پس از آن که دادستانی کل روسیه فعالیت سازمان عفو بین‌الملل را در این کشور ممنوع اعلام کرد، این سازمان اقدام مسکو را بخشی از تلاش‌های نظام‌مند به منظور «ساکت کردن صدای مخالفان» و «منزوی کردن جامعه مدنی» توصیف کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، عفو بین‌الملل دوشنبه ۲۹ اردیبهشت در بیانیه‌ای رسمی تصمیم دولت روسیه برای قرار دادن این سازمان در فهرست «سازمان‌های نامطلوب» را «گامی دیگر در مسیر سرکوب آزادی بیان و محدود کردن فعالیت مدنی در این کشور» توصیف کرد.
در این بیانیه تاکید شده است: «ما تلاش خود را برای افشای موارد فاحش نقض حقوق بشر از سوی دولت روسیه، چه در داخل و چه در خارج از این کشور، دوچندان خواهیم کرد.»
دادستانی کل روسیه دوشنبه با اعلام ممنوعیت فعالیت‌های سازمان عفو بین‌الملل در این کشور، این نهاد حقوق بشری مستقر در لندن را به «روس‌ستیزی» و تلاش برای «تشدید درگیری نظامی در اوکراین» متهم کرد.
در بیانیه دادستانی روسیه آمده است که عفو بین‌الملل «ظاهری حقوق بشری دارد اما در عمل مرکزی برای اجرای پروژه‌های ضد‌روسی است که با حمایت متحدان رژیم کی‌یف اجرا می‌شوند».
به گفته مسکو، این سازمان از «جنایات نئونازی‌های اوکراینی» حمایت کرده و خواستار انزوای سیاسی روسیه شده است.
طبق قانون روسیه، فعالیت سازمان‌هایی که تهدیدی برای «قانون اساسی و امنیت ملی» تلقی شوند، ممنوع است.
فهرست سازمان‌های «نامطلوب» از سال ۲۰۱۵ در این کشور فعال است و تاکنون ۲۲۳ نهاد بین‌المللی از جمله بنیاد آندری ساخاروف، صلح سبز و مرکز مموریال در این فهرست قرار گرفته‌اند.
عفو بین‌الملل در سال‌های اخیر بارها سیاست‌های سرکوبگرانه کرملین را علیه مخالفان، روزنامه‌نگاران مستقل و نهادهای مدنی محکوم کرده و حمله نظامی روسیه به اوکراین را «نقض آشکار حقوق بین‌الملل» دانسته است.
ناقضان حقوق بشر علیه عفو بین‌الملل
سازمان عفو بین‌الملل تاکنون در چند کشور به عنوان نهاد «نامطلوب»، «غیردوست» یا «ممنوع‌الفعالیت» معرفی شده یا با محدودیت‌های شدید مواجه شده است.
این کشورها اغلب حکومت‌هایی با سابقه سرکوب جامعه مدنی، نقض حقوق بشر و محدودیت آزادی بیان هستند.
در ایران، وزارت امور خارجه، قوه قضاییه و صدا‌و‌سیمای جمهوری اسلامی در موارد متعددی گزارش‌های عفو بین‌الملل را «مداخله در امور داخلی» و «بی‌اعتبار» خوانده‌اند.
رسانه‌های دولتی روسیه دوشنبه ۲۹ اردیبهشت گزارش دادند که ولادیمیر پوتین به دونالد ترامپ گفته است کشورش از توقف درگیری‌ها حمایت می‌کند و او خواهان «تدوین راه‌هایی موثر برای دست‌یابی به صلح» است.
پوتین تاکید کرده است که روسیه آماده است با اوکراین یادداشت تفاهمی برای برقراری آتش‌بس امضا کند؛ مشروط بر آن‌که: «مصالحه‌هایی انجام شود که برای همه طرف‌ها قابل پذیرش باشد.»
او گفت‌وگوی خود را با ترامپ «مفید، صریح و سازنده» توصیف کرد و از رییس‌جمهوری آمریکا به‌‌دلیل نقش واشینگتن در ازسرگیری مذاکرات مستقیم میان روسیه و اوکراین قدردانی کرد.
ترامپ در ادامه تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ اوکراین، ساعتی پیش با پوتین صحبت کرد. او دقایقی هم با ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین گفتوگو کرد.
ترامپ علاوه بر پوتین و زلنسکی با برخی رهبران ناتو نیز گفتوگو خواهد کرد.
به گفته سخنگوی کاخ کرملین، گفت‌وگوی تلفنی پوتین و ترامپ بر اساس نتایج مذاکرات اخیر استانبول است.
کاخ سفید این تماس را بخشی از تلاش‌های دیپلماتیک واشینگتن در برابر بن‌بست موجود بر سر پایان جنگ خواند و اعلام کرد که پس از پایان این گفت‌وگو‌ها، بیانیه‌ای صادر خواهد کرد.
ترامپ پیش‌تر هدف خود را از برقرار کردن این مکالمه تلفنی «متوقف کردن حمام خون» عنوان کرده بود.
ونس: پوتین در بن‌بست قرار دارد
جی‌دی ونس، معاون رییس‌جمهوری آمریکا، ساعاتی پیش از این تماس در گفتوگو با خبرنگاران گفت: «ما به این نتیجه رسیده‌ایم که در وضعیت فعلی نوعی بن‌بست وجود دارد. رییس‌جمهور قصد دارد به پوتین بگوید که آیا واقعا برای پایان دادن به این جنگ جدی است؟»
او با اشاره به گفت‌وگوی اخیر خود با ترامپ افزود: «صادقانه بگویم فکر می‌کنم پوتین خودش هم نمی‌داند چطور باید از این جنگ خارج شود اما این یک بازی دوطرفه است. اگر روسیه تمایلی به مذاکره نداشته باشد، آمریکا نیز نهایتا خواهد گفت که این جنگ ما نیست.»
واشینگتن هشدار داده است در صورت عدم جدیت مسکو در مسیر صلح، ممکن است تحریم‌های بیشتری علیه روسیه اعمال شود.
هفته گذشته و در پی پیشنهاد پوتین برای آغاز مذاکرات مستقیم، نمایندگان روسیه و اوکراین برای نخستین‌بار از سال ۲۰۲۲ در استانبول دیدار کردند. این دیدار با فشار ترامپ و خواست اوکراین و اروپا برای آتش‌بس فوری انجام شد.
رهبران اروپا نگران آینده جنگ و صلح
فرانسه، بریتانیا، ایتالیا و آلمان در روزهای اخیر با آمریکا درباره راه‌های توقف جنگ اوکراین گفتوگو کرده‌اند.
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان و جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، جمعه اعلام کردند اروپا هنوز با مساله تصمیم‌گیری برای اعزام نیرو به اوکراین فاصله زیادی دارد و اکنون تمام تلاش‌های خود را بر دست‌یابی به آتش‌بس بدون قید و شرط از سوی روسیه در اوکراین متمرکز کرده است.
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، یک‌شنبه با رهبران این کشورها گفت‌وگوی تلفنی داشت.
امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه نیز در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پوتین باید فردا نشان دهد که خواهان صلح است و پیشنهاد آتش‌بس ۳۰ روزه بدون قید و شرط را که از سوی ترامپ ارائه شده و مورد حمایت اوکراین و اروپا قرار دارد، بپذیرد.»
در همین حال، روسیه یک‌شنبه بزرگ‌ترین حمله پهپادی خود به اوکراین را از ابتدای جنگ انجام داد.
سرویس اطلاعاتی اوکراین اعلام کرد مسکو احتمالا قصد پرتاب یک موشک قاره‌پیما را نیز داشته اما این خبر هنوز از سوی منابع دیگر تایید نشده است.
پوتین در ژوئن ۲۰۲۴ گفته بود اوکراین باید برای پایان جنگ، میل به عضویت در ناتو را به‌طور رسمی کنار بگذارد و از تمام چهار منطقه‌ای که روسیه مدعی مالکیت آن‌هاست، عقب‌نشینی کند.
نیروهای روسیه هم‌اکنون حدود یک‌پنجم خاک اوکراین را در کنترل دارند.
