۲۵۰ کشته در آتشباری اسرائیل در غزه؛ ترامپ گفت اتفاقات خوب زیادی در راه این منطقه است
در پی تشدید حملات هوایی و توپخانهای ارتش اسرائیل به مناطق مختلف نوار غزه، منابع پزشکی این منطقه زیر نظر حماس از کشته شدن دستکم ۷۲ نفر تنها از بامداد امروز خبر دادند. این در حالی است که به گفته مدیرکل وزارت بهداشت غزه، طی ۳۶ ساعت گذشته دستکم ۲۵۰ نفر بر اثر حملات جان باختهاند.
ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، اعلام کرد که این کشور به دلیل بازداشت دو شهروند فرانسوی در تهران، شکایتی رسمی را علیه جمهوری اسلامی در دیوان بینالمللی دادگستری ثبت کرده است.
این شکایت به بازداشت سیسیل کوهلر، معلم ۴۰ ساله فرانسوی و شریک زندگیاش، ژاک پاریس، مردی حدودا ۷۰ ساله مربوط میشود که در اردیبهشتماه ۱۴۰۱ در پایان سفر گردشگری خود به ایران بازداشت شدند.
این دو از آن زمان با اتهام «جاسوسی» در بازداشت بهسر میبرند. اتهامی که فرانسه آن را رد کرده است.
بارو اعلام کرد پاریس، جمهوری اسلامی را به «نقض تعهدات بینالمللیاش در ارائه حمایت کنسولی» متهم کرده است.
او گفت این دو شهروند فرانسوی «به گروگان گرفته شدهاند و در شرایطی غیرانسانی نگهداری میشوند که میتوان آن را مصداق شکنجه دانست».
این اقدام فرانسه در حالی صورت میگیرد که قرار است جمعه مذاکراتی میان هیاتهای جمهوری اسلامی، بریتانیا، فرانسه و آلمان درباره برنامه هستهای حکومت ایران در ترکیه برگزار شود.
کریستف لوموان، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه، ۲۵ اردیبهشت گفت هدف از این اقدام، پیگیری حقوقی پرونده کوهلر و پاریس است.
پیش از این و در ۱۷ اردیبهشت، همزمان با سالروز بازداشت این دو، امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، در حساب ایکس خود نوشت دولتش بیوقفه برای آزادی این دو تلاش میکند.
مکرون اضافه کرد کوهلر و پاریس پس از گذشت سه سال، هنوز «گروگان ایران هستند».
بر اساس این بیانیه، کوهلر و پاریس از زمان بازداشت تنها چهار بار و هر بار بهمدت ۱۰ دقیقه با مقامات کنسولی فرانسه ملاقات داشتهاند. دیدارهایی که تحت نظارت مستقیم و تهدیدآمیز ماموران جمهوری اسلامی صورت گرفته و در آنها هیچ فرصتی برای گفتوگوی آزادانه فراهم نشده است.
سیسیل کوهلر
فرانسه ۱۴ فروردین اعلام کرده بود در پاسخ به گروگانگیری جمهوری اسلامی، در حال آمادهسازی شکایتی به دیوان بینالمللی دادگستری است.
بارو، ۲۹ فروردین تاکید کرد پاریس از هیچ تلاشی برای آزادی کوهلر و پاریس که «همچنان در شرایطی وحشتناک در ایران گروگان نگه داشته شدهاند»، دریغ نخواهد کرد.
کوهلر چهارم آذر ۱۴۰۳ در دادگاه انقلاب محاکمه شد. خواهرش نواِمی کوهلر در آن زمان با اشاره به وضعیت رسیدگی قضایی به پرونده او هشدار داد در ایران محاکمه عادلانهای برگزار نمیشود.
نواِمی گفت خواهرش در شرایط ناگواری در زندان نگهداری میشود و وکلایی که در ایران برای او استخدام شدهاند، به جزییات پرونده دسترسی ندارند و از امکان تماس یا ملاقات با او محروم هستند.
کوهلر مسئول روابط بینالملل فدراسیون ملی کار آموزشی و فرهنگی و پاریس، شریک زندگیاش، عضو همین فدراسیون است.
این زوج فرانسوی برای گذراندن تعطیلات به تهران سفر کرده بودند.
رییسجمهوری آمریکا سفارش ۱۴.۵ میلیارد دلاری هواپیمایی الاتحاد را برای خرید ۲۸ هواپیمای بوئینگ پهنپیکر اعلام کرد.
دونالد ترامپ پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت از توافقاتی به ارزش بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار میان ایالات متحده و امارات متحده عربی خبر داد که شامل تعهد ۱۴.۵ میلیارد دلاری میان شرکتهای بوئینگ، جییی ائروسپیس GE) Aerospace) و هواپیمایی الاتحاد نیز میشود.
کاخ سفید این خبر را اعلام کرد.
هواپیمایی اتحاد جمعه ۲۶ اردیبهشت تایید کرد سفارش خرید ۲۸ فروند هواپیمای پهنپیکر از بوئینگ با موتورهای جنرال الکتریک - جیئی (GE) - را ثبت کرده است و افزود که این قرارداد نشاندهنده «رویکرد مداوم این شرکت در هماهنگسازی ناوگان خود با نیازهای در حال تحول شبکه و عملیات پروازی» است.
این شرکت هواپیمایی مستقر در ابوظبی اعلام کرد انتظار میرود این هواپیماها از سال ۲۰۲۸ به ناوگان آن بپیوندند.
تعمیق همکاریهای هوایی میان آمریکا و امارات
کاخ سفید پیشتر اعلام کرده بود بوئینگ و جیئی تعهدی از سوی اتحاد دریافت کردهاند مبنی بر سرمایهگذاری ۱۴.۵ میلیارد دلاری برای خرید ۲۸ فروند هواپیمای بوئینگ ۷۸۷ و ۷۷۷ایکس که مجهز به موتورهای جیئی هستند.
شرکتهای جنرال الکتریک و بوئینگ از اظهارنظر در اینباره خودداری کردند.
کاخ سفید همچنین اعلام کرد: «این سرمایهگذاری با افزودن نسل بعدی هواپیماهای ۷۷۷ایکس به برنامه ناوگان الاتحاد، شراکت دیرینه هوانوردی تجاری میان امارات و ایالات متحده را تعمیق میبخشد، به تولید داخلی آمریکا رونق میدهد و باعث افزایش صادرات میشود.»
هواپیمایی اتحاد حدود ۱۰۰ فروند هواپیما در ناوگان خود دارد.
آنتونوالدو نووس، مدیرعامل اتحاد، ماه گذشته اعلام کرد که این شرکت در سال جاری برنامه دارد ۲۰ تا ۲۲ فروند هواپیمای جدید به ناوگان خود بیفزاید، چرا که قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ شمار هواپیماهایش را به بیش از ۱۷۰ فروند برساند و در راستای راهبرد متنوعسازی اقتصادی ابوظبی گام بردارد.
هواپیمایی اتحاد که مالک آن صندوق ثروت ملی ابوظبی (ADQ) با دارایی ۲۲۵ میلیارد دلاری است، طی سالهای اخیر دستخوش بازسازی ساختاری و تغییرات مدیریتی گستردهای شده اما تحت رهبری نووس مسیر رشد را در پیش گرفته است.
او گفت که ۱۰ فروند از هواپیماهای جدید سال جاری مدل ایرباس ای۳۲۱الآر (A321LR) هستند که دوشنبه از سوی این شرکت معرفی شدند و از ماه اوت عملیاتی خواهند شد.
باقی هواپیماها شامل شش فروند ایرباس ای۳۵۰ (A350) و چهار فروند بوئینگ ۷۸۷ هستند.
قراردادهای میلیاردی همزمان با سفر ترامپ
روز چهارشنبه بوئینگ توانست بزرگترین قرارداد خود در حوزه هواپیماهای پهنپیکر را به ثبت برساند؛ زمانی که شرکت هواپیمایی دولتی قطر ایرویز در جریان سفر ترامپ به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، سفارش قطعی خرید ۱۶۰ فروند هواپیما بههمراه گزینه خرید ۵۰ فروند دیگر را ثبت کرد.
ارزش این قرارداد بر اساس اعلام کاخ سفید ۹۶ میلیارد دلار برآورد شده است.
ترامپ همچنین سهشنبه بهطور غیرمنتظره اعلام کرد ایالات متحده تحریمهای طولانیمدت علیه سوریه را لغو میکند و پس از آن با احمد الشرع، رییسجمهوری موقت سوریه دیدار کرد.
مقامات امنیتی ایالات متحده پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت اعلام کردند که در حال بررسی یک پست جنجالی در شبکههای اجتماعی هستند که جیمز کومی، رییس پیشین افبیآی آن را منتشر کرده بود؛ تصویری از عدد «۸۶۴۷» که برخی حامیان دونالد ترامپ آن را تهدیدی علیه جان رییسجمهوری آمریکا تعبیر کردند.
کومی، که در سال ۲۰۱۷ از سوی ترامپ از سمتش برکنار شد، تصویری از عدد «۸۶۴۷» را که با صدفهای دریایی روی ساحل شکل داده شده بود در اینستاگرام منتشر کرده و نوشته بود: «چیدمان جالب صدفها در پیادهرو ساحلیام.»
اما پس از جنجالهای ایجاد شده در میان حامیان ترامپ، کومی این پست را حذف کرد و توضیح داد: «فکر میکردم این صرفا یک پیام سیاسی است. نمیدانستم برخی آن را با خشونت مرتبط میدانند. هرگز به ذهنم هم خطور نکرد، اما من با هر نوع خشونتی مخالفم، بنابراین آن را پاک کردم.»
در اصطلاحات عامیانه آمریکایی، عدد «۸۶» بهعنوان فعلی به معنای بیرون انداختن فردی از بار یا مکان عمومی بهدلیل رفتار نامناسب یا مستی بهکار میرود. عدد «۴۷» نیز به باور برخی کاربران فضای مجازی به ترامپ، چهلوهفتمین رییسجمهوری آمریکا، اشاره دارد. از این رو، بعضی از هواداران ترامپ این ترکیب عددی را پیامی برای حذف خشونتآمیز ترامپ از قدرت، حتی از طریق ترور، تفسیر کردهاند.
دونالد ترامپ جونیور، پسر ارشد رییسجمهوری، در شبکه اجتماعی ایکس با انتشار تصویری از پست حذفشده کومی نوشت: «جیمز کومی خیلی راحت خواهان قتل پدرم شده.»
وبسایت دیکشنری مریام-وبستر نیز به این نکته اشاره دارد که یکی از معانی اخیر اصطلاح «۸۶» میتواند «کشتن» باشد، اما این معنی هنوز بهدلیل تازگی و استفاده محدود، در فرهنگ لغت به رسمیت شناخته نشده است.
سرویس مخفی آمریکا (Secret Service) که مسئول حفاظت از رییسجمهوری است، اعلام کرد از پست کومی مطلع است اما هیچ ارزیابی درباره معنای آن ارائه نکرده است.
آنتونی گوگلیلمی، سخنگوی سرویس مخفی آمریکا، در بیانیهای گفت: «سرویس مخفی هر چیزی را که بتوان آن را بهعنوان تهدیدی بالقوه علیه افراد تحت حفاظتمان تلقی کرد، بهطور جدی بررسی میکند. ما از پستهای منتشرشده از سوی رییس پیشین افبیآی آگاه هستیم و چنین اظهاراتی را بسیار جدی میگیریم. فراتر از این، درباره اطلاعات حفاظتی اظهار نظر نمیکنیم.»
کریستی نوم، وزیر امنیت داخلی ایالات متحده که این نهاد حفاظتی زیر نظر او فعالیت میکند، در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که وزارت امنیت داخلی و سرویس مخفی «در حال بررسی این تهدید هستند و واکنشی متناسب به آن نشان خواهند داد.»
کَش پاتل، رییس کنونی افبیآی، نیز در پستی در شبکه ایکس نوشت که این نهاد با سرویس مخفی آمریکا در ارتباط است و «تمام حمایتهای لازم را ارائه خواهد داد.»
در همین حال، برخی چهرههای سیاسی جمهوریخواه تعبیر صریحتری از این پست ارائه دادهاند.
دن اسکاوینو، معاون رییس دفتر کاخ سفید، گفته است که پست جیمز کومی«در واقع دعوت به ترور ترامپ» بوده است.
تیلور بودویچ، معاون رییس دفتر و دبیر هیئت دولت در کاخ سفید، نیز در شبکه ایکس نوشت: «پست کومی برای همه ما بهشدت نگرانکننده است و آن را کاملا جدی گرفتهایم.»
او افزود: «در حالی که رییسجمهوری ترامپ در حال سفر خارجی به خاورمیانه است، رییس سابق افبیآی پیامی منتشر میکند که بهوضوح میتوان آن را بهعنوان درخواست برای ترور رییسجمهوری فعلی ایالات متحده تفسیر کرد؛ پیامی حکشده بر روی ماسهها.»
نماینده جمهوریخواه تنسی، تیم برچت، نیز در پستی کوتاه در شبکه ایکس نوشت: «کومی را بازداشت کنید.»
ترامپ در ماه مه ۲۰۱۷، در سال اول ریاستجمهوری خود، جیمز کومی را از ریاست افبیآی برکنار کرد. در آن زمان، کومی مسئول رسیدگی به پرونده حساس دخالت احتمالی روسیه در انتخابات ۲۰۱۶ و ارتباط احتمالی میان کارزار انتخاباتی ترامپ و مقامات کرملین بود.
وزارت امور خارجه ایالات متحده اعلام کرد مارکو روبیو، وزیر امور این کشور، پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت در شهر آنتالیا در ترکیه با اسعد الشیبانی، همتای سوری خود دیدار کرد. این نخستین ملاقات رسمی در سطح وزیران امور خارجه دو کشور در ۱۵ سال گذشته به شمار میرود.
در همین حال، آکسیوس بهنقل از یک منبع آگاه، گزارش داده است که دولت ترامپ پیشاپیش اسرائیل را از تصمیم برای دیدار با رییسجمهوری سوریه و لغو تحریمها مطلع نکرده بود.
دیدار وزیران امور خارجه آمریکا و سوریه در عین حال، جدیدترین گام در مسیر عادیسازی روابط میان واشینگتن و دمشق محسوب میشود. پیش از این، دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، در اقدامی غیر منتظره با احمد الشرع، رییسجمهوری سوریه، دیدار و اعلام کرد که واشینگتن قصد دارد تحریمهای سنگین و فلجکننده علیه سوریه را لغو کند؛ تصمیمی که در فضای سیاسی و بینالمللی بازتاب گستردهای داشت.
آخرین دیدار در این سطح به سال ۲۰۱۰ بازمیگردد، زمانی که هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده، در نیویورک با ولید معلم، وزیر امور خارجه وقت سوریه دیدار کرد. از سال ۲۰۱۱ و همزمان با آغاز جنگ داخلی سوریه، روابط واشینگتن با دمشق قطع شد و آمریکا رژیم اسد را تحریم و طرد کرد.
روبیو در این سفر ابتدا بهصورت دوجانبه با الشیبانی گفتوگو کرد و سپس در نشستی سهجانبه با حضور هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه نیز حضور یافت.
تمی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، اعلام کرد روبیو در این دیدار به همتای سوری خود اطلاع داد که دولت ترامپ فرآیند لغو تدریجی تحریمها را برای کمک به تثبیت وضعیت سوریه آغاز خواهد کرد.
وی افزود روبیو همچنین از «دعوت دولت سوریه به صلح با اسرائیل»، «تلاشها برای پایان دادن به نفوذ جمهوری اسلامی در سوریه»، «تعهد برای روشنسازی وضعیت شهروندان آمریکایی مفقود یا کشتهشده در سوریه» و «حذف کامل تسلیحات شیمیایی» استقبال کرده است.
روبیو تاکید کرد دولت سوریه باید از حقوق بشر تمامی شهروندان خود، فارغ از قومیت یا مذهب آنها، صیانت کند.
وضعیت فعلی
وزارت خزانهداری ایالات متحده نیز پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت اعلام کرد در هماهنگی با وزارت امور خارجه و شورای امنیت ملی، اجرای دستور ترامپ برای لغو تحریمها را آغاز کرده است.
در بیانیه وزارت خزانهداری آمریکا آمده است: «ما در حال آمادهسازی مجوزهای لازم برای تسهیل ورود سرمایهگذاریهای جدید به سوریه هستیم.»
روبیو روز پنجشنبه گفت ترامپ بهزودی دستورات اجرایی خاصی را صادر خواهد کرد که بخشی از تحریمها را لغو میکند. البته برخی دیگر از تحریمها برای لغو نیاز به مصوبه کنگره دارند؛ فرآیندی که احتمالا زمانبر خواهد بود.
پشت پرده تحولات
روبیو پیش از دیدار با الشیبانی در آنتالیا، تلفنی با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، تماس گرفت و او را از جزییات ملاقات ترامپ با احمد الشرع در عربستان سعودی مطلع کرد.
آکسیوس با استناد به گفتههای مقامات اسرائیلی، گزارش داده است که نتانیاهو در ملاقات ماه گذشته با ترامپ، بهصراحت از او خواسته بود تحریمها علیه سوریه لغو نشود. نتانیاهو همچنین نسبت به نقش ترکیه در سوریه که خواهان لغو این تحریمهاست، ابراز نگرانی کرده بود.
با این حال ترامپ نگرانیهای اسرائیل را نادیده گرفت. او سهشنبه ۲۳ اردیبهشت اعلام کرد تصمیمش برای لغو تحریمها نتیجه درخواست چندین رهبر جهانی از جمله محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی و رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه بوده است. علاوه بر محمد بن سلمان که در دیدار ترامپ و الشرع حضور داشت، اردوغان نیز بهصورت مجازی در این دیدار شرکت کرده بود.
آکسیوس به نقل یک منبع آگاه گزارش داد دولت ترامپ پیشاپیش اسرائیل را از تصمیم خود برای دیدار ترامپ و احمد الشرع و لغو تحریمهای سوریه مطلع نکرده بود.
مقامهای اسرائیلی به آکسیوس گفتند نتانیاهو در دیدار ماه گذشته خود با ترامپ، بهطور مشخص از او خواست تحریمها علیه سوریه را لغو نکند و با اشاره به حمایت ترکیه از لغو تحریمهای دمشق، نگرانی خود را از نقش ترکیه در سوریه ابراز کرده بود، اما ترامپ درخواست نتانیاهو را نادیده گرفت.
همزمان، دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، بدون اشاره به جزییات گفت که در ماه آینده «اتفاقات خوب زیادی درباره غزه» رخ خواهد داد.
او جمعه ۲۶ اردیبهشت درباره حمایت از اسرائیل برای گسترش جنگ در غزه، گفت: «فکر میکنم اتفاقات خوب زیادی در ماه آینده رخ خواهد داد. ما باید به فلسطینیها نیز کمک کنیم. بسیاری در غزه از گرسنگی رنج میبرند.»
ترامپ گفت که نمیداند آیا بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، قادر به امضای توافقی برای آزادی گروگانها خواهد بود یا نه.
به گزارش شبکه الجزیره، منابع بیمارستانی جمعه اعلام کردند ۵۵ نفر از کشتهشدگان حملات تازه اسرائیل، از شمال نوار غزه بودند.
در حملهای دیگر به منطقه عزبه عبد ربه در شرق جبالیا، شش نفر کشته و شماری دیگر زخمی شدند.
همچنین گزارش شده که ارتش اسرائیل گروهی از آوارگان را هدف قرار داده است.
سیستم درمانی غزه در حال فروپاشی است
در پی این حملات، بیمارستانهای غزه با موج گستردهای از مجروحان روبهرو شدهاند و مدیران بیمارستانها از کمبود شدید تجهیزات، نبود دارو و از کار افتادن اتاقهای جراحی خبر میدهند.
وزارت بهداشت غزه اعلام کرد تاکنون بیش از ۱۵۰ مجروح به بیمارستانهای الشفاء و اندونزیاییها (الاندونسی) منتقل شدهاند که بسیاری از آنان دچار قطع عضو یا سوختگیهای شدید هستند.
به گفته مسئولان منطقهای، در روزهای اخیر موارد ناهنجاری مادرزادی به دلیل «استفاده از تسلیحات ممنوعه در غزه» افزایش یافته و درخواست برای انجام تحقیقات بینالمللی مطرح شده است.
ادامه خشونتها در کرانه باختری
همزمان با این تحولات، در کرانه باختری رود اردن نیز خشونتها ادامه دارد.
در منطقه سوسیا در روستای مسافر یطا، سه فعال خارجی که برای حمایت از فلسطینیان به این منطقه رفته بودند، هدف حمله فیزیکی شهرکنشینان اسرائیلی قرار گرفتند و زخمی شدند.
همچنین نیروهای اسرائیلی از ورود نمازگزاران فلسطینی به حرم ابراهیمی در شهر الخلیل جلوگیری کرده و با شلیک گاز و استفاده از بمبهای صوتی آنها را متفرق کردند.
اعتراضها در داخل اسرائیل
در اسرائیل، برخی مقامهای نظامی پیشین درباره پیامدهای این حملات هشدار دادند.
غیورا عنبر، از ژنرالهای ارتش اسرائیل، در گفتوگو با روزنامه هاآرتص، سیاستهای نظامی اخیر این کشور را «دیوانگی» خواند و گفت این عملیاتها نه تنها جان سربازان اسرائیلی را به خطر میاندازند، بلکه احتمال نجات گروگانهای باقیمانده در غزه را نیز کاهش میدهند.
شرایط در نوار غزه بحرانی توصیف شده و مقامهای پزشکی فلسطینی تاکید کردهاند آنچه در این منطقه در جریان است، مصداق «نسلکشی و پاکسازی قومی» است.
حملات جمعه در حالی انجام میشود که نشریه تایمز اسرائیل به نقل از دو مقام عرب گزارش داد از زمان ازسرگیری مذاکرات اسرائیل و حماس در دوحه، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، به سایر میانجیها اطلاع داده است واشینگتن قصد ندارد اسرائیل را مجبور به پایان دادن جنگ غزه کند.