شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارشی به نقل از منابع آگاه درباره مذاکرات آمریکا و جمهوری اسلامی نوشت که دو طرف به توافقی گسترده نزدیک شده‌اند و احتمالا در دیدار بعدی که به احتمال زیاد در خاورمیانه برگزار خواهد شد، این توافق نهایی می‌شود.
به گزارش واشینگتن‌پست، این تاخیر ناشی از نگرانی‌های حقوقی درباره تصمیم کاخ سفید برای تبدیل این معامله، که در ابتدا به‌صورت فروش میان دو دولت بود، به یک «هدیه» رسمی است.
دولت قطر خواستار آن شده که در تفاهم‌نامه میان واشینگتن و دوحه تصریح شود که ابتکار عمل برای انتقال هواپیما از سوی دولت ترامپ بوده و قطر مسئولیتی در قبال انتقال‌های آتی مالکیت این هواپیما نخواهد داشت.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، چهارشنبه هفت خرداد در دفتر بیضی‌شکل کاخ سفید به خبرنگاران گفت: «[من] یک هواپیمای بزرگ، باشکوه و مجانی برای نیروی هوایی ایالات متحده گرفتم. به این موضوع بسیار افتخار می‌کنم.»
مقامات مطلع گفته‌اند که این اختلاف حقوقی مانع اجرای کامل توافق نخواهد شد، اما ممکن است ادعاهای دولت آمریکا درباره نحوه آغاز این توافق را بیشتر زیر ذره‌بین ببرد.
ترامپ پیش‌تر گفته بود که قطر خود این هواپیما را به‌صورت رایگان پیشنهاد داده، اما منابع دولتی فاش کرده‌اند که دولت ترامپ زمستان گذشته برای خرید این هواپیما ابتدا با قطر تماس گرفته بود. پس از گفت‌وگوهای اولیه، این معامله به «هدیه» تغییر شکل یافت.
در هفته‌های اخیر، این توافق با انتقادات تند دموکرات‌ها و شماری از جمهوری‌خواهان مواجه شده است.
سناتور کریس مورفی و شماری از هم‌حزبی‌هایش طرحی را ارائه داده‌اند که فروش ۱.۹ میلیارد دلاری تسلیحات به قطر را مشروط به لغو این هدیه می‌کند. مورفی این اقدام را «رشوه‌ای غیرقانونی» توصیف کرده که «نقض قانون اساسی» است.
بیشتر بخوانید: سفر تریلیون دلاری ترامپ به کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس
در مجلس نمایندگان نیز ، گریگوری میکس، نماینده دموکرات، طرحی ارائه کرده که هرگونه استفاده از بودجه فدرال برای انتقال این هواپیما به دولت آمریکا یا کتابخانه ریاست‌جمهوری ترامپ را ممنوع می‌کند.
با وجود این انتقادات، ترامپ در پاسخ به این نگرانی‌ها گفت: «آن‌ها گفتند این هواپیمای ترامپ است. بله، حتماً. این هواپیما خیلی بزرگ است. واقعاً خیلی بزرگ. بیش‌ازحد بزرگ.»
بر اساس یادداشتی از مشاور حقوقی کاخ سفید، دیوید وورینگتون، وزارت دفاع می‌تواند این هواپیما را طی دو مرحله، ابتدا به دولت آمریکا و سپس به بنیاد کتابخانه ریاست‌جمهوری ترامپ پس از پایان دوره ریاست‌جمهوری، تحویل بگیرد.
هفته گذشته، سخنگوی پنتاگون اعلام کرده بود که وزیر دفاع آمریکا این هواپیما را طبق تمامی قوانین فدرال پذیرفته است، اما منابع مطلع تایید کرده‌اند که تیم‌های حقوقی دو کشور از ۱۹ ارديبهشت تاکنون مذاکره‌ای نداشته‌اند و توافق هنوز نهایی نشده است.
بر اساس گزارش‌ها، ترامپ در ۲۶ بهمن از این هواپیما در فرودگاه پالم بیچ فلوریدا بازدید کرده و از فضای مدرن و به‌روز آن تمجید کرده بود.
منابع کاخ سفید گفته‌اند رییس‌جمهوری آمریکا از طراحی داخلی، فضای بیشتر و تعداد دفاتر کاری موجود در این هواپیما بسیار خوشش آمده است.
به گفته مقام‌های کاخ سفید، دولت ترامپ قراردادی با شرکت دفاعی L3Harris امضا کرده تا هواپیمای قطری را در تگزاس برای استفاده ریاست‌جمهوری ارتقا داده و با استانداردهای امنیتی و ایمنی هماهنگ کند.
مقامات نیروی هوایی پس از بازدید از هواپیما اعلام کردند که این هواپیما در وضعیت مناسبی نگهداری نشده و میلیون‌ها دلار برای رسیدن به شرایط عملیاتی نیاز دارد.
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که آماده‌سازی این هواپیما برای حمل رییس‌جمهوری ممکن است تا ۱.۵ میلیارد دلار هزینه داشته باشد، و تبدیل آن برای استفاده غیرنظامی پس از پایان ریاست‌جمهوری نیز حدود ۵۰۰ میلیون دلار دیگر نیاز دارد.
فرانک کندال، وزیر پیشین نیروی هوایی آمریکا، در این‌باره گفت: «اگر رییس‌جمهور ی بگوید من این هواپیما را تا ۱۸ ماه دیگر می‌خواهم و تنها چیزی که اهمیت دارد لوکس بودن آن است، این پروژه انجام می‌شود، اما او باید برخی از الزامات امنیتی را نادیده بگیرد؛ که می‌تواند چنین کند، چون فرمانده کل قوا است.»
بر اساس این گزارش که پنج‌شنبه هشتم خرداد منتشر شد، یکی از منابع توضیح داد که گفت‌وگوهای جاری شامل احتمال سرمایه‌گذاری آمریکا در برنامه انرژی هسته‌ای ایران و تشکیل کنسرسیومی است که انتظار می‌رود کشورهای خاورمیانه و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نیز در بر گیرد تا اورانیوم غنی‌شده برای راکتورهای ایران تولید شود.
هم‌زمان یک مقام کاخ سفید گفت که هنوز هیچ توافقی درباره برنامه هسته‌ای غیرنظامی ایران انجام نشده است.
در این گزارش سی‌ان‌ان آمده است که در دور چهارم گفت‌وگوها، آمریکا پیشنهادی را با ایران در میان گذاشت که برخی از الزامات کلیدی مدنظر دولت دونالد ترامپ برای رسیدن به توافق را مشخص می‌کرد.
از سوی دیگر برنامه موشکی بالستیک جمهوری اسلامی بخشی از گفت‌وگوهای جاری نیست؛ گرچه برخی مقام‌های دولت آمریکا در ابتدا بر گنجاندن آن در مذاکرات تاکید و اصرار داشته‌اند.
بر اساس گزارش سی‌ان‌ان، منابع آگاه با توجه به پیشرفت فعلی گفت‌وگوها انتظار ندارند موضوعات مورد مذاکره گسترش یابد.
به گفته یک منبع، در مقطعی، ایده‌ای که به‌نظر می‌رسید مورد حمایت مذاکره‌کنندگان دو طرف قرار دارد، از سوی رییس‌جمهوری آمریکا رد شده است.
ترامپ چهارشنبه هفتم خرداد اعلام کرد مذاکرات ایالات متحده با جمهوری اسلامی «واقعا خوب» پیش می‌رود و ممکن است به «نتیجه‌ای معقول» منتهی شود.
او همچنین گفت که ایران هنوز باید با مراحل نهایی یک سند موافقت کند: «ممکن است از آن‌چه اتفاق می‌افتد حسابی شگفت‌زده شوید. این برای آن‌ها خیلی خوب خواهد بود و آن‌ها می‌توانند در آینده کشوری عالی داشته باشند.»
این اظهارات در حالی بیان شد که روزنامه وال‌استریت ژورنال، سه‌شنبه در یادداشتی نوشت مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی و آمریکا ظاهرا به بن‌بست رسیده است.
نویسندگان این یادداشت با اشاره به این‌که تهران مطمئن شده رییس‌جمهوری آمریکا دست به اقدام نظامی نمی‌زند، تاکید کردند: «در چنین شرایطی، ترامپ بر آن است که این وضعیت را نوعی پیروزی جلوه دهد و به حفظ شرایط موجود بسنده کند؛ وضعیتی که در آن تهران از آزمایش سلاح هسته‌ای خودداری می‌کند.»
ترامپ در ادامه صحبتهای چهارشنبه خود گفت که ممکن است توافق با جمهوری اسلامی در چند هفته آینده حاصل شود.
منابعی در ایران از امکان توافق گفتند
از سوی دیگر دو منبع نزدیک به تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی، هفتم خرداد به خبرگزاری رویترز گفتند اگر واشینگتن شرایط تهران را بپذیرد، «تفاهم سیاسی با ایالات متحده می‌تواند بهزودی حاصل شود».
یکی از این منابع گفت چنین موضوعی «هنوز در گفت‌وگوها با آمریکا مطرح نشده است».
پس از انتشار این گزارش اختصاصی از سوی رویترز، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، ضمن تکذیب این خبر گفت: «ادامه غنیسازی در ایران یک اصل غیرقابل مصالحه است.»
بقایی افزود: «ادعای جدید خبرگزاری رویترز از جنس همان خبرسازیهایی است که قبلا بارها مردود اعلام شده و نادرستیشان نیز به اثبات رسیده است.»
به باور برخی ناظران، توقف موقت غنیسازی می‌تواند راهی برای عبور از بن‌بست موجود میان خطوط قرمز متضاد تهران و واشینگتن باشد؛ بنبستی که پس از پنج دور گفتوگو میان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رییس‌جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه برای حل اختلافات دیرینه بر سر برنامه هسته‌ای ایران، همچنان پابرجاست.
جمهوری اسلامی بارها تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای را رد کرده و گفته است صرفا بهدنبال استفاده از انرژی هسته‌ای برای اهداف غیرنظامی است.
منابع ایرانی به رویترز گفته‌اند حکومت ایران حاضر است غنیسازی اورانیوم را به مدت یک سال متوقف کرده و بخشی از ذخایر اورانیوم با غنای بالا را به خارج از کشور منتقل یا آن را به صفحات سوخت برای اهداف صلحآمیز تبدیل کند.
به گفته این منابع، تهران با توقف برنامه هسته‌ای، برچیدن زیرساختهای آن یا پلمب تاسیسات اتمی خود، آن گونه که دولت ترامپ خواسته، موافقت نخواهد کرد.