قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران در تهران هدف حمله قرار گرفت
خبرگزاری رویترز دوشنبه دوم تیر گزارش داد که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، حامل نامه‌ای از علی خامنه‌ای برای ولادیمیر پوتین است.
منابع ایرانی به رویترز گفتند که تهران تاکنون از میزان حمایت مسکو از جمهوری اسلامی راضی نیست و خواستار اقدام مؤثرتر روسیه در برابر حملات آمریکا و اسرائیل است.
منابع رویترز توضیح ندادند که ایران دقیقا چه نوع کمکی از روسیه می‌خواهد.
عراقچی اواخر فروردین ماه نیز با نامه‌ای از خامنه‌ای برای پوتین به روسیه رفته بود.
سکوت پوتین در برابر حملات آمریکا
در حالی که پوتین پیش‌تر حملات اسرائیل به جمهوری اسلامی را محکوم کرده اما تاکنون در قبال حملات آمریکا به سایت‌های هسته‌ای در ایران سکوت کرده است.
او هفته گذشته خواستار خویشتن‌داری طرفین شد و پیشنهاد میانجی‌گری برای حل بحران بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را مطرح کرد.
کاخ کرملین اعلام کرد که پوتین قرار است با عراقچی دیدار کند اما جزییاتی از محتوای گفت‌وگوها ارائه نشده است.
خبرگزاری دولتی تاس به نقل از عراقچی گزارش داد که ایران و روسیه در حال هماهنگ کردن مواضع خود درباره تنش‌های اخیر در خاورمیانه هستند.
میانجی‌گری مسکو و خط قرمز روسیه در بوشهر
پوتین بارها پیشنهاد داده که مسکو می‌تواند میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده میانجی‌گری کند و گفته که برای حل بحران، ایده‌هایی به طرفین داده است.
او در عین حال خواستار حفظ دسترسی تهران به فناوری هسته‌ای غیرنظامی شده است.
رییس‌جمهوری روسیه هفته گذشته از اظهار نظر درباره احتمال کشتن خامنه‌ای از سوی آمریکا و اسرائیل خودداری کرد.
در همین حال، اسرائیل به مسکو اطمینان داده که متخصصان روسی که در حال ساخت دو راکتور جدید در نیروگاه بوشهر هستند، هدف حملات هوایی قرار نخواهند گرفت.
روسیه که از متحدان دیرینه جمهوری اسلامی به شمار می‌رود، به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل و یکی از امضاکنندگان توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ (برجام)، نقش مهمی در مذاکرات هسته‌ای با ایران دارد.
دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش، از برجام خارج شد.
احتیاط پوتین در برابر درگیری مستقیم با آمریکا
اگرچه روابط راهبردی تهران و مسکو در سال‌های اخیر تقویت شده اما به نظر می‌رسد کرملین تمایلی به درگیر شدن مستقیم در بحران کنونی ندارد.
ارتش روسیه درگیر چهارمین سال جنگ فرسایشی در اوکراین است و تحلیل‌گران می‌گویند که پوتین نمی‌خواهد در آستانه احیای روابط با دولت ترامپ، بر سر جمهوری اسلامی با واشینگتن در تقابل مستقیم قرار بگیرد.
با وجود فشارهای روزافزون از سوی تهران، روسیه همچنان مسیر محتاطانه‌ای را در پیش گرفته است.
نگرانی اصلی مسکو احتمال سقوط رژیم جمهوری اسلامی و فرو رفتن کل منطقه در هرج‌ومرج پس از آن است. سناریویی که پوتین صراحتا نسبت به آن هشدار داده است.
جمهوری اسلامی یک‌شنبه اعلام کرد که از خود دفاع خواهد کرد. این واکنشی بود به پیوستن آمریکا به اسرائیل در بزرگ‌ترین حمله نظامی غرب علیه جمهوری اسلامی از زمان انقلاب سال ۱۳۵۷.
حمله آمریکا به فردو؛ خسارت سنگین در عمق زمین
خبرگزاری رویترز دوشنبه دوم تیر گزارش کرد تصاویر ماهواره‌ای تجاری نشان می‌دهند حمله آمریکا به سایت هسته‌ای زیرزمینی فردو در شنبه ۳۱ خرداد، خسارت سنگینی به این تأسیسات و سانتریفیوژهای غنی‌سازی وارد کرده اما میزان دقیق آن هنوز تأیید نشده است.
ترامپ پیش از این در شبکه اجتماعی تروث‌سوشال نوشت: «خسارت عظیمی به همه سایت‌های هسته‌ای ایران وارد شده. بزرگ‌ترین خسارت، در عمق زمین اتفاق افتاده. دقیق به هدف زدیم!»
او به تهران هشدار داد که از هرگونه اقدام تلافی‌جویانه خودداری کند و گفت: «دولت ایران "اکنون باید صلح کند" وگرنه "حملات آینده بسیار شدیدتر و بسیار آسان‌تر" خواهند بود.»
ژنرال دن کین، رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا، گفت که ایالات متحده در این حمله از ۷۵ نوع مهمات هدایت‌شونده دقیق، از جمله بمب‌های نفوذگر سنگر‌شکن و بیش از ۲۴ موشک تاماهاوک، علیه سه سایت هسته‌ای جمهوری اسلامی استفاده کرده است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که تاکنون افزایش سطح تشعشع در خارج از این سایت‌ها گزارش نشده است.
همزمان، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس، به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت هنوز امکان ارزیابی کامل از میزان خسارت زیرزمینی وجود ندارد.
یک منبع ایرانی به رویترز گفت که بخش اعظم اورانیوم با غنای بالا پیش از حمله از فردو منتقل شده بود اما این گفته به‌طور مستقل تأیید نشده است.
تهدیدهای تهران؛ پاسخ محدود، تنش بالا
رویترز نوشت جمهوری اسلامی که برنامه هسته‌ای خود را صرفا صلح‌آمیز می‌خواند، پس از حمله آمریکا چندین موشک به سوی اسرائیل شلیک کرد که منجر به مجروح شدن ده‌ها نفر و تخریب ساختمان‌هایی در تل‌آویو شد.
با این حال، تهدیدات اصلی‌اش - از جمله هدف گرفتن پایگاه‌های آمریکا یا بستن تنگه هرمز - هنوز عملی نشده‌اند.
بستن تنگه هرمز که مسیر حیاتی انتقال نفت از خلیج فارس است، می‌تواند قیمت جهانی نفت را به‌شدت افزایش دهد، اقتصاد جهان را به خطر بیندازد و رویارویی مستقیم با ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا را در پی داشته باشد.
گفته شده است مجلس شورای اسلامی طرح بستن تنگه هرمز را تصویب کرده اما اجرای آن نیازمند تأیید شورای عالی امنیت ملی است.
شبکه پرس‌تی‌وی اعلام کرد که تصمیم نهایی به این شورا و نماینده منصوب رهبر در آن بستگی دارد.
همزمان ژنرال کین گفت که آمریکا تدابیر حفاظتی را برای نیروهایش در عراق و سوریه افزایش داده و وزارت خارجه آمریکا هشدار امنیتی برای شهروندان آمریکایی در سراسر جهان صادر کرده است.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، از چین خواست تا ایران را از بستن تنگه هرمز بازدارد و گفت چنین اقدامی برای ایران، «خودکشی اقتصادی» خواهد بود.
تغییر رژیم؛ از توییت ترامپ تا هشدارهای روسیه
در نخستین ساعات بامداد دوشنبه، ارتش اسرائیل اعلام کرد یک موشک شلیک‌شده از ایران را رهگیری کرده است. آژیر خطر در تل‌آویو و سایر مناطق مرکزی به صدا درآمد و رسانه‌های ایرانی از فعال شدن پدافند هوایی در مناطقی از تهران و حمله هوایی اسرائیل به منطقه پارچین خبر دادند.
ترامپ یک‌شنبه شب در پستی در تروث‌سوشال موضوع تغییر رژیم را صریحا مطرح کرد و نوشت: «اگر رژیم کنونی ایران نتواند عظمت و شکوه را به ایران بازگرداند، چرا نباید به تغییر رژیم فکر کرد؟ شکوه را دوباره به ایران بازگردانیم.»
این موضع در حالی گرفته شد که جی دی ونس، معاون رییس‌جمهور و پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، تاکید کرده‌اند ایالات متحده به دنبال سرنگونی حکومت ایران نیست.
با این حال، مقام‌های اسرائیلی که از ۲۳ خرداد حمله به ایران را آغاز کردند، با صراحت بیشتری درباره پایان دادن به ساختار حاکم در تهران سخن گفته‌اند.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، دوشنبه برای گفت‌وگو با ولادیمیر پوتین به مسکو رفت. روسیه از جمله کشورهایی است که هم با تهران رابطه راهبردی دارد و هم با اسرائیل همکاری نزدیک.
وزارت خارجه روسیه ضمن محکوم کردن حملات آمریکا، هشدار داد که این حملات «پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای» را نقض کرده و خطر گسترش جنگ در منطقه را افزایش می‌دهد.
شورای امنیت سازمان ملل متحد یک‌شنبه جلسه اضطراری برگزار کرد و روسیه، چین و پاکستان پیش‌نویس قطعنامه‌ای را ارائه دادند که خواستار آتش‌بس فوری و بدون قیدوشرط در خاورمیانه بود.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، در این نشست اعلام کرد بمباران ایران از سوی آمریکا «چرخشی بسیار خطرناک» در روند بحران منطقه ایجاد کرده است.
شرکت‌های هواپیمایی همچنان در حال بررسی توقف یا از سر گرفتن پروازهای خود به خاورمیانه هستند.
مسیر هوایی منطقه برای پروازهای میان اروپا و آسیا اهمیت دارد اما بر اساس داده‌های وب‌سایت فلایت‌رادار۲۴، یک‌شنبه آسمان ایران، عراق، سوریه و اسرائیل تقریبا خالی از پرواز بود.
