پایگاه خبری بلومبرگ گزارش داد جمهوری اسلامی با نفوذ به دوربین‌های مداربسته خصوصی در اسرائیل، از این تجهیزات برای دست‌یابی به اطلاعات لحظه‌ای درباره تحرکات در این کشور استفاده می‌کند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با انتشار بیانیه‌ای رسمی تایید کرد که این راکتور که همچنان در حال ساخت بود و هنوز به بهره‌برداری نرسیده بود، هدف حمله قرار گرفته است. آژانس تصریح کرد که در زمان حمله هیچ ماده هسته‌ای در این راکتور وجود نداشت و در نتیجه خطر نشت رادیولوژیک ایجاد نشد.
این حملات بخشی از عملیات گسترده اسرائیل در روزهای اخیر بوده است که چندین مرکز هسته‌ای در ایران را هدف قرار داده است. راکتور آب سنگین ایران در طراحی اولیه خود قادر به تولید پلوتونیوم برای استفاده احتمالی در تسلیحات هسته‌ای بود، هرچند جمهوری اسلامی همواره این موضوع را رد کرده است. طبق توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی، این راکتور بازطراحی شد تا خطر اشاعه هسته‌ای کاهش یابد و قلب راکتور خارج و با بتن پر شد. ایران به آژانس اطلاع داده بود که این راکتور قرار است در سال ۲۰۲۶ آغاز به کار کند.
آژانس در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اطلاعات آژانس نشان می‌دهد راکتور پژوهشی آب سنگین خنداب (اراک) که در حال ساخت بود، هدف حمله قرار گرفت. این راکتور عملیاتی نبود و مواد هسته‌ای در آن وجود نداشت، بنابراین اثرات رادیولوژیکی نداشته است.» راکتورهای آب سنگین از آب سنگین یا دوتریوم اکسید به عنوان کند کننده استفاده می‌کنند تا نوترون‌های پرسرعت آزادشده در فرآیند شکافت هسته‌ای را کند کنند.
آژانس که ابتدا اعلام کرده بود شواهدی از آسیب به تاسیسات تولید آب سنگین مجاور وجود ندارد، بعدتر در ارزیابی تکمیلی اعلام کرد که ساختمان‌های کلیدی این مرکز از جمله واحد تقطیر آسیب دیده‌اند. تصاویر ماهواره‌ای منتشرشده سوراخ بزرگی در سقف راکتور و نابودی برج‌های تقطیر تاسیسات آب سنگین را نشان می‌دهد.
ارتش اسرائیل هدف این حملات را نابودی بخش‌های کلیدی راکتور و جلوگیری از بازسازی آن برای استفاده در توسعه تسلیحات هسته‌ای اعلام کرد. اسرائیل مدعی است جمهوری اسلامی ایران عمدا بازطراحی این راکتور را به تاخیر انداخته تا از آن به عنوان ابزار فشار بر غرب استفاده کند.
این حملات همزمان با هدف قرار دادن دیگر مراکز هسته‌ای و نظامی ایران، از جمله تاسیسات غنی‌سازی نطنز و مراکز فناوری هسته‌ای اصفهان انجام شد. در نطنز زیرساخت‌های برق و بخش‌های بالای زمین نابود شده و آژانس اعلام کرد قطع ناگهانی برق احتمالا سانتریفیوژها را به شدت آسیب‌پذیر کرده است.
در همین حال، نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو با تاکید بر ادامه حملات گفت: «اگر [برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی] متوقف نشود، [حکومت] ایران می‌تواند ظرف مدت کوتاهی به سلاح هسته‌ای دست یابد.» در مقابل، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، حملات اسرائیل را «عبور از خط قرمز جدید در حقوق بین‌الملل» خواند و بار دیگر ادعا کرد ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست.
بر اساس این گزارش که جمعه ۳۰ خرداد منتشر شد، این اقدام حکومت ایران بار دیگر آسیب‌پذیری دوربین‌های امنیتی را که پیش‌تر نیز در درگیری‌های بین‌المللی مورد سوءاستفاده قرار گرفته بودند، برجسته کرده است.
پس از اصابت موشک‌های جمهوری اسلامی به ساختمان‌هایی در تل‌آویو در ۲۶ خرداد، رِفائل فرانکو، معاون پیشین مدیرکل سازمان ملی امنیت سایبری اسرائیل، با حضور در یک برنامه رادیویی، هشدار صریحی به مردم این کشور داد: «دوربین‌های مداربسته خانه خود را خاموش کنید یا رمز عبور آن‌ها را تغییر دهید.»
فرانکو افزود: «ما می‌دانیم که در دو یا سه روز گذشته، ایرانی‌ها تلاش کرده‌اند به دوربین‌ها متصل شوند تا بفهمند موشک‌هایشان کجا اصابت کرده و چه اتفاقی افتاده است تا دقت حملات خود را افزایش دهند.»
همزمان با ادامه جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل، عملیات سایبری دو طرف علیه یکدیگر نیز شدت گرفته است.
پیش‌تر و در ۲۷ خرداد، یک گروه هکری مرتبط با اسرائیل با نام «گنجشک درنده» مسئولیت حمله سایبری به بانک سپه را بر عهده گرفت.
گنجشک درنده ۲۸ خرداد نیز صرافی ارز دیجیتال نوبیتکس در ایران را هدف قرار داد و ده‌ها میلیون دلار سرمایه را به سرقت برد.
این گروه هکری اعلام کرد پلتفرم نوبیتکس نقش موثری در «دور زدن تحریم‌ها و تامین مالی فعالیت‌های تروریستی جمهوری اسلامی از طریق ارز دیجیتال» ایفا کرده است.
نقش دوربین‌های مداربسته در عملیات جاسوسی حماس و روسیه
بلومبرگ در ادامه گزارش خود به نقل از سخنگوی اداره ملی امنیت سایبری اسرائیل نوشت جمهوری اسلامی بهطور فزایندهای میکوشد از دوربین‌های متصل به اینترنت برای جمعآوری اطلاعات و برنامهریزی نظامی استفاده کند.
با وجود انتشار تصاویر مربوط به محل اصابت پرتابههای جمهوری اسلامی در شبکههای اجتماعی، رسانه‌های اسرائیلی همچنان بهدلیل ملاحظات امنیتی از انتشار این تصاویر منع شدهاند؛ موضوعی که حساسیت بالای اسرائیل نسبت به سوءاستفاده اطلاعاتی از این تصاویر را نشان می‌دهد.
این نخستین بار نیست که رقبای اسرائیل از دوربین‌های مداربسته برای جاسوسی استفاده می‌کنند.
گابی پورتنوی، رییس پیشین اداره ملی امنیت سایبری اسرائیل، در همین رابطه گفت حماس نیز پیش از حمله هفتم اکتبر، با نفوذ به دوربین‌های امنیتی خصوصی، اقدام به جمعآوری اطلاعات کرده بود.
او افزود: «اطلاعاتی که حماس از طریق دوربین‌های خصوصی در مناطق اطراف غزه جمعآوری کرد، فاجعهبار بود. در طول سالها، هزاران دوربین عمومی و خصوصی هک شدند و برای اهداف اطلاعاتی مورد استفاده قرار گرفتند.»
بهکارگیری اینگونه روشها تنها به جمهوری اسلامی و حماس محدود نمیشود.
روسیه نیز پس از آغاز تهاجم تمامعیار به اوکراین، از تاکتیکهای مشابهی بهره برده است.
بر اساس گزارش مشترک نهادهای اطلاعاتی غربی، از جمله آژانس امنیت ملی آمریکا که در ماه می منتشر شد، روسیه «احتمالا با دسترسی به دوربین‌های خصوصی در نقاط حساس مانند گذرگاههای مرزی، تاسیسات نظامی و ایستگاههای راهآهن، تحرکات لجستیکی را زیر نظر گرفته است».
در این گزارش همچنین آمده است که عوامل روسیه از زیرساخت‌های رسمی شهری، از جمله دوربین‌های کنترل ترافیک، برای رصد و جمعآوری اطلاعات بهره گرفتهاند.
سال ۲۰۲۲، همزمان با افزایش نگرانیها از استفاده روسیه از دوربین‌های مداربسته برای هدفگیری حملات هوایی، دولت اوکراین نصب این دوربین‌ها را ممنوع کرد.
یک سال بعد، مقامهای این کشور از مالکان دوربین‌های خیابانی خواستند پخش زنده تصاویر را متوقف کنند.
در همین سال، کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا نیز با استناد به تهدیدات امنیتی، استفاده از تجهیزات نظارتی ساخت چین را ممنوع اعلام کرد.
