سخنگوی شهرداری تهران: بحرانی در زمینه کمبود قبر نداریم
تعدادی از دانشگاهیان، معلمان و کنش‌گران سیاسی با انتشار بیانیه‌ای در حمایت از حسن باقری‌نیا، استاد معترض و اخراجی دانشگاه حکیم سبزواری مشهد، پرونده‌سازی علیه او را به دلیل «روشنگری و نقد حکمرانی دستگاه امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی» عنوان کردند.
در این بیانیه با اشاره به اینکه باقری‌نیا «ابزاری جز قلم و سخن نداشته» آمده: «تمام تلاش او در راستای آسیب‌شناسی حکمرانی، نقد قدرت و بهبود سلامت روان جامعه است لذا اتهامات وارده به او از اساس باطل و نارواست.»
امضاکنندگان این بیانیه همچنین از قوه قضائیه خواستند «در رفتار خود با اندیشمندان ملی و صلح‌طلب، تجدیدنظر نماید و جایگاه رفیع آنها در پیشرفت و توسعه کشور را قدر بداند.»
طبق فرمان اجرایی تازه دونالد ترامپ ممنوعیت سفر به آمریکا شامل اقلیت‌های مذهبی و قومی ایران نمی‌شود. به‌دنبال امضای فرمان اجرایی تازه‌ای از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا، ورود شهروندان ۱۲ کشور از جمله ایران به ایالات متحده به‌طور گسترده محدود و در موارد ممنوع شد.
این فرمان نگرانی‌هایی را در میان ایرانیان برانگیخته است. با این وجود، در متن این فرمان که با عنوان «حفاظت از ایالات متحده در برابر تروریست‌های خارجی و دیگر تهدیدهای امنیت ملی و ایمنی عمومی» صادر شده، بندهایی وجود دارد که می‌تواند برخی ایرانیان را از این ممنوعیت مستثنا کند.
بر اساس بخش ۴ب فرمان ریاست‌جمهوری ۱۴۱۶۱، موارد زیر از ممنوعیت ورود مستثنا شده‌اند:
اقلیت‌های قومی و مذهبی در ایران: این بند، به‌صورت خاص، استثنایی برای اقلیت‌های دینی و قومی در ایران قائل شده است؛ امری که در میان همه ملیت‌های مشمول ممنوعیت، تنها به ایرانیان اختصاص دارد و می‌تواند مسیر تازه‌ای برای برخی از شهروندان تحت فشار در داخل ایران باشد.
دارندگان اقامت دائم قانونی در ایالات متحده (گرین‌کارت): این استثنا شامل ایرانیانی می‌شود که دارای گرین‌کارت هستند، حتی اگر این کارت روی پاسپورت ایرانی آنها ثبت شده باشد.
افراد دارای تابعیت دوگانه: ایرانیانی که دارای گذرنامه کشور دیگری هستند و با آن پاسپورت سفر می‌کنند، مشمول این ممنوعیت نخواهند بود.
ورزشکاران و مربیان شرکت‌کننده در رقابت‌های بین‌المللی: کسانی که به‌عنوان ورزشکار یا مربی در جام جهانی یا المپیک شرکت دارند، مجاز به ورود به ایالات متحده خواهند بود.
دارندگان ویزای مهاجرتی از طریق خانواده درجه‌یک: از جمله همسران و فرزندان خردسال شهروندان آمریکایی که از طریق روندهای قانونی ویزا دریافت کرده‌اند.
فرمان اجرایی ترامپ در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ صادر شده و بر اساس آن، دولت آمریکا کشورهای مذکور را به دلیل «کاستی‌های شدید در فرآیندهای غربالگری امنیتی» و «خطر بالا برای امنیت ملی» مورد هدف قرار داده است. کاخ سفید در بیانیه‌ای در ۱۴ خرداد اعلام کرد که هدف از این تصمیم، محافظت از ایالات متحده در برابر «تهدیدات تروریستی خارجی» و «خطرات امنیتی و عمومی ناشی از ورود اتباع بیگانه» بوده است.
با این‌حال، توجه به استثناهای ذکرشده در فرمان می‌تواند برای گروهی از ایرانیان راهی برای عبور از محدودیت‌های این دستور باشد. تحلیل‌گران حقوق مهاجرت توصیه می‌کنند متقاضیان پیش از هرگونه اقدام، با وکیل مهاجرت مشورت کنند و از نحوه اعمال این استثناها در موارد فردی آگاه شوند.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، فرمانی اجرایی را امضا کرد که سفر شهروندان ایران و ۱۱ کشور دیگر را به ایالات متحده ممنوع کرد. در این فرمان، محدودیت‌هایی نیز برای شهروندان هفت کشور دیگر در نظر گرفته شده است.
دونالد ترامپ، چهارشنبه ۱۴ خرداد هنگام امضای این فرمان اجرایی گفت کشورهایی که مشمول شدیدترین محدودیت‌های ورود به ایالات متحده شده‌اند، کشورهایی هستند که «میزبان حضور گسترده تروریست‌ها» هستند، در زمینه امنیت ویزا همکاری نمی‌کنند، توانایی راستی‌آزمایی هویت مسافران را ندارند، در ثبت سوابق کیفری ناکارآمدند و میزان بالایی از تخلفات اقامت پس از انقضای ویزا در آمریکا را دارند.
ترامپ گفت: «ما نمی‌توانیم مرزهای باز برای مهاجرت از کشورهایی داشته باشیم که در آنها امکان غربالگری و بررسی ایمن و قابل‌اعتماد افرادی که قصد ورود به ایالات متحده را دارند، وجود ندارد.»
او به حادثه روز یکشنبه در شهر بولدر ایالت کلرادو اشاره کرد؛ جایی که مردی بمبی بنزینی به سمت تجمع حامیان اسرائیل پرتاب کرد و آن را نمونه‌ای از دلایل ضرورت محدودیت‌های جدید دانست.
یک تبعه مصر به نام محمد صبری سلیمان در این حمله متهم شده است. مقامات فدرال اعلام کردند که سلیمان پس از انقضای ویزای توریستی‌اش همچنان در آمریکا مانده بود و مجوز کار او نیز منقضی شده بود. با این همه مصر در فهرست کشورهایی که با محدودیت سفر مواجه‌اند، قرار ندارد.
کاخ سفید نیز در بیانیه‌ای که چهارشنبه ۱۴ خرداد منتشر کرد گفت که این فرمان با هدف محافظت از ایالات متحده در برابر تهدیدهای تروریستی خارجی، مخاطرات امنیت ملی و خطرات عمومی ناشی از ورود اتباع خارجی به آمریکا صادر شده است.
در این بیانیه در توضیح ممنوعیت سفر برای شهروندان ایرانی نوشته شده است: «ایران کشوری است که به‌طور رسمی حامی تروریسم شناخته می‌شود. این کشور به‌طور مکرر از همکاری با دولت ایالات متحده برای شناسایی تهدیدهای امنیتی خودداری می‌کند، منبعی مهم برای اقدامات تروریستی در سراسر جهان به‌شمار می‌رود و در گذشته نیز از بازگرداندن اتباع قابل اخراج خود سر باز زده است.»
در همین بیانیه درباره دلیل ممنوعیت سفر شهروندان افغانستان نیز گفته شده است: «افغانستان تحت کنترل طالبان، گروهی که در فهرست سازمان‌های تروریستی جهانی به‌ویژه (SDGT) قرار دارد، اداره می‌شود. این کشور فاقد مرجع مرکزی توانمند و همکار برای صدور گذرنامه یا اسناد مدنی است و از سامانه‌های غربالگری و بررسی امنیتی مناسب نیز برخوردار نیست.»
بر اساس این بیانیه، طبق گزارش میزان تخلف از مدت ویزا (Overstay Report) در سال مالی ۲۰۲۳ وزارت امنیت داخلی آمریکا، نرخ تخلف از ویزای تجاری/گردشگری (B1/B2) افغانستان ۹.۷۰ درصد و نرخ تخلف از ویزاهای دانشجویی (F)، فنی‌وحرفه‌ای (M) و بازدیدکننده تبادلی (J) معادل ۲۹.۳۰ درصد بوده است.
بر اساس فرمان اجرایی شماره ۱۴۱۶۱ رییس‌جمهوری ترامپ با عنوان «حفاظت از ایالات متحده در برابر تروریست‌های خارجی و دیگر تهدیدهای امنیت ملی و ایمنی عمومی» که در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۵ صادر شد، نهادهای امنیت ملی ایالات متحده ارزیابی گسترده‌ای از میزان خطر کشورها برای ایالات متحده، از جمله در حوزه‌های تروریسم و امنیت ملی، انجام دادند.
رسانه‌های آمریکا پیشتر در ۲۵ اسفند ۱۴۰۳ خبر داده بودند که دولت دونالد ترامپ در حال بررسی اعمال محدودیت‌های گسترده سفر برای شهروندان ده‌ها کشور است. در این گزارش‌ها گفته شده بود که در صورت عملی شدن این طرح، شهروندان ۱۰ کشور از جمله ایران به‌هیچ‌وجه نخواهند توانست به ایالات متحده سفر کنند.
بر اساس فرمان اجرایی ترامپ که ۱۴ خرداد صادر شد و قرار است از از بامداد ۱۹ خرداد اجرا شود، ورود اتباع ۱۲ کشور که در زمینه غربالگری و بررسی سوابق امنیتی دچار کاستی جدی هستند و به‌عنوان تهدیدی بسیار جدی برای ایالات متحده شناخته شده‌اند، به‌طور کامل ممنوع یا محدود می‌شود. این کشورها عبارت‌اند از: افغانستان، برمه (میانمار)، چاد، جمهوری کنگو، گینه استوایی، اریتره، هائیتی، ایران، لیبی، سومالی، سودان و یمن.
همچنین، ورود اتباع هفت کشور دیگر که آنها نیز سطح بالایی از تهدید را برای ایالات متحده دارند، به‌صورت جزئی محدود می‌شود: بوروندی، کوبا، لائوس، سیرالئون، توگو، ترکمنستان و ونزوئلا.
استثناها برای شهروندان ۱۲ کشوری که از سفر به آمریکا منع شده‌اند
این فرمان برای برخی گروه‌ها از جمله دارندگان اقامت دائم قانونی، دارندگان ویزاهای معتبر، انواع خاصی از ویزاها، و افرادی که ورودشان در راستای منافع ملی ایالات متحده است، استثناهایی قائل شده است.
براساس بیانیه کاخ‌سفید می‌گوید در فرمان اجرایی رییس‌جمهوری برای ممنوعیت سفر شهروندان ۱۲ کشور استثناهایی نیز در نظر گرفته شده است.
این استثناها عبارتند از:
حفاظت از مرزها و منافع ملی
براساس بیانیه کاخ سفید، محدودیت‌های اعمال‌شده در این فرمان برای تشویق به همکاری بیشتر کشورهای خارجی، اجرای موثر قوانین مهاجرتی، و پیشبرد اهداف کلیدی سیاست خارجی، امنیت ملی و مبارزه با تروریسم ضروری تلقی شده‌اند.
در این بیانیه گفته شده است که رییس‌جمهوری موظف است اقداماتی انجام دهد تا اطمینان حاصل شود کسانی که قصد ورود به ایالات متحده را دارند، تهدیدی برای مردم آمریکا نیستند.
به‌گفته کاخ سفید، دونالد ترامپ پس از بررسی گزارشی که وزیر امور خارجه با هماهنگی سایر مقامات کابینه ارائه کرد، به این جمع‌بندی رسید که ورود اتباع برخی کشورها باید برای حفظ امنیت ملی و ایمنی عمومی ایالات متحده، محدود یا ممنوع شود.
در بیانیه کاخ سفید تاکید شده است که این محدودیت‌ها متناسب با شرایط خاص هر کشور تدوین شده و هدف آن تشویق به همکاری با کشورهایی است که این فرمان شامل حال آنها می‌شود.
در این بیانیه، دلایل کلی برای ممنوعیت یا محدودیت سفر به آمریکا به این شکل توضیح داده شده است:
بازگرداندن امنیت به آمریکا
در بیانیه کاخ سفید گفته شده است که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، به وعده خود برای بازگرداندن ممنوعیت سفر و تامین امنیت مرزهای آمریکا عمل می‌کند.
دونالد ترامپ پیش از این گفته بود: «ما ممنوعیت سفر را بازمی‌گردانیم، بعضی‌ها آن را ممنوعیت سفر ترامپ می‌نامند، تا تروریست‌های افراطی اسلام‌گرا را از کشورمان دور نگه داریم؛ این ممنوعیت پیشتر از سوی دیوان عالی مورد تایید قرار گرفته است.»
ترامپ در دوره نخست ریاست‌جمهوری خود سفر شهروندانی از چند کشور را ممنوع و سفر از برخی دیگر کشورها را محدود کرد.
دیوان‌عالی آمریکا این اقدام را تایید و اعلام کرد: «این تصمیم کاملاً در چارچوب اختیارات قانونی رییس‌جمهوری است و بر پایه اهداف مشروع اتخاذ شده است.»
براساس بیانیه کاخ سفید فرمان جدید، بر پایه ممنوعیت سفر دوره نخست ترامپ استوار است و با در نظر گرفتن ارزیابی به‌روز از وضعیت جهانی در حوزه بررسی‌های امنیتی، خطرات و فرآیندهای غربالگری، گسترش یافته است.
شبکه اسرائیلی «آی۲۴نیوز»، به نقل از منبعی از عربستان سعودی گزارش داد اگر در حالی که عربستان سعودی همچنان بدون برنامه هسته‌ای است، ایران به غنی‌سازی ادامه دهد، ریاض به دنبال همکاری با چین خواهد رفت.
در این گزارش آمده اگر به جمهوری اسلامی اجازه داده شود غنی‌سازی اورانیوم را ادامه دهد، این موضوع تاثیر شدیدی بر روابط واشینگتن و ریاض خواهد گذاشت.
به گفته این منبع که از او نام برده نشده، «این موضوع بسیار حساس است و اگر به ایران اجازه داده شود در قلمرو خود اورانیوم غنی‌سازی کند، عربستان سعودی نیز همین درخواست را خواهد داشت.»
هم‌زمان با افزایش ابهام درباره سرنوشت مذاکرات هسته‌ای، روزنامه‌وال‌استریت ژورنال گزارش داد که دولت آمریکا فناوری کلیدی ضد پهپاد خود را که پیشتر به اوکراین اختصاص یافته بود، با هدف مقابله با پهپادهای حوثی و ایرانی، به نیروهای نظامی ایالات متحده در خاورمیانه منتقل می‌کند.
روزنامه وال‌استریت ژورنال چهارشنبه ۱۴ خرداد این اقدام را نشانه‌ای از کاهش تعهد دولت ترامپ به حمایت نظامی از اوکراین و در عین حال آمادگی برای حملات بالقوه پهپادی جمهوری اسلامی به نیروها و پایگاه‌های خود در منطقه دانست.
به‌گزارش این روزنامه، پنتاگون هفته گذشته به‌طور بی‌سروصدا به کنگره اطلاع داد که فیوزهای ویژه برای راکت‌های زمین‌پایه‌ای که اوکراین از آنها برای سرنگونی پهپادهای روسیه استفاده می‌کند، اکنون به واحدهای نیروی هوایی ایالات متحده در خاورمیانه اختصاص یافته‌اند.
این اقدام هم‌زمان با اظهارات رییس‌جمهوری آمریکا در روز چهارشنبه صورت گرفته که گفت ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، در تماسی تلفنی به او گفته است که مسکو مجبور به واکنش قاطع به حملات اخیر اوکراین به پایگاه‌های هوایی خود خواهد بود؛ موضوعی که چشم‌انداز توقف جنگی را که از اوایل ۲۰۲۲ آغاز شده، تیره‌تر می‌کند.
در همین حال پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، چهارشنبه در نشست وزیران دفاع کشورهای عضو ناتو در بروکسل برای هماهنگی بر سر ارسال کمک‌های نظامی به اوکراین شرکت نکرد.
هگست بارها تأکید کرده است که کشورهای اروپایی باید بخش اصلی کمک‌های نظامی آینده به اوکراین را تأمین کنند. او همچنین منطقه اقیانوس آرام غربی را «اولویت اصلی» پنتاگون می‌داند.
به‌نوشته وال‌استریت ژورنال، هگست ماه گذشته در یادداشتی داخلی اجازه داد تا دفتر تدارکات سریع مشترک در پنتاگون، که مسئول تامین فوری نیازهای اضطراری فرماندهان نظامی آمریکاست، فیوزهای ویژه پدافند ضد پهپاد را با وجود آن‌که در اصل برای اوکراین خریداری شده بودند، در اختیار نیروی هوایی آمریکا قرار دهد.
پنتاگون در پیامی که پیشتر رسانه‌ای نشده بود، به کمیته نیروهای مسلح سنا اطلاع داد که نیاز ارتش آمریکا به این فیوزها به‌عنوان «موضوعی اضطراری از سوی وزیر دفاع» شناسایی شده است.
وزارت دفاع آمریکا از اظهارنظر رسمی در این‌باره خودداری کرده است.
روزنامه وال‌استریت ژورنال در گزارش خود تأکید کرده است که تصمیم برای تغییر مسیر استفاده از این تجهیزات، کمبود اقلام حیاتی دفاعی را برجسته می‌کند؛ آن هم در شرایطی که اوکراین در حال آماده‌سازی برای مقابله با موج جدید حملات پهپادی و موشکی روسیه است، و هم‌زمان، واحدهای نیروی هوایی آمریکا در خاورمیانه خود را برای احتمال درگیری با جمهوری اسلامی یا ازسرگیری نبرد با شبه‌نظامیان حوثیِ مورد حمایت تهران در یمن آماده می‌کنند.
حامیان این تصمیم می‌گویند پنتاگون طبق قانون بودجه اضطراری نظامی که سال گذشته تصویب شد، اختیار انجام چنین اقدامی را دارد. با این حال، این تصمیم در میان حامیان اوکراین در کنگره نگرانی‌هایی برانگیخته، چرا که پنتاگون توضیح نداده که این تغییر مسیر چه تاثیری بر توان دفاعی اوکراین خواهد داشت و آیا واقعاً نیروی هوایی آمریکا به این سامانه‌ها نیاز فوری دارد یا خیر.
سلست والاندر، از مقامات ارشد پیشین وزارت دفاع در دولت بایدن، در این‌باره به وال‌استریت ژورنال گفت: «این سامانه برای پدافند لایه‌ای اوکراین علیه حملات روسیه، حیاتی و ضروری است. اما در عین حال، نیاز فوری برای محافظت از نیروها و پایگاه‌های ایالات متحده در خاورمیانه در برابر حملات احتمالی پهپادهای حوثی یا ایرانی نیز وجود دارد.»
دولت بایدن برنامه‌ریزی کرده بود تا این فیوزها را به همراه مجموعه‌ای از سامانه‌های تسلیحاتی دیگر، در قالب برنامه «ابتکار حمایت امنیتی از اوکراین» به این کشور ارسال کند؛ برنامه‌ای که میلیاردها دلار از بودجه دولتی آمریکا را برای خرید تسلیحات و تجهیزات از شرکت‌های دفاعی آمریکایی اختصاص داده بود.
اگرچه بودجه این برنامه به اتمام رسیده، اما ارسال محموله‌ها برای سال جاری و سال آینده برنامه‌ریزی شده است، مگر آن‌که دولت ترامپ تجهیزات بیشتری را برای تکمیل ذخایر داخلی ارتش آمریکا از مسیر اوکراین منحرف کند.
دولت ترامپ اختیار ارسال تسلیحاتی تا سقف ۳.۸۵ میلیارد دلار از موجودی پنتاگون به اوکراین را به ارث برده، اما تاکنون از اجرای آن خودداری کرده و درخواستی نیز برای بودجه بیشتر برای این ابتکار ارائه نداده است.
این فیوزها برای سامانه «موشک هدایت‌شونده لیزری با دقت بالا» (APKWS) که موشکی زمین‌پایه برای مقابله با پهپادهاست طراحی شده‌اند.
پنتاگون کارایی این راکت‌ها را بسیار بالا ارزیابی کرده است. یکی از اجزای حیاتی این سامانه، «فیوز مجاورتی» است که هنگام نزدیک شدن راکت به پهپاد، مواد منفجره را فعال می‌کند.
نیروی هوایی آمریکا این موشک‌ها را برای استفاده در جنگنده‌های اف-۱۵ای (F-15E) تغییر داده تا بتواند از آنها برای سرنگون کردن پهپادهای حوثی یا ایرانی استفاده کند.
این سامانه ارزان‌تر از موشک‌های هوا به هوای سایدویندر (Sidewinder) و AMRAAM است.
اخیرا فرماندهی مرکزی ایالات متحده، سنتکام، که بر نیروهای آمریکا در خاورمیانه نظارت دارد، تصویری از جنگنده F-15E مجهز به این راکت‌ها را منتشر کرده است.
