فروغ کنعانی، پژوهشگر جامعهشناسی، گفت: «درگیر جنگی شدهایم که جنگ ما نیست. تعیین سرنوشت ملت ایران تنها حق مردم ایران است. بحران کنونی، برخاسته از سیاستهای ماجراجویانه حکومت است، اما ممکن است فرصتی تازه برای جنبشهای مردمی فراهم شود.»
مهدیه گلرو، فعال سیاسی، درباره حملات اسرائیل به ایران گفت: «جمهوری اسلامی در غیاب مسئولان خود سردرگم است و تمایلی به فرسایشی شدن جنگ ندارد.»
او افزود: «این حکومت دیگر هرگز به شرایط پیش از این حمله بازنمیگردد و اعتماد به نفس، تواناییها و توهمی را که طی چهار دهه گذشته داشت، از دست داده است.»
مهدی مهدویآزاد، تحلیلگر سیاسی، در واکنش به حملات گسترده هوایی اسرائیل به تهران و دیگر نقاط ایران، این وقایع را «باورنکردنی» توصیف کرد و گفت: «از صبح صحنههایی دیدم که حس عجیبی به آدم میداد؛ چیزی میان بغض، تعجب و حیرت.»
او در تحلیل خود از تحولات امروز گفت: «این همان بلاییست که حکومت علی خامنهای بر سر لبنان، سوریه و چند کشور دیگر خاورمیانه آورد و امروز در تهران شاهد صحنههایی شبیه آن بودیم.»
مهدویآزاد گفت: «در روز نخست تصویر روشنی از صحنه جنگ وجود نداشت و اسرائیل چند عملیات را همزمان آغاز کرده بود؛ الان استراتژی اصلی دیگر فقط کاهش توان موشکی جمهوری اسلامی نیست، بلکه بهوضوح ماشین سرکوب جمهوری اسلامی هم به فهرست اهداف اضافه شده.»
او با اشاره به حمله به وزارت اطلاعات، نیروهای امنیتی و ساختمانهایی از جمله دادگستری گفت: «این حملات معنادار هستند و نشان میدهند اسرائیل اکنون یک استراتژی بزرگتر را دنبال میکند که فراتر از ضربه زدن به سپاه است.»
فرزین ندیمی، پژوهشگر ارشد امور دفاعی و امنیتی، درباره گستردگی حملات اسرائیل به خاک ایران گفت: «اسرائیل فهرستی مفصل از اهداف خود در نقاط مختلف ایران تهیه کرده و در هر منطقه، بر اساس اولویتها، تصمیم به حمله میگیرد.»
او افزود که در ابتدا به هدفهای با اولویت بالا حمله شده است و در مرحله بعدی به مراکز نظامی و انبارهای مهمات حمله شده است.
ندیمی گفت که پایگاههای موشکی از ابتدا جزو اهداف اصلی اسرائیل بودند و یکی از دلایلی که در شامگاه اول جنگ موشکهای زیادی به سمت اسرائیل پرتاب نشد به دلیل موفقیت اسرائیل در حمله به این اهداف بوده است.
احمد علوی، استاد دانشگاه و اقتصاددان، درباره پیامدهای اقتصادی جنگ برای ایران گفت: «فقر موجود در کشور تشدید خواهد شد و شکاف طبقاتی نیز بیشتر میشود.»
او تاکید کرد: «ایران دچار عقبماندگی تاریخی خواهد شد و جمهوری اسلامی با این سطح از ناکارآمدی و فساد، توان جبران آسیبها را ندارد.»
شایان سمیعی، ، کارشناس امنیت ملی در گفتوگو با ایراناینترنشنال گفت: «ترامپ گاهی آنچه را که پشتپرده به اسرائیلیها میگوید، علنی میکند و گاهی برای قهرمانسازی از خودش، موضعش را برمیگرداند. او بهوضوح علاقه دارد خودش را بهعنوان یک "هیرو" (قهرمان) معرفی کند.»
سمیعی ادامه داد: «در شرایط فعلی، ترامپ احساس میکند جمهوری اسلامی به یک ناجی نیاز دارد؛ همانطور که در گزارشها آمده، جمهوری اسلامی حتی با رییسجمهوری قبرس صحبت کرده و از او خواسته برای میانجیگری با نتانیاهو کمک کند. جمهوری اسلامی بهدنبال یک واسطه است، و ترامپ میخواهد خودش را آن ناجی جا بزند.»
او با تاکید بر ریشههای عمیق اختلاف ایران و اسرائیل گفت: «اما واقعیت این است که جمهوری اسلامی و اسرائیل طی سالهای گذشته دچار اختلافات ایدئولوژیک، استراتژیک و ژئوپلیتیک بودهاند. اسرائیل جمهوری اسلامی را تهدیدی وجودی میداند و تا زمانی که این حکومت پابرجاست، این تصور ادامه خواهد داشت. در مقابل، جمهوری اسلامی نیز اسرائیل را تهدیدی علیه موجودیت خود میبیند.»
سمیعی نتیجه گرفت: «این دو طرف با صرف گفتوگو نمیتوانند اختلافها را حل کنند. گفتوگو باید نقطه شروع و پایان داشته باشد، اما وقتی هر طرف فقط بر مواضع خودش پافشاری میکند، جایی برای طرف مقابل باقی نمیماند.»
او در پایان گفت: «ترامپ فقط تلاش میکند با اظهارات متناقض، همه را مجذوب خودش نگه دارد و تنش بیافریند، تا هیچکس دقیق نداند ایالات متحده واقعا به کدام سمت حرکت میکند.»