در تصویری که از جلسه روز سه‌شنبه مجلس شورای اسلامی منتشر شده، یکی از نمایندگان در حین برگزاری انتخابات هیات رییسه، در حال مشاهده یکی از پست‌های شبکه ایران‌اینترنشنال روی تلفن همراه خود دیده می‌شود.
پست موردنظر، ویدیویی از مصاحبه سعید روستایی، کارگردان ایرانی، در جشنواره کن است. روستایی در این مصاحبه درباره فشارهایی که در ایران برای ساخت فیلم با رعایت حجاب اجباری وجود دارد، سخن می‌گوید.
یک مطالعه جامع در ایران نشان می‌دهد کاهش نرخ خودکشی در جامعه تنها با تحصیل زنان محقق نمی‌شود، بلکه نیازمند آمادگی جامعه برای پذیرش و حمایت از آنان برای حضور فعال در عرصه‌های مختلف است.
مطالعه‌ای که مرضیه شاکری حسین‌آباد و زهرا نصراللهی از دانشگاه یزد انجام دادند، رابطه پیچیده میان موقعیت اجتماعی زنان و نرخ خودکشی در ایران را بر اساس نظریه‌های شناخته‌شده بین‌المللی بررسی کرده است.
این پژوهش که در فصلنامه «زن در توسعه و سیاست» منتشر شده، داده‌های ۳۱ استان ایران طی سال‌های ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۱ را تحلیل کرده است.
یافته‌های متناقض در حوزه آموزش
نتایج این پژوهش حاکی از آن است که افزایش سهم زنان دانشجو بر کاهش خودکشی در استان‌ها تاثیر معناداری دارد.
با این حال، افزایش نسبت دانشجویان زن به مرد، در نتیجه بهبود موقعیت نسبی زنان نسبت به مردان در دستیابی به آموزش عالی، موجب افزایش نرخ خودکشی شده است.
محققان این پدیده را چنین توضیح می‌دهند که بهبود جایگاه نسبی زنان ممکن است نیازها و توقعاتی برای آنان ایجاد کند که جامعه توان پاسخگویی به آن‌ها را ندارد.
«کارشناسان توصیه می‌کنند اگر با فردی مواجه شدید که صحبت‌هایش نشانه‌هایی از افسردگی یا تمایل به پایان دادن به زندگی دارد، او را تشویق کنید تا با یک پزشک قابل اعتماد، نهادهای حمایتی یا شخصی مطمئن درباره نگرانی‌ها و احساساتش گفت‌وگو کند. در صورتی که خودتان به خودکشی فکر می‌کنید، می‌توانید در ایران با اورژانس اجتماعی به شماره ۱۲۳ تماس بگیرید.»
مشارکت اقتصادی، عامل کاهش خودکشی
در بخش اقتصاد وضعیت کاملا متفاوت است. نتایج مشخص می‌کند هرچه زنان بیشتر در بازار کار مشارکت داشته باشند، نرخ خودکشی در استان‌ها کاهش می‌یابد.
این یافته تاییدی بر نظریه «گسترش نقش» محسوب می‌شود که معتقد است هر مسئولیت جدید برای فرد منافع بیشتری به همراه دارد.
ورود زنان به بازار کار منجر به افزایش درآمد خانواده، کاهش استرس مالی و دسترسی بیشتر به منابع می‌شود.
افزون بر این، اشتغال زنان باعث تقویت پیوندهای اجتماعی آن‌ها با همکاران و سایر افراد جامعه می‌شود که در نهایت احتمال خودکشی را کاهش می‌دهد.
آمار خودکشی در ایران و جهان
آمار سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد در سال ۲۰۱۹ بیش از ۷۰۳ هزار نفر در سراسر دنیا در اثر خودکشی جان خود را از دست دادند.
بر اساس داده‌های مرکز آمار، در ایران نیز نرخ خودکشی از چهار مورد به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در سال ۱۳۹۰، به شش مورد در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است.
طبق یافته‌های این پژوهش، استان‌های کرمانشاه، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد بالاترین نرخ خودکشی را در کشور دارند، در حالی که سیستان و بلوچستان کمترین میزان را به خود اختصاص داده است.
سایر عوامل موثر بر خودکشی
این پژوهش دو عامل مهم بیکاری و طلاق را در افزایش میزان خودکشی شناسایی کرده است.
محققان دریافتند که افزایش نرخ بیکاری با کاهش امنیت اقتصادی و تضعیف جایگاه اجتماعی افراد، آن‌ها را به سمت ناامیدی و در نهایت خودکشی سوق می‌دهد.
همچنین افزایش آمار طلاق در استان‌ها با از هم پاشیدن بنیان خانواده و تحمیل فشارهای مالی و روحی بر افراد، خطر خودکشی را بالا می‌برد.
پیشنهادهای کاربردی
محققان در پایان این پژوهش پیشنهاد کردند به‌جای تمرکز صرف بر یک جنسیت، باید سطح آموزش مردان و زنان به‌صورت همزمان ارتقا یابد.
آن‌ها همچنین تاکید کردند که جامعه باید بسترهای لازم را برای پاسخگویی به نیازها و توانمندی‌های زنان تحصیل‌کرده فراهم کند تا حضور آنان در عرصه‌های مختلف امکان‌پذیر باشد.
