شبکه اسرائیلی: اگر مذاکرات مسقط به نتیجه ملموسی نینجامد، آمریکا گزینه نظامی را احیا میکند
شبکه اسرائیلی «آینیوز۲۴» به نقل از منابع نزدیک به استیو ویتکاف، رییس هیئت مذاکرهکننده آمریکا، گزارش داد در صورتی که مذاکرات هستهای روز یکشنبه با جمهوری اسلامی به پیشرفت ملموسی نینجامد، واشینگتن گزینه نظامی را دوباره روی میز قرار خواهد داد.
این منابع همچنین انتخاب مایکل آنتون بهعنوان رییس تیم فنی آمریکا در مذاکرات را نشانه جدیت دولت ترامپ برای رسیدن به توافق با جمهوری اسلامی ارزیابی کردند.
به گفته این منابع، آنتون «کارشناس مسائل ایران و فردی است که میداند چگونه با ایران به توافق برسد» و به همین دلیل، انتخاب او حامل پیام مهمی از سوی واشینگتن عنوان شده است.
شبکه خبری انبیسی گزارش داد استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، با زیر پا گذاشتن پروتکلهای دیرینه دیپلماتیک، در سه دیدار سطح بالا با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، بهجای استفاده از مترجم شخصی، به مترجمان کرملین تکیه کرد.
گزارش انبیسی که شنبه ۲۰ اردیبهشت منتشر شد، بر پایه اطلاعات یک مقام آمریکایی و دو مقام غربی مطلع از مذاکرات ویتکاف و پوتین تهیه شده است.
یکی از مقامهای غربی گفت ویتکاف در این دیدارها «از مترجمان آنها استفاده کرده است و اگر آنها با هم به زبان روسی صحبت کنند، او متوجه نمیشود چه میگویند».
دو سفیر پیشین آمریکا نیز در همین زمینه هشدار دادند اتکا به مترجمان کرملین میتوانسته باعث از بین رفتن ظرافتهای اظهارات پوتین شود و ویتکاف در چنین شرایطی امکان راستیآزمایی مستقل سخنان طرف مقابل را نداشته است.
ویتکاف که پیشتر سرمایهگذار حوزه املاک و معاملهگر رمزارز بوده، به زبان روسی مسلط نیست.
ویتکاف از سوی ترامپ ماموریت دارد برای پایان دادن به جنگ اوکراین با دو طرف این مناقشه مذاکره کند.
به گزارش انبیسی، او ۲۳ بهمن و ۲۳ اسفند ۱۴۰۳ در مسکو و ۲۲ فروردین در سنپترزبورگ با پوتین دیدار کرد و وظیفه ترجمه سخنان پوتین در این ملاقاتها بر عهده مترجم کرملین بود.
آنا کلی، معاون سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، در بیانیهای اعلام کرد ویتکاف «با هماهنگی کامل با وزارت خارجه آمریکا، همه پروتکلهای امنیتی را رعایت میکند».
تیم ویتکاف، وزارت خارجه ایالات متحده و کرملین هنوز به این گزارش واکنشی نشان ندادهاند.
از زمان آغاز تهاجم روسیه به اوکراین در اسفند ۱۴۰۰، دهها هزار نفر کشته شدهاند. ترامپ در کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود پس از ورود مجدد به کاخ سفید، «در همان روز نخست» جنگ را پایان خواهد داد.
رییسجمهوری آمریکا در ماههای اخیر کوشیده است با رایزنیهای فشرده با مقامهای کییف و مسکو، به این وعده خود جامه عمل بپوشاند.
در سوی مقابل، پوتین همچنان نشانهای از تمایل جدی برای پایان دادن به درگیریها بروز نداده است. او در سخنرانی ۱۴ اردیبهشت، در حالی از امکان پایان جنگ سخن گفت که همزمان بر قدرت هستهای روسیه نیز تاکید کرد.
رییسجمهوری روسیه که گفته میشود بهطور محدود به زبان انگلیسی مسلط است، در مذاکرات و جلسات رسمی خود از مترجم استفاده میکند.
پوتین در دیدار پنجم اردیبهشت با ویتکاف، همراه با یوری اوشاکوف، مشاور ویژهاش و سفیر پیشین روسیه در آمریکا بین سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۸ و کریل دیمیتریف، فرستاده ویژه او در حوزه سرمایهگذاری و همکاری اقتصادی، حاضر شد. یک مترجم نیز تیم پوتین را همراهی میکرد.
در ویدیویی کوتاه که کرملین از این دیدار منتشر کرده است، ویتکاف بهتنهایی وارد اتاق میشود و با پوتین که با لبخند به استقبال او آمده، دست میدهد.
در این دیدار، اثری از مشاوران یا کارشناسان تخصصی که معمولا در مذاکرات دیپلماتیک حساس همراه مقامات آمریکایی حضور دارند، در کنار ویتکاف دیده نمیشود.
انبیسی افزود وقتی زنی در سمت ویتکاف پشت میز نشست، ویتکاف به او اشاره کرد و گفت: «مترجم؟ از سفارت؟ خوبه.»
یک روزنامهنگار تحقیقی در حساب خود در شبکه اجتماعی ایکس درباره هویت این زن نوشت او مترجم منصوب دولت روسیه برای شخصیتهای سیاسی کلیدی همچون پوتین، سرگئی لاوروف و دمیتری مدودف است.
این روزنامهنگار افزود: «نگرانکنندهتر اینکه او همچنین مترجم [سرگئی] ناریشکین، رییس سازمان اطلاعات خارجی روسیه، نیز است.»
بر اساس این گزارش، این مترجم ناتالیا کشکینا نام دارد، متولد ۱۹۹۱ است و در حال حاضر بهعنوان دبیر دوم در دپارتمان زبانشناسی وزارت خارجه روسیه فعالیت میکند.
او همچنین چند سال پیش بهعنوان دبیر سوم در نمایندگی روسیه در ناتو در بروکسل فعالیت میکرد که «تقریبا بهطور قطع شغلی مربوط به ترجمه نبوده است».
مایکل مکفول، سفیر سابق ایالات متحده در روسیه، در همین رابطه به انبیسی گفت استفاده از مترجم کرملین «تصمیمی بسیار بد» بوده که ویتکاف را «در موقعیتی واقعا نامساعد» قرار داده است.
او افزود: «من به زبان روسی صحبت میکنم و [کار] مترجمان کرملین و مترجمان آمریکایی را در یک جلسه شنیدهام. ترجمهها هرگز یکسان نیستند.»
به گفته مکفول، حضور مترجم آمریکایی در جلسات نهتنها به دقت ترجمه کمک میکند، بلکه امکان تهیه گزارشی مکتوب و دقیق از محتوای گفتوگوها را نیز برای سایر نهادهای دولتی فراهم میسازد؛ گزارشی که با عنوان «یادداشت مذاکره» شناخته میشود.
نبود یادداشتهای دقیق از مذاکرات میتواند برای سایر اعضای ارشد دولت ترامپ، از جمله مارکو روبیو، وزیر خارجه و کیت کلاگ، فرستاده ویژه ترامپ در امور اوکراین و روسیه، مشکلاتی ایجاد کند.
تعامل ویتکاف با اطلاعات حساس، آنهم در شرایطی که نقشی محوری در تلاشها برای حلوفصل جنگ اوکراین، درگیری غزه و همچنین توافق هستهای با جمهوری اسلامی دارد، نگرانیهایی را در پی داشته است.
دو مقام غربی به انبیسی گفتند هواپیمایی که ویتکاف برای سفر به روسیه از آن استفاده میکند، فاقد سیستم ارتباطی ایمن دولتی است.
با این حال، به گفته همین مقامها، ویتکاف تماسهای حساس خود را پیش از پرواز و از داخل سفارت آمریکا انجام میدهد و همچنین یک تلفن همراه امن در اختیار دارد.
معمر الاریانی، وزیر اطلاعرسانی دولت قانونی یمن، اعلام کرد که سردرگمی و مواضع متناقض مقامهای حوثی پس از اعلام توقف حملات آمریکا، نشان میدهد این تصمیم نتیجه توافق میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده بوده که تهران با هدف خروج از بنبست مذاکرات از آن بهرهبرداری کرده است.
او تاکید کرد که اظهارات متناقض رهبران و رسانههای حوثی که این تصمیم را گاه نتیجه گفتوگوهای پشتپرده و گاه اقدامی یکجانبه از سوی آمریکا معرفی میکنند، اثبات میکند که این گروه در جریان جزئیات این توافق نبوده و اصلا طرف این معادله نیست.
الاریانی همچنین تصریح کرد: «ایران بار دیگر تلاش کرده است از ابزارهای خود در منطقه، بهویژه شبهنظامیان حوثی، بهرهبرداری کند، بهویژه پس از بنبست در برگزاری دور چهارم مذاکرات هستهای.»
وزیر اطلاعرسانی یمن افزود: «این وضعیت بار دیگر نشان میدهد که عبدالملک حوثی چیزی بیش از یک عروسک در دست سپاه پاسداران نیست که از راه دور از تهران هدایت میشود و تصمیمات کلان در رابطه با جنگ و صلح در یمن در تهران گرفته میشود.»
او با اشاره به نقش عمان در میانجیگری میان تهران و واشنگتن گفت: «توقف حملات آمریکا نتیجه تفاهمهای ایران و آمریکا با وساطت عمان است و هدف از آن، کاهش تنشها برای فراهم کردن زمینه ازسرگیری مذاکرات هستهای میان دو کشور است.»
وزیر اطلاعرسانی دولت یمن تاکید کرد که حوثیها بارها نشان دادهاند منافع جمهوری اسلامی را به بهای جان و رنج مردم یمن ترجیح میدهند و اقدامات آنها در ماههای اخیر نیز تنها بخشی از بازی تهران برای فشار بر غرب در مذاکرات بوده است، نه «دفاع از آرمان فلسطین»، همانطور که ادعا میکنند.
مایک هاکبی، سفیر آمریکا در اسرائیل، در آستانه دور چهارم مذاکرات واشینگتن و تهران تاکید کرد آمریکا هیچ توافقی را که به جمهوری اسلامی ظرفیت هستهای بدهد نمیپذیرد و هشدار داد اقدام نظامی به رفتار تهران و واکنش آن به تهدیدات ترامپ بستگی دارد.
سفیر آمریکا در مصاحبه دیگری با شبکه ۱۱ اسرائیل در پاسخ به پرسشی درباره احتمال دستیابی به توافقی جدید با تهران گفت: «همه ما میتوانیم امیدوار باشیم که ایرانیها تصمیم بگیرند به دنبال سلاح هستهای نروند. ترامپ کاملا روشن گفته است که ایران هرگز به سلاح هستهای دست نخواهد یافت.»
هاکبی با یادآوری سابقه جمهوری اسلامی در نقض توافقهای بینالمللی تاکید کرد: «در ۴۶ سال گذشته، ایرانیها در زمینه بستن توافق یا پایبندی به آن، چندان قابل اعتماد نبودهاند.»
او همچنین درباره موضوع غنیسازی اورانیوم برای اهداف غیرنظامی تصریح کرد که نیاز جمهوری اسلامی به انرژی نمیتواند توجیهی برای ادامه غنیسازی باشد.
هاکبی در این باره گفت: «اگر بهنوعی نیاز مشروعی به انرژی داشتند، اما برای آن نیازی به اورانیوم غنیشده نیست. آنها میتوانند انرژی را از منابع دیگری تامین کنند. برای تولید انرژی نیازی به اورانیوم غنیشده ندارند. علاوه بر این، آنها به اندازه کافی نفت دارند. من مطمئن نیستم که اصلا به انرژی هستهای نیاز داشته باشند.»
سفیر آمریکا در بخش دیگری از صحبتهایش گفت: «تنها کشوری که واقعا فکر میکنم، هیچ نفوذی بر آن نداریم، ایرانیها هستند که البته تامینکنندگان مالی حماس، حزبالله و حوثیها به شمار میروند. اگر به تمام شرارتهای خاورمیانه نگاه کنید، سخت است نبینید که در نهایت همه آنها به تهران ختم میشود.»
پلیس بریتانیا اعلام کرد بازداشت چهار شهروند ایرانی که هفته گذشته در جریان عملیات ضدتروریستی در مناطق مختلف این کشور دستگیر شدند، تمدید شده و این افراد تا شنبه ۲۷ اردیبهشت تحت بازجویی قرار خواهند داشت.
در مجموع ۹ نفر، از جمله هشت ایرانی، در ارتباط با دو پرونده جداگانه مرتبط با اقدامات مشکوک به تروریسم در سراسر بریتانیا دستگیر شدهاند که که از این تعداد، یک نفر با قید وثیقه آزاد شده است.
پلیس بریتانیا شنبه ۲۰ اردیبهشت اعلام کرد بازرسیها در چندین نقطه در منچستر، لندن و سوئیندون همچنان ادامه دارد.
دومینیک مورفی، رییس فرماندهی مبارزه با تروریسم پلیس لندن، گفت بررسی این پرونده همچنان در مراحل اولیه قرار دارد.
او افزود: «ما به همکاری نزدیک با مسئولان مناطق مرتبط ادامه میدهیم و در حال بررسی مسیرهای مختلف برای شناسایی انگیزهها و ارزیابی هرگونه تهدید احتمالی هستیم.»
سایت خبری نَشنال ۱۹ اردیبهشت با اشاره به بازداشت شماری از شهروندان ایرانی در ارتباط با اقدامات تروریستی در بریتانیا گزارش داد پنج تن از آنها اعضای «یگان ۸۴۰» سپاه پاسداران هستند که نهاد مسئول برای برنامهریزی و اجرای عملیات ترور و آدمربایی در خارج از ایران به شمار میرود.
نشنال به نقل از یک منبع امنیتی نوشت احتمال میرود این پنج نفر در پوشش مهاجر و بهصورت غیرقانونی با قایقهای مهاجران وارد بریتانیا شده باشند.
بر اساس این گزارش، سه ایرانی بازداشتشده دیگر نیز عضو وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی هستند.
روزنامه تلگراف ۱۸ اردیبهشت با اشاره به بازداشت چند تبعه ایرانی در بریتانیا، به نقل از منابع آگاه نوشت سپاه پاسداران قصد داشت با طراحی حمله به سفارت اسرائیل در لندن توسط این افراد، مذاکرات اخیر میان تهران و واشینگتن را به شکست بکشاند.
پیشتر در ۱۷ اردیبهشت نیز نشریه تایمز گزارش داد هدف اصلی این شبکه حمله به سفارت اسرائیل در لندن بود.
علیرضا یوسفی، مدیرکل غرب اروپای وزارت خارجه جمهوری اسلامی، ۱۷ اردیبهشت خواستار دسترسی کنسولی به بازداشتشدگان در این پرونده شد و بر ضرورت «رعایت اصول دادرسی عادلانه» در مورد آنها تاکید کرد.
او همچنین اظهارات مقامهای بریتانیایی در خصوص اقدامات تروریستی بازداشتشدگان را «زیانبار و موجب تشدید بیاعتمادی» در روابط تهران و لندن توصیف کرد.
کن مککالوم، رییس سازمان اطلاعات داخلی بریتانیا (امای۵)، مهرماه ۱۴۰۳ اعلام کرد سازمانش طی دو سال گذشته ۲۰ توطئه بالقوه کشنده را که مورد حمایت جمهوری اسلامی بوده، مختل کرده است.
او گفت تهران با استفاده از واسطهها و گروههای جنایتکار، توطئههای ترور و خرابکاری علیه مخالفان را در بریتانیا افزایش داده است.
هند و پاکستان، دو کشور همسایه دارای سلاح هستهای، تحت فشار و میانجیگری ایالات متحده بر سر برقراری آتشبس به توافق دست یافتند.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، شنبه ۲۰ اردیبهشت در پیامی در تروث سوشال، شبکه اجتماعی خود، نوشت: «پس از یک شب طولانی از گفتوگوهایی که با میانجیگری ایالات متحده صورت گرفت، خوشحالم اعلام کنم که هند و پاکستان بر سر یک آتشبس کامل و فوری به توافق رسیدهاند.»
ترامپ افزود: «به هر دو کشور بابت استفاده از عقل سلیم و هوش بالا تبریک میگویم.»
درگیریهای اخیر میان هند و پاکستان، شدیدترین تنش نظامی این دو کشور جنوب آسیا در نزدیک به سه دهه گذشته بود؛ تنشی که طی آن، دو طرف پایگاههای نظامی یکدیگر را هدف قرار دادند و در مجموع ۶۶ غیرنظامی جان باختند.
شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس، از ترامپ بابت «رهبری و نقش فعالش در برقراری صلح در منطقه» قدردانی کرد.
شریف افزود: «پاکستان بر این باور است که این اتفاق، سرآغازی نو برای حل مسائلی است که سالها منطقه را گرفتار کرده و مانع رسیدن به صلح، رفاه و ثبات شدهاند.»
سوبرامانیام جاییشانکار، وزیر امور خارجه هند، نیز اعلام کرد فرماندهان ارتش دو کشور در تماس با یکدیگر توافق کردند تمامی درگیریها از ساعت پنج بعدازظهر ۲۰ اردیبهشت به وقت هند (۱۱:۳۰ به وقت گرینویچ) متوقف شود.
با این حال، جاییشانکار از واژه «آتشبس» در اظهارات خود استفاده نکرد.
با وجود اعلام آتشبس، خبرگزاری رویترز گزارش داد صدای انفجار در شهر جامو در منطقه تحت کنترل هند شنیده شده و پرتابههایی در آسمان مشاهده شده است.
رویترز به نقل از شاهدان عینی نوشت این انفجارها احتمالا به دلیل حملات پهپادی به این شهر به وقوع پیوستند.
خبرگزاری ANI هند با اشاره به این انفجارها، انگشت اتهام را به سوی پاکستان نشانه گرفت و به نقل از منابع محلی نوشت اسلامآباد توافق آتشبس را نقض کرده است.
در پی تحولات اخیر، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، پیشنهاد داد برای «پیشگیری از درگیریهای آتی»، واشینگتن نقش میانجی را میان دهلی نو و اسلامآباد ایفا کند.
روبیو افزود دو طرف توافق کردهاند «مذاکراتی را درباره مجموعهای گسترده از موضوعات در مکانی بیطرف آغاز کنند».
ویکرام میسری، دبیرکل وزارت خارجه هند، نیز اعلام کرد روسای ستاد عملیات نظامی هند و پاکستان قرار است دوشنبه ۲۲ اردیبهشت بار دیگر با یکدیگر گفتوگو کنند.
با این حال، وزارت اطلاعات هند در بیانیهای تاکید کرد: «هیچ تصمیمی برای برگزاری مذاکرات درباره هیچ موضوع دیگری در هیچ مکان دیگری اتخاذ نشده است.»
یک منبع هندی نیز در گفتوگو با شبکه سیانان، این موضع را تکرار و تایید کرد.
سخنگوی شرکت هواپیمایی بینالمللی پاکستان پس از آتشبس با هند اعلام کرد پروازهای این شرکت از سر گرفته شده است.
سازمان فرودگاههای پاکستان نیز خبر داد حریم هوایی این کشور بهطور کامل برای تمامی پروازها باز شده است.
در اطلاعیهای که در وبسایت این سازمان منتشر شد، آمده است: «تمام فرودگاههای کشور برای انجام عملیات عادی پرواز فعال هستند.»
با این حال، چهار منبع دولتی به رویترز گفتند با وجود دستیابی هند و پاکستان به توافق آتشبس پس از چند روز درگیری مرگبار، اجرای پیمان حقآبه رود سند همچنان در حالت تعلیق باقی مانده است.
این پیمان که در سال ۱۹۶۰ به امضا رسید، نحوه تقسیم آب رود سند و شاخههای آن میان دو کشور را تنظیم میکند.
هند اوایل اردیبهشت و پس از حمله مرگبار به گردشگران در کشمیر که جرقه دور تازهای از تنشها را زد، از این پیمان خارج شد.
رویترز همچنین به نقل از دو مقام هندی گزارش داد محدودیتها علیه پاکستان از جمله در مورد تجارت و صدور ویزا همچنان پابرجاست.