سازمان ملل ساز و کار جدید توزیع کمکهای بشردوستانه در غزه را محکوم کرد
در پی زخمی شدن ۴۷ نفر در مرکز توزیع کمکهای غذایی در نوار غزه، سازمان ملل از ساز و کار جدید مورد حمایت آمریکا در این منطقه انتقاد کرد و آن را «اتلاف منابع» و «پوششی برای جنایات» خواند.
در پی تعلیق مذاکرات تجارت آزاد بین بریتانیا و اسرائیل، دولت ایرلند نیز از تهیه پیشنویس قانونی برای محدود کردن تجارت با شهرکهای اسرائیلی خبر داد. همزمان آلمان هشدار داده که اقداماتی علیه اسرائیل انجام خواهد داد. رییسجمهوری فرانسه نیز از توقف ارسال سلاح به اسرائیل حمایت کرد.
اگرچه حجم تجارت ایرلند با این شهرکها اندک است، میشل مارتین، نخستوزیر ایرلند، این اقدام را «حرکتی نمادین» خواند که در ادامه به رسمیت شناختن رسمی کشور فلسطین در سال گذشته، همراه با چند کشور معدود اروپایی دیگر انجام میشود.
به گزارش رویترز، سایمون هریس، وزیر امور خارجه ایرلند، سهشنبه گفت این لایحه که واردات کالا از شهرکها را ممنوع میکند، احتمالا شامل خدمات نخواهد بود و در هفتههای آینده در کمیتهای پارلمانی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
نسخه نهایی لایحه پس از بررسیهای پارلمانی احتمالا اواخر امسال برای رایگیری به مجالس بالادست و پاییندست ارائه خواهد.
هریس گفت: «این اقدام در بسیاری از جهات، حرکتی کوچک است اما ضروری است که همه کشورها برای افزایش فشارها و فراهم کردن شرایط لازم برای برقراری آتشبس، هر آنچه در توان دارند انجام دهند.»
او ابراز امیدواری کرد که کشورهای دیگر نیز اقدامات مشابهی انجام دهند.
اتحادیه اروپا نیز هفته گذشته اعلام کرد که توافقنامهای را که روابط سیاسی و اقتصادیاش با اسرائیل را تنظیم میکند، مورد بازنگری قرار خواهد داد.
ایرلند و اسپانیا حدود یک سال پیش بهطور مشترک خواستار بازنگری در این توافقنامه شده بودند.
لایحهای که محدودیتهایی بر تجارت با شهرکهای اسرائیلی اعمال میکند، نخستین بار در سال ۲۰۱۸ از سوی یک نماینده مستقل ایرلندی پیشنهاد شد، اما دولت وقت آن را مسکوت گذاشت چرا که سیاست تجاری اتحادیه اروپا، در اختیار کشورهای عضو نیست.
با این حال، دولت در اواخر سال گذشته اعلام کرد که نظر مشورتی دادگاه عالی سازمان ملل در ماه ژوییه مبنی بر غیرقانونی بودن اشغال سرزمینهای فلسطینی از سوی اسرائیل، به آن اجازه میدهد که در این موضوع پیش برود.
یوهان وادفول، وزیر امور خارجه آلمان، نیز سهشنبه با هشدار نسبت به نقض قوانین بشردوستانه، اعلام کرد که برلین از صدور سلاحهایی که در چنین مواردی استفاده شوند، خودداری خواهد کرد.
او و فریدریش مرتس، صدراعظم ، در شدیدترین موضعگیری خود تاکنون درباره جنگ غزه، انتقادات تندی را علیه اسرائیل مطرح کردند.
آلمان، که از زمان حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس، همراستا با ایالات متحده از اقدامات اسرائیل حمایت کرده بود، اکنون همزمان با بازنگری سیاست اتحادیه اروپا در قبال اسرائیل، تغییر لحن داده است.
کشورهای بریتانیا، فرانسه و کانادا نیز تهدید به اقدامات مشخص در قبال بحران غزه کردهاند. وادفول در گفتوگو با شبکه WDR گفت حمایت تاریخی آلمان از اسرائیل نباید ابزاری برای توجیه جنگ و خشونت در غزه شود.
او وضعیت این منطقه را بهدلیل بمبارانهای گسترده و کمبود مواد غذایی و دارویی، «غیرقابل تحمل» توصیف کرد.
مرتس نیز در نشستی خبری در فنلاند، حملات هوایی اسرائیل به غزه را «غیرقابل درک» دانست و گفت این اقدام دیگر «قابل توجیه برای مبارزه با تروریسم» نیست.
این اظهارات در کشوری مانند آلمان که بهدلیل میراث هولوکاست نازیها سیاست «مسئولیت ویژه» در قبال اسرائیل را دنبال میکند، تغییر لحن مهمی به شمار میرود.
وادفول تاکید کرد: «حمایت ما از حق موجودیت اسرائیل نباید در خدمت درگیری جاری در غزه قرار گیرد.»
او گفت در شرایط کنونی آلمان باید با دقت درباره گامهای بعدی بیندیشد.
وادفول افزود که فعلا هیچ سفارش جدید تسلیحاتی برای اسرائیل مطرح نیست.
وادفول گفت تصمیم درباره صادرات سلاح به عهده شورای امنیت ملی به ریاست مرتس است و جلسات آن محرمانه برگزار میشود.
این موضعگیری پس از فشارهای حزب سوسیالدموکرات، شریک ائتلافی دولت، برای توقف صادرات سلاح به اسرائیل صورت گرفته است.
اظهارات مرتس در حالی بیان شد که او در انتخابات فوریه با وعده میزبانی از بنیامین نتانیاهو در خاک آلمان، علیرغم حکم بازداشت دیوان کیفری بینالمللی، پیروز شد.
مرتس در فنلاند گفت: «حملات نظامی گسترده اسرائیل دیگر برای من منطقی ندارد.»
رون پروسور، سفیر اسرائیل در برلین، در واکنش گفت که به نگرانیهای آلمان گوش میدهد، اما تعهدی ارائه نکرد.
نظرسنجی مؤسسه سیوی نشان میدهد ۵۱ درصد مردم آلمان با صادرات سلاح به اسرائیل مخالفاند.
بر اساس یافتههای نظرسنجی موسسه برتلزمن، تنها ۳۶ درصد آلمانیها دیدگاه مثبتی نسبت به اسرائیل دارند و فقط یکچهارم آنها مسئولیتی ویژه در قبال این کشور احساس میکنند؛ در حالی که ۶۴ درصد اسرائیلیها معتقدند آلمان چنین تعهدی دارد.
تعلیق مذاکرات تجاری بریتانیا با اسرائیل و تحریم شهرکنشینان کرانه باختری
بریتانیا نیز سهشنبه مذاکرات تجارت آزاد با اسرائیل را تعلیق و تحریمهایی علیه شهرکنشینان کرانه باختری وضع کرد؛ تصمیمی که کمتر از یک روز پس از هشدار لندن به اسرائیل درباره توقف حملات جدید در غزه اتخاذ شد.
این تصمیم در حالی اتخاذ میشود که فشارها از سوی متحدان نزدیک اسرائیل، از جمله ایالات متحده، بر این کشور در حال افزایش است؛ بهویژه در پی محاصره سهماهه غزه که خطر قحطی را به دنبال داشته است.
دیوید لمی، وزیر امور خارجه بریتانیا، گفت که دولت نمیتواند مذاکرات درباره ارتقاء توافق تجاری با دولتی را ادامه دهد که «سیاستهایی فاحش» در غزه و کرانه باختری دنبال میکند.
او تصریح کرد: «تاریخ درباره آنها قضاوت خواهد کرد. جلوگیری از کمکرسانی، گسترش جنگ و نادیدهگرفتن هشدارهای دوستان غیرقابلدفاع است و باید متوقف شود.»
لمی اعلام کرد که بریتانیا تحریمهایی علیه «سه فرد، دو پایگاه غیرقانونی شهرکنشینان و دو سازمان حامی خشونت علیه فلسطینیان» اعمال خواهد کرد.
او افزود شهرکسازیهای غیرقانونی با حمایت مستقیم دولت اسرائیل در حال گسترشاند. سخنگوی وزارت خارجه اسرائیل این تحریمها را «بیاساس و تأسفبرانگیز» خواند و گفت که مذاکرات تجاری نیز در هر حال پیشرفت نداشت.
در همین راستا، زیپی هوتوفلی، سفیر اسرائیل در بریتانیا، به وزارت امور خارجه احضار شد و هیمیش فالکونر، وزیر امور خاورمیانه بریتانیا، محاصره ۱۱ هفتهای کمکها به غزه را «ظالمانه و غیرقابل دفاع» خواند.
همچنین، کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت این بلوک در حال بازنگری توافق تجاری خود با اسرائیل است و اکثریت کشورها خواستار ارسال پیام صریح درباره وضعیت غیرقابل تحمل غزه هستند.
در حالی که برخی نمایندگان پارلمان بریتانیا از سخنان لمی استقبال کردند، برخی دیگر خواستار اقدامات شدیدتر، از جمله تحریم اقتصادی اسرائیل و به رسمیت شناختن کشور فلسطین شدند.
عدهای نیز از او خواستند اقدامات اسرائیل را «نسلکشی» بنامد، اما لمی آن را «افراطگرایانه» و «هولناک» توصیف کرد. او تأکید کرد که مخالفت با گسترش جنگ به معنای حمایت از حماس نیست.
کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، که پیشتر رنج کودکان غزه را «کاملاً غیرقابلتحمل» خوانده بود، نیز بار دیگر خواستار آتشبس شد.
او همراه با امانوئل مکرون، رییسجمهوری فرانسه، و مارک کارنی، نخستوزیر کانادا، تهدید به «اقدامات مشخص» علیه دولت بنیامین نتانیاهو کرد. استارمر گفت تنها راه آزادی گروگانها و توقف بحران انسانی، آتشبس فوری است.
در همین حال، تنش بین فرانسه و اسرائیل نیز افزایش یافته و امانوئل مکرون از توقف ارسال سلاح به اسرائیل حمایت کرده است. فرانسه همچنین خواستار منع حضور شرکتهای دفاعی اسرائیل در نمایشگاه یوروناوال شده است.
ایالات متحده، فرانسه، اتحادیه اروپا، بریتانیا و کانادا پیشتر تحریمهایی را علیه شهرکنشینان و گروههای حامی خشونت اعمال کرده بودند، اما این اقدامات بازدارندگی چندانی نداشته است. فلسطینیها میگویند ارتش اسرائیل در برابر این خشونتها واکنش کافی نشان نمیدهد و هدف نهایی این حملات، اخراج سیستماتیک آنان از سرزمینهایشان است.
هزاران فلسطینی در جریان توزیع کمکهای انسانی در رفح ازدحام کردند. منابع محلی میگویند نظامیان اسرائیلی به سوی جمعیت گرسنه آتش گشودند و چند نفر زخمی شدند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، دفتر رسانهای حماس در غزه سهشنبه ششم خرداد در بیانیهای گفت: «طرح اشغالگران اسرائیلی برای توزیع کمکها در منطقه موسوم به منطقه حائل، به شکلی فاجعهبار شکست خورده است.»
در این بیانیه آمده است نیروهای اسرائیلی پس از هجوم هزاران فلسطینی گرسنه به مرکز توزیع کمک، اقدام به تیراندازی کردند.
روزنامه اسرائیلی «یدیعوت آحرونوت» گزارش داد پس از این واقعه، کارکنان آمریکایی وابسته به «بنیاد انساندوستانه غزه» از شهر رفح تخلیه شدند.
این بنیاد که در سوئیس ثبت شده، از سوی ایالات متحده حمایت میشود.
رییس پیشین این بنیاد یکشنبه گذشته بهطور غیرمنتظرهای استعفا داد و گفت که دلیل این کنارهگیری ناتوانی این نهاد در «پایبندی به اصولی مانند انساندوستی، بیطرفی، بیغرضی و استقلال» است.
مقامات اسرائیلی اعلام کردهاند نیروهای ارتش اسرائیل در روند توزیع غذا در این مراکز دخالتی ندارند اما نزدیکی این سازوکار به طرحهای قبلی اسرائیل و همکاری آشکار آن با آمریکا، موجب تردید در بیطرفی بنیاد شده است.
سازمان ملل و بسیاری از گروههای بینالمللی امدادرسان این سازوکار را تحریم کردهاند. آنها میگویند این طرح اصل بیطرفی در توزیع کمکهای انسانی را نقض میکند.
کریستیان کاردون، سخنگوی کمیته بینالمللی صلیب سرخ، گفت: «کمکهای بشردوستانه نباید سیاسی یا نظامی شوند.»
غربالگری دریافتکنندگان کمک
به گفته منابع اسرائیلی، یکی از اهداف این طرح جدید، غربالگری دریافتکنندگان کمک و حذف افراد مرتبط با حماس است.
این سیستم با استفاده از فناوری تشخیص چهره، موجب نگرانی مردم محلی شده است.
سازمانهای امدادی هشدار دادهاند این دادهها ممکن است بهدست ارتش اسرائیل بیفتد و برای ردیابی یا هدفگیری استفاده شود.
حماس نیز با صدور بیانیهای از مردم خواسته است به مراکز بنیاد بشردوستانه غزه مراجعه نکنند.
در این بیانیه آمده است: «به رفح نروید ... در دام نیفتید ... جان خود را به خطر نیندازید. خانههای شما قلعه شماست. این طرحها با پایداری مردمی که طعم شکست را نمیشناسند، شکست خواهند خورد.»
این طرح چند روز پس از کاهش محدودیتهای اسرائیل و ورود محدود کامیونهای کمکرسانی بینالمللی، از جمله کامیونهای برنامه جهانی غذا آغاز شد.
با این حال، حجم کمکهای ورودی هنوز بسیار کمتر از نیاز روزانه تخمین زده شده از سوی سازمان ملل است. بر اساس ارزیابیها، غزه روزانه به ۵۰۰ تا ۶۰۰ کامیون حاوی غذا، دارو، سوخت و اقلام ضروری نیاز دارد.
در همین حال، نیروهای اسرائیلی که کنترل بخشهای بزرگی از غزه را در اختیار دارند، به حملات خود در سراسر منطقه ادامه میدهند.
وزارت بهداشت غزه اعلام کرد از زمان فروپاشی آتشبس دوماهه در اواسط ماه مارس، تاکنون سه هزار و ۹۰۱ نفر در این منطقه کشته شدهاند.
از آغاز جنگ غزه در پی حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس که منجر به کشته شدن حدود هزار و ۲۰۰ نفر در اسرائیل و گروگانگیری ۲۵۱ نفر شد، شمار کشتههای فلسطینی در نوار غزه به بیش از ۵۴ هزار نفر رسیده است.
همزمان با اعدام چهار مرد فلسطینی به اتهام غارت محمولههای کمکرسانی به غزه از سوی حماس، حملات اسرائیل به غزه به کشته شدن دستکم ۵۲ نفر در روز دوشنبه پنج خرداد انجامید. از سوی دیگر کامیونهایی حامل غذا از طریق یک نهاد آمریکایی وارد غزه شد.
حماس ادعا کرده است که این چهار نفر همراه با هفت نفر دیگر که تحت تعقیب هستند، در غارت کمکهای ارسالی و کشته شدن اعضای این سازمان که در حال حفاظت از کامیونها بودند، نقش داشتند.
۳۶ نفر از کشتهشدگان حملات روز دوشنبه پنجم خرداد به غزه در جریان حمله نیروهای اسرائیل به مدرسهای که به پناهگاه تبدیل شده بود، کشته شدند.
همزمان با ادامه عملیات نظامی اسرائیل در غزه، بنیاد بشردوستانه غزه که یک نهاد آمریکایی است، در بیانیهای اعلام کرد که توزیع کمکها به غیرنظامیان غزه در روز دوشنبه پنج خرداد آغاز شد.
بهگفته این بنیاد کامیونهای بیشتری روز سهشنبه شش خرداد به این منطقه اعزام خواهند شد و میزان کمکها هر روز افزایش خواهد یافت. این برنامه کمکرسانی در حالی اجرا میشود که حملههای نظامی اسرائیل به باریکه غزه ادامه دارد.
یک روز پیش از ورود کامیونهای حامل کمکها به غزه، جیک وود، مدیر اجرایی بنیاد بشردوستانه غزه، استعفا کرد و گفت که دلیل این کنارهگیری ناتوانی این نهاد در «پایبندی به اصولی مانند انساندوستی، بیطرفی، بیغرضی و استقلال» است.
سازمان ملل و گروههای دیگری که پیش از محاصره کامل غزه از سوی اسرائیل در کمکرسانی به این باریکه دخالت داشتند، این بنیاد را تحریم کردهاند.
نحوه توزیع کمکهای بشردوستانه در غزه و کنترل این کمکها از موضوعات مناقشهبرانگیز در تنش میان اسرائیل و حماس است. اسرائیل نهادهای مرتبط با سازمان ملل را به همکاری با حماس متهم میکند، اتهامی که سازمان ملل همواره آن را رد کرده است. این موضع اسراییل سبب شد گروه دیگری از آمریکا روند کمکها را بر عهده بگیرد.
ارعابافکنی از طریق مجازاتهای خشونتآمیز
هفته گذشته محمولهای کوچک شامل غذا و ملزومات اولیه در غزه غارت شد. اسرائیل حماس را به سرقت کمکها متهم کرد.
در مقابل، حماس ضمن رد این اتهام، رهبر یکی از طایفههای فلسطینی در منطقه رفح را به ارتباط با اسرائیل و ربودن کمکهای بینالمللی متهم کرد و خبر داد افرادی که در غارت آخرین محموله دست داشتند، شناسایی و چهار نفر از آنها اعدام شدند.
سازمانهای امدادی و فعالان حقوق بشر علت اصلی مختل شدن توزیع کمکها به دلیل غارت را شرایط بحرانی ناشی از محاصره و درماندگی عمیق شهروندانی میدانند که مدتهاست از دسترسی به غذای کافی و ملزومات روزمره محروم بودهاند.
بیانیه گروه ائتلافی موسوم به «مقاومت فلسطین»، اعدامشدگان را «جنایتکارانی» خطاب کرده که با ایجاد اختلال در روند توزیع، باعث شدند شش نیروی حماس که وظیفه تامین امنیت کامیونهای حامل کمک را داشتند، بر اثر حمله هوایی اسرائیل کشته شوند.
با وجود اینکه حماس هرگونه مخالفت از سوی شهروندان فلسطینی را بهشدت سرکوب میکند، در هفتههای گذشته اعتراضهایی گسترده علیه این گروه در باریکه غزه شکل گرفت. حماس مخالفان خود را گروههای کوچکی از اهالی غزه معرفی میکند.
گمانهزنیها حاکی از این است که حماس قصد دارد از طریق مجازاتهایی چون اعدام یا شلیک به پا در ملاء عام، مخالفان را مرعوب کند.
گسترش تنشها در اورشلیم
همزمان با این تحولات در غزه، راهپیمایی بزرگ مشهور به «رژه پرچم» که روز دوشنبه پنجم خرداد به مناسبت سالگرد تصرف بخش شرقی اورشلیم بهدست اسرائیل در این شهر برگزار شد، به درگیری میان یهودیان تندرو با دیگر شهروندان انجامید.
اسراییلیها هر سال در روز پنجم خرداد به مناسبت روز اورشلیم با پرچمهای اسرائیل در کنار دروازه دمشق در شهر قدیمی اورشلیم گرد هم میآیند.
رویترز به نقل از یک شاهد عینی گزارش داده است که گروهی از شرکتکنندگان که اغلب جوانان اسرائیلی ساکن شهرکهای یهودینشین بودند، با اقدام به آزار مغازهداران فلسطینی در بخش قدیمی و محصور شرق اورشلیم خشونت را آغاز کردند، سپس فعالان اسرائیلی ضدجنگ و خبرنگارانی را که برای پوشش مراسم آمده بودند، هدف قرار داند.
به گفته شاهدان، پلیس با وجود نزدیکی به محل درگیری هیچ واکنشی نشان نداد. یکی از ماموران پلیس در پاسخ به درخواست شهروندان گفت که امکان بازداشت این جوانها وجود ندارد، چون آنها زیر ۱۸ سال هستند. مقامات پلیس اورشلیم به درخواست رویترز برای اظهار نظر در این باره پاسخی ندادند.
یائیر گولان، رهبر اپوزیسیون اسرائیل و معاون پیشین فرمانده نیروهای مسلح این کشور، تصاویر خشونت در بخش قدیمی را «تکاندهنده» توصیف کرد. او در بیانیهای گفت: «این چیزی نیست که عشق به اورشلیم به نظر برسد. این تصویر نفرت، نژادپرستی و زورگویی است.»
مهمترین خبر روز دوشنبه پنجم خرداد درباره درگیریهای اسرائیل و حماس، صحبت از طرحی جدید برای برقراری آتشبس به ابتکار آمریکا بود. یک مقام فلسطینی نزدیک به حماس به خبرگزاری رویترز گفت که این گروه با طرح پیشنهادی آمریکا برای آتشبس ۷۰ روزه و آزادی گروگانها موافقت کرده است.
به گفته او این طرح به ابتکار ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در خاورمیانه، و از طریق میانجیها به حماس ارائه شده بود.
ویتکاف بلافاصله پس از انتشار این خبر اعلام کرد که ادعای طرح شده از سوی حماس با پیشنهادهای آمریکا مطابقت ندارد و جزییات مطرح شده از سوی مقام نزدیک به حماس را رد کرد.
استیو ویتکاف، نماینده ویژه کاخ سفید در امور خاورمیانه، موضع جدید حماس مبنی بر پذیرش طرح پیشنهادی آمریکا برای آتشبس و آزادی گروگانها را رد و تاکید کرد آنچه از سوی این گروه ارائه شده، با پیشنهاد آمریکا مطابقت ندارد.
یک مقام فلسطینی نزدیک به گروه حماس دوشنبه پنجم خرداد به خبرگزاری رویترز گفت که این گروه با طرح پیشنهادی آمریکا برای آتشبس ۷۰ روزه و آزادی گروگانها موافقت کرده است؛ طرحی که به گفته این مقام از سوی ویتکاف و از طریق میانجیها به حماس ارائه شده است.
به گفته این مقام فلسطینی، طرح ویتکاف شامل آزادی ۱۰ گروگان زنده اسرائیلی در دو مرحله، برقراری آتشبس ۷۰ روزه، خروج نسبی نیروهای اسرائیلی از غزه و آزادی شماری از زندانیان فلسطینی، از جمله زندانیان دارای احکام سنگین بوده است.
ویتکاف دوشنبه در گفتوگو با باراک راوید، خبرنگار اکسیوس گفت: «آنچه از حماس دیدهام ناامیدکننده و کاملا غیرقابل قبول است.»
این فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، تاکید کرد واشینگتن طرحی را روی میز گذاشته که بر اساس آن، اسرائیل با آتشبس موقت و توافق برای آزادی گروگانها موافقت میکند. توافقی که شامل بازگشت نیمی از گروگانهای زنده و نیمی از اجساد کشتهشدگان است و به مذاکرات اساسی برای رسیدن به آتشبس دائمی منجر خواهد شد.
او افزود: «من با ریاست بر این مذاکرات موافقت کردهام. این طرح اکنون روی میز است و حماس باید آن را بپذیرد.»
رد موضع حماس
همزمان یک مقام اسرائیلی نیز موضع جدید حماس مبنی بر موافقت با طرح آمریکا را رد کرد و گفت که هیچ دولت مسئولی نمیتواند توافق مورد نظر این گروه را بپذیرد.
اسرائیل اسفند سال گذشته به توافق آتشبس با حماس پایان داد و عملیات نظامی خود را در غزه دوباره آغاز کرد. دو روز بعد حماس و گروههای متحدش شروع به شلیک راکت و حملات به اسرائیل کردند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، گفته است که این کشور تنها در ازای آزادی گروگانها با آتشبس موقت موافقت میکند و قول داده است جنگ تنها زمانی پایان یابد که حماس ریشهکن شود.
افزایش فشارهای بینالمللی بر اسرائیل جِیک وود، مدیر بنیاد بشردوستانه غزه که با حمایت آمریکا تاسیس شده، یکشنبه بهطور ناگهانی از سمت خود کنارهگیری کرد.
او اعلام کرد که این بنیاد قادر نیست در چارچوب اصول بشردوستانه شامل انساندوستی، بیطرفی، استقلال و عدم جانبداری، فعالیت کند.
این بنیاد قرار است از دوشنبه (امروز) توزیع کمکها در غزه را آغاز کند و قصد دارد تا پایان هفته به یک میلیون فلسطینی دسترسی یابد.
استعفای وود در حالی اعلام شد که در روزهای اخیر فشارهای بینالمللی علیه اسرائیل شدت گرفته است.
دولت آلمان که از نزدیکترین متحدان اسرائیل به شمار میرود، اعلام کرد سطح تلفات غیرنظامی در حملات اخیر دیگر با گفتههای اسرائیل در مقابله با حماس قابل توجیه نیست.
فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، در گفتوگو با شبکه دبلیودیآر گفت قصد دارد طی روزهای آینده با نخستوزیر اسرائیل تماس بگیرد و به او هشدار دهد که «نباید زیادهروی کند».
مرتس تاکید کرد با وجود ملاحظات تاریخی، سطح آسیبهای غیرنظامی به شکل فزایندهای «غیرقابل قبول شده» است.
رهبران بریتانیا، فرانسه و کانادا ۳۰ اردیبهشت در بیانیهای مشترک خواستار توقف حملات اسرائیل به غزه و رفع موانع برای کمکرسانی شدند.
آنها هشدار دادند در صورت ادامه حملات و گسترش شهرکسازی، تحریمهایی علیه اسرائیل وضع خواهند کرد.
یک مقام اسرائیلی گفت این کشور طرحی جدید برای برقراری آتشبس و آزادی گروگانهای در بند حماس را رد کرده است. از سوی دیگر، رییس یک بنیاد مورد حمایت آمریکا که قرار بود کمکهای بشردوستانه را در غزه توزیع کند، در آستانه آغاز عملیات این گروه بهصورت غیرمنتظره از سمت خود استعفا داد.
شبکه المیادین، رسانه نزدیک به حزبالله لبنان، دوشنبه پنجم خرداد به نقل از یک مقام ارشد فلسطینی گزارش داد اسرائیل و حماس در حال بررسی پیشنهاد جدید آتشبس هستند.
این رسانه افزود این طرح از سوی بشاره بحبح، میانجی آمریکایی-فلسطینی، با هماهنگی استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، تهیه شده است.
با این حال، یک مقام اسرائیلی در مصاحبه با پایگاه خبری تایمز اسرائیل، از رد این طرح خبر داد و بدون ارائه جزییات بیشتر گفت: «پیشنهادی که اسرائیل دریافت کرده، از سوی هیچ دولت مسئولی قابل پذیرش نیست.»
ساعاتی پیش از این تکذیبیه، المیادین گفته بود اسرائیل بهطور اصولی با پیشنویس طرحی موافقت کرده که در چارچوب آن، درگیریها بهمدت حدود ۷۰ روز متوقف خواهد شد.
بر اساس این طرح، در این بازه زمانی پنج گروگان اسرائیلیِ زنده و پیکر پنج گروگان جانباخته در دو مرحله تحویل اسرائیل خواهند شد.
این طرح نسخهای تعدیلشده از چارچوب معروف به «طرح ویتکاف» است که آتشبسی کوتاهتر را برای آزادی حدود ۱۰ گروگان زنده در نظر گرفته بود.
مقام اسرائیلی در ادامه مصاحبه خود با تایمز اسرائیل افزود: «هیچ اراده واقعی از سوی حماس برای پیشبرد توافق وجود ندارد. اسرائیل همچنان به چارچوب ویتکاف پایبند است.»
استعفای رییس بنیاد کمک به غزه
همزمان با این تحولات، جیک وود، مدیر اجرایی بنیاد کمکهای بشردوستانه غزه که طی دو ماه گذشته این مسئولیت را بر عهده داشت، چهارم خرداد از سمت خود استعفا کرد.
وود دلیل تصمیم خود را ناتوانی بنیاد در «پایبندی به اصول بشردوستانهای مانند انساندوستی، بیطرفی، بیغرضی و استقلال» خواند.
استعفای او بر ابهاماتی افزود که پیرامون فعالیتهای این بنیاد شکل گرفته است.
سازمان ملل و گروههای امدادرسانی که پیش از محاصره کامل غزه از سوی اسرائیل در اواسط اسفند ۱۴۰۳ در حال کمکرسانی به این باریکه بودند، این بنیاد را تحریم کردهاند.
این گروهها میگویند ساز و کار جدید، اصل نظارت یک نهاد بیطرف بر کمکهای بشردوستانه را تضعیف میکند.
اسرائیل میگوید در توزیع کمکها نقشی نخواهد داشت، اما از این طرح حمایت و امنیت آن را تامین خواهد کرد.
در پی افزایش فشارهای بینالمللی، مقامهای اسرائیلی ۲۸ اردیبهشت با ورود محدود کمکهای بشردوستانه به غزه موافقت کردند، اما تنها چند صد کامیون وارد این منطقه شد.
این رقمی تنها بخش ناچیزی از نیازهای غذایی دو میلیون ساکن غزه را تامین میکند؛ مردمی که پس از نزدیک به سه ماه محاصره در آستانه قحطی قرار گرفتهاند.
بنیاد کمکهای بشردوستانه غزه اعلام کرده از روز جاری (دوشنبه پنج خرداد) تحویل کمکها را آغاز خواهد کرد و هدف آن، رساندن کمک به یک میلیون فلسطینی تا یازدهم خرداد است.
این بنیاد برای فعالیتهای خود از پیمانکاران خصوصی بهره میبرد که تحت پوشش امنیتی گسترده اسرائیل عمل میکنند.
بنا بر اعلام مقامهای امدادرسان، عملیات جدید قرار است بر چهار مرکز توزیع بزرگ در جنوب غزه تمرکز کند که در آن، خانوادهها از نظر ارتباط احتمالی با گروه حماس غربالگری میشوند. این فرایند ممکن است با استفاده از فناوری تشخیص چهره انجام گیرد.
با این حال، جزییات نحوه اجرای این عملیات همچنان نامشخص است و هنوز معلوم نیست که آیا گروههای امدادی که از همکاری با این بنیاد خودداری کردهاند، همچنان خواهند توانست کامیونهای حامل کمک را وارد منطقه کنند یا نه.
حماس ساز و کار جدید کمکرسانی را محکوم کرده و گفته این طرح «نظم را به هرجومرج تبدیل میکند، سیاست قحطی مهندسیشده علیه غیرنظامیان فلسطینی را تحمیل میکند و از غذا بهعنوان سلاح در زمان جنگ بهره میبرد».
اسرائیل اعلام کرده هدف از این سیستم، جلوگیری از دسترسی حماس به کمکهای بشردوستانه است؛ گروهی که بهگفته مقامهای اسرائیلی، این کمکها را میرباید و برای اعمال نفوذ بر جمعیت از آنها استفاده میکند.
در حالی که ساز و کار کمکرسانی هنوز در حال تدوین است، اسرائیل به حملات خود در سراسر نوار غزه ادامه میدهد.
به گفته مقامهای بهداشتی غزه، پنجم خرداد دستکم ۴۵ نفر در حملات اسرائیل کشته شدند.
ارتش اسرائیل اعلام کرده قصد دارد ۷۵ درصد از خاک غزه را طی دو ماه آینده تصرف کند.
بر اساس این طرح و همزمان با حملات زمینی گسترده، جمعیت فلسطینی به سه منطقه کوچک در غزه رانده خواهند شد.
در روزهای اخیر، غزه با وخیمترین بحران غذایی خود از زمان آغاز جنگ کنونی روبهرو شده است.
بنیاد بشردوستانه غزه (GHF) که با حمایت آمریکا فعالیت میکند و نقشی کلیدی در توزیع کمکها دارد، بهدلیل اقدام بدون هماهنگی با سازمان ملل، با موجی از انتقادات روبهرو شده است.
سازمان ملل چهارشنبه هفتم خرداد سیستم جدید توزیع کمکها در غزه را که از سوی آمریکا حمایت میشود، محکوم کرد.
جیک وود، مدیر اجرایی بنیاد بشردوستانه غزه که طی دو ماه گذشته این مسئولیت را بر عهده داشت، چهارم خرداد از سمت خود استعفا کرد.
وود دلیل تصمیم خود را ناتوانی بنیاد در «پایبندی به اصول بشردوستانهای مانند انساندوستی، بیطرفی، بیغرضی و استقلال» خواند.
ششم خرداد، در یکی از مراکز توزیع کمکهای غذایی بنیاد بشردوستانه غزه در جنوب این منطقه، تنش و هرج و مرج شدیدی رخ داد و نیروهای اسرائیلی بهسوی هزاران فلسطینی که برای دریافت غذا به این مکان رفته بودند، تیراندازی کردند.
سازمان ملل اعلام کرد در جریان این حادثه ۴۷ نفر زخمی شدند. همزمان، منابع پزشکی فلسطینی گزارش دادند دستکم یک نفر جان خود را در این رویداد از دست داده است.
در واکنش به این حادثه، ارتش اسرائیل اعلام کرد در محل توزیع غذا صرفا گلولههای هشداردهنده شلیک کرده است.
در سوی مقابل، آجیت سانگای، رییس دفتر حقوق بشر سازمان ملل در سرزمینهای فلسطینی، این گفته را نادرست خواند و تصریح کرد بیشتر مجروحان بر اثر شلیک مستقیم گلوله آسیب دیدهاند.
انتقاد مسئولان سازمان ملل
، فیلیپ لازارینی، کمیسر عالی آژانس امدادرسانی و کاریابی آوارگان فلسطینی سازمان ملل (آنروا)، هفتم خرداد در سفر به ژاپن بار دیگر از عملکرد بنیاد بشردوستانه غزه انتقاد کرد.
او گفت: «این اقدام اتلاف منابع و پوششی برای جنایات است. ما از سیستم مناسب توزیع کمکها [در غزه] برخوردار هستیم.»
آژانسهای سازمان ملل و نهادهای بینالمللی امدادرسان بر این باورند که اقدام بنیاد مذکور در تعیین مناطق توزیع کمک، با اصول بنیادین بشردوستانه در تضاد است.
غزه ۶۰۰ روز پس از هفتم اکتبر
با گذشت ۶۰۰ روز از آغاز جنگی که در پی حمله حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ شعلهور شد، فلسطینیان ساکن غزه چشمانداز روشنی برای آینده خود نمیبینند.
در آنسو، خانوادههای گروگانهایی که از زمان آغاز این مناقشه در غزه نگهداری میشوند، همچنان میکوشند تا عزیزانشان را به خانه بازگردانند.
بسام دلول، مردی ۴۰ ساله از ساکنان غزه، به خبرگزاری فرانسه گفت: «۶۰۰ روز گذشته و هیچ چیز تغییر نکرده است. مرگ ادامه دارد و بمباران اسرائیل متوقف نمیشود. حتی امیدواری به آتشبس هم چیزی میان رویا و کابوس شده است.»
دلول که خانوادهاش تاکنون ۲۰ بار ناچار به ترک خانه و جابهجایی شدهاند، از نبود آب، غذا، دارو و برق بهعنوان چالشهای روزمره مردم یاد کرد و وضعیت غزه را بحرانی خواند.
هبا جابر، مادر ۲۹ سالهای که همراه خانوادهاش در چادری در جنوب غزه زندگی میکند، شرایط طاقتفرسای خود را چنین شرح داد: «مردن بر اثر بمباران بهتر از مردن در اثر تحقیر گرسنگی و ناتوانی در تامین نان و آب برای فرزندان است.»
اسرائیل پس از دو ماه محاصره کامل غزه، سرانجام هفته گذشته مجوز ورود محدود کمکهای بشردوستانه به این منطقه را صادر کرد.
در اسرائیل نیز صدها نفر با برگزاری تجمعی اعتراضی، خواستار برقراری آتشبس و آزادی گروگانهای در بند حماس شدند.
بر اساس آمار رسمی، در تهاجم هفتم اکتبر حماس به اسرائیل هزار و ۲۱۸ نفر جان باختند که اغلب آنها غیرنظامی بودند.
وزارت بهداشت حماس اعلام کرد از زمان پایان آتشبس در ۲۸ اسفند سال گذشته، سه هزار و ۹۲۴ نفر در غزه جان خود را از دست دادهاند و شمار کل قربانیان جنگ در این باریکه به ۵۴ هزار و ۸۴ نفر رسیده است.