قطر یک جِت مجلل را، بهعنوان ایر فورس وان، به ترامپ هدیه خواهد داد
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، هنگام پیاده شدن از هواپیمای ریاستجمهوری (ایرفورسوان) در فرودگاه بینالمللی پالم بیچ، فلوریدا، ۱۱ آوریل ۲۰۲۵
دونالد ترامپ در سفر به خاورمیانه که از فردا آغاز میشود، یک هواپیمای مجلل از نوع بویینگ ۸-۷۴۷ را بهعنوان هدیه از خاندان سلطنتی قطر دریافت میکند. این هدیه احتمالا گرانقیمتترین هدیهای است که در تاریخ آمریکا از سوی یک دولت خارجی به رییسجمهوری این کشور اهدا شده است.
سیانان به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد دولت ترامپ قرار است یک هواپیمای لوکس از خانواده سلطنتی قطر دریافت کند تا پس از بازطراحی به عنوان هواپیمای ایرفورس وان مورد استفاده قرار گیرد.
یک مقام قطری هم گفت این هواپیما از نظر فنی از سوی وزارت دفاع قطر به پنتاگون اهدا میشود و آن را بیشتر یک معامله دولت با دولت توصیف کرد، تا یک اقدام شخصی. وزارت دفاع آمریکا سپس این هواپیما را با ویژگیهای امنیتی و تغییرات لازم برای استفاده رییسجمهور تجهیز خواهد کرد.
پیشتر، ایبیسی نیوز هم گزارشی مشابه به نقل از منابع آگاه از توافق منتشر کرد و نوشت این هواپیمای فوقلوکس بوئینگ ۷۴۷-۸ ممکن است باارزشترین هدیهای باشد که تاکنون از سوی یک دولت خارجی به ایالات متحده داده شده است.
نیویورک تایمز هم به نقل از دو مقام ارشد آمریکا گزارش داد این هواپیما پس از پایان دوره ترامپ، به کتابخانه ریاستجمهوری او اهدا میشود.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، گزارشها درباره اختلاف میان او دونالد ترامپ را رد کرد و گفت: «روابطم با رییسجمهور ترامپ عالی است.»
استیو ویتکاف، نماینده ترامپ در امور خاورمیانه، نیز در یک مصاحبه گزارشها درباره اختلاف ترامپ و نتانیاهو درباره جمهوری اسلامی و حوثیها را مضحک خواند و گفت فکر نمیکنم تفاوت زیادی بین نحوه تفکر آنها و ما در سیاست خارجی وجود داشته باشد.
پیشتر انبیسینیوز به نقل از منابع آگاه گزارش داد اظهارات عمومی دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، بهویژه درباره موضوع غنیسازی در خاک ایران، در هفته گذشته دو بار ناراحتی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، را در پی داشته است.
رسانههای اسرائیلی گزارش دادند سه بندر راس عیسی، الحدیده و الصلیف در یمن هدف حملات جنگندههای اسرائیلی قرار گرفتند.
افیخای ادرعی، سخنگوی عربزبان ارتش اسرائیل، شامگاه یکشنبه ۲۱ اردیبهشت برای سه بندر راس عیسی، الحدیده و الصلیف در یمن هشدار تخلیه فوری صادر کرد.
او در شبکه ایکس نوشت: «بهدلیل استفاده گروه تروریستی حوثی از این بنادر برای انجام فعالیتهای نظامی، از تمامی افراد حاضر در این مناطق خواسته میشود فورا بنادر را ترک کنند و از آنها فاصله بگیرند تا از خطرات احتمالی در امان بمانند.»
کانال ۱۴ اسرائیل نیز گزارش داد هشدار تخلیه برای این سه بندر اینبار تا «اطلاع ثانوی» صادر شده است.
رسانههای وابسته به حوثیها هم از حملات هوایی اسرائیل به استان حدیده یمن خبر دادند.
این سومین موج از حملات هوایی گسترده اسراییل به مواضع حوثیهای مورد حمایت جمهوری اسلامی در روزهای اخیر است.
ارتش اسرائیل ۱۶ اردیبهشت نیز پس از صدور هشدار تخلیه فوری برای فرودگاه بینالمللی صنعا، پایتخت یمن، این مکان را هدف قرار داد.
ارتش اسرائیل ۱۵ اردیبهشت نیز با ۲۰ جنگنده بیش از ۵۰ بمب بر مواضع حوثیها در بندر حدیده و کارخانه بتن «باجل» پرتاب کرد.
این حملات در شرایطی انجام میشوند که دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، ۱۶ اردیبهشت ماه اعلام کرد ایالات متحده بمباران مواضع حوثیها را متوقف میکند.
ترامپ افزود این تصمیم در پی موافقت حوثیها با توقف حملات به کشتیهای آمریکایی گرفته شده است.
حوثیهای یمن ۱۷ اردیبهشت اعلام کردند توافق آتشبس میان این گروه و آمریکا شامل اسرائیل نمیشود.
معمر الاریانی، وزیر اطلاعرسانی دولت قانونی یمن، ۲۰ اردیبهشت اعلام کرد توقف حملات آمریکا حاصل توافق میان تهران و واشینگتن است، نه نتیجه مذاکرات با حوثیها.
انبیسینیوز ۲۱ اردیبهشت با اشاره به اختلافات بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل و ترامپ نوشت تحولات اخیر در رابطه با حوثیها از مواردی بوده که در روزهای اخیر بر روابط رهبران دو کشور سایه افکنده است.
به گزارش انبیسی، تصمیم ترامپ برای توقف کارزار نظامی ایالات متحده علیه حوثیها موجب حیرت نتانیاهو شد.
در پی ادامه حملات حوثیها به اسراییل در روزهای گذشته، مقامهای این کشور بارها تاکید کردند این حملات را بیپاسخ نخواهند گذاشت.
یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، ۱۹ اردیبهشت در واکنش به حملات جدید حوثیها به کشورش گفت این گروه به شلیک «موشکهای ایرانی» بهسوی اسرائیل ادامه میدهد.
او افزود: «همانطور که وعده دادهایم، در یمن و هر نقطهای که لازم باشد با قدرت و قاطعیت پاسخ خواهیم داد.»
مدت کوتاهی پس از آغاز مناقشه حماس و اسرائیل، حوثیها حملات خود را به کشتیهای بینالمللی در دریای سرخ، تنگه بابالمندب و خلیج عدن آغاز کردند و امنیت دریانوردی را در منطقه در ماههای گذشته به خطر انداختند.
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، اعلام کرد آماده است پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود، در ترکیه دیدار کند.
زلنسکی یکشنبه ۲۱ اردیبهشت در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پنجشنبه در ترکیه منتظر پوتین هستم.»
او افزود اوکراین انتظار دارد از دوشنبه ۲۲ اردیبهشت آتشبس کامل میان دو کشور برقرار شود تا زمینه لازم برای آغاز روند دیپلماتیک جهت پایان دادن به جنگ فراهم آید.
ساعاتی پیش از بیانیه زلنسکی، دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در پیامی در شبکه تروث سوشال، با اشاره به اعلام آمادگی پوتین برای مذاکرات مستقیم با اوکراین در ترکیه، از کییف خواست «فورا» این درخواست را قبول کند.
ترامپ افزود: «دستکم در این صورت مشخص میشود که آیا امکان توافق وجود دارد یا نه. اگر هم توافقی حاصل نشود، رهبران اروپا و آمریکا میدانند در چه نقطهای قرار داریم و میتوانند بر اساس آن عمل کنند.»
پیشتر در ۲۰ اردیبهشت، قدرتهای اصلی اروپا با پشتیبانی ترامپ خواستار برقراری آتشبس بیقید و شرط ۳۰ روزه در اوکراین شدند و تهدید کردند اگر پوتین این پیشنهاد را نپذیرد، با تحریمهای «گستردهای» روبهرو خواهد شد.
رهبران بریتانیا، فرانسه، آلمان، لهستان و اوکراین در نشستی در کییف که ترامپ نیز به صورت تلفنی در آن حضور یافت، تاریخ آغاز این آتشبس را ۲۲ اردیبهشت تعیین کردند.
پوتین تاکید کرد این مذاکرات باید با هدف «دستیابی به صلحی پایدار و ریشهکن کردن علل اصلی جنگ» برگزار شود.
در تحولی دیگر، وزارت خارجه ایالات متحده ۲۱ اردیبهشت در بیانیهای اعلام کرد مارکو روبیو در نشست غیررسمی وزیران امور خارجه کشورهای عضو ناتو که از ۲۴ تا ۲۶ اردیبهشت در ترکیه برگزار میشود، شرکت خواهد کرد تا درباره راههای پایان دادن به جنگ اوکراین به رایزنی بپردازد.
در ادامه این بیانیه آمده است روبیو «برنامههای رییسجمهور ترامپ را برای اطمینان از اینکه متحدان ما سهم عادلانه خود را برای تقویت و اثربخشتر کردن ناتو ادا میکنند، پیش خواهد برد.»
کاخ الیزه اعلام کرد امانوئل ماکرون، رییسجمهوری فرانسه، ۲۱ اردیبهشت با رجب طیب اردوغان، همتای ترکیهای خود، تماس تلفنی برقرار کرد تا او را در جریان گفتوگوهایی که او و دیگر رهبران اروپایی اخیرا در کییف انجام دادند، قرار دهد.
ماکرون در این تماس بر «ضرورت» موافقت روسیه با یک آتشبس بدون قید و شرط ۳۰ روزه، تاکید کرد.
پیشتر دفتر ریاستجمهوری ترکیه نیز اعلام کرده بود این کشور آماده میزبانی از مذاکرات آتشبس و صلح دائمی میان روسیه و اوکراین است.
افیخای ادرعی، سخنگوی عربزبان ارتش اسرائیل، برای سه بندر راس عیسی، الحدیده و الصلیف در یمن هشدار تخلیه فوری صادر کرد.
او در شبکه ایکس نوشت: «به دلیل استفاده گروه تروریستی حوثی از این بنادر برای انجام فعالیتهای نظامی، از تمامی افراد حاضر در این مناطق خواسته میشود فورا بنادر را ترک کرده و از آنها فاصله بگیرند تا از خطرات احتمالی در امان بمانند.»
کارشناسان صنایع هوایی ارزش تقریبی این هواپیما را که بهدلیل تجهیزات مجلل و ویژهاش به کاخ آسمانی شهرت یافته است، حدود ۴۰۰ میلیون دلار برآورد میکنند.
این خبر را نخستین بار شبکه خبری اِیبیسی منتشر کرد. بلافاصله پس از آن رسانههای مختلف جزییاتی درباره نحوه انتقال مطرح کردند و گمانهزنیها درباره قانونی بودن چنین هدیه ارزشمندی آغاز شد.
با وجود این، یک سخنگوی رسمی دولت قطر، در گفتوگو با شبکه خبری اِنبیسی برخی از جزییات مطرحشده از سوی مقامات آمریکایی درباره این هدیه را رد کرد و گفت که گزارشها درباره اهدای یک هواپیمای جت به دولت آمریکا طی سفر آینده رییسجمهوری آمریکا نادرست است.
علی الانصاری، وابسته مطبوعاتی قطر در آمریکا، هم در بیانیهای اعلام کرد: «امکان انتقال یک هواپیما جهت استفاده موقت بهعنوان هواپیمای اختصاصی رییس جمهوری آمریکا در حال حاضر میان وزارت دفاع قطر و وزارت دفاع این کشور در دست بررسی است، اما گروههای حقوقی هنوز در حال بررسی هستند و تصمیم نهایی هنوز گرفته نشده است.»
یک منبع آگاه به اِنبیسی گفته است که ایده هدیه دادن این هواپیمای ویژه به ترامپ برای «مدتی طولانی» مطرح بوده است.
بهگفته این منبع، این پیشنهاد بهتازگی بهطور رسمی با ترامپ میان گذاشته شد و او «باخوشحالی آن را پذیرفت».
ترامپ حدود سه ماه پیش در فرودگاه بینالمللی وستپالمبیچ فلوریدا از این هواپیما بازدید کرده بود.
گمانهزنیهایی پیرامون قانونی بودن دریافت هواپیما
کارولین لِویت، سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به پرسشهای خبرنگاران درباره دریافت چنین هدیه گرانقیمتی از سوی قطر گفت که تمام هدایا از سوی دولتهای خارجی با رعایت کامل قوانین پذیرفته میشوند.
منابع اِیبیسی خبر دادند که تیم حقوقی دفتر مشاوران کاخ سفید و وزارت دادگستری آمریکا با ارائه تحلیلی به وزارت دفاع به این نتیجه رسیدهاند که اگر این وزارتخانه هواپیما را بپذیرد و پیش از پایان دوران ریاستجمهوری ترامپ به کتابخانه ریاستجمهوری ترامپ انتقال دهد، خلاف قوانین نخواهد بود.
این تحلیل تاکید دارد که چنین اقدامی نقض قوانین مربوط به رشوه یا تخطی از «بند دریافت هدایا از دولتهای خارجی» در قانون اساسی آمریکا محسوب نمیشود.
به گفته این منابع، پام باندی، دادستان کل آمریکا و دیوید وارینگتون، مشاور ارشد حقوقی کاخ سفید، به این نتیجه رسیدهاند که از لحاظ قانونی «پذیرفتنی است» که دریافت این هدیه مشروط به انتقال مالکیت آن به کتابخانه ریاستجمهوری ترامپ پیش از پایان دوره ریاستجمهوری باشد.
با وجود اینکه دادستان کل آمریکا هفته گذشته نظرش را بهصورت یک یادداشت حقوقی به دفتر مشاوران کاخ سفید ارسال کرده است، دموکراتها در واکنش به این خبر نقدهای تندی علیه دولت مطرح کرده و گفتهاند که پذیرش چنین هدیهای در این سطح نیازمند تایید کنگره است.
جیمی راسکین، نماینده دموکرات از ایالت مریلند و عضو ارشد کمیته قضایی مجلس نمایندگان، در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «ترامپ باید برای پذیرش این هدیه ۳۰۰ میلیون دلاری از قطر موافقت کنگره را کسب کند. قانون اساسی در این مورد کاملا روشن است: هیچ هدیهای «از هر نوعی» از سوی دولت خارجی بدون اجازه کنگره پذیرفته نیست. هدیهای که چهار سال از آن استفاده میکنید و سپس در کتابخانهتان میگذارید، همچنان یک هدیه (و نوعی کلاهبرداری) است.»
چاک شومر، رهبر اقلیت دموکرات سنا هم در انتقاد از ترامپ این هواپیما را نمونهای از «نفوذ خارجی» خواند.
شومر در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «هیچ چیز مثل ایرفورس وانِ اهدایی از سوی قطر شعارِ «اول آمریکا» را القا نمیکند! ین فقط رشوه نیست، بلکه نفوذ خارجیِ لوکس است.»
سناتور برنی سندرز نیز هم این اقدام را «فسادآمیز» و «ناقض قانون اساسی» توصیف کرده است.
منابع آگاه به شبکه خبری اِیبیسی گفتهاند که طبق برنامهریزیهای انجام شده، این هواپیما ابتدا به نیروی هوایی آمریکا منتقل خواهد شد تا تغییرات و تجهیزاتی مطابق با استانداردهای نظامی ایالات متحده برای حمل و نقل ایمن رییس جمهوری روی آن انجام شود.
به نقل از همین منابع از این هواپیما تا ماه پایانی ریاستجمهوری ترامپ برای سفرهای او استفاده میشود و حداکثر تا یکم ژانویه ۲۰۲۹ به بنیاد کتابخانه ریاستجمهوری ترامپ واگذار خواهد شد. تمام هزینههای مربوط به این انتقال را نیروی هوایی آمریکا پرداخت میکند.
دونالد ترامپ و هیئت همراهش ۲۲ اردیبهشت به عربستان سفر میکند و توقفهایی در امارات متحده عربی و قطر خواهد داشت.