ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین، اعلام کرد مرحله نخست از تبادل «هزار در برابر هزار» اسیر میان اوکراین و روسیه انجام شده و جمعه ۳۹۰ نفر آزاد شده‌اند. پیش‌تر گزارش شده بود که در این تبادل، هر یک از طرفین ۲۷۰ زندانی و ۱۲۰ غیرنظامی را مبادله کرده‌اند.
توافق تبادل هزار زندانی میان طرفین، تنها نتیجه مشخص دو ساعت گفت‌وگوی مستقیم اخیر هیئت‌های دو کشور در استانبول بود. این اولین گفت‌وگوی رو‌در‌رو میان روسیه و اوکراین در سه سال گذشته بود.
دونالد ترامپ با تبریک به دو طرف در شبکه تروث‌سوشال نوشت: «این می‌تواند به چیزی بزرگ منجر شود؟» او پیشنهاد آتش‌بس ۳۰ روزه داده بود که مورد توافق قرار نگرفت.»
خبرگزاری رویترز جمعه دوم خرداد گزارش داد وزارت فناوری ویتنام در سندی رسمی از شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی خواسته تا اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام را به‌دلیل همکاری نکردن در برخورد با جرائم کاربرانش مسدود کنند.
در چارچوب این سند که به امضای معاون وزیر فناوری در امور مخابرات ویتنام رسیده، شرکت‌های مخابراتی ملزم شده‌اند تا تدابیری برای مسدود کردن تلگرام اتخاذ کنند و اقدامات خود را به این وزارتخانه ارائه دهند.
گزارش دولت ویتنام درباره تخلفات
پس از گزارش پلیس ویتنام مبنی بر این‌که ۶۸ درصد از ۹ هزار و ۶۰۰ کانال و گروه تلگرام در این کشور قانون را نقض کرده‌اند، ، وزارت فناوری به نمایندگی از بخش امنیت سایبری ویتنام، مسدود کردن این پیام‌رسان را در دستور کار قرار داد.
پلیس ویتنام کلاه‌برداری، قاچاق مواد مخدر و «پرونده‌های مشکوک به ارتباط با تروریسم» را از جمله فعالیت‌های غیرقانونی در این پیام‌رسان عنوان کرده است.
یکی از مقام‌های وزارت فناوری صحت این سند را تایید کرد و گفت این اقدام در پی ناکامی تلگرام در به اشتراک گذاشتن اطلاعات کاربران با دولت ویتنام در چارچوب تحقیقات جنایی صورت گرفته است.
پلیس ویتنام و رسانه‌های دولتی این کشور بارها نسبت به احتمال وقوع جرائم کلاه‌برداری و نقض امنیت اطلاعات در کانال‌ها و گروه‌های تلگرام هشدار داده‌اند.
به گزارش رویترز، با وجود صدور دستور مسدودسازی، تلگرام که یکی از رقبای اصلی واتس‌اپ، وی‌چت و سایر پیام‌رسان‌های بزرگ جهان محسوب می‌شود، جمعه دوم خرداد همچنان در ویتنام در دسترس است.
سیاست نظارت بر پلتفرم‌ها
دولت ویتنام که تحت کنترل حزب کمونیست اداره می‌شود، کنترل شدیدی بر رسانه‌ها و مخالفان خود اعمال می‌کند. مقامات این کشور در سال‌های اخیر از غول‌های فناوری نظیر فیس‌بوک، یوتیوب و تیک‌تاک خواسته‌اند تا در زمینه حذف محتوای «سمی» شامل مطالب جعلی، توهین‌آمیز و ضد دولتی با آن‌ها همکاری کنند.
بر اساس این سند، تلگرام متهم به اجرا نکردن قوانینی است که از رسانه‌های اجتماعی می‌خواهد بر موارد نقض قانون نظارت و اطلاعات غیرقانونی را حذف و مسدود کنند.
بر اساس این سند، پلیس ویتنام گزارش داده گروه‌های متعددی با ده‌ها هزار عضو در تلگرام فعالیت می‌کنند که از سوی مخالفان دولت اداره شده و مطالب ضد دولتی در آن‌ها منتشر می‌شود.
چالش‌های بین‌المللی تلگرام
این پلتفرم رایگان با نزدیک به یک میلیارد کاربر فعال در سراسر جهان، پیش از این نیز با چالش‌های امنیتی و حریم خصوصی مواجه شده است که بارزترین نمونه آن بازداشت موقت پاول دوروف، بنیان‌گذار این پلتفرم در فرانسه طی سال گذشته بود.
امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، قرار است یک‌شنبه چهارم خرداد، سفری رسمی به ویتنام داشته باشد.
خبرگزاری رویترز جمعه دوم خرداد در گزارشی نوشت این تبادل اسرا نخستین اقدام ملموس میان روسیه و اوکراین پس از سه سال و در پی مذاکرات مستقیم هفته گذشته در استانبول انجام شده است.
دو طرف در این گفت‌وگوها توافق کردند یک‌هزار اسیر را مبادله کنند اما نتوانستند بر سر آتش‌بس پیشنهادی ترامپ به توافق برسند.
تاکنون هیچ‌یک از دولت‌های روسیه یا اوکراین به‌طور رسمی تکمیل شدن این تبادل را تایید نکرده‌اند.
ترامپ در واکنش به این توافق نوشت: «به هر دو طرف بابت این مذاکره تبریک می‌گویم. شاید این آغازی برای چیزی بزرگ باشد.»
امارات متحده عربی نیز پیش‌تر در تبادل اسرا بین دو کشور اوکراین و روسیه نقش میانجی را ایفا کرده بود.
وزارت دفاع روسیه از تصرف یک روستا در شرق اوکراین خبر داد
وزارت دفاع روسیه جمعه اعلام کرد نیروهای ارتش این کشور روستای رادکیفکا در منطقه خارکیف واقع در شرق اوکراین را به تصرف خود درآوردند.
خبرگزاری رویترز ضمن پرداختن به این گزارش، تاکید کرد هنوز امکان تایید مستقل این خبر از سوی منابع میدانی وجود ندارد.
در حالی‌که اوکراین اعلام کرده آماده اجرای فوری آتش‌بس ۳۰ روزه است، روسیه همچنان شروطی را برای توقف حملات خود مطرح می‌کند که به گفته یکی از اعضای هیات اوکراینی «غیرقابل پذیرش» هستند.
روزنامه وال‌استریت ژورنال، چهارشنبه به نقل از منابع آگاه نوشت ترامپ در جریان تماس تلفنی دوشنبه به رهبران آلمان، ایتالیا، بریتانیا، فرانسه، کمیسیون اروپا و اوکراین گفته است ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، علاقه‌ای به پایان جنگ ندارد.
در جریان این جنگ که از سال ۲۰۲۲ آغاز شده، صدها هزار نفر از دو طرف کشته یا زخمی شده‌اند و ده‌ها هزار غیرنظامی اوکراینی در اثر حملات روسیه به شهرها جان باخته‌اند.
روسیه اکنون حدود یک‌پنجم خاک اوکراین را در اشغال خود دارد و خواهان در اختیار گرفتن بخش بیشتری از این کشور و نپیوستن آن به ائتلاف‌های نظامی غربی است.
خواسته‌هایی که کی‌یف آن‌ها را به معنی تسلیم شدن می‌داند.
اسماعیلیون که عضو هیات مدیره انجمن خانواده‌های جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی است، جمعه دوم خرداد با اشاره به سالروز تولد دخترش ری‌را که در پرواز پی‌اس۷۵۲ جان باخت، نوشت: «۱۵ سال پیش در چنین روزی، دوم خرداد ۱۳۸۹، در بیمارستان پارس تهران برای اولین بار در آغوشت گرفتم و هرگز نمی‌دانستم آرزوهای کوچکت توسط سپاه پاسداران و جمهوری اسلامی خاکستر خواهد شد.»
اسماعیلیون در ادامه نوشت: «بی‌صبرانه منتظرم تا در چند هفته آینده تاریخ جلسات اولیه دادگاه در دیوان بین‌المللی دادگستری در لاهه اعلام شود و آن‌گاه که در روزهای موعود وکلای جنایتکاران سخن می‌گویند، بدانم جز تکرار ملغمه‌‌ای از جنایت و رذالت و دروغ چه در چنته دارند.»
او همچنین تاکید کرد: «تا زنده‌ام دست از این راه برنمی‌دارم و خاطره زیبایت را به هرجا می‌روم خواهم برد. دوستت دارم. نه فراموش می‌کنم و نه می‌بخشم.»
پرواز پی‌اس ۷۵۲ در دیوان بین‌المللی دادگستری
کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا به‌عنوان چهار کشور متضرر از سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی، ۱۴ تیر ۱۴۰۳ به‌طور رسمی از جمهوری اسلامی به‌دلیل سرنگون کردن عمدی این هواپیما به دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت کردند.
دیوان بین‌المللی دادگستری، بازوی قضایی سازمان ملل متحد که به‌دلیل استقرار در لاهه هلند از آن به عنوان دادگاه لاهه نیز یاد می‌شود، اعلام کرد کشورهایی که شکایت خود را مطرح کرده‌اند گفته‌اند جمهوری اسلامی نه تنها هیچ اقدام مؤثری برای جلوگیری از سرنگونی این هواپیما انجام نداده، بلکه در پیگیری و بررسی این حادثه نیز کوتاهی کرده است.
بریتانیا، کانادا، سوئد و اوکراین در شکایت خود از دیوان بین‌المللی دادگستری خواسته‌اند حکم دهد که جمهوری اسلامی «به صورت غیرقانونی هواپیمای اوکراینی را سرنگون کرده و باید عذرخواهی کند».
این چهار کشور در شکایت خود همچنین خواستار پرداخت غرامت به خانواده قربانیان هواپیمای اوکراینی شده‌اند.
جمهوری اسلامی در واکنش به این شکایت، ۱۹ تیر ۱۴۰۳ با انتشار بیانیه‌ای بدون اشاره به شلیک موشک از سوی سپاه پاسداران، این کشورها را به «غرض‌ورزی سیاسی» متهم کرد.
پرونده پرواز پی‌اس۷۵۲ در ایکائو
شورای سازمان جهانی هوانوردی غیرنظامی ۲۷ اسفند ۱۴۰۳ با رد اعتراض اولیه جمهوری اسلامی در پرونده سرنگون کردن هواپیمای مسافربری اوکراینی بر فراز تهران، صلاحیت خود را برای رسیدگی به این پرونده تایید کرد.
یک سخنگوی دولت بریتانیا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد کشورهای کانادا، سوئد، اوکراین و بریتانیا با استقبال از تصمیم سازمان جهانی هوانوردی غیرنظامی، آن را گامی مهم در مسیر پاسخگو کردن جمهوری اسلامی بابت سرنگون کردن غیرقانونی پرواز پی‌اس۷۵۲ در دی ماه ۱۳۹۸ دانستند.
پیش از این نیز دادگاه عالی اونتاریو شلیک سپاه پاسداران به این هواپیما را عامدانه و تروریستی اعلام کرده بود.
پرواز پی‌اس ۷۵۲
صبح ۱۸ دی ۱۳۹۸، پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین پس از برخاستن از فرودگاه خمینی تهران با شلیک دو موشک پدافند سپاه پاسداران ساقط شد و همه ۱۷۶ سرنشین آن همراه با یک جنین جان باختند.
جمهوری اسلامی سه روز شلیک موشک را انکار کرد اما تحت فشار مدارک و اعتراضات بین‌المللی، سرانجام مسئولیت حادثه را پذیرفت.
دلیل این حادثه «خطای انسانی در تشخیص شیء پرنده» اعلام شد. با این حال، فایل صوتی منتشر شده از محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه وقت نشان داد که مقام‌های سپاه پاسداران بلافاصله پس از واقعه از اصابت موشک به هواپیما اطلاع داشتند.
مسعود ابراهیم، پدر نیلوفر ابراهیم، جان‌باخته در سرنگونی هواپیمای اوکراینی، صبح سه‌شنبه ۱۸ دی ۱۴۰۳ در پنجمین سالگرد شلیک موشک‌های سپاه به این هواپیما، گفت که تصمیم سرنگونی هواپیما در بیت علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، گرفته شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، جمعه دوم خرداد در جریان عملیاتی در ۳۶ استان و با محوریت شهر استانبول، ۵۶ نظامی فعال ارتش ترکیه به اتهام ارتباط با شبکه موسوم به «سازمان تروریستی فِتو» بازداشت شده‌اند.
همچنین طبق اعلام رسانه‌های دولتی، ۹ افسر پلیس نیز، عمدتا در استانبول، در همین پرونده بازداشت شده‌اند و عملیات همچنان برای یافتن هفت فرد دیگر ادامه دارد.
فتح‌الله گولن، واعظ دینی و رهبر پیشین جنبش «خدمت» که در ۳۰ مهرماه درگذشت، از سوی دولت ترکیه به طراحی کودتای نافرجام سال ۱۳۹۵ متهم شده بود.
با وجود مرگ او، مقامات ترک اعلام کرده‌اند پیگرد پیروان او ادامه خواهد داشت.
گولن که در راس شبکه گسترده‌ای از مدارس مذهبی در سراسر جهان قرار داشت از سال‌ها قبل در پنسیلوانیا، در ایالات متحده مستقر بود.
او اتهام دست داشتن در کودتا علیه دولت رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه را رد کرده بود اما آنکارا خواستار استرداد او برای محاکمه شده بود.
۶۴ نفر به فساد در شهرداری استانبول متهم شدند
هم‌زمان، رسانه‌های ترکیه از بازداشت دست‌کم ۶۴ نفر دیگر در ارتباط با پرونده فساد در شهرداری استانبول خبر دادند؛ پرونده‌ای که به بهانه آن، اکرم امام‌اوغلو، شهردار سابق استانبول، دو ماه پیش بازداشت شد.
به گزارش روزنامه «بیرگون»، ۴۴ نفر جمعه در یورش‌های پلیس بازداشت شدند و پلیس در جست‌وجوی پنج نفر دیگر است.
علاوه بر این، از سه‌شنبه گذشته نیز ۲۰ نفر دیگر به اتهام سازماندهی مناقصه‌های غیرقانونی و دریافت رشوه بازداشت شده‌اند.
در میان بازداشت‌شدگان اخیر، منشی خصوصی امام‌اوغلو، مامور حفاظت شخصی او و رییس روابط عمومی شهرداری استانبول نیز دیده می‌شوند.
دفتر دادستانی استانبول با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده عملیات در چارچوب تخلفات مالی نامشخص در جریان است و یگان جرایم مالی پلیس مسئول اجرای دستورات بازداشت، بازرسی و توقیف است.
امام‌اوغلو، از چهره‌های برجسته اپوزیسیون ترکیه، ۲۹ اسفند ۱۴۰۳ و پیش از اعلام شدنش به عنوان نامزد در انتخابات ریاست‌جمهوری، به اتهام فساد مالی بازداشت شد.
در واکنش به این بازداشت، ده‌ها هزار نفر بارها در استانبول گرد هم آمدند و دست به اعتراض زدند.
در یک مورد از این اعتراض‌ها، اوزگور اوزل، دبیرکل حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP)، جمعیت حاضر در تجمع «آزادی برای اکرم امام‌اوغلو» در میدان مال‌تپه استانبول را دو میلیون و ۲۰۰ هزار نفر اعلام کرد.
