دبیرکل سازمان ملل از تشدید درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل ابراز نگرانی کرد

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از خطر تشدید درگیریهای نظامی بین حکومت ایران و اسرائیل ابراز نگرانی کرد و هشدار داد تا از «احتمال تشدید درگیری» جلوگیری شود.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از خطر تشدید درگیریهای نظامی بین حکومت ایران و اسرائیل ابراز نگرانی کرد و هشدار داد تا از «احتمال تشدید درگیری» جلوگیری شود.

دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا در ۴۸ ساعت گذشته، درباره جنگ اسرائیل با جمهوریاسلامی و تنش با تهران، مواضع مختلفی گرفت و توجه رسانهها را به خود جلب کرد.
فایننشال تایمز سهشنبه سوم تیر نوشت که رییسجمهوری آمریکا تنها چند روز پس از آنکه واشینگتن با حمله به تاسیسات هستهای در ایران وارد درگیری اسرائیل و جمهوری اسلامی شد، اعلام کرد جنگ دیگری در خاورمیانه پایان یافت.
ماجرا شنبه ۳۱ خرداد با دستور ترامپ برای اعزام بمبافکنهای بی-۲ و پرتاب بمبهای سنگرشکن بر تاسیسات هستهای ایران آغاز شد. اقدامی که عملا واشینگتن را وارد جنگ اسرائیل با جمهوری اسلامی کرد.
یکشنبه، ترامپ امکان «تغییر رژیم» در تهران را مطرح کرد که باعث خوشحالی جناح سنتی جمهوریخواهان و نگرانی بخشی از متحدان راست او شد.
سپس دوشنبه، زمانی که به نظر میرسید رییسجمهوری ۷۹ ساله آمریکا در حال بازگرداندن کشور به سمت استراتژی مداخلهگرایانه خاورمیانه در دوران جورج دبلیو بوش است، اعلام کرد که «جنگ پایان یافته» است.
اعلام آتشبس
«تبریک به همه!»
ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشال اعلام کرد که اسرائیل و جمهوری اسلامی بر سر «آتشبس کامل و همهجانبه» توافق کردهاند که ظرف چند ساعت آینده آغاز خواهد شد.
او گفت پایان این درگیری که آن را «جنگ ۱۲ روزه» نامید، مورد تحسین جهان قرار خواهد گرفت.
به گزارش فایننشال تایمز، محرک تغییر ناگهانی ترامپ به سمت آشتی، ماهیت محدود واکنش جمهوری اسلامی به حملات هوایی آخر هفته آمریکا بود.
اگرچه تهران دوشنبه موشکهایی به سمت پایگاه بزرگ نظامی آمریکا (العدید) در قطر شلیک کرد اما این کار را پس از «اطلاع قبلی» به واشینگتن انجام داد.
برخلاف حملات آمریکا که به گفته ترامپ تاسیسات هستهای هدف حمله (فردو، نظنز و اصفهان) در ایران را «کاملا نابود» کرد، موشکپرانی جمهوری اسلامی، هیچ آسیبی به پایگاه آمریکا و پرسنل آن وارد نکرد.
نوسانات سیاست
تغییر سیاست ترامپ در قبال ایران بار دیگر نشان داد که رییسجمهوری آمریکا ترکیبی از سایت تهدیدهای شدید، تلاش برای معامله، و اعلام پیروزی همزمان است.
مذاکرهکنندگان تجاری و سرمایهگذاران جهان با منش سیاسی ترامپ آشنا هستند: همانطور که تعرفههای بالایی بر بسیاری از شرکای تجاری آمریکا اعمال کرد و سپس برخی را کاهش داد.
اما در حوزه امنیت ملی، شخصیت ویژه رییسجمهوری، او را از بیان آرزوی علنی برای دریافت جایزه نوبل صلح تا حمله مستقیم علیه جمهوریاسلامی کشانده است.

هشدار به رهبر جمهوری اسلامی
برخی کارشناسان سیاست خارجی در واشینگتن معتقدند با مطرح کردن موضوع تغییر رژیم، ترامپ فشار بر علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی را افزایش داد تا در میز مذاکره امتیازات بیشتری بدهد و به فکر تلافی بیشتر نباشد، چون در غیر این صورت با تلاش احتمالی آمریکا برای پایان دادن به حکومتش مواجه خواهد شد.
واکنشها در دولت آمریکا از زمان حملات این کشور به مراکز هستهای در ایران متفاوت بوده است. یکشنبه صبح، مقامات ارشد آمریکا از جمله جیدی ونس، معاون رییسجمهوری و پیت هگست، وزیر دفاع، تاکید کردند واشینگتن به دنبال تغییر رژیم در تهران نیست.
موضع آنها با مطرح کردن احتمال تغییر رژیم از سوی ترامپ در همان روز، تضعیف شد.
رابرت ستلوف، مدیر اجرایی انستیتو واشینگتن برای سیاست خاور نزدیک، به فایننشال تایمز گفت: «ترامپ در صورتی که ایران کارتهای خود را درست بازی کند، همچنان یک راهحل دیپلماتیک را که میتواند شامل کاهش قابل توجه تحریمها باشد، ترجیح میدهد.»
به باور ستلوف، مقایسه شرایط کنونی با حمله بوش به عراق در سال ۲۰۰۳ نادرست است؛ حتی با وجود اینکه اسرائیل به برخی از ستونهای رژیم ایران، مانند زندان بدنام اوین، حمله کرده است: «حتی اگر ترامپ تصمیم بگیرد مانند آنچه اسرائیلیها شروع کردند، برخی از داراییهای حساس رژیم را هدف قرار دهد، ما هنوز با اجرای تغییر رژیم و مسئولیت دولت جانشین، مانند آنچه در سال ۲۰۰۳ در عراق انجام دادیم، فاصله زیادی داریم.»
به گفته راجان منون، یک استاد بازنشسته علوم سیاسی، ترامپ ممکن است معتقد باشد که تهران ضعیف شده و اکنون توافق هستهای را امضا خواهد کرد اما: «چنین تضمینی وجود ندارد.»
منون معتقد است برای دفع خطر تغییر رژیم، مقامات جمهوری اسلامی باید به جهان نشان دهند که همچنان قدرت را در دست دارند و حاضر نیستند در برابر فشار آمریکا زانو بزنند.

مسکو در واکنش به انتقادها درباره عدم حمایت کافی از تهران، موضعگیری کرد و گفت که با محکوم کردن حملات آمریکا و اسرائیل به جمهوری اسلامی، «موضعی شفاف» اتخاذ کرده است.
خبرگزاری رویترز سهشنبه سوم تیر نوشت که ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، حملات ایالات متحده به سایتهای هستهای در ایران را «بیدلیل» خوانده و آنها را محکوم کرده است.
جمهوری اسلامی و روسیه در ماه ژانویه یک پیمان همکاری استراتژیک با هم امضا کرد.
پوتین دوشنبه گفت که روسیه تلاش خواهد کرد به مردم ایران کمک کند؛ هرچند جزییاتی در این باره ارائه نداد.
منابع ایرانی پیشتر (در این هفته) به رویترز گفته بودند تهران از میزان حمایت روسیه از جمهوری اسلامی رضایت نداشته است.

مسکو: موضع ما روشن بود اما نامهای از خامنهای دریافت نکردیم
در پاسخ به پرسشی درباره شباهتهای احتمالی وضعیت جمهوری اسلامی به سرنگونی بشار اسد، رییسجمهوری سوریه در سال گذشته - زمانی که مسکو از اعزام نیرو و امکانات هوایی بیشتر برای حفظ متحد خود خودداری کرد - کرملین گفت: «برخی افراد تلاش میکنند به دوستی و شراکت تهران و مسکو لطمه بزنند.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت: «روسیه با اتخاذ موضعی شفاف از ایران حمایت کرد.»
او افزود که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در دیدار دوشنبه خود با پوتین، قدردانیاش را از این موضع اعلام کرده است.
پسکوف همچنین گفت که هنوز برای ارزیابی میزان خسارت وارده به تأسیسات هستهای در ایران خیلی زود است: «برخی اطلاعات از کانالهای مناسب در حال دریافت است اما هنوز برای قضاوت زود است. در حال حاضر بعید است کسی درک روشنی از وضعیت داشته باشد.»

در پاسخ به گزارش رویترز مبنی بر اینکه عراقچی حامل نامهای از علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، برای پوتین بوده، پسکوف گفت که هیچ سند مکتوبی تحویل داده نشده است.
او گفت: «درست است که پیامهایی از سوی رهبران در ایران منتقل شده اما گزارش رویترز نادرست است.»
دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، به تازگی از برقراری آتشبس کامل میان جمهوری اسلامی و اسرائیل خبر داد. توافقی که ممکن است به یک جنگ ۱۲روزه پایان دهد. نزاعی که میلیونها نفر را از تهران فراری داد و نگرانیهایی درباره گسترش درگیری در منطقه ایجاد کرده بود.
پسکوف گفت: «اگر واقعا آتشبس حاصل شده باشد، فقط میتوان از آن استقبال کرد.»
او افزود که قطر در میانجیگری این توافق نقش داشته است و تاکید کرد: «این همان چیزی است که فدراسیون روسیه از همان آغاز این درگیری خواستار آن بود. بنابراین، بله، میتوان و باید از آن استقبال کرد و امیدواریم این آتشبس پایدار باشد.»

اسکای نیوز درباره روند آتشبس میان جمهوری اسلامی و اسرائیل نوشت جهان که با نگرانی منتظر بازگشت بمبافکنهای آمریکایی به آسمان ایران بود، حالا میتواند آرام باشد و دونالد ترامپ نیز میتواند احساس پیروزی کند و موفقیت راهبردی خود را جشن بگیرد اما آیا او مورد اعتماد تهران است؟
رییسجمهوری آمریکا با اعلام توافق آتشبس میان جمهوری اسلامی و اسرائیل در شبکه اجتماعی تروث سوشال، خطاب به جهان زمان فرا رسیدن صلح را تبریک گفت.
به گزارش سهشنبه سوم تیر اسکای نیوز، ترامپ، سیاست و چشمانداز نظامی واشینگتن را مطابق منافع آمریکا تنظیم کرد؛ بدون اینکه یک آمریکایی جان خود را از دست بدهد.
او مداخله آمریکا در ایران را تلاشی برای جلوگیری از جنگ «طولانی مدت» قلمداد کرده بود، نه تحریک آن.
چند ساعت پس از پرداختن ترامپ به حمله بیاثر جمهوری اسلامی به پایگاه العدید در قطر، او پست دیگری منتشر کرد و در تروث سوشال نوشت: «آتشبس!»
ترامپ پست کرد «تبریک به همه!» و گفت آتشبس «تمام و کمال» میان اسرائیل و جمهوری اسلامی به طور کامل توافق شده است.
اسکای نیوز نوشت که این روز، روز مهمی برای ترامپ است که خود را «صلحطلب» مینامد. همچنین روز مهمی برای مشکلاتی است که هنوز حل نشدهاند: «مشکلاتی که مرور زمان آنها را آشکار خواهد کرد.»

چالشهای آتشبس
با نزدیک شدن زمان مقرر آتشبس، نه اسرائیل و نه جمهوری اسلامی تمایل چندانی به پیروی کامل از سخنان ترامپ نشان ندادند و در ساعات گذشته، موشکهای جدیدی از سوی دو طرف شلیک شد.
اسکای نیوز نوشت که زمان نشان خواهد داد این آتشبس چقدر پایدار است: «انگیزههای قوی در هر دو طرف برای ادامه درگیری وجود دارد زیرا آنها یکدیگر را تهدیدی برای موجودیت خود میدانند.»
حال پرسش اصلی این است که آیا جمهوری اسلامی میتواند ترامپ را میانجی قابل اعتمادی برای صلح بداند، در حالی که او پیش از این از ایده تغییر رژیم در تهران صحبت کرده است. همان هدفی که اسرائیل نیز آن را دنبال میکند.
از سوی دیگر، آیا اسرائیل حاضر خواهد بود از موقعیت برتری نظامی فعلی خود دست بکشد در حالی که انگیزه اصلی این کشور حفظ و تقویت این برتری و جلوگیری از بازسازی قدرت جمهوری اسلامی است.
آزمایش نفوذ ترامپ
نفوذ و قدرت تاثیرگذاری ترامپ، در نشست ناتو در هلند، مورد آزمایش قرار خواهد گرفت.
این نشست که سهشنبه سوم تیر برگزار میشود، میتواند برای او چالشبرانگیز باشد زیرا او برای بسیاری از رهبران اروپایی همچنان شخصیتی مرموز و غیرقابل پیشبینی محسوب میشود.
موفقیت در خاورمیانه، موقعیت ترامپ را در برابر متحدان اروپایی بهبود خواهد بخشید و این روز برای ترامپ از اهمیت ویژهای برخوردار است.

زمانی که دونالد ترامپ، آخر هفته گذشته بمبافکنهای آمریکایی را برای حمله به تأسیسات هستهای در ایران اعزام کرد، بر این باور بود که میتواند به متحدش، اسرائیل، در تضعیف برنامه هستهای تهران کمک کند و همزمان به وعده دیرینهاش برای پرهیز از درگیر شدن در جنگی بلندمدت پایبند بماند.
خبرگزاری رویترز سهشنبه سوم تیر نوشت که تنها چند روز بعد، اعلام غافلگیرکننده رییسجمهوری آمریکا در دوشنبه دوم تیر درباره توافق آتشبس میان ایران و اسرائیل نشان میدهد که شاید او با بمباران، حاکمان تهران را دوباره به میز مذاکره کشانده باشد.
اما همزمان، فهرستی بلند از پرسشهای بزرگ بیپاسخ باقی مانده است؛ از جمله اینکه آیا هیچ آتشبسی میتواند میان دو دشمن دیرینه که «درگیری در سایه» چندین سالهشان طی ۱۲ روز گذشته به جنگ هوایی و تبادل حملات در خاک یکدیگر کشیده شد، واقعا به اجرا درآید و پایدار بماند یا نه.
همچنین شرایط توافقشده میان دو طرف - که در پست پرشور ترامپ در شبکههای اجتماعی درباره «آتشبس کامل و تمامعیار» - اعلام نشده، همچنان نامشخص است.
اینکه آیا واشینگتن و تهران مذاکرات شکستخورده هستهای را از سر خواهند گرفت یا نه و سرنوشت ذخایر اورانیوم غنیشده در ایران که بسیاری از کارشناسان معتقدند از حملات هوایی آمریکا و اسرائیل جان سالم به در بردهاند، مشخص نیست.
جاناتان پانیکوف، افسر سابق اطلاعاتی آمریکا در امور خاورمیانه، گفت: «اسرائیلیها به بسیاری از اهدافشان دست یافتهاند ... و ایران بهدنبال راه خروج میگشت. آمریکا امیدوار است این آغاز پایان باشد. چالش این است که آیا برای ادامه مسیر، استراتژی مشخصی وجود دارد یا نه.»
رویترز نوشت که با وجود افزایش امیدها برای پایان درگیریای که موجب نگرانیها از جنگی گستردهتر در منطقه شده، همچنان پرسشهایی درباره آنچه واقعا توافق شده، باقی مانده است.
از سوی دیگر ارتش اسرائیل اعلام کرد بامداد سهشنبه، موشکهایی از ایران بهسوی اسرائیل شلیک شدند.
به گفته خدمات فوریتهای پزشکی اسرائیل، پنج نفر در حمله موشکی به ساختمانی در بئرشبع کشته شدهاند.
اندکی بعد، ترامپ اعلام کرد که آتشبس میان ایران و اسرائیل «اکنون اجرایی شده» و از هر دو کشور خواست آن را نقض نکنند.
در حالی که یک مقام ایرانی پیشتر تأیید کرده بود که تهران آتشبس را پذیرفته، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، اعلام کرد تا زمانی که اسرائیل حملاتش را متوقف نکند، آتشبسی در کار نخواهد بود.
صلح از مسیر قدرت
ترامپ و وفادارانش وضعیت فعلی را بهعنوان دستاوردی تاریخی از سیاست خارجیای معرفی کردند که خود آن را «صلح از مسیر قدرت» مینامند.
ترامپ ارزیابی اسرائیل مبنی بر نزدیک بودن تهران به ساخت سلاح هستهای را تأیید کرده بود. موضوعی که تهران همواره آن را رد کرده است.
آژانسهای اطلاعاتی آمریکا اوایل امسال اعلام کرده بودند که حکومت ایران در حال ساخت سلاح هستهای نیست.
منبعی مطلع از گزارشهای اطلاعاتی ایالات متحده نیز به رویترز گفته است این ارزیابی همچنان تغییر نکرده است.

واکنش حسابشده تهران
اعلامیه ترامپ تنها چند ساعت پس از آن منتشر شد که جمهوری اسلامی در واکنش به پرتاب بمبهای سنگرشکن ۳۰ هزار پوندی آمریکا بر تأسیسات هستهای زیرزمینیاش در آخر هفته، موشکهایی بهسوی پایگاه هوایی آمریکا در قطر شلیک کرد. حملهای که هیچ تلفات جانی و آسیب سنگینی بهدنبال نداشت.
به گفته منابع آگاه، مقامهای دولت ترامپ واکنش دوشنبه تهران را بهگونهای «حسابشده» تلقی کردند که هدفش اجتناب از تشدید بیشتر تنش با آمریکا بوده است.
ترامپ خواستار مذاکرات میان جمهوری اسلامی و اسرائیل شد و یک مقام ارشد کاخ سفید گفت اسرائیل با آتشبس موافقت کرده؛ مشروط بر آنکه ایران حملات تازهای انجام ندهد.
این مقام که نخواست نامش فاش شود، گفت تهران نیز سیگنال داده که حملات بیشتری انجام نخواهد داد.
او افزود که ترامپ مستقیما با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، گفتوگو کرده و جیدی ونس، معاون رییسجمهوری آمریکا، مارکو روبیو، وزیر خارجه و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه نیز در ارتباطات مستقیم و غیرمستقیم با تهران نقش داشتهاند.
دوحه نیز در برقراری تماسها با مقامهای ایرانی نقش ایفا کرده است.
مقام کاخ سفید گفت که تهران بهدلیل «ضعف شدید» خود به آتشبس تن داده است.
نیروهای ایرانی برای چندین روز از سوی اسرائیل هدف بمباران تأسیسات نظامی و هستهای قرار گرفتند و برخی از عوامل برنامه هستهای و فرماندهان امنیتی برجسته جمهوری اسلامی نیز کشته شدند یا هدف ترور قرار گرفتند.

امکان تغییر رژیم
ترامپ همچنین در روزهای اخیر بهصورت علنی درباره امکان «تغییر رژیم» در ایران سخن گفت.
پیش از این اعلام او، سه مقام اسرائیلی گفته بودند دولت این کشور قصد دارد بهزودی عملیات خود را در ایران پایان دهد و این موضوع را به واشینگتن نیز منتقل کرده است اما تحقق آن تا حد زیادی به رفتار تهران بستگی خواهد داشت.
رویترز به نقل از لورا بلومنفلد، از کارشناسان امور خاورمیانه، نوشت: «حالا که ترامپ اعلام کرده "صلح برقرار شده"، برای نتانیاهو سخت خواهد بود که علنا با او مخالفت کند.»
قمار بزرگ ترامپ
تصمیم بیسابقه ترامپ برای بمباران تأسیسات هستهای در ایران، اقدامی بود که او مدتها وعده داده بود از آن (مداخله نظامی در یک جنگ خارجی بزرگ) پرهیز کند.
به گزارش رویترز، ترامپ در بزرگترین و شاید پرمخاطرهترین حرکت سیاست خارجی دوران ریاستجمهوریاش، نه تنها روی نابودی سایت کلیدی فردو در ایران شرط بست، بلکه امیدوار بود واکنش ایران نیز محدود بماند: «برخی نگران بودند که تهران در پاسخ، تنگه هرمز - مهمترین مسیر انتقال نفت جهان - را ببندد، به پایگاههای متعدد نظامی آمریکا در منطقه حمله کند و نیروهای نیابتیاش را علیه منافع آمریکا و اسرائیل در سراسر جهان فعال کند.»
اگر ترامپ موفق شود درگیری میان جمهوری اسلامی و اسرائیل را فرو بنشاند، شاید بتواند موج انتقادها از سوی دموکراتهای کنگره را کاهش دهد و همچنین رضایت پایگاه ضد مداخلهگرای جمهوریخواهان حامیاش را جلب کند. همانهایی که بمبارانها را مغایر با وعدههای انتخاباتی ترامپ میدانند.
این موفقیت همچنین میتواند به او امکان دهد تا بار دیگر تمرکز خود را بر اولویتهای سیاست داخلی، مانند اخراج مهاجران فاقد مدارک قانونی و آغاز جنگ تجاری با شرکای تجاری، بگذارد.
ترامپ و تیمش اما نخواهند توانست تهران و سوالهای باقیمانده درباره آن را نادیده بگیرند.
دنیس راس، مذاکرهکننده پیشین در امور خاورمیانه در دولتهای جمهوریخواه و دموکرات، گفت: «آیا آتشبس دوام میآورد؟ بله، ایرانیها به آن نیاز دارند و اسرائیلیها نیز تا حد زیادی اهداف خود در فهرست نیروهای دفاعی اسرائیل را محقق کردهاند.»
اما موانعی هم باقی مانده است: «ایران بهشدت تضعیف شده ولی آینده برنامههای هستهای و موشکهای بالستیکش چه خواهد شد؟ سرنوشت ذخایر اورانیوم غنیشده با غلظت بالا چه خواهد بود؟ به مذاکره نیاز است - و حلوفصل این مشکلات آسان نخواهد بود.»

نازنین زاغری-رتکلیف، شهروند دو تابعیتی بریتانیایی-ایرانی که پنج سال را در زندان اوین گذرانده است، حمله دوشنبه اسرائیل به این زندان را محکوم کرد.
او در مطلبی در روزنامه گاردین، دولت کارگر را نیز به دلیل غیرقانونی ندانستن حملات به ایران مورد انتقاد قرار داد و نوشت که این امر سابقه خطرناکی ایجاد کرده است.
زاغری افزود: «با مداخله ایالات متحده و لفاظیها درباره تغییر رژیم، این حمله به یک جنگ واقعی علیه ایران تبدیل شده است. این روند حتی برای کسانی از ما که از دست رژیم ایران رنج کشیدهایم، نگرانکننده بوده است.»
زندان اوین، قرارگاه ثارالله، ستاد بسیج، سپاه سیدالشهدا، سپاه البرز، حفاظت اطلاعات فرماندهی انتظامی و ستاد اطلاعات فرماندهی انتظامی از جمله مراکزی بودند که در یازدهمین روز جنگ در دوم تیر، هدف حملات ارتش اسرائیل قرار گرفتند.
بنا بر اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال، دفتر حفاظت، سالن ملاقات و ساختمان بهداری زندان اوین از جمله بخشهایی بودند که در حمله اخیر بیشترین آسیب را دیدند.
زاغری گفت که انتقاد نکردن وزرای بریتانیا از پیوستن ایالات متحده به حملات به ایران خطرناک است.
او نوشت: «عواقب آن در سراسر تهران از سوی خانوادههایی که بین بمب و شرایط سخت گیر افتادهاند، احساس میشود. آنها احساس تنهایی زیادی کردهاند.»
زاغری تاکید کرد که تجربهاش در زندان «به او آموخته است که آزادی نه از بمب و وحشیگری حاصل میشود و نه از نمایش برای دوربینها، بلکه از طریق ارتباط انسانی و همدلی به دست میآید».
زاغری که چندین سال در ایران زندانی بود، اواخر اسفند سال ۱۴۰۰ آزاد شد. همزمان با آزادی او اعلام شد بدهی مربوط به تانکهای چیفتن از سوی لندن به تهران پرداخت شده است.
او ۱۵ فروردین ۱۳۹۵ در فرودگاه بینالمللی خمینی تهران زمانی که قصد داشت همراه کودک ۲۲ ماههاش به بریتانیا بازگردد، از سوی ماموران سپاه پاسداران بازداشت و سپس به «جاسوسی» متهم شد.
وحشت زندانیان از حمله به اوین
زاغری که اکنون به همراه همسر و دخترش در لندن زندگی میکند، گفت که حملات اسرائیل به ایران را چنان غمانگیز یافته که تا زمان حمله به اوین، از شنیدن اخبار و درخواست مصاحبه خودداری کرده بود.
او گفت دیگر زندانیان سیاسی سابق که با آنها در تماس بوده، به اندازه او از این حملات وحشتزده و ترسیدهاند.
به نوشته این زندانی سابق، جان زندانیان «ممکن است برای دولتهایی که در حال جنگ هستند مهم نباشد اما برای عزیزانشان، چه ایرانیهای عادی، چه خانوادههای زندانیان سیاسی یا خانوادههای گروگانهای خارجی که در دوردستها نگهداری میشوند، مهم است».
در پی شدت گرفتن درگیریها میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، خانوادههای زندانیان سیاسی بارها خواستار آزادی آنان شدهاند.
زاغری ابراز نگرانی کرد که ممکن است ظلم و ستمی که به دست مقامات ایرانی انجام میشود، احتمالا بدتر شود.
او نوشت: «ایران سرکوب شدیدتری را علیه غیرنظامیان آغاز کرده است، از جمله قطع اینترنت و دستگیریهای بیشتر. روزها از درماندگی و خشم بیحس شدهاند.»
اظهارات گوترش همزمان با آماده شدن شورای امنیت برای بررسی اجرای توافق هستهای برجام در جلسه سه شنبه سوم تیر صورت گرفت.
بر اساس نسخهای از نوزدهمین گزارش دبیرکل سازمان ملل که پیش از انتشار رسمی به دست ایران اینترنشنال رسیده است، گوترش حملات اسرائیل به خاک ایران شامل تاسیسات هستهای و حملات متقابل تهران را محکوم کرد.
دبیرکل سازمان ملل در گزارش خود درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت نوشت: «از تشدید درگیری نظامی عمیقا نگرانم.» او از هر دو طرف خواست تا «حداکثر خویشتنداری» را به خرج دهند.
گوترش تاکید کرد: «دیپلماسی بهترین و تنها راه برای رسیدگی به نگرانیها درباره برنامه هستهای ایران و مسائل امنیت منطقهای است.»
آتشبس شکننده که از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، برقرار و از سوی تهران و اورشلیم تایید شده، در حال حاضر برقرار است. با این حال، در ساعات اولیه پس از اجرای آن، هر دو طرف یکدیگر را به نقض آتشبس متهم کردند.
اهداف محقق نشده برجام
گزارش تاکید کرد که اهداف اصلی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) همچنان محقق نشده است، این در حالی است که مقررات قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت در اکتبر امسال منقضی میشود.
دبیرکل از تلاشهای دیپلماتیک اخیر بین جمهوری اسلامی و آمریکا که شامل پنج دور مذاکرات غیرمستقیم با میانجیگری عمان شده، حمایت کرد.
چین، ایران و روسیه در بیانیه مشترک مارس بر لزوم حفظ چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ تاکید کردند و نسبت به اقداماتی که میتواند تنشها را تشدید کند، هشدار دادند.
چین پس از آن طرح پنج مادهای ارائه داد که راهکار دیپلماتیک گامبهگام را پیشنهاد میکرد و برجام را به عنوان مسیر قابل اجرا معرفی میکرد.
دولتهای غربی اما همچنان بدبین هستند. فرانسه، آلمان و بریتانیا ژوئن گذشته اعلام کردند جمهوری اسلامی به طور گسترده تعهدات برجام را نقض کرده و اورانیوم غنی شده را بسیار فراتر از حد مجاز تولید میکند.
این کشورها هشدار دادند اگر پیشرفتی حاصل نشود، ممکن است مکانیسم ماشه را فعال کنند.
جمهوری اسلامی با در این اتهامات، خروج آمریکا از توافق برجام در سال ۲۰۱۸ و بیعملی اروپاییها را مقصر بحران فعلی دانست. تهران هشدار داد اعمال مجدد تحریمها میتواند خروج آن از پیمان منع اشاعه سلاح هستهای را در پی داشته باشد.
هشدار آژانس
گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی ذخایر اورانیوم غنی شده ایران را بیش از ۹۲۰۰ کیلوگرم تخمین زده که ۴۵ برابر سقف تعیین شده برجام است. مقادیر قابل توجهی تا ۶۰ درصد غنی سازی شده که به سطح تولید سلاح نزدیک است.
آژانس اعلام کرد که از اوایل ۲۰۲۱ نظارت بر بسیاری از فعالیتهای هستهای ایران را از دست داده که نگرانیهای جدیتری درباره شفافیت و کنترل برنامه هستهای تهران ایجاد کرده است.