هم‌زمان با افزایش ابهام درباره سرنوشت مذاکرات هسته‌ای، روزنامه‌وال‌استریت ژورنال گزارش داد که دولت آمریکا فناوری کلیدی ضد پهپاد خود را که پیش‌تر به اوکراین اختصاص یافته بود، با هدف مقابله با پهپادهای حوثی و ایرانی، به نیروهای نظامی ایالات متحده در خاورمیانه منتقل می‌کند.
در صورت تایید گزینه مورد نظر ترامپ، کوپر دومین دریادار نیروی دریایی آمریکا خواهد بود که این سمت کلیدی را بر عهده می‌گیرد.
دریابان کوپر در حال حاضر معاون فرماندهی ستاد مرکزی ارتش ایالات متحده (CENTCOM) است و تجربه فراوانی در خدمت و فرماندهی نیروهای ارتش آمریکا در خاورمیانه دارد.
فرمانده فعلی ستاد مرکزی ارتش آمریکا، ژنرال ارتش اریک کوریلا، پس از بیش از سه سال خدمت، به‌زودی بازنشسته خواهد شد.
تغییر فرماندهی سنتکام در زمانی صورت می‌گیرد که منطقه خاورمیانه درگیر بحران‌هایی جدی است. دولت ترامپ در تلاش برای دستیابی به توافق آتش‌بس پس از ۲۰ ماه جنگ در غزه و نیز دستیابی به توافقی با جمهوری اسلامی در زمینه برنامه هسته‌ای ایران است.
سنتکام در ماه‌های اخیر همچنین درگیر جنگی گسترده با حوثی‌های تحت حمایت جمهوری اسلامی در یمن بود.
کوپر در سال ۱۹۸۹ از آکادمی نیروی دریایی آمریکا فارغ‌التحصیل شد. او نزدیک به سه سال فرماندهی ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر در بحرین را بر عهده داشت. کوپر در فوریه ۲۰۲۴ این سمت را ترک کرد تا به‌عنوان معاون فرماندهی سنتکام، که مرکز آن در تامپا، در ایالت فلوریدا قرار دارد، فعالیت کند.
از زمان تاسیس فرماندهی ستاد مرکزی ارتش آمریکا در خاورمیانه، موسوم به سنتکام در سال ۱۹۸۳، عمدتاً ژنرال‌های ارتش و تفنگداران دریایی فرماندهی این ستاد را در اختیار داشته‌اند.
دو تن از فرماندهان سابق این ستاد، ژنرال ارتش لوید آستین و ژنرال تفنگداران دریایی جیم متیس، بعدها به سمت وزارت دفاع رسیدند.
حوزه مسئولیت سنتکام شامل ۲۱ کشور در آسیای مرکزی و جنوبی و شمال شرق آفریقا است و ماموریت‌هایی چون جنگ در عراق، افغانستان، اسرائیل، سوریه و یمن را هدایت کرده است.
تنها دریابانی که تاکنون فرماندهی سنتکام را بر عهده داشته، دریابان ویلیام فالون بود. او پس از یک سال از سمت خود کناره‌گیری کرد. در آن زمان، فالون اعلام کرد که به‌دلیل گزارش‌های رسانه‌ای مبنی بر مخالفت او با سیاست‌های دولت جورج بوش در قبال جمهوری اسلامی از سمت خود کناره‌گیری کرده است. او این گزارش‌ها را نادرست خوانده اما تاکید کرده بود که این تصور عمومی به یک عامل مزاحم بدل شده است.
کوپر یک افسر عملیات دریایی در آب‌های سطحی است که سابقه خدمت در ناوهای موشک‌انداز، ناوشکن‌ها، ناوهای هواپیمابر و ناوهای آبی-خاکی را دارد. او همچنین فرماندهی یک ناوشکن و یک رزم‌ناو را بر عهده داشته است.
او در زمان فرماندهی ناوگان پنجم، نخستین نیروی ویژه نیروی دریایی برای عملیات بدون سرنشین و هوش مصنوعی را تاسیس کرد و رهبری عملیات دریایی علیه حوثی‌های تحت حمایت جمهوری اسلامی در یمن را نیز بر عهده داشت.
کوپر همچنین مسئول نظارت بر مشارکت نیروی دریایی آمریکا در عملیات «نگهبان کامیابی» (Operation Prosperity Guardian) بود؛ عملیاتی ائتلافی به رهبری ایالات متحده که در اواخر سال ۲۰۲۳ با هدف مقابله با حملات حوثی‌ها به کشتی‌های تجاری در دریای سرخ راه‌اندازی شد.
کوپر همچنین فرمانده نیروهای سطح آب نیروی دریایی آمریکا در اقیانوس اطلس و همچنین فرمانده نیروهای دریایی آمریکا در کره جنوبی بوده است.
او فرزند یک افسر ارتش است و دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته اطلاعات استراتژیک از دانشگاه ملی اطلاعات آمریکاست.
گزینه فرماندهی جدید آفریکام
در همین حال پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا چهارشنبه ۱۴ خرداد با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که دونالد ترامپ ژنرال دَگ‌وین اندرسون (Dagvin Anderson) از نیروی هوایی را برای فرماندهی ستاد فرماندهی آفریقا، موسوم به آفریکام، برگزیده است.
اندرسون، در صورت تایید، نخستین ژنرال نیروی هوایی خواهد بود که این فرماندهی را که از سال ۲۰۰۷ ایجاد شده، بر عهده می‌گیرد.
ژنرال اندرسون، گزینه پیشنهادی برای فرماندهی در آفریقا، یک خلبان کارکشته است که با هواپیماهای سوخت‌رسان KC-135، هواپیماهای ترابری C-130، و هواپیماهای شناسایی U-28A که عمدتاً از سوی نیروهای ویژه به‌کار گرفته می‌شوند، پرواز کرده است. او بیش از ۳۴۰۰ ساعت پرواز، از جمله ۷۳۸ ساعت پرواز رزمی دارد.
در حال حاضر، اندرسون مدیر توسعه نیروی مشترک در ستاد مشترک ارتش آمریکاست.
بر پایه گزارش نیروی هوایی، او پیش‌تر فرماندهی یک اسکادران عملیات ویژه، یک اسکادران اعزامی، یک گروه عملیاتی و یک بال عملیات ویژه را بر عهده داشته است. اندرسون همچنین، هدایت نیروی ویژه‌ای را بر عهده داشته که بازآرایی نیروهای آمریکایی از سومالی را هماهنگ کرده است. او بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ فرماندهی فرماندهی عملیات ویژه آمریکا در آفریقا (SOCAFRICA) را بر عهده داشته است.
فرماندهی آفریقا، جدیدترین بخش از فرماندهی‌های جغرافیایی پنتاگون است و بخش اعظم قاره آفریقا را پوشش می‌دهد. تمرکز اصلی ارتش آمریکا در این منطقه بر مقابله با گروه‌های افراطی و آموزش نیروهای محلی متمرکز بوده است.
اندرسون، در صورت تایید، هفتمین ژنرالی خواهد بود که فرماندهی آفریکام را برعهده می‌گیرد.
روزنامه وال‌استریت ژورنال چهارشنبه ۱۴ خرداد این اقدام را نشانه‌ای از کاهش تعهد دولت ترامپ به حمایت نظامی از اوکراین و در عین حال آمادگی برای حملات بالقوه پهپادی جمهوری اسلامی به نیروها و پایگاه‌های خود در منطقه دانست.
به‌گزارش این روزنامه، پنتاگون هفته گذشته به‌طور بی‌سروصدا به کنگره اطلاع داد که فیوزهای ویژه برای راکت‌های زمین‌پایه‌ای که اوکراین از آنها برای سرنگونی پهپادهای روسیه استفاده می‌کند، اکنون به واحدهای نیروی هوایی ایالات متحده در خاورمیانه اختصاص یافته‌اند.
این اقدام هم‌زمان با اظهارات رییس‌جمهوری آمریکا در روز چهارشنبه صورت گرفته که گفت ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، در تماسی تلفنی به او گفته است که مسکو مجبور به واکنش قاطع به حملات اخیر اوکراین به پایگاه‌های هوایی خود خواهد بود؛ موضوعی که چشم‌انداز توقف جنگی را که از اوایل ۲۰۲۲ آغاز شده، تیره‌تر می‌کند.
در همین حال پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، چهارشنبه در نشست وزیران دفاع کشورهای عضو ناتو در بروکسل برای هماهنگی بر سر ارسال کمک‌های نظامی به اوکراین شرکت نکرد.
هگست بارها تأکید کرده است که کشورهای اروپایی باید بخش اصلی کمک‌های نظامی آینده به اوکراین را تأمین کنند. او همچنین منطقه اقیانوس آرام غربی را «اولویت اصلی» پنتاگون می‌داند.
به‌نوشته وال‌استریت ژورنال، هگست ماه گذشته در یادداشتی داخلی اجازه داد تا دفتر تدارکات سریع مشترک در پنتاگون، که مسئول تامین فوری نیازهای اضطراری فرماندهان نظامی آمریکاست، فیوزهای ویژه پدافند ضد پهپاد را با وجود آن‌که در اصل برای اوکراین خریداری شده بودند، در اختیار نیروی هوایی آمریکا قرار دهد.
پنتاگون در پیامی که پیش‌تر رسانه‌ای نشده بود، به کمیته نیروهای مسلح سنا اطلاع داد که نیاز ارتش آمریکا به این فیوزها به‌عنوان «موضوعی اضطراری از سوی وزیر دفاع» شناسایی شده است.
وزارت دفاع آمریکا از اظهارنظر رسمی در این‌باره خودداری کرده است.
روزنامه وال‌استریت ژورنال در گزارش خود تأکید کرده است که تصمیم برای تغییر مسیر استفاده از این تجهیزات، کمبود اقلام حیاتی دفاعی را برجسته می‌کند؛ آن هم در شرایطی که اوکراین در حال آماده‌سازی برای مقابله با موج جدید حملات پهپادی و موشکی روسیه است، و هم‌زمان، واحدهای نیروی هوایی آمریکا در خاورمیانه خود را برای احتمال درگیری با جمهوری اسلامی یا ازسرگیری نبرد با شبه‌نظامیان حوثیِ مورد حمایت تهران در یمن آماده می‌کنند.
حامیان این تصمیم می‌گویند پنتاگون طبق قانون بودجه اضطراری نظامی که سال گذشته تصویب شد، اختیار انجام چنین اقدامی را دارد. با این حال، این تصمیم در میان حامیان اوکراین در کنگره نگرانی‌هایی برانگیخته، چرا که پنتاگون توضیح نداده که این تغییر مسیر چه تاثیری بر توان دفاعی اوکراین خواهد داشت و آیا واقعاً نیروی هوایی آمریکا به این سامانه‌ها نیاز فوری دارد یا خیر.
سلست والاندر، از مقامات ارشد پیشین وزارت دفاع در دولت بایدن، در این‌باره به وال‌استریت ژورنال گفت: «این سامانه برای پدافند لایهای اوکراین علیه حملات روسیه، حیاتی و ضروری است. اما در عین حال، نیاز فوری برای محافظت از نیروها و پایگاه‌های ایالات متحده در خاورمیانه در برابر حملات احتمالی پهپادهای حوثی یا ایرانی نیز وجود دارد.»
دولت بایدن برنامهریزی کرده بود تا این فیوزها را به همراه مجموعهای از سامانههای تسلیحاتی دیگر، در قالب برنامه «ابتکار حمایت امنیتی از اوکراین» به این کشور ارسال کند؛ برنامهای که میلیاردها دلار از بودجه دولتی آمریکا را برای خرید تسلیحات و تجهیزات از شرکتهای دفاعی آمریکایی اختصاص داده بود.
اگرچه بودجه این برنامه به اتمام رسیده، اما ارسال محمولهها برای سال جاری و سال آینده برنامهریزی شده است، مگر آن‌که دولت ترامپ تجهیزات بیشتری را برای تکمیل ذخایر داخلی ارتش آمریکا از مسیر اوکراین منحرف کند.
دولت ترامپ اختیار ارسال تسلیحاتی تا سقف ۳.۸۵ میلیارد دلار از موجودی پنتاگون به اوکراین را به ارث برده، اما تاکنون از اجرای آن خودداری کرده و درخواستی نیز برای بودجه بیشتر برای این ابتکار ارائه نداده است.
این فیوزها برای سامانه «موشک هدایتشونده لیزری با دقت بالا» (APKWS) که موشکی زمینپایه برای مقابله با پهپادهاست طراحی شدهاند.
پنتاگون کارایی این راکتها را بسیار بالا ارزیابی کرده است. یکی از اجزای حیاتی این سامانه، «فیوز مجاورتی» است که هنگام نزدیک شدن راکت به پهپاد، مواد منفجره را فعال می‌کند.
نیروی هوایی آمریکا این موشکها را برای استفاده در جنگندههای اف-۱۵ای (F-15E) تغییر داده تا بتواند از آنها برای سرنگون کردن پهپادهای حوثی یا ایرانی استفاده کند.
این سامانه ارزانتر از موشکهای هوا به هوای سایدویندر (Sidewinder) و AMRAAM است.
اخیرا فرماندهی مرکزی ایالات متحده، سنتکام، که بر نیروهای آمریکا در خاورمیانه نظارت دارد، تصویری از جنگنده F-15E مجهز به این راکتها را منتشر کرده است.