنوان طعمه‌ای برای وادار کردن مردم به جابه‌جایی، به‌ویژه از شمال به جنوب [غزه]، مردم را در برابر انتخابی غیرممکن قرار می‌دهد: انتخاب میان آوارگی و مرگ.»
الدر افزود: «به نظر می‌رسد این اقدام با هدف تقویت کنترل بر اقلام حیاتی و استفاده از آن‌ها به‌عنوان ابزار فشار طراحی شده است.»
در سوی مقابل، «تیکوا فوروم»، یک گروه اسرائیلی که خانوادههای شماری از گروگانهای در بند حماس را نمایندگی می‌کند، از طرح کمک‌رسانی به غزه انتقاد کرد و گفت ارسال کمک‌ها به این باریکه باید به آزادی ۵۹ گروگان باقیمانده در غزه مشروط باشد.
پیشتر در ۱۶ اردیبهشت، استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، از طرح کمک‌رسانی به غزه استقبال کرده بود.
اعضای حماس ۱۵ مهر ۱۴۰۲ (هفتم اکتبر ۲۰۲۳) با حمله به جنوب اسرائیل حدود هزار و ۲۰۰ نفر را کُشتند و بیش از ۲۵۰ تن را به گروگان گرفتند.
بنا بر اعلام رسمی دولت اسرائیل، ۲۴گروگانِ در قید حیات همچنان در اسارت حماس هستند و پیکر ۳۵ گروگان جانباخته نیز در اختیار این گروه قرار دارد.
اسرائیل در واکنش به حمله هفتم اکتبر حماس، عملیات نظامی گستردهای را در نوار غزه آغاز کرد که بنا بر اعلام وزارت بهداشت حماس، تاکنون بیش از ۵۲ هزار کشته و ۱۱۹ هزار زخمی بر جای گذاشته است.